Tsagantegia

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Maciej Ziegler
Korekta: Tomasz Sokołowski, Dawid Mazurek, Paweł Konarzewski


Tsagantegia (tsagantegia)
Długość ok. 6-7 m
Dieta roślinożerny
Miejsce Mongolia - Ajmak wschodniogobijski

(formacja Bayanshiree)

Czas
252 201 145
66

ok. 96 - 90 Ma [1]
późna kreda (cenoman-turon)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Thyreophora

Ankylosauria

Ankylosauridae

Ankylosaurinae

Tsagantegia Skull.png
Rekonstrukcja czaszki Tsagantegia. Autor: PaleoNeolitic [2]
Homo sapiens.png Ankylosauridae.png

6 m

Porównanie wielkości Tsagantegia i człowieka.
Sylwetki: Phylopic.org

Wstęp

Tsagantegia to rodzaj ankylozauryda znanego z południowo-wschodniej części sławnej pustyni Gobi, z pokładów mongolskiej formacji Baynshiree.

Materiał kopalny

Sylwetka Tsagantegia wraz z zaznaczeniem na biało odnalezionych kości. Autor: PaleoNeolitic [1]

Holotyp o numerze katalogowym GI SPS N 700/17 (MPC 700/17) to czaszka mająca długość 30-tu centymetrów i szerokości 25-ciu centymetrów.

Budowa

Czaszka jest długa a powierzchnia jej nie jest podzielona na mozaikę składającą się z wielokątnych płytek jak u innych ankylozaurów, lecz jest gładka. Inną cechą wyróżniającą Tsagantegia na tle jej krewniaków są słabo wykształcone guzy na kościach kwadrato-jarzmowej i łuskowej.

Pozycja systematyczna

W analizie kladystycznej dokonanej przez Vickaryous i in. (2004) Tsagantegia okazała się być bazalnym przedstawicielem Ankylosaurinae, podobnie w obszernej analizie Thompsona i in. (2011) i wcześniejszej Kirklanda (1998; gdzie między Shamosaurus a Tsagantegia znajduje się jeszcze klad "Polacanthinae"), natomiast w analizie Burnsa i in. (2011) jest bliskim krewnym Shamosaurus. Również Arbour i Currie (2015) uważają, że należy do Ankylosaurinae. Obecnie analizy filogenetyczne potwierdzają przynależność omawianego taksonu do Ankylosaurinae (np. Zheng i in., 2018; Xing i in., 2024).

Etymologia

Nazwa rodzajowa Tsagantegia nawiązuje do miejsca odnalezienia szczątków, którym było stanowisko Tsagan-Teg". Epitet gatunkowy longicranialis to połączenie łacińskich słów longus (długi) i cranium (czaszka).

Spis gatunków

Tsagantegia Tumanova, 1993
T. longicranialis Tumanova, 1993

Bibliografia

Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2015) "Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs". Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2015.1059985

Burns, M.E., Currie, P.J., Sissons, R.L. & Arbour, V.M. (2011) "Juvenile specimens of Pinacosaurus grangeri Gilmore, 1933 (Ornithischia: Ankylosauria) from the Late Cretaceous of China, with comments on the specific taxonomy of Pinacosaurus" Cretaceous Research, 32(2), 174-186. doi:10.1016/j.cretres.2010.11.007

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.

Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2011) "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)" Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2011.569091

Tumanova, T. A. (1993). "O novom pantsirnov dinozavre iz iugo-vostochnoy Gobi" [A new armored dinosaur from Southeastern Gobi]. Paleontologicheskii Zhurnal (w języku rosyjskim). 27 (2): 92–98.

Tumanova, T.A. (1999) "Armoured dinosaurs from the Cretaceous of Mongolia" [w:] Benton, M.J., Shishkin, M.A., Unwin, D.M. & Kurochkin, E.N. "The Age of Dinosaurs in Russia and Mongolia" Cambridge University Press, Cambridge, 517-532.

Vickaryous, M.K., Maryańska, T. & Weishampel, D.B. (2004) "Ankylosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmólska, H. (red.) "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press, 363-392. Xing, L., Niu, K., Mallon, J. & Miyashita, T. (2024). "A new armored dinosaur with double cheek horns from the early Late Cretaceous of southeastern China". Vertebrate Anatomy Morphology Palaeontology. 11 doi:10.18435/vamp29396. Zheng, W., Jin, X., Azuma, Y., Wang, Q., Miyata, K., Xu, X. (2018). "The most basal ankylosaurine dinosaur from the Albian–Cenomanian of China, with implications for the evolution of the tail club". Scientific Reports. 8: Article number 3711. doi:10.1038/s41598-018-21924-7.

  1. Kurumada, Y., Aoki, S., Aoki, K., Kato, D., Saneyoshi, M., Tsogtbaatar, K., ... & Ishigaki, S. (2020). "Calcite U–Pb age of the Cretaceous vertebrate‐bearing Bayn Shire Formation in the Eastern Gobi Desert of Mongolia: Usefulness of caliche for age determination". Terra Nova, 32(4), 246-252.