Unquillosaurus
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Tomasz Sokołowski |
| Unquillosaurus (unkwilozaur/unkwillozaur) | |
|---|---|
| Długość: | 3 m (??) |
| Masa: | 80 kg (??) |
| Miejsce występowania: | Argentyna - prowincja Salta
(górne warstwy formacji Los Blanquitos) |
| Czas występowania | 83-71 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
| |
Wstęp
Unkwilozaur był mięsożernym dinozaurem żyjącym w Ameryce Południowej w późnej kredzie. Początkowo uznano jedyny znaleziony materiał za kość należącą do dużego, około 11-metrowego "karnozaura". "Karnozaurami" określano kiedyś przedstawicieli dużych teropodów, obok małych "celurozaurów". Dziś ten podział uważa się za nieważny, obie grupy to obecnie podjednostki aweteropodów, obejmujące zwierzęta różnych wielkości.
Materiał kopalny
Holotyp (PVL 3670-11) to lewa kość łonowa o długości 451 lub 510 mm (zależnie od źródła). Później okazało się (choć nieoficjalnie - w internecie), że niepoprawnie opisano szczątki tego dinozaura - środek kości okazał się być jej zewnętrzną częścią i na odwrót. Znacznie zmniejszono też szacowaną długość - do około 3 m.
W formacji Los Blanquitos znaleziono też tytanozaura Laplatasaurus i kilka niezidentyfikowanych szczątków zauropodów, głównie z grupy Titanosauria, oraz kości teropodów.
Klasyfikacja
Według nowych badań teropod ten był przedstawicielem zaawansowanych maniraptorów, prawdopodobnie dromeozaurydów. Ford w 1997 roku napisał na Dinosaur Mailing List (http://dml.cmnh.org), że unkwilozaur wykazuje podobieństwo do rodzaju Unenlagia, co nie powinno dziwić, ponieważ inni członkowie Dromaeosauridae znani z Ameryki Południowej należą właśnie do Unenlaginae, możliwe więc, że także unkwilozaur zalicza się do unenlaginowych dromeozaurydów. Pojawiły się sugestie, że Unenlagia i Unquillosaurus to synonimy, co nie zyskało jednak szerszej akceptacji z powodu widocznych różnic anatomicznych. Należy także zauważyć, że unenlagia pochodzi z wiele wcześniejszych osadów, datowanych na ok. 91-88 Ma, natomiast unkwilozaur z kampanu (83-71 Ma). Pewne cechy autapomorficzne kości łonowej wskazują, że Unquillosaurus może należeć do endemicznej linii dużych maniraptorów, jak zauważają Fernando E. Novas i Federico L. Agnolin w swojej pracy z roku 2004. Niepublikowana analiza A. Cau wykazała, że to dromeozauryd z kladu Dromaeosauridae, znanego z kontynentów północnych.
Etymologia
Unquillosaurus znaczy "jaszczur znad rzeki Unquillo", nieopodal której odnaleziono szczątki zwierzęcia. Także epitet gatunkowy odnosi się do lokalizacji - miejsca zwanego El Ceibal.
Spis gatunków
| Unquillosaurus | Powell, 1979 |
|---|---|
| U. ceibalii | Powell, 1979 |
Bibliografia
Novas, F. E., and Agnolin, F. L. (2004) Unquillosaurus ceibali Powell, a giant maniraptoran (Dinosauria, Theropoda) from the Late Cretaceous of Argentina Abstrakt: http://www.macn.secyt.gov.ar/cont_Publicaciones/Rns-Vol06-1_061-066.pdf
http://theropoda.blogspot.com/2008/09/unquillosaurus-ceibali-powell-1979.html
