Minmi

Autor:	Maciej Ziegler
Korekta:	Tomasz Sokołowski, Adrian Tkocz, Marcin Szermański, Kamil Kamiński

---

Minmi (minmi)
Długość	ok. 3 m
Masa	200-350 kg
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Australia - Queensland (formacja Bungil)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. ?121,4-118 Ma wczesna kreda (?wczesny apt)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora ?Ankylosauria
Rekonstrukcja minmi w muzeum. Autor zdjęcia: Cus Liber [1]

Wstęp

Minmi to wątpliwy rodzaj niewielkiego ankylozaura, znanego z osadów wczesnokredowych z Australii.

Nazwa

Nazwa rodzajowa pochodzi od miejsca znalezienia dinozaura - Minmi Crossing w stanie Queensland. Przez wiele lat Minmi miał najkrótszą nazwę wśród dinozaurów. W 2004 roku został jednak zdeklasowany przez Mei i później także przez Kol.

Materiał kopalny

Znaleziono sześć osobników przypisanych temu rodzajowi.

Holotyp (QM F10329) to szkielet pozaczaszkowy (11 kręgów grzbietowych, połączonych z podstawami 11 żeber i 3 przykręgami, 5 niekompletnych żeber, niekompletna prawa stopa, pancerz brzuszny i 2 niezidentyfikowane elementy) (Molnar, 1980). Arbour i Currie (2015) zamiast stopy wymieniają dłoń.

Materiał przypisany:

AM F35259 - żebra z osteodermami.

AM F119849 - kręgi, żebra, osteodermy.

QM F33286 – fragmentaryczny odcinek piersiowy kręgosłupa, połączony z miednicą i osteodermami.

QM F33565 - częściowa kość udowa.

QM F33566 - częściowa kość piszczelowa.

Należy zaznaczyć, że okazy te pochodzą z osadów formacji Toolebuk i Allaru, podczas gdy holotyp – z formacji Bungil. Ze względu na ich fragmentaryczność oraz fakt, że w niewielkim stopniu pokrywają się z okazem QM F10329, można mieć wątpliwości, czy rzeczywiście należą one do tego samego gatunku.

Przez wiele lat do Minmi przypisywano także okaz QM F1801 pochodzący z młodszych osadów (formacja Allaru). W 2015 roku utworzono dla niego nowy rodzaj - Kunbarrasaurus.

Budowa

Minmi był spokojnym roślinożercą, broniąc się przed drapieżnikami polegał na swoim pancerzu złożonym z kostnych płyt i kolców. Poruszał się dość wolno, jak wskazują badania przypisywanych temu rodzajowi odcisków stóp. W przeciwieństwie do większości ankylozaurów (prócz Hungarosaurus), minmi miał poziome płytki kostne, które ciągnęły się po bokach kręgów, zwane przykręgami (paravertebrae), od których pochodzi nazwa gatunkowa tego dinozaura. Były to prawdopodobnie kości heterotopowe (powstające na skutek kostnienia ścięgien, tzw. trzeszczka), podobne do skostniałych ścięgien innych ptasiomiednicznych (zdaniem Arbour i Curriego [2015] to właśnie skostniałe ścięgna, analogiczne do podobnych struktur u innych ankylozaurów). Ich funkcja jest niepewna – być może wzmacniały grzbiet, co pozwalałoby na szybszą lokomocję niż u pozostałych dinozaurów pancernych. Niezwykłą cechą, występującą także u Liaoningosaurus, znanego z dolnokredowych osadów z Chin, jest opancerzenie na brzuchu.

Pozycja filogenetyczna

Pozycja filogenetyczna Minmi jest trudna do ustalenia ze względu na niedostatek szczątków. Dawniejsze analizy, które uwzględniały ten rodzaj, opierały się w znacznej mierze na okazie QM F1801, który wg obecnego stanu wiedzy nie należy do Minmi. Z tego też powodu, wobec braku cech diagnostycznych, Arbour i Currie (2015) uznali go za nomen dubium. W analizie Ravena i in. (2023) Minmi występuje jako takson siostrzany dla Eurypoda, kladu grupującego Ankylosauria i Stegosauria.

Spis gatunków

Minmi	Molnar, 1980	nomen dubium
M. paravertebra	Molnar, 1980	nomen dubium

Bibliografia

Agnolin, F.L., Ezcurra, M.D., Pais, D.F. & Salisbury, S.W. (2010) A reappraisal of the Cretaceous non-avian dinosaur faunas from Australia and New Zealand: Evidence for their Gondwanan affinities. Journal of Systematic Palaeontology, 8(2): 257-300.

Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2015) Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2015.1059985

Leahey, L.G., Molnar, R.E., Carpenter, K., Witmer, L.M. & Salisbury, S.W. (2015) Cranial osteology of the ankylosaurian dinosaur formerly known as Minmi sp. (Ornithischia: Thyreophora) from the Lower Cretaceous Allaru Mudstone of Richmond, Queensland, Australia. PeerJ, 3: e1475. doi:10.7717/peerj.1475

Paul, G.S. (2024). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.

Raven, T.J., Barrett, P.M., Xu, X. & Maidment, S.C.R. (2019). „A reassessment of the purported ankylosaurian dinosaur Bienosaurus lufengensis from the Lower Lufeng Formation of Yunnan, China.” Acta Palaeontologica Polonica 64 (2): 335–342.

Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2012) Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora). Journal of Systematic Palaeontology 10(2): 301-312. doi:10.1080/14772019.2011.569091