Taurovenator

Do aktualizacji - Aranciaga Rolando i in., 2024 

{{Opis |Autor = Kamil Kamiński |Korekta = Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski, Michał Siedlecki |nazwa = Taurovenator (taurowenator) |długość = 10-11 m |wysokość = ok. 2 m (w biodrach) |masa = ok. 5,7 t |dieta = mięsożerny |miejsce = Argentyna - Neuquen (formacja Huincul)

|czas =

Trias 252	Jura 201	Kreda 145	66

ok. 97-93 Ma
późna kreda (środkowy cenoman - wczesny turon) |systematyka = Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Carnosauria

Carcharodontosauridae

Carcharodontosaurinae

Giganotosaurini |grafika = Restauración_en_vida_de_Taurovenator_violantei.png |podpis = Rekonstrukcja przyżyciowa i porównanie rozmiarów z człowiekiem. Autor: César Díaz Frías. [1] |PorównanieGrupa = Carcharodontosauridae |PorównanieDługość = 10 |mapa =

Wczytywanie mapy…

{"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja Huincul - prowincja Neuqu\u00e9n, \u003Ca href=\"/wiki/Argentyna\" class=\"mw-redirect\" title=\"Argentyna\"\u003EArgentyna\u003C/a\u003E (miejsce znalezienia okazu typowego - MPCA-Pv 803)\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Huincul - prowincja Neuqu\u00e9n, Argentyna (miejsce znalezienia okazu typowego - MPCA-Pv 803)\n","link":"","lat":-39.40282499999999998863131622783839702606201171875,"lon":-68.6148249999999961801222525537014007568359375,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Taurovenator to rodzaj bardzo dużego karcharodontozauryda żyjącego na terenie dzisiejszej Argentyny na początku epoki późnej kredy.

Etymologia

Nazwę rodzajową Taurovenator można przetłumaczyć jako "byczy łowca" (od łacińskich słów tauro [„byk]) oraz venator, czyli „myśliwy”). Epitet gatunkowy violantei honoruje Enzo Violante - właściciela farmy, na terenie której dokonano odkrycia tego dinozaura.

Materiał kopalny

Holotyp (MPCA PV 802) to izolowana, prawa kość zaoczodołowa.

Odkrycie i opis

Szczątki taurowenatora odkryto w północno-zachodniej części prowincji Rio Negro w Argentynie, na południowy wschód od jeziora Ezequiel Ramos-Mexía. Zostały opisane w 2016 r. przez zespół paleontologów: Matias Motta, Alexis Rolando, Sebastian Rozadilla, Federico Agnolin, Nicolas Chimento, Federico Egli i Fernando Novas.

Wygląd

Podobnie jak inne karcharodontozaurydy, Taurovenator był zapewne dwunożnym drapieżnikiem z ostrymi zębami i pazurami. Rozmiary jedynego znanego fragmentu czaszki wskazują, że ustępował on wielkością największym członkom swej rodziny, takim jak Mapusaurus czy Giganotosaurus. Jego kość zaoczodołowa była jednak proporcjonalnie masywniejsza i grubsza. Nad brwiami taurowenatora znajdowały się przypominające rogi wzniesienia. Wyjątkową cechą tego teropoda była też obecność głębokiego dołka na brzusznej powierzchni kości zaoczodołowej.

Ważność i systematyka

Coria i wspólnicy (2020) sądzą, że Taurovenator może być synonimem Mapusaurus. Ich zdaniem cechy diagnostyczne należące do omawianego dinozaura występują również u Mapusaurus, u Giganotosaurus są one słabiej rozwinięte. Okaz typowy należący do Taurovenator odnaleziono w tej samej formacji co Mapusaurus. Jednak odkrycie nowego okazu omawianego okazu wskazało nowe cechy diagnostyczne pozwalające odróżnić taurowenatora od innych karcharodontozaurydów.

Taurowenator został wstępnie uznany za przedstawiciela grupy Carcharodontosauridae o niepewnej pozycji systematycznej (Motta i in., 2016). Aranciaga Rolando i współautorzy (2024) w swej analizie filogenetycznej uzyskali omawiany rodzaj za zaawansowanego karcharodontozauryda z plemienia Giganotosaurini, prawdopodobnie będącego taksonem siostrzanym żyjącego mniej więcej w tym samym czasie meraksesa.

Spis gatunków

Taurovenator	Motta, Aranciaga Rolando, Rozadilla, Agnolin, Chimento, Egli i Novas, 2016
T. violantei	Motta, Aranciaga Rolando, Rozadilla, Agnolin, Chimento, Egli i Novas, 2016

Bibliografia

Aranciaga Rolando, A.M., Motta, M.J.; Agnolín, F.L., Tsuihiji, T., Miner, S., Brissón-Egli, F., Novas, F.E. (2024). "A new carcharodontosaurid specimen sheds light on the anatomy of South American giant predatory dinosaurs". The Science of Nature. 111 (6): 56. [2]

Campione, N.E., Evans, D.C., Brown, C.M., Carrano, M.T. (2014). Revell, L. (red.). "Body mass estimation in non-avian bipeds using a theoretical conversion to quadruped stylopodial proportions". Methods in Ecology and Evolution. 5 (9): 913–923. [3]

Coria, R.A., Currie, P.J., Ortega, F., Baiano, M.A. (2020). "An Early Cretaceous, medium-sized carcharodontosaurid theropod (Dinosauria, Saurischia) from the Mulichinco Formation (upper Valanginian), Neuquén Province, Patagonia, Argentina". Cretaceous Research, 111, 104319. doi:10.1016/j.cretres.2019.104319

Motta, M.J., Aranciaga Rolando, A.M., Rozadilla, S., Agnolín, F.E., Chimento, N., R., Egli, F., B., Novas, F.,E. (2016). "New theropod fauna from the Upper Cretaceous (Huincul Formation) of northwestern Patagonia, Argentina". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin. 71: 231–253.[4]