Ichthyovenator: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (kręg, nie krąg)
m
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
|-
 
|-
 
| [[Dawid Mika]]
 
| [[Dawid Mika]]
|[[Łukasz Czepiński]],[[Marcin Szermański]], [[Maciej Ziegler]]
+
| [[Mateusz Tałanda]], [[Maciej Ziegler]], [[Łukasz Czepiński]], [[Marcin Szermański]],  
 +
 
 +
[[Kamil Kamiński]]
  
 
|}
 
|}
Linia 22: Linia 24:
 
|-
 
|-
 
! '''[[:Kategoria:Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
! '''[[:Kategoria:Lokacje|Miejsce występowania]]''':
| [[Laos]]
+
| [[Laos]] - Savannakhét
<small>(Ban Kalum, obszar Tang Vay, prowincja
+
<small>(formacja "[[Grès supérieurs]]")</small>
 
 
Savannakhet, formacja "[[Grès supérieurs]]")</small>
 
 
|-
 
|-
 
! '''[[:Kategoria:Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[:Kategoria:Czas|Czas występowania]]'''
Linia 43: Linia 43:
 
[[Spinosauridae]]
 
[[Spinosauridae]]
  
[[Baryonychinae]]
+
??[[Baryonychinae]]
 
|-
 
|-
| colspan=2 |[[Plik:Ichthyovenator.jpg|400px]]
+
| colspan=2 |[[Plik:Ichthyovenator_laosensis_by_PaleoGeek.jpg|400px|]]
<small>Ryc. 1. Rekonstrukcja przyżyciowa ''Ichthyovenator''.  
+
<small>Rekonstrukcja. Autor: PaleoGeekSquared.</small>
 
 
© HodariNundu, 2012 [http://hodarinundu.deviantart.com/art/Ichthyovenator-298009456]</small>
 
 
|-
 
|-
 
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
 
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
Linia 54: Linia 52:
 
| colspan=2 |
 
| colspan=2 |
 
<display_points type="terrain" zoom=4>
 
<display_points type="terrain" zoom=4>
Savannakhet, Laos|formacja "[[Grès supérieurs]]", prowincja Savannakhet, [[Laos]]|<small>''[[Ichthyovenator]] laosensis'' - '''MDS BK10-01 - 15''' ([[holotyp]]).<br>
+
Savannakhet, Laos~formacja "[[Grès supérieurs]]", prowincja Savannakhet, [[Laos]]|<small>''[[Ichthyovenator]] laosensis'' - '''MDS BK10-01 - 15''' ([[holotyp]]).<br>
 
</display_points>
 
</display_points>
 
|}
 
|}
Linia 66: Linia 64:
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
[[Holotyp]] - częściowo [[Szkielet artykułowany|artykułowany]] szkielet przechowywany w Muzeum Dinozaurów w Savannakhet i oznaczony jako MDS BK10-01 - 15. Zawiera on trzeci od końca [[kręg]] grzbietowy (tj. dwunasty) kręg grzbietowy, wyrostek neuralny ostatniego kręgu grzbietowego, pierwszy i drugi kręg ogonowy, pięć niekompletnych [[szkielet artykułowany|artykułowanych]] kręgów krzyżowych, kości biodrowe, prawą kość łonową, kość kulszową i tylne grzbietowe żebro.  
+
[[Holotyp]] - częściowo [[Szkielet artykułowany|artykułowany]] szkielet przechowywany w Muzeum Dinozaurów w Savannakhet i oznaczony jako MDS BK10-01 - 15. Zawiera on drugi od końca [[kręg]] grzbietowy (tj. dwunasty), wyrostek kolczysty ostatniego kręgu grzbietowego, pierwszy i drugi kręg ogonowy, pięć niekompletnych [[szkielet artykułowany|artykułowanych]] kręgów krzyżowych, kości biodrowe, prawą kość łonową, kości kulszowe i tylne grzbietowe żebro.
 +
 
 +
Materiał przypisany to trzy zęby, kręgi szyjne, pierwszy kręg grzbietowy, siedem kręgów ogonowych i lewa kość łonowa (Allain, 2014). Na podstawie tego materiału do ''Ichthyovenator'' przypisano też zebrane wcześniej zęby i kręgi teropoda z tej samej okolicy.
  
[[Skamieniałość|Skamieliny]] odkryto w formacji "Grès supérieurs". Często jest ona uważana za odpowiadającą wiekowo tajlandzkim formacjom Khok Kraut i Phu Pan (późny [[barrem]] do wczesnego [[cenoman]]u). Niemniej jednakże [[skamieniałości przewodnie|skamieliny przewodnie]] (niemorskie małże ''Trigonioides kobayashi'' i ''Plicatounio suzuki'') odkryte w tych samym skałach co ''Ichthyovenator'' sugerują ich pochodzenie z [[apt]]u. W formacji "Grès supérieurs" odkryto również kości [[Sauropoda|zauropodów]] ''[[Tangvayosaurus]]'' i ''[[Titanosaurus|"Titanosaurus" falloti]]'', a także [[Ornithopoda|ornitopoda]] ''[[Mandschurosaurus|?Mandschurosaurus laosensis'']].
+
[[Skamieniałość|Skamieliny]] odkryto w formacji "Grès supérieurs". Często jest ona uważana za odpowiadającą wiekowo tajlandzkim formacjom Khok Kraut i Phu Pan (późny [[barrem]] do wczesnego [[cenoman]]u). Niemniej jednakże [[skamieniałości przewodnie|skamieliny przewodnie]] (słodkowodne małże ''Trigonioides kobayashi'' i ''Plicatounio suzuki'') odkryte w tych samym skałach co ''Ichthyovenator'' sugerują ich pochodzenie z [[apt]]u. W formacji "Grès supérieurs" odkryto również kości [[Sauropoda|zauropodów]] ''[[Tangvayosaurus]]'' i ''[[Titanosaurus|"Titanosaurus" falloti]]'', a także [[Ornithopoda|ornitopoda]] ''[[Mandschurosaurus|?Mandschurosaurus laosensis'']].
  
 
==Diagnoza (za Allain i współpracownicy, 2012)==
 
==Diagnoza (za Allain i współpracownicy, 2012)==
 
{{Szablon:Diagnoza}}
 
{{Szablon:Diagnoza}}
Należący do [[Spinosauridae|Baryonychinae]] [[Spinosauridae|spinozauryd]] z następującymi [[Autapomorfia|autapomorfami]]: sinusoidalny żagiel tworzony przez kręgi grzbietowe i krzyżowe, długość wyrostku neuralnego przedostatniego kręgu grzbietowego wynosi 410% długości [[trzon]]u kręgu, posiada on także przednio-tylny palcokształtny wyrostek, wyrostek poprzeczny pierwszego kręgu grzbietowego patrząc od dołu ma sigmoidalny kszałt, głęboki trzonowo-diapofyzalny otwór w wyrostku międzykręgowym pierwszego kręgu grzbietowego, długi "szpikulec" kości biodrowej, stosunek długości kości biodrowej/łonowej wyższy niż u jakiegokolwiek innego teropoda. Ponadto ''I. laosensis'' charakteryzuje szereg cech, nieznanych u innych tetanurów: tylne żebra połączone z kompleksem mostkowym (ESM), proksymalna płyta (''plate'') łonowa z obturatorem i notches, duża biodrowa płyta (?) z otworem biodrowym i środkowobocznie spłaszczonym trzonkiem.
+
Należący do ?[[Spinosauridae|Baryonychinae]] [[Spinosauridae|spinozauryd]] z następującymi [[Autapomorfia|autapomorfami]]: sinusoidalny żagiel tworzony przez kręgi grzbietowe i krzyżowe, długość wyrostku kolczystego przedostatniego kręgu grzbietowego wynosi 410% długości [[trzon]]u kręgu, posiada on także przednio-tylny palcokształtny wyrostek, wyrostki kolczyste 3 i 4 kręgu krzyżowego w kształcie wachlarza, wyrostek poprzeczny pierwszego kręgu ogonowego patrząc od góry ma sigmoidalny kszałt, głęboki trzonowo-diapofyzalny dół w wyrostku międzykręgowym pierwszego kręgu ogonowego, długi talerz biodrowy, sprawiający, że stosunek długości kości biodrowej/łonowej jest wyższy niż u jakiegokolwiek innego teropoda. Ponadto ''I. laosensis'' charakteryzuje szereg cech, nieznanych u innych tetanurów: tylne żebra połączone z kompleksem mostkowym, bliższa płyta łonowa z obturatorem i bruzdami łonowymi, duża płyta kulszowa z otworem kulszowym i środkowobocznie spłaszczonym trzonkiem.
 +
[[Plik:Ichthyovenator_laosensis.jpg|thumb|300px|Kręgi ichtiowenatora.  Autor zdjęcia: Kumiko [https://en.wikipedia.org/wiki/Ichthyovenator#/media/File:Ichthyovenator_laosensis.jpg].]]
  
 
==Budowa==
 
==Budowa==
 
{{Szablon:Diagnoza}}
 
{{Szablon:Diagnoza}}
Jak stwierdzili sami autorzy opisu naszego [[Dinosauria|dinozaura]], jego dwunasty kręg grzbietowy pod względem anatomicznym jest jednym z najdziwniejszych znanych u [[Theropoda|teropodów]]. Jego [[centrum|trzon]] jest dwuwklęsły, nieco dłuższy niż wyższy i szerszy niż dłuższy. Z kolei wyrostek neuralny charakteryzuje się obecnością dodatkowych blaszek trzonowo-diapofyzalnych i szeregu niewyraźnych krawędzi, łączących podstawę wyrostka poprzecznego z wyrostkiem neuralnym. Mocno rozwinięty wyrostek neuralny jest pochylony ku przodowi, a nie tyłowi jak u [[Spinosaurus|spinozaur]]a. Stosunek długości wyrostka neuralnego i [[centrum|trzonu]] (410%) jest mniejszy niż u ''[[Spinosaurus]]'' i niemal równy temu u ''[[Becklespinax]]'', lecz większy niż u innych znanych [[Theropoda|teropodów]]. Wyrostki poprzeczne są bocznie skierowane.
+
Jak stwierdzili sami autorzy opisu tego [[Dinosauria|dinozaura]], jego dwunasty kręg grzbietowy pod względem anatomicznym jest jednym z najdziwniejszych znanych u [[Theropoda|teropodów]]. Jego [[centrum|trzon]] jest dwuwklęsły, nieco dłuższy niż wyższy i szerszy niż dłuższy. Z kolei wyrostek kolczysty charakteryzuje się obecnością dodatkowych blaszek trzonowo-diapofyzalnych i szeregu niewyraźnych krawędzi, łączących podstawę wyrostka poprzecznego z wyrostkiem neuralnym. Mocno rozwinięty wyrostek kolczysty nie jest pochylony ku przodowi ani tyłowi - tak jak u [[Spinosaurus|spinozaur]]a. Stosunek długości wyrostka neuralnego i [[centrum|trzonu]] (410%) jest mniejszy niż u ''[[Spinosaurus]]'' i niemal równy temu u ''[[Becklespinax]]'', lecz większy niż u innych znanych [[Theropoda|teropodów]]. Wyrostki poprzeczne są bocznie skierowane.
  
Trzony drugiego i trzeciego kręgu grzbietowego były solidnie zrośnięte, choć między innymi dalej występowały szwy.
+
Trzony drugiego i trzeciego kręgu krzyżowego były solidnie zrośnięte, choć między nimi dalej występowały szwy.
Wysokość wyrostków neuralnych kręgów krzyżowych zwiększa się od pierwszego do czwartego, a potem obniża aż do ostatniego kręgu krzyżowego. Wyrostek neuralny pierwszego kręgu krzyżowego jest morfologicznie bardzo różny od wyrostków neuralnych pozostałych kręgów krzyżowych. Był on w porównaniu nie tylko do nich, ale także tylnych kręgów grzbietowych bardzo niski, co sprawiało, że żagiel ichtiowenatora miał wyraźnie sinusoidalny kształt.
+
Wysokość wyrostków kolczystych kręgów krzyżowych zwiększa się od pierwszego do czwartego, a potem obniża w ostatnim kręgu krzyżowym. Wyrostek kolczysty pierwszego kręgu krzyżowego jest morfologicznie bardzo różny od wyrostków kolczystych pozostałych kręgów krzyżowych. Był on w porównaniu nie tylko do nich, ale także tylnych kręgów krzyżowych bardzo niski, co sprawiało, że żagiel ichtiowenatora miał wyraźnie sinusoidalny kształt.
  
 
Można było w nim wyróżnić trzy części:
 
Można było w nim wyróżnić trzy części:
Linia 89: Linia 90:
 
*niższy żagiel tworzony przez trzy (drugi do piątego) kręgi krzyżowe i dwa pierwsze kręgi ogonowe.
 
*niższy żagiel tworzony przez trzy (drugi do piątego) kręgi krzyżowe i dwa pierwsze kręgi ogonowe.
  
W każdym razie, ogólną budową żagiel "rybiego łowcy" zauważalnie różni się od tego występującego u zuchomima (wyraźnie głębszego i łukowato wyginającego się nad kością krzyżową) i baryonyksa (szczątkowego, słabo poznanego z racji niezachowania się w zapisie kopalnym kręgów krzyżowych).  
+
W każdym razie, ogólną budową żagiel "rybiego łowcy" zauważalnie różni się od tego występującego u ''[[Suchomimus]]'' (wyraźnie głębszego i łukowato wyginającego się nad kością krzyżową) i baryonyksa (niskiego, słabo poznanego z racji niezachowania się w zapisie kopalnym kręgów krzyżowych).  
 +
[[Plik:Ichthyovenator_vertebrae.jpg|thumb|300px|Kręgi ichtiowenatora.  Autor zdjęcia: Kumiko [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ichthyovenator_vertebrae.jpg].]]
  
Allain i współpracownicy ([[2012]]) na podstawie rozbieżności w morfologii różnie wydłużonych neurofyz, obserwowanych u teropodów i histologicznych analizach nadzwyczaj wydłużonych wyrostków neuralnych [[Synapsida|synapsydów]], spekulują, że żagiel ichtiowenatora odgrywał raczej rolę w rozpoznawaniu własnego [[gatunek|gatunku]], wabieniu partnerów seksualnych czy porozumienia się niż termoregulacji.  
+
Allain i współpracownicy ([[2012]]) na podstawie rozbieżności w morfologii różnie wydłużonych neurofyz, obserwowanych u teropodów i histologicznych analizach nadzwyczaj wydłużonych wyrostków kolczystych [[Synapsida|synapsydów]], spekulują, że żagiel ichtiowenatora odgrywał raczej rolę w rozpoznawaniu własnego [[gatunek|gatunku]], wabieniu partnerów seksualnych czy porozumienia się niż termoregulacji.  
  
 
Trzony pierwszych dwóch kręgów ogonowych są dwukrotnie wklęsłe i znacząco szersze niż dłuższe.
 
Trzony pierwszych dwóch kręgów ogonowych są dwukrotnie wklęsłe i znacząco szersze niż dłuższe.
Główki żeber grzbietowych ichtiowenatora przypominają te znane u innych średniej wielkości teropodów. Trzonki żeber są w przekroju poprzecznym półokrągłe.
 
  
Sztyletokszałtna kość biodrowa mocno przypomina tę występującą u reszty dużych [[Theropoda|teropodów]], jednakże w porównaniu do reszty elementów miednicy jest dłuższa.  
+
Główki żeber grzbietowych ichtiowenatora przypominają te znane u innych średniej wielkości teropodów. Trzonki żeber są w przekroju poprzecznym prawie okrągłe. Budowa żebra grzbietowego wskazuje, że mogło się one łączyć z innymi za pomocą mostka.
 +
 
 +
Długa, płaska kość biodrowa mocno przypomina tę występującą u reszty dużych [[Theropoda|teropodów]], jednakże w porównaniu do reszty elementów miednicy jest dłuższa.
 +
 
 +
Odkrycie nowych szczątków wykazało, że pierwszy kręg grzbietowy ichtiowenatora był  niemal identyczny jak u ''[[Sigilmassasaurus]]''. Szerokość jego powierzchni  stawowej była 1,5 razy większa niż wysokość, cechował się też brakiem płytek międzyzygapofyzalnych (Allain, 2014). Kompletna seria kręgów szyjnych nie została jak dotąd szczegółowo opisana, ale Evers i in. (2015) podają, że były one podobne jak u ''[[Sigilmassasaurus]]'', ''[[Baryonyx]]'' i ''[[Suchomimus]]''. Ich trzony były wydłużone, a szerokość nieco przewyższała wysokość. W miarę zbliżania się do końca szyi, centra kręgów stawały się coraz krótsze.  
  
 
==Pozycja systematyczna==
 
==Pozycja systematyczna==
[[Analiza filogenetyczna]] przeprowadzona przez Allaina i innych ([[2012]]) wykazała, że ''Ichthyovenator'' jest przedstawicielem [[Spinosauridae|Baryonychinae]] oraz [[takson siostrzany|taksonem siostrzanym]] dla [[klad]]u tworzonego przez ''[[Baryonyx]]'' i ''[[Suchomimus]]''.
+
[[Analiza filogenetyczna]] przeprowadzona przez Allaina i innych ([[2012]]) wykazała, że ''Ichthyovenator'' jest przedstawicielem [[Spinosauridae|Baryonychinae]] oraz [[takson siostrzany|taksonem siostrzanym]] dla [[klad]]u tworzonego przez ''[[Baryonyx]]'' i ''[[Suchomimus]]''. Jednak odkrycie dalszych szczątków i pzreprowadzenie kolejnych analiz poddało w wątpliwość taką interpretację. Wg Allaina (2014) budowa kręgów szyjnych i przednich grzbietowych oraz proste, pozbawione piłkowanych krawędzi zęby sugerują jego bliższe związki ze Spinosaurinae. Wg niepublikowanych badań [[Andrea Cau|Cau]] (2012) był on [[takson bazalny|bazalnym]] spinozaurydem. [[Michael Mortimer|Mortimer]] (online) sugeruje, że ''Ichthyovenator'' mógł być [[Carnosauria|karnozaurem]]. Wg Eversa i in. (2015) zwierzę to wykazuje zarówno cechy spinozaurynów, jak i barionychinów, dlatego jego dokładna pozycja wewnątrz Spinosauridae pozostaje niejasna. Arden i in. (2018) uznali go za prymitywnego spinozauryna.
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
Linia 112: Linia 117:
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
 
<small>
 
<small>
Allain, R.; Xaisanavong, T.; Richir, P.; Khentavong, B. (2012). "The first definitive Asian spinosaurid (Dinosauria: Theropoda) from the early cretaceous of Laos". Naturwissenschaften 99 (5): 369-377. DOI:10.1007/s00114-012-0911-7 [http://www.springerlink.com/content/r5x213648388tt23/?MUD=MP]
+
Allain, R., Xaisanavong, T., Richir, P., Khentavong, B. (2012). "The first definitive Asian spinosaurid (Dinosauria: Theropoda) from the early cretaceous of Laos". Naturwissenschaften 99 (5): 369-377. DOI:10.1007/s00114-012-0911-7 [http://www.springerlink.com/content/r5x213648388tt23/?MUD=MP]
 +
 
 +
Allain, R. (2014) "New material of the theropod Ichthyovenator from Ban Kalum type locality (Laos): Implications for the synonymy of Spinosaurus and Sigilmassasaurus and the phylogeny of Spinosauridae" Journal of Vertebrate Paleontology. Program and Abstracts 2014, 78. [abstrakt]
 +
 
 +
Arden, T.M.S., Klein, C.G., Zouhri, S. & Longrich, N.R. (2018). “Aquatic adaptation in the skull of carnivorous dinosaurs (Theropoda: Spinosauridae) and the evolution of aquatic habits in spinosaurus.” Cretaceous Research. [[doi: https://doi.org/10.1016/j.cretres.2018.06.013]].
 +
 
 +
Evers, S.W., Rauhut, O.W.M., Milner, A.C., McFeeters, B., Allain, R. (2015) "A reappraisal of the morphology and systematic position of the theropod dinosaur Sigilmassasaurus from the “middle” Cretaceous of Morocco" PeerJ, 3, e1323. [[doi:10.7717/peerj.1323]].
 +
 
 +
Mortimer, M. (2016 online) [http://theropoddatabase.com/Megalosauroidea.htm#Ichthyovenatorlaosensis].
 +
 
 +
http://en.wikipedia.org/wiki/Gres_superieurs_Formation
 
</small>
 
</small>
  

Aktualna wersja na dzień 14:26, 22 kwi 2019

Autor: Korekta:
Dawid Mika Mateusz Tałanda, Maciej Ziegler, Łukasz Czepiński, Marcin Szermański,

Kamil Kamiński


Ichthyovenator (ichtiowenator)
Długość: ? (średniej wielkości-duży)
Masa: ? (średniej wielkości-duży)
Miejsce występowania: Laos - Savannakhét

(formacja "Grès supérieurs")

Czas występowania 125-112 Ma

wczesna kreda (apt)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Spinosauridae

??Baryonychinae

Ichthyovenator laosensis by PaleoGeek.jpg

Rekonstrukcja. Autor: PaleoGeekSquared.

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Ichtiowenator (Ichthyovenator) to wczesnokredowy nietypowy teropod, znany z osadów Laosu.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Ichthyovenator pochodzi od greckiego słowa ichthos - ryba i łacińskiego venator - łowca. Odnosi się do prawdopodobnej rybożerności tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy (laosensis) wywodzi się zaś od Laosu - kraju, w którym odkryto jego szczątki.

Materiał kopalny

Holotyp - częściowo artykułowany szkielet przechowywany w Muzeum Dinozaurów w Savannakhet i oznaczony jako MDS BK10-01 - 15. Zawiera on drugi od końca kręg grzbietowy (tj. dwunasty), wyrostek kolczysty ostatniego kręgu grzbietowego, pierwszy i drugi kręg ogonowy, pięć niekompletnych artykułowanych kręgów krzyżowych, kości biodrowe, prawą kość łonową, kości kulszowe i tylne grzbietowe żebro.

Materiał przypisany to trzy zęby, kręgi szyjne, pierwszy kręg grzbietowy, siedem kręgów ogonowych i lewa kość łonowa (Allain, 2014). Na podstawie tego materiału do Ichthyovenator przypisano też zebrane wcześniej zęby i kręgi teropoda z tej samej okolicy.

Skamieliny odkryto w formacji "Grès supérieurs". Często jest ona uważana za odpowiadającą wiekowo tajlandzkim formacjom Khok Kraut i Phu Pan (późny barrem do wczesnego cenomanu). Niemniej jednakże skamieliny przewodnie (słodkowodne małże Trigonioides kobayashi i Plicatounio suzuki) odkryte w tych samym skałach co Ichthyovenator sugerują ich pochodzenie z aptu. W formacji "Grès supérieurs" odkryto również kości zauropodów Tangvayosaurus i "Titanosaurus" falloti, a także ornitopoda ?Mandschurosaurus laosensis.

Diagnoza (za Allain i współpracownicy, 2012)

Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych.

Należący do ?Baryonychinae spinozauryd z następującymi autapomorfami: sinusoidalny żagiel tworzony przez kręgi grzbietowe i krzyżowe, długość wyrostku kolczystego przedostatniego kręgu grzbietowego wynosi 410% długości trzonu kręgu, posiada on także przednio-tylny palcokształtny wyrostek, wyrostki kolczyste 3 i 4 kręgu krzyżowego w kształcie wachlarza, wyrostek poprzeczny pierwszego kręgu ogonowego patrząc od góry ma sigmoidalny kszałt, głęboki trzonowo-diapofyzalny dół w wyrostku międzykręgowym pierwszego kręgu ogonowego, długi talerz biodrowy, sprawiający, że stosunek długości kości biodrowej/łonowej jest wyższy niż u jakiegokolwiek innego teropoda. Ponadto I. laosensis charakteryzuje szereg cech, nieznanych u innych tetanurów: tylne żebra połączone z kompleksem mostkowym, bliższa płyta łonowa z obturatorem i bruzdami łonowymi, duża płyta kulszowa z otworem kulszowym i środkowobocznie spłaszczonym trzonkiem.

Kręgi ichtiowenatora. Autor zdjęcia: Kumiko [1].

Budowa

Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych.

Jak stwierdzili sami autorzy opisu tego dinozaura, jego dwunasty kręg grzbietowy pod względem anatomicznym jest jednym z najdziwniejszych znanych u teropodów. Jego trzon jest dwuwklęsły, nieco dłuższy niż wyższy i szerszy niż dłuższy. Z kolei wyrostek kolczysty charakteryzuje się obecnością dodatkowych blaszek trzonowo-diapofyzalnych i szeregu niewyraźnych krawędzi, łączących podstawę wyrostka poprzecznego z wyrostkiem neuralnym. Mocno rozwinięty wyrostek kolczysty nie jest pochylony ku przodowi ani tyłowi - tak jak u spinozaura. Stosunek długości wyrostka neuralnego i trzonu (410%) jest mniejszy niż u Spinosaurus i niemal równy temu u Becklespinax, lecz większy niż u innych znanych teropodów. Wyrostki poprzeczne są bocznie skierowane.

Trzony drugiego i trzeciego kręgu krzyżowego były solidnie zrośnięte, choć między nimi dalej występowały szwy. Wysokość wyrostków kolczystych kręgów krzyżowych zwiększa się od pierwszego do czwartego, a potem obniża w ostatnim kręgu krzyżowym. Wyrostek kolczysty pierwszego kręgu krzyżowego jest morfologicznie bardzo różny od wyrostków kolczystych pozostałych kręgów krzyżowych. Był on w porównaniu nie tylko do nich, ale także tylnych kręgów krzyżowych bardzo niski, co sprawiało, że żagiel ichtiowenatora miał wyraźnie sinusoidalny kształt.

Można było w nim wyróżnić trzy części:

  • wysoki grzbietowy żagiel, obejmujący co najmniej trzynasty i czternasty krąg grzbietowy. Prawdopodobnie miał on wiele większy zasięg, ukryty przez niekompletność materiału kopalnego
  • wgłębienie tworzone przez pierwszy kręg krzyżowy
  • niższy żagiel tworzony przez trzy (drugi do piątego) kręgi krzyżowe i dwa pierwsze kręgi ogonowe.

W każdym razie, ogólną budową żagiel "rybiego łowcy" zauważalnie różni się od tego występującego u Suchomimus (wyraźnie głębszego i łukowato wyginającego się nad kością krzyżową) i baryonyksa (niskiego, słabo poznanego z racji niezachowania się w zapisie kopalnym kręgów krzyżowych).

Kręgi ichtiowenatora. Autor zdjęcia: Kumiko [2].

Allain i współpracownicy (2012) na podstawie rozbieżności w morfologii różnie wydłużonych neurofyz, obserwowanych u teropodów i histologicznych analizach nadzwyczaj wydłużonych wyrostków kolczystych synapsydów, spekulują, że żagiel ichtiowenatora odgrywał raczej rolę w rozpoznawaniu własnego gatunku, wabieniu partnerów seksualnych czy porozumienia się niż termoregulacji.

Trzony pierwszych dwóch kręgów ogonowych są dwukrotnie wklęsłe i znacząco szersze niż dłuższe.

Główki żeber grzbietowych ichtiowenatora przypominają te znane u innych średniej wielkości teropodów. Trzonki żeber są w przekroju poprzecznym prawie okrągłe. Budowa żebra grzbietowego wskazuje, że mogło się one łączyć z innymi za pomocą mostka.

Długa, płaska kość biodrowa mocno przypomina tę występującą u reszty dużych teropodów, jednakże w porównaniu do reszty elementów miednicy jest dłuższa.

Odkrycie nowych szczątków wykazało, że pierwszy kręg grzbietowy ichtiowenatora był niemal identyczny jak u Sigilmassasaurus. Szerokość jego powierzchni stawowej była 1,5 razy większa niż wysokość, cechował się też brakiem płytek międzyzygapofyzalnych (Allain, 2014). Kompletna seria kręgów szyjnych nie została jak dotąd szczegółowo opisana, ale Evers i in. (2015) podają, że były one podobne jak u Sigilmassasaurus, Baryonyx i Suchomimus. Ich trzony były wydłużone, a szerokość nieco przewyższała wysokość. W miarę zbliżania się do końca szyi, centra kręgów stawały się coraz krótsze.

Pozycja systematyczna

Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Allaina i innych (2012) wykazała, że Ichthyovenator jest przedstawicielem Baryonychinae oraz taksonem siostrzanym dla kladu tworzonego przez Baryonyx i Suchomimus. Jednak odkrycie dalszych szczątków i pzreprowadzenie kolejnych analiz poddało w wątpliwość taką interpretację. Wg Allaina (2014) budowa kręgów szyjnych i przednich grzbietowych oraz proste, pozbawione piłkowanych krawędzi zęby sugerują jego bliższe związki ze Spinosaurinae. Wg niepublikowanych badań Cau (2012) był on bazalnym spinozaurydem. Mortimer (online) sugeruje, że Ichthyovenator mógł być karnozaurem. Wg Eversa i in. (2015) zwierzę to wykazuje zarówno cechy spinozaurynów, jak i barionychinów, dlatego jego dokładna pozycja wewnątrz Spinosauridae pozostaje niejasna. Arden i in. (2018) uznali go za prymitywnego spinozauryna.

Spis gatunków

Ichthyovenator Allain, Xaisanavong, Richir & Khentavong, 2012
I. laosensis Allain, Xaisanavong, Richir & Khentavong, 2012

Bibliografia

Allain, R., Xaisanavong, T., Richir, P., Khentavong, B. (2012). "The first definitive Asian spinosaurid (Dinosauria: Theropoda) from the early cretaceous of Laos". Naturwissenschaften 99 (5): 369-377. DOI:10.1007/s00114-012-0911-7 [3]

Allain, R. (2014) "New material of the theropod Ichthyovenator from Ban Kalum type locality (Laos): Implications for the synonymy of Spinosaurus and Sigilmassasaurus and the phylogeny of Spinosauridae" Journal of Vertebrate Paleontology. Program and Abstracts 2014, 78. [abstrakt]

Arden, T.M.S., Klein, C.G., Zouhri, S. & Longrich, N.R. (2018). “Aquatic adaptation in the skull of carnivorous dinosaurs (Theropoda: Spinosauridae) and the evolution of aquatic habits in spinosaurus.” Cretaceous Research. doi: https://doi.org/10.1016/j.cretres.2018.06.013.

Evers, S.W., Rauhut, O.W.M., Milner, A.C., McFeeters, B., Allain, R. (2015) "A reappraisal of the morphology and systematic position of the theropod dinosaur Sigilmassasaurus from the “middle” Cretaceous of Morocco" PeerJ, 3, e1323. doi:10.7717/peerj.1323.

Mortimer, M. (2016 online) [4].

http://en.wikipedia.org/wiki/Gres_superieurs_Formation