Taveirosaurus

Autor:	Tomasz Sokołowski
Korekta:	Maciej Ziegler, Kamil Kamiński, Michał Siedlecki

---

Taveirosaurus (taweirozaur)
Dieta	?mięsożerny
Miejsce	Portugalia - Baixo Mondego, okolice wsi Taveiro, Coimbro; Hiszpania - Laño (formacja Argilas de Aveiro)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 72,1-66 Ma późna kreda (mastrycht)
Systematyka	?Synapsida/??Sauropsida ?Therapsida/??Diapsida ?Theriodontia/??Archosauromorpha ?Cynodontia/??Archosauria ?Probainognathia/??Avemetatarsalia ?Mammaliamorpha/??Dinosauromorpha ?Mammaliaformes/??Dinosauria ?Mammalia/??Ornithischia ?Therimorpha/??Genasauria ?Eutriconodonta/??Cerapoda/???Thyreophora ??Pachycephalosauridae/???Nodosauridae
Rysunek okazu typowego Taveirosaurus costai. Źródło: Antunes i Sigogneau-Russell, 1991. [1]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Ewie\u015b Taveiro, Baixo Mondego, \u003Ca href=\"/wiki/Portugalia\" class=\"mw-redirect\" title=\"Portugalia\"\u003EPortugalia\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003ETaveirosaurus costai\u003C/i\u003E.\u003C/small\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"wie\u015b Taveiro, Baixo Mondego, Portugalia|Taveirosaurus costai.\n","link":"","lat":40.2000000000000028421709430404007434844970703125,"lon":-8.5,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Taveirosaurus to dość problematyczny takson czworonoga żyjącego na terenie dzisiejszego Półwyspu Iberyjskiego pod koniec epoki późnej kredy.

Materiał kopalny

Jedynymi znanymi pozostałościami taweirozaura są liczne zęby znalezione w Portugalii (holotyp - CEGUNL-TV 10 oraz materiał przypisany - CEGUNL-TV 6–9, 11, 13-16) oraz Hiszpanii (materiał z Laño).

Historia taksonu

Gatunek typowy, T. costai, został opisany przez Tellesa Antunesa i Denise Sigogneau-Russella w 1991 roku. Pierwotnie zwierzę to zostało uznane za bliskiego krewniaka homalocefala, jednak ta interpretacja utrzymała się dość krótko. W latach 90. XX wieku zaproponowano przynależność taweirozaura do pachycefalozaurów (jako nieokreślonego przedstawiciela grupy), nodozaurydów oraz "fabrozaurydów" (na podstawie podobieństwa do trimukrodona oraz alokodona). Holtz (2012) określił go jako bliżej nieokreślonego prymitywnego przedstawiciela Ornithischia. Wcześniej, w 2004 r. Norman i in. uznali go za nomen dubium. Fonseca i współpracownicy (2024) w swe analizie filogenetycznej dotyczącej dinozaurów ptasiomiednicznych nie uwzględnili w niej omawianego taksonu, ponieważ stwierdzili, iż jego materiał kopalny jest zbyt niekompletny. Zauważyli jednak podobieństwo zębów taweirozaura do zębów wczesnych ssaków z grupy eutrikonodontów i zdecydowali iż bazując na wspólnych cechach morfologicznych zębów oraz późnokredowym wieku omawianego zwierzęcia, taweirozaur był tak naprawdę eutrikonodontem.

Etymologia

Jego nazwa oznacza "jaszczur z Taveiro" i pochodzi od wsi, nieopodal której odkryto zęby. Epitet gatunkowy został nadany na cześć brazylijskiego paleontologa Deraldo da Costa Barrosa Muniza.

Spis gatunków

Taveirosaurus	Antunes i Sigogneau-Russell, 1991	?nomen dubium
T. costai	Antunes i Sigogneau-Russell, 1991	?nomen dubium

Bibliografia

Źródła naukowe: Fonseca, A.O., Reid, I.J., Venner, A., Duncan, R.J., Garcia, M.S., Müller, R.T. (2024). "A comprehensive phylogenetic analysis on early ornithischian evolution". Journal of Systematic Palaeontology. 22 (1). 2346577. [2]

Norman, D.B., Witmer, L.M. , Weishampel, D.B. (2004) "Basal Ornithischia" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P., Osmólska, H. "The Dinosauria" (2. wydanie) University of California - Berkeley i Los Angeles

Inne:

Holtz, T.R. Jr. (1996, online): http://dml.cmnh.org/1996May/msg00166.html

Naish, D. (2001, online): http://dml.cmnh.org/2001Jul/msg00623.html

Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [3]