Barsboldia

Autor:	Korekta:
Tomasz Sokołowski Dawid Mazurek Tomasz Skawiński

---

Barsboldia (barsboldia)
Długość:	12-14 m
Masa:	ok. 4-5 (?) t
Miejsce występowania:	Mongolia - Północny Sayr, Nemegt, Gobi (formacja Nemegt)
Czas występowania	późna kreda (środkowy mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ornithopoda Iguanodontia Hadrosauridae Saurolophidae Saurolophinae
Rekonstrukcja barsboldii
Mapa znalezisk (wykorzystano średnie wartości współrzędnych z Gradziński i Jerzykiewicz (1972):
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/wiki/Nemegt\" class=\"mw-redirect\" title=\"Nemegt\"\u003ENemegt\u003C/a\u003E, P\u00f3\u0142nocny Sayr, Nemegt, pustynia Gobi, \u003Ca href=\"/wiki/Mongolia\" class=\"mw-redirect\" title=\"Mongolia\"\u003EMongolia\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003EB. sicinskii\u003C/i\u003E - \u003Cb\u003EZPAL MgD-I/110\u003C/b\u003E (\u003Ca href=\"/wiki/Holotyp\" title=\"Holotyp\"\u003Eholotyp\u003C/a\u003E).\u003C/small\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Nemegt, P\u00f3\u0142nocny Sayr, Nemegt, pustynia Gobi, Mongolia|B. sicinskii - ZPAL MgD-I/110 (holotyp).\n","link":"","lat":43.52499999999999857891452847979962825775146484375,"lon":101.0458333333333342807236476801335811614990234375,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Barsboldia to bardzo duży dinozaur kaczodzioby z późnej kredy Mongolii. Charakterystyczne są wysokie wyrostki kolczyste, być może wchodzące w skład niewielkiego żagla lub garbu. Formalnego opisu dokonały w 1981 roku polskie badaczki – Teresa Maryańska i Halszka Osmólska.

Materiał kopalny

Holotyp.

Znany jest tylko holotyp (ZPAL MgD-I/110) obejmujący dziewięć tylnych kręgów tułowiowych, dziewięć zrośniętych kręgów krzyżowych, piętnaście kręgów ogonowych, żebra i wyrostki kolczyste, fragmenty skostniałych ścięgien, niemal kompletną lewą kość biodrową oraz fragmenty kości łonowej, strzałkowej, kości śródstopia i paliczków.

Etymologia

Nazwa rodzajowa honoruje paleontologa Rinchena Barsbolda. Epitet gatunkowy powstał na cześć zmarłego w 2010 roku Wojciecha Sicińskiego, wieloletniego pracownika Instytutu Paleobiologii PAN, kustosza kolekcji kopalnych kręgowców, który brał udział w wyprawach paleontologicznych na pustynię Gobi i wypreparował holotyp barsboldii.

Klasyfikacja

Po odkryciu szczątków w 1972 roku, Gradziński i Jerzykiewicz wstępnie przypisali je do Saurolophus angustirostris. Maryańska i Osmólska (1981) zaklasyfikowały jednak barsboldię do Lambeosaurinae (grupy hadrozaurów nieobejmującej zaurolofa), wskazując na budowę kości krzyżowej oraz wyrostków kolczystych, co zaakceptowała większość późniejszych badaczy. Analiza filogenetyczna przeprowadzona w 2011 roku przez Prieto-Márqueza (pierwsza uwzględniająca Barsboldia sicinskii) wykazała, że barsboldia to przedstawiciel Saurolophinae.

Niektórzy badacze sugerowali, że barsboldia może być młodszym synonimem Hypacrosaurus, jednak nie zostało to uznane przez innych paleontologów. Redeskrypcja wykonana przez Prieto-Márquez (2011) potwierdza, że B. sicinskii, mimo fragmentaryczności, to ważny takson.

Spis gatunków

Barsboldia	Maryańska i Osmólska, 1981
= "Umarsaurus""	Maryańska i Osmólska, 1981 vide Olshevsky, 1992	nomen nudum
Barsboldia sicinskii	Maryańska i Osmólska, 1981
= "Umarsaurus sicinskii"	Maryańska i Osmólska, 1981 vide Olshevsky, 1992	nomen nudum

Bibliografia

Gradziński, R., Jerzykiewicz, T. 1972. Additional geographical and geological data from the Polish-Mongolian palaeontological expeditions. Palaeontologia Polonica 27: 17–30. PDF.

Maryańska, T., Osmólska H. 1981. First lambeosaurine dinosaur from the Nemegt Formation, Upper Cretaceous, Mongolia. Acta Palaeontologica Polonica 26 (3-4): 243–255. PDF.

Prieto-Márquez, A. 2011. A reapprisal of Barsboldia sicinskii (Dinosauria: Hadrosauridae) from the Late Cretaceous of Mongolia. Journal of Paleontology 85 (3): 468–477. doi:10.1666/10-106.1.

Holtz, T.R. Jr. 2012. "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information". PDF.