Liaoceratops
Autor: | Kamil Kamiński, Paweł Konarzewski |
Liaoceratops | |
---|---|
Długość | 0,5 m [1] |
Masa | 2 kg [1] |
Dieta | roślinożerny |
Miejsce | Chiny - Liaoning |
Czas |
ok. 125,7-124,1 Ma [2] |
Systematyka | Dinosauria |
![]() Rekonstrukcja. Autor: Nobu Tamura [2] |
Wstęp
Liaoceratops to rodzaj małego, prymitywnego ceratopsa żyjącego we wczesnej kredzie na terenie Chin.
Etymologia
Nazwa Liaoceratops pochodzi od prowincji Liaoning. Drugi człon nazwy oznacza „rogata twarz” i powszechnie występuje w nazewnictwie ceratopsów. Epitet gatunkowy yanzigouensis nawiązuje do wsi, w pobliżu której znaleziono szczątki omawianego dinozaura.
Materiał kopalny
Holotyp (IVPP V12738) to niemal kompletna czaszka osobnika prawie dorosłego (ang. subadult).
Materiał przypisany to czaszka młodego osobnika, oznaczona jako IVPP V12633. W 2007 r. You i in. przypisali kolejną niekompletną czaszkę wraz z żuchwą. Jest to najmniejszy znany okaz Liaoceratops.
Yang i in. (2017) opisali czwarty okaz oznaczony jako PMoL-AD00058, który stanowi czaszka pozbawiona sklepienia oraz część kręgów grzbietowych, krzyżowych i ogonowych oraz kończyn tylnych. Jest to pierwszy osobnik Liaoceratops, który ma zachowane elementy pozaczaszkowe.
Piąty znany okaz (PMoL-AD00097) to kompletna czaszka należąca do dorosłego osobnika (Yang i in, 2024).
Budowa
Czaszka holotypu Liaoceratops miała rozmiary porównywalne z Psittacosaurus i Chaoyangsaurus. Była ona stosunkowo głęboka i mierzyła ok. 14 cm. Pysk był względnie szeroki, a dach czaszki – płaski. W kości przedszczękowej znajdowały się 3 cylindryczne zęby, podobnie jak u Archaeoceratops. Zęby zapełniały względnie krótki odcinek szczęk, inaczej niż u zaawansowanych ceratopsów (Xu i in., 2002). He i in. (2018) zauważyli, że w niektórych miejscach w rzędzie zębów były widoczne dwie nowe generacje. W momencie wymiany stary ząb uległ rozległej resorpcji, przypuszczalnie związanej ze wzrostem szczęki, ale zachował swoją funkcjonalność do momentu wypadnięcia. Wymiana następowała od przodu do tyłu. Prawdopodobnie proces wymiany zębów przebiegał symetrycznie po obu stronach szczęk. Z kości jarzmowych wyrastały niskie, boczne rogi. Kostna kryza, osłaniająca kark, była krótka i niezbyt szeroka, przy czym u młodych okazów była proporcjonalnie krótsza. Młodsze osobniki miały też mniejsze rogi jarzmowe i mniej zębów (Xu i in., 2002).
Paleobiologia
Zobacz więcej: Ceratopsia#Mózg i zmysły.
Paleoekologia
Zob. Dilong#Peleoekologia i paleobiologia
Spis gatunków
Liaoceratops | Xu, Makovicky, Wang, Norell i You, 2002 |
L. yanzigouensis | Xu, Makovicky, Wang, Norell i You, 2002 |
Bibliografia
He, Y., Makovicky, P. J., Xu, X., & You, H. (2018). "High-resolution computed tomographic analysis of tooth replacement pattern of the basal neoceratopsian Liaoceratops yanzigouensis informs ceratopsian dental evolution". Scientific Reports, 8(1), 5870. doi:10.1038/s41598-018-24283-5
Xu, X., Makovicky, P.J., Wang, X, Norell, M.A. & You, H. (2002). "A ceratopsian dinosaur from China and the early evolution of Ceratopsia". Nature. 416 (6878): 314–317. doi:10.1038/416314a.
Yang, Y., Yin, Y., Zhou, C., & Wu, W. (2017). "A new specimen of Liaoceratops yanzigouensis from Early Cretaceous Yixian Formation in western Liaoning", Global Geology 36(3): 663-670
Yang, Y., Gong, E., Zhao, C., Wu, W., Godefroit, P., & Hu, D. (2024). "Endocranial morphology of Liaoceratops yanzigouensis (Dinosauria: Ceratopsia) from Early Cretaceous Jehol Biota of Liaoning in China". Historical Biology, 1-7. doi:10.1080/08912963.2023.2180739
You, H., Tanoue, K., & Dodson, P. (2007). "A new specimen of Liaoceratops yanzigouensis (Dinosauria: Neoceratopsia) from the Early Cretaceous of Liaoning Province, China", Acta Geologica Sinica 81(6): 898-904. [abstrakt]
- ↑ Skocz do: 1,0 1,1 Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.
- Skocz do góry ↑ Zhong, Y., Huyskens, M. H., Yin, Q. Z., Wang, Y., Ma, Q., & Xu, Y. G. (2021). "High-precision geochronological constraints on the duration of ‘Dinosaur Pompeii’and the Yixian Formation". National Science Review, 8(6), nwab063. doi:10.1093/nsr/nwab063