Linhenykus
| Autor: | Marcin Szermański, Maciej Ziegler |
| Korekta: | Jakub Starzyński, Paweł Konarzewski |
| Linhenykus (linhenyk) | |
|---|---|
| Długość | 65 cm [1] |
| Wysokość | 25 cm (w biodrach) [1] |
| Masa | 440 g [1] |
| Dieta | mięsożerny |
| Miejsce | Chiny - Mongolia Wewnętrzna |
| Czas | |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja przyżyciowa pary linhenyków. Autor: Julius T. Csotonyi. Źródło: Xu i in., 2013 [2] | |
Wstęp
Linhenykus to przedstawiciel Alvarezsauridae żyjący na terenie Azji w późnej kredzie.
Etymologia
Nazwa Linhenykus pochodzi od miasta Linhe, niedaleko którego odnaleziono szczątki dinozaura i greckiego onyx, oznaczającego pazur. Epitet gatunkowy odnosi się do obecności tylko jednego palca na każdej kończynie przedniej - monodactylus znaczy "jednopalczasty".
Budowa
Linhenykus prezentuje najbardziej ekstremalną redukcję palców kończyn przednich wśród alwarezauroidów. Paliczki są zachowane jedynie w pierwszym palcu, dzięki czemu jest on jedynym znanym jednopalczastym nieptasim dinozaurem. Jednak pierwszy palec Linhenykus jest bardziej prymitywny niż u innych parwikursorynów, będąc m.in. bardziej smukły i z proksymalnym paliczkiem mniej ściśniętym (spłaszczonym) grzbietowo-brzusznie. Linhenykus miał poprzecznie ściśnięte kości śródręcza III bez dystalnej powierzchni stawowej.
Unikalnie wśród znanych alwarezauroidów, łopatka i kość krucza tego teropoda są ze sobą zrośnięte, tworząc kość łopatkowo-kruczą (cecha nie została uwzględniona w diagnozie, być może wiąże się ona z rozwojem ontogenetycznym). Linhenykus miał duże, prawdopodobnie pneumatyczne otwory w środkowych kręgach grzbietowych - co stwierdzono po raz pierwszy u alwarezauroida.
Wymiary
Na podstawie długości kości udowej w porównaniu do Mononykus i Parvicursor (wymiary z Xu i in., 2011 i Choiniere i in., 2010) ocenia się długość całego zwierzęcia na ok. 60 cm (oszacowanie własne - MZ).
Według Moliny Pereza i Larramendiego (2019) Linhenykus osiągał 65 cm długości, 440 g masy oraz 25 cm wysokości w biodrach.
Materiał kopalny
Holotyp (IVPP V17608) to niekompletny szkielet prawdopodobnie niedorosłego (subadult) osobnika, zawierający kręgi szyjne, grzbietowe, krzyżowe i ogonowe, lewą kość łopatkowo-kruczą, prawie kompletny mostek, większość elementów kończyn przednich, częściową miednicę, prawie kompletne kończyny tylne i kilka niezidentyfikowanych fragmentów.
Materiał tymczasowo przypisany to niekompletna stopa, zawierająca m.in. kompletny pierwszy palec, lecz bez dystalnych paliczków i górnej części śródstopia (IVPP V 18190) (Hone i in., 2013).
Spis gatunków
| Linhenykus | Xu, Sullivan, Pittman, Choiniere, Hone, Upchurch, Tan, Xiao, Lin i Han, 2011 |
| L. monodactylus | Xu, Sullivan, Pittman, Choiniere, Hone, Upchurch, Tan, Xiao, Lin i Han, 2011 |
Bibliografia
Agnolin, F. L., Powell, J. E., Novas, F. E., & Kundrát, M. (2012) "New alvarezsaurid (Dinosauria, Theropoda) from uppermost Cretaceous of north-western Patagonia with associated eggs" Cretaceous Research, doi: 10.1016/j.cretres.2011.11.014
Choiniere, J. N., Xu, X., Clark, J. M., Forster, C. A., Guo, Y. & Han, F. (2010) "A Basal Alvarezsauroid Theropod from the Early Late Jurassic of Xinjiang, China" Science 327 965, 571 - 574 doi: 10.1126/science.1182143
Hone, D. W. E., Choiniere, J. N., Tan, Q., & Xu, X. (2013) "An articulated pes from a small parvicursorine alvarezsauroid dinosaur from Inner Mongolia, China" Acta Palaeontologica Polonica 58 (3): 453–458, doi:10.4202/app.2011.0127
Xu, X., Sullivan, C., Pittman, M., Choiniere, J.N., Hone, D.W.E., Upchurch, P., Tan, Q., Xiao, D. Lin, T. & Han, F. (2011) "The first known monodactyl non-avian dinosaur and the complex evolution of alvarezsauroid hand" Proceedings of the National Academy of Sciences, 108(6), 2338-2342. doi: 10.1073/pnas.1011052108
Xu, X., Upchurch, P., Ma, Q., Pittman, M., Choiniere, J., Sullivan, C., Hone, D.W.E., Tan, Q., Tan, L., Xiao, D. & Han, F. (2013) "Osteology of the alvarezsauroid Linhenykus monodactylus from the Upper Cretaceous Wulansuhai Formation of Inner Mongolia, China, and comments on alvarezsauroid biogeography" Acta Palaeontologica Polonica, 58(1), 25–46. doi:10.4202/app.2011.0083
- ↑ Skocz do: 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.
