Rajasaurus

Autor:	Korekta:
Tomasz Sokołowski	Alan Broka Maciej Ziegler Krzysztof Lichota

---

Rajasaurus (radżazaur)
Długość:	9 m
Masa:	1,5-2 t
Miejsce występowania:	Indie - stan Gujarat, dystrykt Kheda (formacja Lameta)
Czas występowania	71-65 Ma późna kreda (mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Ceratosauria Abelisauridae Carnotaurinae
Rekonstrukcja przyżyciowa Rajasaurus. Autor: Sergey Krasovskiy. [2]

Wstęp

Rajasaurus to rodzaj dużego abelizaura, który żył w późnej kredzie około 70-65 milionów lat temu w mastrychcie na terenach obecnych Indii, zawierający tylko jeden gatunek - R. narmadensis.

Rajasaurus był karnotaurynem, najbliżej spokrewnionym z madagaskarskim Majungosaurus i południowoamerykańskim Carnotaurus.

Historia odkryć

Po raz pierwszy został opisany w 2003 roku przez naukowców z amerykańskiego uniwersytetu w Chicago (Sereno i Wilson) oraz z GSI (Srivastava, Bhatt, Khosla i Sahni). Pierwsze szczątki zostały odkryte w latach 1982-1984 przez Suresha Srivastava z GSI (Geological Survey of India) na terenach dystryktu Kheda w stanie Gudżarat.

Kolejne skamieniałości odkryła w formacji Lameta, blisko miasta Dżabalpur w centralnych Indiach, indyjsko-amerykańska ekspedycja, podczas wyprawy do doliny Narmad. Do ekspedycji należeli przedstawiciele amerykańskich uniwersytetów w Michigan i Chicago oraz indyjskiego Uniwersytetu Pandżab. Duża odległość dzieląca miejsca odkryć kości radżazaura sugeruje, że gad ten występował w prawie całych Indiach.

Materiał kopalny i budowa

Plik:Rajasaurus2.jpg

Czaszka radżazaura. [1]

Materiał kopalny tego teropoda składa się między innymi z kości kończyn przednich i tylnych, kręgów szyjnych, grzbietowych, sakralnych i ogonowych, kości miednicy, prawie kompletnej czaszki (jest to jedyna czaszka dinozaura odkryta w Indiach), kości górnych i dolnych szczęk oraz zębów.

Gad ten posiadał mały, tępy róg na szczycie czaszki, nad oczodołem. Wyróżniał się także garbem ciągnącym się od nozdrzy. Kość biodrowa radżazaura jest bardzo podobna do biodra niepewnego dinozaura - Lametasaurus indicus - odkrytego w tej samej formacji.

Naukowcy wyliczyli, że gad ten mógł mierzyć nawet ponad 9 metrów długości i 3 metry wysokości, a więc być może nieco mniej niż największe abelizaurydy, takie jak wspomniane wcześniej Majungasaurus, Carnotaurus, Abelisaurus i Ekrixinatosaurus.

Paleoekologia

Jego pożywieniem mogły być niewielkie i średniej wielkości zauropody takie jak Isisaurus, Jainosaurus i Titanosaurus, lub ankylozaury, jak niepewny Brachypodosaurus. Musiał jednak konkurować między innymi z - mniejszymi od siebie - indozuchem (Indosuchus) oraz jego prawdopodobnymi synonimami - indozaurem (Indosaurus) i kompsozuchem (Compsosuchus), nienazwanym jeszcze nieabelizaurydowym abelizauroidem, a także ze swoim prawdopodobnym synonimem Lametasaurus.

Etymologia

Jego nazwa oznacza "królewski jaszczur", zaś epitet gatunkowy pochodzi od miejsca odkrycia szczątków - doliny rzeki Narmad.

Spis gatunków

Rajasaurus	Wilson, Sereno, Srivastava, Bhatt, Khosla i Sahni, 2003
R. narmadensis	Wilson, Sereno, Srivastava, Bhatt, Khosla i Sahni, 2003