Changyuraptor

Do sprawdzenia.

Autor:	Korekta:
Adrian Sztuba	Maciej Ziegler, Kamil Kamiński, Marcin Szermański

---

Changyuraptor (czangjuraptor)
Długość:	ok. 1 m (1,32 m z piórami)
Masa:	4 kg
Miejsce występowania:	Chiny - Liaoning (formacja Yixian)
Czas występowania	ok. 125 Ma wczesna kreda (apt)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Paraves ? Dromaeosauridae Microraptorinae
Rekonstrukcja Changyuraptor. Autorka: Emily Willoughby [1]

Wstęp

Changyuraptor to jeden z kilku - i największy - z czteroskrzydłych dinozaurów odkrytych w Chinach. Jest to także jeden z największych znanych do tej pory przedstawicieli Microraptorinae. Opisany został przez Hana i współpracowników w 2014 roku na podstawie okazu o oznaczeniu HG B016.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza „złodziej z długimi piórami” (po chińsku „Changyu” znaczy „długie pióro", a po łacinie „raptor” to złodziej lub rabuś). Nazwa odnosi się do bardzo długich sterówek tego dinozaura. Epitet gatunkowy - yangi honoruje profesora Yanga Yandonga - prezesa Uniwersytetu Bohai, który wspomógł finansowo zakup holotypu.

Materiał kopalny

Holotyp Changyuraptor o oznaczeniu HG B016 zachował się w bardzo dobrym stanie. Obejmuje on prawie kompletny szkielet oraz odciski piór. Zachował się m.in. ogon, miednica, wszystkie kończyny (oprócz jednej dłoni), żebra, widełki obojczykowe oraz łopatka. Czaszka jest mocno zgnieciona. Najlepiej zachowały się w niej zęby. Odciski piór są widoczne m.in. w okolicach ogona, kończyn tylnych oraz obręczy barkowej.

Diagnoza

Cechami diagnostycznymi Changyuraptor są m.in.: duże widełki (bardziej masywne niż u Sinornithosaurus millenii oraz dużo większe niż np. u Tianyuraptor ostromi); kość ramieniowa dłuższa niż łokciowa o ok. 20 %; mniejsza ilość kręgów ogonowych (22) niż np. u Microraptor zhaoianus i bardzo długie w porównaniu do tylnych przednie kończyny (ok. 96% długości tylnych kończyn).

Budowa i lokomocja

Changyuraptor to jeden z największych znanych przedstawicieli Microraptorinae. Holotyp osiągał wraz z ogonem i sterówkami długość ok. 132 centymetrów. Ogon (nie licząc piór) miał długość ok. 58 cm. Najdłuższe sterówki znajdujące się na końcu ogona mierzyły ponad 29,27 cm. To najdłuższe pióra odnotowane u nieptasiego dinozaura. Kość kulszowa jest krótsza niż u Microraptor, za to przypomina kość kulszową Sinornithosaurus millenii. Kość piszczelowa Changyuraptor jest nieco dłuższa niż kość udowa. Natomiast śródstopie osiąga długość ok. 2/3 długości kości piszczelowej.

Badania Changyuraptor wykazują, że mógł on szybować. Dzięki odpowiedniemu zginaniu ogona mógł zmieniać prędkość opadania, a więc bezpiecznie lądować oraz precyzyjnie polować.

Systematyka

Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Hana i in. w 2014 roku wskazuje, że Changyuraptor należy do rodziny Dromaeosauridae a konkretnie do podrodziny Microraptorinae. Był on więc najbliżej spokrewniony z takimi rodzajami jak: Microraptor, Sinornithosaurus Graciliraptor oraz Zhenyuanlong.

Spis gatunków

Changyuraptor	Han, Chiappe, Habib, Shu-An, Turner, Chinsamy, Liu i Han, 2014
C. yangi	Han, Chiappe, Habib, Shu-An, Turner, Chinsamy, Liu i Han, 2014

Bibliografia

Han, G., Chiappe L., M., Ji,S., Habib, M., Turner, A., H., Chinsamy, A., Liu X., Han, L. (2014). A new raptorial dinosaur with exceptionally long feathering provides insights into dromaeosaurid flight performance. Nature Communications. 5: 4382. doi: 10.1038/ncomms5382