Aralosaurus
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański |
| Aralosaurus (aralozaur) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 6-9 m (??) |
| Masa: | ok. 0,5-4 t (??) |
| Miejsce występowania: | Kazachstan - Beleuta Svita (Qyzylorda) |
| Czas występowania | (?93,5)85,8-83,5 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa aralozaura. [1] | |
Wstęp
Aralosaurus to rodzaj słabo poznanego hadrozauryda. Żył na terenie dzisiejszego Kazachstanu w późnej kredzie (santon, być może także wcześniejszy turon).
Materiał kopalny
Do aralozaura należy jedynie prawie kompletna (brakuje przedniej części pyska), artykulowana czaszka. Ma ona ok. 40 cm długości, a cała mogła mierzyć ok. 60 cm.
Budowa
Anatomia
Cechą charakterystyczną aralozaura była wysoka narośl na jego nosie. Przypominała ona twór występujący u Kritosaurus, a przede wszystkim Gryposaurus (o ile nie jest on młodszym synonimem kritozaura). W czaszce tkwiły tzw. baterie zębowe, składające się z ok. 1000 małych ząbków ułożonych w 30 rzędach. Takie uzębienie było wysoce efektywne w spożywaniu pokarmu roślinnego.
Rozmiary
Nie znamy całego szkieletu tego zwierzęcia, lecz jedynie jego czaszkę. Prawdopodobnie za życia jej właściciel miał 6-9 metrów długości i odpowiednio ok. 0,5-4 ton, ale są to szacunki niepewne i nieoficjalne.
Pozycja systematyczna i pokrewieństwo
Autorzy The Dinosauria II (2004) nie brali go pod uwagę przy opracowywaniu analizy filogenetycznej. Wg nich Aralosaurus jest taksonem o niemożliwej do ustalenia precyzyjnej pozycji wewnątrz kladu Hadrosauridae.
Z kolei analiza Prieto-Márqueza (2010) wykazała, że A. tuberiferus wchodzi w skład grupy z Amurosaurus riabinini, Jaxartosaurus aralensis, Tsintaosaurus spinorhinus (a więc azjatyckie gatunki) oraz Arenysaurus ardevoli i Pararhabdodon isonensis (europejskie), które tworzą grupy siostrzane do większego kladu, w skład którego wchodzą Corythosaurini i Parasaurolophini.
Natomiast wg Godefroita i in. (2012) Aralosaurus jest bardziej zaawansowany od Gryposaurus notabilis, ale mniej od Tsintaosaurus spinorhinus i Pararhabdodon isonensis (które też wg nich są taksonami siostrzanymi).
Przynależność do Lambeosaurinae potwierdza też analiza Godefroita i in. (2008), gdzie jest jego bazalnym przedstawicielem.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Aralosaurus znaczy aralski jaszczur, gdyż został odnaleziony nieopodal Jeziora (Morza) Aralskiego.
Spis gatunków
| Aralosaurus | Rozhdestvensky, 1968 |
|---|---|
| A. tuberiferus | Rozhdestvensky, 1968 |
Bibliografia
Godefroit, P., Hai, S., Yu, T. & Lauters, P. (2008) "New hadrosaurid dinosaurs from the uppermost Cretaceous of north-eastern China" Acta Palaeontologica Polonica, 53(1), 47–74
Godefroit, P., Bolotsky, Y.L. & Bolotsky, I.Y. (2012) "Osteology and relationships of Olorotitan arharensis, a hollow-crested hadrosaurid dinosaur from the latest Cretaceous of Far Eastern Russia" Acta Palaeontologica Polonica, doi:10.4202/app.2011.0051
Horner, J.R., Weishampel, D.B. & Forster, C.A. (2004) "Hadrosauridae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press
Prieto-Márquez, A. (2010) Global phylogeny of hadrosauridae (Dinosauria: Ornithopoda) using parsimony and Bayesian methods. Zoological Journal of the Linnean Society 159: 135-502
