Talarurus
Autor: | Korekta: |
Krzysztof Przymus | Maciej Ziegler |
Talarurus (talarur) | |
---|---|
Długość: | 4-6 m |
Masa: | ? t |
Miejsce występowania: | Mongolia - Omnogov, Dornogov |
Czas występowania | 99,6-89,3 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa talarura. [1] |
Wstęp
Talarurus to średniej wielkości ankylozauryd zamieszkujący dzisiejszą Mongolię.
Materiał kopalny
T. plicatospineus (gatunek typowy):
PIN 557 - fragmenty pozaczaszkowych szkieletów co najmniej sześciu osobników i 2 fragmenty czaszek; wschodnia Mongolia, późna kreda, Bayn Shireh svita, cenoman - wczesny santon wg Barsbold, 1972.
PIN, bez nr katalogowego - nieopisana niekompletna czaszka składają ca się ze sklepienia czaszki, części potylicznej i komory mózgowej; Bayshin Tsav, wschodnia Mongolia, późna kreda, Bayn Shireh svita.
PIN, bez nr katalogowego - nieopisany fragmenty kości szczękowej z ośmioma zębami; Baga Tarjach, wschodnia Mongolia, późna kreda, Bayn Shireh svita.
T. disparoserratus:
Holotyp PIN 554/1-2 - fragmenty prawej kości szczękowej PIN 554/1-1 - lewa kość szczękowa tego samego osobnika, opisana przez Maleeva w 1952 roku jako holotyp Syrmosaurus disparoserratus; Sheeregeen Gashoon, późna kreda, Bayn Shireh svita.
PIN 554/2-1 - fragmentaryczna podstawa czaszki z kłykciem potylicznym, podstawa kości potylicznej i trzon kości klinowej; ta sama "formacja" i lokalizacja.
ZPAL MgD-I/1l5 - prawa kość biodrowa; ta sama "formacja" i lokalizacja. Oba znaleziska zostały przeniesione do nowo utworzonego monotypowego rodzaju - Maleevus disparoserarratus.
Wygląd i rozmiary
Po raz pierwszy został odkryty na pustyni Gobi w Mongolii w 1950 roku przez radziecką wyprawę. Opisany 2 lata później przez słynnego paleontologa z ZSRR Maleeva. Jest jednym z najlepiej poznanych ankylozaurów z Mongolii. Podobny nieco do Euoplocephalus, lecz mniejszy. Czaszka Talarurus mierzy około 24 cm długości i 22 cm szerokości - przednia część pyska bezzębna, długość jej właściciela została oszacowana na 4-6 metrów. Czaszka wraz z resztą ciała pokryta była przez liczne, tarczki, guzy kostne, tkwiące w skórze zwierzęcia,a ogon uzbrojony w ciężką kostną buławę. Dinozaur ten miał cztery mocne nogi podtrzymujące jego cielsko.
Cechą wyróżniająca go z pośród innych ankylozaurów są jego palce: w stopach przednich kończyn posiadał pięć palców a w tylnych cztery palce. Poza tym kłykieć potyliczny jest częściowo widoczny w widoku grzbietowym, co jest cechą unikalną u ankylozaurydów. Zęby szczękowe brodawkowate, W-kształtne. Elementy pancerza podtrzymują "żebrowe wyżłobienia"; maczuga słabo rozwinięta.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Talarurus znaczy "pleciony ogon" i odnosi się do morfologii ogona tego ankylozauryda.
Spis gatunków
Talarurus | Maleev, 1952 | ||
---|---|---|---|
T. plicatospineus | Maleev, 1952 | ||
T. disparoserratus | (Maleev, 1952) Maryańska, 1977 | = Maleevus disparoserarratus | Tumanova, 1987 |
= Syrmosaurus disparoserratus | Maleev, 1952 |
Bibliografia
Maryańska T. (1977) "Ankylosauridae (Dinosauria) from Mongolia" Palaeontologia Polonica 37:85-151
Richard S. Thompson, Jolyon C. Parish, Susannah C. R. Maidment & Paul M. Barrett (2011): Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora), Journal of Systematic Palaeontology, DOI:10.1080/14772019.2011.569091
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=7717&Itemid=67
http://www.paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl?action=checkTaxonInfo&taxon_no=38835&is_real_user=1