Taveirosaurus

Autor:	Tomasz Sokołowski
Korekta:	Maciej Ziegler, Kamil Kamiński, Michał Siedlecki

---

Taveirosaurus (taweirozaur)
Dieta	?mięsożerny
Miejsce	Portugalia - Baixo Mondego, okolice wsi Taveiro, Coimbro; Hiszpania - Laño (formacja Argilas de Aveiro)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 72,1-66 Ma późna kreda (mastrycht)
Systematyka	?Synapsida/??Sauropsida ?Therapsida/??Diapsida ?Theriodontia/??Archosauromorpha ?Cynodontia/??Archosauria ?Probainognathia/??Avemetatarsalia ?Mammaliamorpha/??Dinosauromorpha ?Mammaliaformes/??Dinosauria ?Mammalia/??Ornithischia ?Therimorpha/??Genasauria ?Eutriconodonta/??Cerapoda/???Thyreophora ??Pachycephalosauridae/???Nodosauridae
Rysunek okazu typowego Taveirosaurus costai. Źródło: Antunes i Sigogneau-Russell, 1991. [1]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Ewie\u015b Taveiro, Baixo Mondego, \u003Ca href=\"/wiki/Portugalia\" class=\"mw-redirect\" title=\"Portugalia\"\u003EPortugalia\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003ETaveirosaurus costai\u003C/i\u003E.\u003C/small\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"wie\u015b Taveiro, Baixo Mondego, Portugalia|Taveirosaurus costai.\n","link":"","lat":40.2000000000000028421709430404007434844970703125,"lon":-8.5,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Taveirosaurus to dość problematyczny takson czworonoga żyjącego na terenie dzisiejszego Półwyspu Iberyjskiego pod koniec epoki późnej kredy.

Materiał kopalny

Jedynymi znanymi pozostałościami taweirozaura są liczne zęby znalezione w Portugalii (holotyp - CEGUNL-TV 10 oraz materiał przypisany - CEGUNL-TV 6–9, 11, 13-16) oraz Hiszpanii (materiał z Laño).

Historia taksonu

Gatunek typowy, T. costai, został opisany przez Tellesa Antunesa i Denise Sigogneau-Russella w 1991 roku. Pierwotnie gad ten został przypisany do pachycefalozaurów, później "fabrozaurydów", jednak obecnie wiadomo, że mógł być także nodozaurydem. Holtz (2012) określił go jako bliżej nieokreślonego prymitywnego przedstawiciela Ornithischia. Wcześniej, w 2004 r. Norman i in. uznali go za nomen dubium. Fonseca i współpracownicy (2024) w swe analizie filogenetycznej dotyczącej dinozaurów ptasiomiednicznych nie uwzględnili w niej omawianego taksonu, ponieważ stwierdzili, iż jego materiał kopalny jest zbyt niekompletny. Zauważyli jednak podobieństwo zębów taweirozaura do zębów wczesnych ssaków z grupy eutrikonodontów i zdecydowali iż bazując na wspólnych cechach morfologicznych zębów oraz późnokredowym wieku omawianego zwierzęcia, taweirozaur był tak naprawdę eutrikonodontem.

Etymologia

Jego nazwa oznacza "jaszczur z Taveiro" i pochodzi od wsi, nieopodal której odkryto zęby. Epitet gatunkowy został nadany na cześć brazylijskiego paleontologa Deraldo da Costa Barrosa Muniza.

Spis gatunków

Taveirosaurus	Antunes i Sigogneau-Russell, 1991	?nomen dubium
T. costai	Antunes i Sigogneau-Russell, 1991	?nomen dubium

Bibliografia

Źródła naukowe: Fonseca, A.O., Reid, I.J., Venner, A., Duncan, R.J., Garcia, M.S., Müller, R.T. (2024). "A comprehensive phylogenetic analysis on early ornithischian evolution". Journal of Systematic Palaeontology. 22 (1). 2346577. [2]

Norman, D.B., Witmer, L.M. , Weishampel, D.B. (2004) "Basal Ornithischia" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P., Osmólska, H. "The Dinosauria" (2. wydanie) University of California - Berkeley i Los Angeles

Inne:

Holtz, T.R. Jr. (1996, online): http://dml.cmnh.org/1996May/msg00166.html

Naish, D. (2001, online): http://dml.cmnh.org/2001Jul/msg00623.html

Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [3]