Incisivosaurus

Autor:	Marcin Pałdyna
Korekta:	Maciej Ziegler, Tomasz Sokołowski, Tomasz Singer, Paweł Konarzewski

---

Incisivosaurus (inkisiwozaur)
Długość	1 m
Wysokość	ok. 60 cm (w biodrach)
Masa	ok. 5 kg
Dieta	prawdopodobnie roślinożerny
Miejsce	Chiny - Liaoning (formacja Yixian, ?formacje Fuxin i Shahai)
Czas	Trias 252 Jura 201,4 Kreda 143,1 66 ok. 125,76-124,1 Ma wczesna kreda (barrem)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Oviraptorosauria
Rekonstrukcja przyżyciowa Incisivosaurus. Autor: Petr Menshikov [2]

Wstęp

Incisivosaurus to niezwykły przedstawiciel Oviraptorosauria żyjący we wczesnej kredzie na terenie dzisiejszych Chin.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja czaszki Incisivosaurus. Autor: Jaime A. Headden [1]

Holotyp (IVPP V13326) to prawie kompletna czaszka oraz częściowy kręg szyjny odnaleziony w skałach formacji Yixian.

Amiot i in. (2010) uważają również, że zęby pochodzące z formacji Shahai i Fuxin mogą należeć do omawianego rodzaju.

Budowa i paleobiologia

Rekonstrukcja. Autorka: Edyta Felxyn.

Incisivosaurus był małym owiraptorozaurem, którego czaszka zaledwie mierzyła 10 cm długości. Wykazywała ona wiele prymitywnych cech nieobecnych u późniejszych krewnych. Pysk Incisivosaurus był wydłużony w porównaniu do większości znanych owiraptorozaurów. Jednak najbardziej rzucają się w oczy cechą inkisiwozaura było jego uzębienie, podobne do protarcheopteryksa. Na każdej kości przedszczękowej znajdowały się 4 zęby, z czego pierwsza para była duża i przypominała siekacze gryzoni. Między zębami przedszczękowymi a szczękowymi występowała niewielka przerwa. Zęby szczękowe były mniejsze od szczękowych, a ich liczba wynosiła 9 na każdej z kości. Inkisiwozaur miał również mniejsza siłę ugryzienia niż późniejsze owiraptorozaury. Objętość puszki mózgiwej Incisivosaurus wynosiła ok. 5,7 cm³ (Xu i in., 2002; Balanoff i in., 2009; Meade i Ma, 2022).

Synonim Protarchaeopteryx?

Senter i współpracownicy (2004) uznali inkisiwozaura za synonim protarcheopteryksa. Zdaniem naukowców uzębienie obydwu dinozaurów było bardzo podobne, a występujące między nimi różnice pozwoliły na wyodrębnienie drugiego gatunku - P. gauthieri. Jednak Xu i Norell (2006) wykazali cechy zębów, które pozwalają odróżnić Incisivosaurus od Protarcheopteryx.

Etymologia

Nazwa Incisivosaurus nawiązuje do wystających z pyska przednich zębów. Epitet gatunkowy nadano na cześć Jacquesa Gauthiera - pioniera systematyki filogenetycznej.

Spis gatunków

Incisivosaurus	Xu, Cheng, Wang i Chang, 2002
I. gauthieri	Xu, Cheng, Wang i Chang, 2002
= Protarchaeopteryx gauthieri	(Xu, Cheng, Wang i Chang, 2002) Senter, Barsbold, Britt i Burnham, 2004

Bibliografia

Amiot, R., Kusuhashi, N., Xu, X., & Wang, Y. (2010). "Isolated dinosaur teeth from the Lower Cretaceous Shahai and Fuxin formations of northeastern China". Journal of Asian Earth Sciences, 39(5), 347-358. doi:10.1016/j.jseaes.2010.04.017

Balanoff, A. M., Xu, X., Kobayashi, Y., Matsufune, Y., & Norell, M. A. (2009). "Cranial osteology of the theropod dinosaur Incisivosaurus gauthieri (Theropoda: Oviraptorosauria)". American Museum Novitates, 2009(3651), 1-35. doi:10.1206/644.1

Meade, L. E., & Ma, W. (2022). "Cranial muscle reconstructions quantify adaptation for high bite forces in Oviraptorosauria". Scientific Reports. 12 (1): 3010. doi:10.1038/s41598-022-06910-4

Senter, P., Barsbold, R., Britt, B. B., & Burnham, D. A. (2004). "Systematics and Evolution of Dromaeosauridae (Dinosauria, Theropoda)". Bulletin of Gunma Natural History Museum 8: 1-20

Xu, X., Cheng, Y. N., Wang, X. L., & Chang, C. H. (2002). "An unusual oviraptorosaurian dinosaur from China". Nature, 419(6904), 291-293. doi:10.1038/nature00966

Xu, X., & Norell, M. A. (2006). "Non‐avian dinosaur fossils from the Lower Cretaceous Jehol Group of western Liaoning, China". Geological Journal, 41(3‐4), 419-437. doi:10.1002/gj.1044