Tugulusaurus

Autor:	Korekta:
Maciej Ziegler	Tomasz Sokołowski Krzysztof Lichota Adrian Tkocz

---

Tugulusaurus (tuguluzaur)
Długość:	ok. 2 m
Masa:	ok. 13 kg
Miejsce występowania:	Chiny - Region Autonomiczny Sinciang-Ujgur (formacja Lianmugin - grupa Tugulu)
Czas występowania	140-99 Ma wczesna kreda
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae ? Coelurosauria
Być może podobnie wyglądał tuguluzaur - rekonstrukcja przyżyciowa Nqwebasaurus. [1]

Wstęp

Tugulusaurus to rodzaj niewielkiego teropoda występującego w centralnej Azji. Został nazwany ze względu na lokalizację znaleziska - grupy formacji geologicznych Tugulu w basenie Dżungarskim w Chinach. Wiek skamieniałości pozostaje niepewny, poza faktem, że są wczesnokredowe.

Materiał kopalny

Szczątki tego zwierzęcia są niekompletne i słabo zachowane. Holotyp (IVPP V4025) to żebro, 4 niekompletne kręgi ze środkowej części ogona, pierwsza kość śródręcza, pierwszy paliczek z dłoni i pazur, kości udowe, piszczel, kość skokowa, kość piętowa, trzecia i czwarta dystalna kość śródstopia i dwa pazury ze stopy (trzeci i prawdopodobnie czwarty).

Budowa

Tugulusaurus był zapewne małym, dwunożnym drapieżnikiem, ze szczękami zawierającymi wiele ostrych zębów. Komentarz Mortimera (online 1):

Pierwsza kość śródręcza jest masywna i zupełnie inna od tych, którą miały inne celurozaury i przypomina budową kość Allosaurus. Także paliczek jest bardzo podobny do allozaurowego i nieco przypomina ten znany u Alxasaurus. Podobnie z pazurem z kończyny tylnej - bardziej przypomina on budową odpowiednik u allozaura i Torvosaurus niż pazury celurozaurów; jest nieco podobny do pazurów troodontydowych oraz terizinozaura z Iren Dabasu. Natomiast kość udowa jest bardzo smukła. Z kolei pazur ze stopy jest bardzo lekko zakrzywiony i przypomina pazury rodzajów Neovenator, Sinraptor, Nedcolbertia i Compsognathus. Pomimo tych cech budowy, przypominających głównie karnozaury, zaliczono tuguluzaura do celurozaurów, na podstawie wielu innych szczegółów anatomicznych.

Filogeneza

Początkowo uznano Tugulusaurus za ornitomimozaura. Pojawiły się także sugestie, że jest chimerą - pomieszaniem szczątków celurozaura i karnozaura. Jednak nowe badania wskazują, że jest to ważny rodzaj. Prawdopodobnie Tugulusaurus był bazalnym celurozaurem, i zapewne dlatego zachował jeszcze wiele cech swoich przodków, dość podobnych zarówno do karnozaurów, jak i celurozaurów. Analizy kladystyczne - skupiona na niecelurozaurowych teropodach Smitha i in., (2007) i mająca na celu zbadanie pozycji Xinjiangovenator i Tugulusaurus Rauhuta i Xu (2005), wykazały, że tuguluzaur jest bazalnym, nietyranoraptorowym celurozaurem. Późniejsze analizy (Xu i in., 2009; Choiniere i in., 2010) nie są już tak jednoznaczne i wskazują, że może chodzić o bardziej bazalnego tetanura.

Spis gatunków

Tugulusaurus	Dong, 1973
T. faciles	Dong, 1973

Bibliografia

Choiniere, J.N., Clark, J.M., Forster, C.A. & Xu, X. (2010) "A basal coelurosaur (Dinosauria: Theropoda) from the Late Jurassic (Oxfordian) of the Shishugou Formation in Wucaiwan, People's Republic of China" Journal of Vertebrate Paleontology, 30(6), 1773-1796. doi: 10.1080/02724634.2010.520779

Rauhut, O. W. M., i Xu, X. (2005). "The small theropod dinosaurs Tugulusaurus and Phaedrolosaurus from the Early Cretaceous of Xinjiang, China" Journal of Vertebrate Paleontology. 25(1), 107-118.

Senter, P. (2007). "A new look at the phylogeny of Coelurosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology. 5(4), 429-463.

Smith, N. D., Makovicky, P. J., Hammer, W. R., Currie, P. J. (2007) "Osteology of Cryolophosaurus ellioti (Dinosauria: Theropoda) from the Early Jurassic of Antarctica and implications for early theropod evolution" Zoological Journal of the Linnean Society 151:2, 377-421

Xu, X., Clark, J.M., Mo J., Choiniere, J., Forster, C.A., Erickson, G.M., Hone, D.W.E., Sullivan, C., Eberth, D.A., Nesbitt, S., Zhao, Q., Hernandez, R., Jia, C., Han, F. & Guo, Y. (2009) "A Jurassic ceratosaur from China helps clarify avian digital homologies" Nature, 459, 940-944.

Mortimer, online 1: http://www.dinodata.info/index.php/topic,2617.0.html

Mortimer, online 2: http://home.comcast.net/~eoraptor/Coelurosauria.htm#Tugulusaurusfaciles

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs"' wyd. Princeton University