Platypelta: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Historia taksonu) |
m |
||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
| − | | | + | | >6 m |
|- | |- | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | ok. 77- | + | | ok. 77-76,5 [[Ma]] |
<small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small> | <small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small> | ||
| Linia 62: | Linia 62: | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa ''Platypelta'' pochodzi od | + | Nazwa ''Platypelta'' pochodzi od greckiego słowa ''platy'' („szeroki”) oraz łacińskiego ''pelta'' („tarcza”), w nawiązaniu do szerokich osteoderm tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy honoruje Waltera Coombsa, jednego z pionierów badań ankylozaurów. |
==Historia taksonu== | ==Historia taksonu== | ||
| Linia 68: | Linia 68: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | ''Platypelta'' pod względem budowy nie odbiegała zbytnio od innych przedstawicieli swojej rodziny. Był to masywny, poruszający się czworonożnie opancerzony roślinożerca o niskim, szerokim ciele, z kostną maczugą na ogonie. Pancerz platypelty składał się z dużych, pomarszczonych osteodermów o niskich kilach. Od euoplocefala i reszty krewniaków różniła się szczegółami budowy czaszki, miednicy | + | ''Platypelta'' pod względem budowy nie odbiegała zbytnio od innych przedstawicieli swojej rodziny. Był to masywny, poruszający się czworonożnie opancerzony roślinożerca o niskim, szerokim ciele, z kostną maczugą na ogonie. Pancerz platypelty składał się z dużych (>25 cm), pomarszczonych osteodermów o niskich, ostrych kilach. Niektóre z nich miały spiczaste końce. Od euoplocefala i reszty krewniaków różniła się szczegółami budowy czaszki, miednicy i pancerza, a także łukowatymi pazurami stóp (Penkalski, 2018). |
[[Plik:Euoplocephalus_tutus_pelvis.jpg|300px|thumb|right|Miednica holotypu. Autor zdjęcia: Ryan Somma. [https://en.wikipedia.org/wiki/Platypelta#/media/File:Euoplocephalus_tutus_pelvis.jpg].]] | [[Plik:Euoplocephalus_tutus_pelvis.jpg|300px|thumb|right|Miednica holotypu. Autor zdjęcia: Ryan Somma. [https://en.wikipedia.org/wiki/Platypelta#/media/File:Euoplocephalus_tutus_pelvis.jpg].]] | ||
| Linia 89: | Linia 89: | ||
Penkalski, P., Blows, W.T. (2013). "''Scolosaurus cutleri'' (Ornithischia: Ankylosauria) from the Upper Cretaceous Dinosaur Park Formation of Alberta, Canada". Canadian Journal of Earth Sciences. 50: 130110052638009. [[doi:10.1139/cjes-2012-0098]]. | Penkalski, P., Blows, W.T. (2013). "''Scolosaurus cutleri'' (Ornithischia: Ankylosauria) from the Upper Cretaceous Dinosaur Park Formation of Alberta, Canada". Canadian Journal of Earth Sciences. 50: 130110052638009. [[doi:10.1139/cjes-2012-0098]]. | ||
| − | Penkalski, P. (2018). "Revised systematics of the armoured dinosaur ''Euoplocephalus'' and its allies". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen. 287 (3): 261–306. [[doi:10.1127/njgpa/2018/0717]] | + | Penkalski, P. (2018). "Revised systematics of the armoured dinosaur ''Euoplocephalus'' and its allies". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen. 287 (3): 261–306. [[doi:10.1127/njgpa/2018/0717]]. </small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Wersja z 19:55, 26 sie 2018
| Autor: | Korekta: |
| Kamil Kamiński |
| Platypelta (platypelta) | |
|---|---|
| Długość: | >6 m |
| Masa: | 2-2,7 t |
| Miejsce występowania: | Kanada – Alberta |
| Czas występowania | ok. 77-76,5 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja spokrewnionego Euoplocephalus. Autor: Dinosaur Zoo. [2] | |
Wstęp
Platypelta to duży ankylozaur z późnej kredy Ameryki Północnej. Dawniej jego szczątki zaliczano do rodzaju Euoplocephalus, lecz w 2018 r. ustanowiono dla niego osobny rodzaj.
Materiał kopalny
Holotyp (AMNH 5337) to czaszka, lewa część żuchwy, kręg szyjny, jedenaście kręgów grzbietowych, kości ramieniowe, k. łopatkowo-krucza, miednica i osteodermy.
Materiał przypisany obejmuje następujące okazy: AMNH 5403 (czaszka z żuchwą, cztery kręgi szyjne, łopatka, kończyny przednie, dwa pierwsze kostne półpierścienie chroniące szyję, fragmentaryczny ogon z maczugą), CMN 8876 (czaszka), ROM 788 (maczuga ogonowa) i ROM 813 (częściowy szkielet pozaczaszkowy z osteodermami i odciskami skóry) (Arbour i Curre, 2013).
Etymologia
Nazwa Platypelta pochodzi od greckiego słowa platy („szeroki”) oraz łacińskiego pelta („tarcza”), w nawiązaniu do szerokich osteoderm tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy honoruje Waltera Coombsa, jednego z pionierów badań ankylozaurów.
Historia taksonu
Większość okazów, które Penkalski (2018) zaliczył do utworzonego przez siebie rodzaju Platypelta, wcześniej klasyfikowano jako przedstawicieli Euoplocephalus. Arbour i Currie uznali za należącego do euoplocefala wszystkie wymienione wyżej osobniki oprócz ROM 788 i ROM 813. Te dwa ostatnie zaklasyfikowali jako nierozpoznane ankylozaurydy. Penkalski i Blows (2013) stwierdzili, że AMNH 5404, AMNH 5405 i ROM 1930 różnią się od pozostałych okazów należących do Euoplocephalus i zasugerowali ich przypisanie do Scolosaurus. Arbour i Currie podtrzymali swoje zdanie w kolejnej publikacji (2015). Jednak w 2018 r. Penkalski dokonał oficjalnego utworzenia nowego rodzaju Platypelta.
Budowa
Platypelta pod względem budowy nie odbiegała zbytnio od innych przedstawicieli swojej rodziny. Był to masywny, poruszający się czworonożnie opancerzony roślinożerca o niskim, szerokim ciele, z kostną maczugą na ogonie. Pancerz platypelty składał się z dużych (>25 cm), pomarszczonych osteodermów o niskich, ostrych kilach. Niektóre z nich miały spiczaste końce. Od euoplocefala i reszty krewniaków różniła się szczegółami budowy czaszki, miednicy i pancerza, a także łukowatymi pazurami stóp (Penkalski, 2018).
Spis gatunków
| Platypelta | Penkalski, 2018 |
| P. coombsi | Penkalski, 2018 |
Bibliografia
Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2013) Euoplocephalus tutus and the Diversity of Ankylosaurid Dinosaurs in the Late Cretaceous of Alberta, Canada, and Montana, USA. PLOS ONE 8(5): e62421. doi:10.1371/journal.pone.0062421
Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2015) Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2015.1059985
Penkalski, P., Blows, W.T. (2013). "Scolosaurus cutleri (Ornithischia: Ankylosauria) from the Upper Cretaceous Dinosaur Park Formation of Alberta, Canada". Canadian Journal of Earth Sciences. 50: 130110052638009. doi:10.1139/cjes-2012-0098.
Penkalski, P. (2018). "Revised systematics of the armoured dinosaur Euoplocephalus and its allies". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen. 287 (3): 261–306. doi:10.1127/njgpa/2018/0717.
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Euplocephalus_size_comparison_with_human.png){kind=link}
![[1]](https://en.wikipedia.org/wiki/Platypelta#/media/File:Euoplocephalus_tutus_pelvis.jpg){kind=link}