Zanabazar: Różnice pomiędzy wersjami
(czy rodzaje Borogovia i Tochisaurus miałyby pierwszeństwo?) |
m (→Taksonomia: +rys.) |
||
| (Nie pokazano 2 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 41: | Linia 41: | ||
[[Coelurosauria]] | [[Coelurosauria]] | ||
| − | [[ | + | [[Paraves]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Troodontidae]] | [[Troodontidae]] | ||
| Linia 54: | Linia 50: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Zanabazar'' to spory troodontyd żyjący na terenie Azji w późnej kredzie. Był późnym, zaawansowanym przedstawicielem swojej grupy, a jego najbliższymi krewnymi są ''[[Troodon]]'', ''[[Saurornithoides]]'', ''[[Linhevenator]]'' i prawdopodobnie także ''[[Borogovia]]'' oraz ''[[Tochisaurus]]'' (dwa ostatnie mogą być | + | ''Zanabazar'' to spory troodontyd żyjący na terenie Azji w późnej kredzie. Był późnym, zaawansowanym przedstawicielem swojej grupy, a jego najbliższymi krewnymi są ''[[Troodon]]'', ''[[Saurornithoides]]'', ''[[Linhevenator]]'' i prawdopodobnie także ''[[Borogovia]]'' oraz ''[[Tochisaurus]]'' (dwa ostatnie mogą być [[synonim]]ami zanabazara). ''Zanabazar'' to jeden z największych troodontydów. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | ''Zanabazar'' został nazwany na cześć Zanabazara (1635-1723), pierwszego bogd gegeena Mongolii. Nazwa gatunkowa znaczy "młodszy". Został opisany przez | + | ''Zanabazar'' został nazwany na cześć Zanabazara (1635-1723), pierwszego bogd gegeena Mongolii. Nazwa gatunkowa znaczy "młodszy". Został opisany przez [[Barsbold]]a jako ''[[Saurornithoides]] junior'' pół wieku po ''Saurornithoides mongoliensis''. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| Linia 65: | Linia 61: | ||
==Taksonomia== | ==Taksonomia== | ||
| − | W przyszłości może zostać uznany za [[starszy synonim]] ''[[Borogovia]] gracilicrus'', której holotypu nie można porównać do typowego okazu ''Z. junior''. Zasugerowano, że ''[[Tochisaurus]] nemegtensis'' może być [[młodszy synonim|młodszym synonimem]] ''Zanabazar'', lecz zapewne nie jest to prawdą, ponieważ różnią się budową śródstopia. | + | [[Plik:Zanabazar_FunkMonk.jpg|300px|thumb|right|Rekonstrukcja. Autor: FunkMonk (Michael B. H.) [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zanabazar.jpg].]] |
| + | |||
| + | W przyszłości może zostać uznany za [[starszy synonim]] ''[[Borogovia]] gracilicrus'', której holotypu nie można porównać do typowego okazu ''Z. junior''. Zasugerowano, że ''[[Tochisaurus]] nemegtensis'' może być [[młodszy synonim|młodszym synonimem]] ''Zanabazar'', lecz zapewne nie jest to prawdą, ponieważ różnią się budową śródstopia. | ||
==Paleoekologia== | ==Paleoekologia== | ||
| Linia 101: | Linia 99: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | <small> | + | <small>Norell, M.A.; Makovicky, P.J., Bever, G.S., Balanoff, A.M., Clark, J.M., Barsbold, R. and Rowe, T. (2009). "A Review of the Mongolian Cretaceous Dinosaur Saurornithoides (Troodontidae: Theropoda)". American Museum Novitates 3654: 63. |
| − | Norell, M.A.; Makovicky, P.J., Bever, G.S., Balanoff, A.M., Clark, J.M., Barsbold, R. and Rowe, T. (2009). "A Review of the Mongolian Cretaceous Dinosaur Saurornithoides (Troodontidae: Theropoda)". American Museum Novitates 3654: 63. | ||
Xu, X., Tan, Q., Sullivan, C., Han, F. & Xiao, D. (2011) "A Short-Armed Troodontid Dinosaur from the Upper Cretaceous of Inner Mongolia and Its Implications for Troodontid Evolution" PLoS ONE, 6(9), e22916. doi:10.1371/journal.pone.0022916 | Xu, X., Tan, Q., Sullivan, C., Han, F. & Xiao, D. (2011) "A Short-Armed Troodontid Dinosaur from the Upper Cretaceous of Inner Mongolia and Its Implications for Troodontid Evolution" PLoS ONE, 6(9), e22916. doi:10.1371/journal.pone.0022916 | ||
| − | http://home.comcast.net/~eoraptor/Troodontidae.htm#Saurornithoidesjunior | + | http://home.comcast.net/~eoraptor/Troodontidae.htm#Saurornithoidesjunior</small> |
| − | </small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
| Linia 117: | Linia 113: | ||
[[Kategoria:Troodontidae]] | [[Kategoria:Troodontidae]] | ||
[[Kategoria:Azja]] | [[Kategoria:Azja]] | ||
| + | [[Kategoria:Mongolia]] | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
[[Kategoria:Kampan]] | [[Kategoria:Kampan]] | ||
[[Kategoria:Mastrycht]] | [[Kategoria:Mastrycht]] | ||
Wersja z 14:10, 3 lis 2013
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Tomasz Skawiński |
| Zanabazar (zanabazar) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 2,3 m |
| Masa: | ok. 27 kg |
| Miejsce występowania: | Mongolia |
| Czas występowania | 72-68 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Holotyp. Autor: Jaime A. Headden [2]. | |
Wstęp
Zanabazar to spory troodontyd żyjący na terenie Azji w późnej kredzie. Był późnym, zaawansowanym przedstawicielem swojej grupy, a jego najbliższymi krewnymi są Troodon, Saurornithoides, Linhevenator i prawdopodobnie także Borogovia oraz Tochisaurus (dwa ostatnie mogą być synonimami zanabazara). Zanabazar to jeden z największych troodontydów.
Etymologia
Zanabazar został nazwany na cześć Zanabazara (1635-1723), pierwszego bogd gegeena Mongolii. Nazwa gatunkowa znaczy "młodszy". Został opisany przez Barsbolda jako Saurornithoides junior pół wieku po Saurornithoides mongoliensis.
Materiał kopalny
Holotyp (IGM 100/1) to szkielet, w którego skład wchodzą: czaszka (27,2 cm), przednie części żuchw, kręgi krzyżowe (1-6), kręgi ogonowe (9-21), niekompletne kości miednicy, biodrowa, dystalna piszczel i strzałka, kość skokowa, kości stępu i śródstopia.
Podobno istnieje drugi osobnik (IGM 100/2) - szkielet pozaczaszkowy.
Taksonomia
W przyszłości może zostać uznany za starszy synonim Borogovia gracilicrus, której holotypu nie można porównać do typowego okazu Z. junior. Zasugerowano, że Tochisaurus nemegtensis może być młodszym synonimem Zanabazar, lecz zapewne nie jest to prawdą, ponieważ różnią się budową śródstopia.
Paleoekologia
Zanabazar był szybkim, zwinnym, inteligentnym i zapewne opierzonym dinozaurem. Przypuszcza się, że dzięki dużym oczom zanabazar mógł polować w nocy, lecz jego pożywieniem mogły być też rośliny. Żył w otoczeniu znacznie większych dinozaurów, takich jak Tarbosaurus, Therizinosaurus, Gallimimus i Saurolophus.
Spis gatunków
| Zanabazar | Norell, Makovicky, Bever, Balanoff, Clark, Barsbold i Rowe, 2009 |
|---|---|
| = "Mongolodon" | Franzosa, 2004 |
| ?= Borogovia | Osmólska, 1987 |
| ?= Tochisaurus | Kurzanov i Osmólska, 1991 |
| Z. junior | (Barsbold, 1974) Norell, Makovicky, Bever, Balanoff, Clark, Barsbold i Rowe, 2009 |
| = Saurornithoides junior | Barsbold, 1974 |
| = "Mongolodon" junior | (Barsbold, 1974) Franzosa, 2004 |
| ?= Borogovia gracilicrus | Osmólska, 1987 |
| ?= Tochisaurus nemegtensis | Kurzanov i Osmólska, 1991 |
Bibliografia
Norell, M.A.; Makovicky, P.J., Bever, G.S., Balanoff, A.M., Clark, J.M., Barsbold, R. and Rowe, T. (2009). "A Review of the Mongolian Cretaceous Dinosaur Saurornithoides (Troodontidae: Theropoda)". American Museum Novitates 3654: 63.
Xu, X., Tan, Q., Sullivan, C., Han, F. & Xiao, D. (2011) "A Short-Armed Troodontid Dinosaur from the Upper Cretaceous of Inner Mongolia and Its Implications for Troodontid Evolution" PLoS ONE, 6(9), e22916. doi:10.1371/journal.pone.0022916
http://home.comcast.net/~eoraptor/Troodontidae.htm#Saurornithoidesjunior
![[1]](http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zanabazar.jpg){kind=link}