Bambiraptor

Autor:	Korekta:
Dawid Mika Dawid Mazurek	Maciej Ziegler Adrian Tkocz, Kamil Kamiński

---

Bambiraptor (bambiraptor)
Długość:	0,9-1,3 m
Masa:	3,6-5 kg
Miejsce występowania:	USA - stan Montana (górna część formacji Two Medicine)
Czas występowania	80-74 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Paraves Dromaeosauridae ?Microraptoria / Eudromaeosauria ?Velociraptorinae ??Saurornitholestinae
Rekonstrukcja szkieletu oparta na holotypie bambiraptora. Autor: Scott Hartman [4].
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Emiejsce znalezienia okazu typowego\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"miejsce znalezienia okazu typowego\n","link":"","lat":48,"lon":-112.2999999999999971578290569595992565155029296875,"icon":""},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Estanowisko Jack's Birthday\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"stanowisko Jack's Birthday\n","link":"","lat":48.60000000000000142108547152020037174224853515625,"lon":-113.7999999999999971578290569595992565155029296875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Bambiraptor to niewielki, lekko zbudowany teropod, występujący pod koniec kredy na terenach Ameryki Północnej. Jego odkrycie rzuca nowe światło na dromeozaurydy.

Bambiraptor miał długie ramiona i dobrze rozwinięty mostek. Niektórzy twierdzą, że jest to młody Saurornitholestes lub jego bliski krewny. Zdaniem innych bambiraptor jest ostatnim dinozaurem z kladu Microraptoria i drugim północnoamerykańskim przedstawicielem tej grupy, obok Hesperonychus.

Odkrycie

W 1995 14-letni(!) wówczas pasjonat palentologii Wes Linster znalazł w Parku Glacier w Montanie zachowany w 95% szkielet młodego dromeozauryda (okaz oznaczono numerem katalogowym AMNH 30556). Dyrektor Florydzkiego Instytutu Paleontologicznego Martin Shugar nazwał znalezisko "kamieniem z Rosetty palentologii". John Ostrom powiedział, że to "klejnot". Stwierdził również, że znalezisko tego dinozaura pomogło lepiej zrozumieć relacje między dinozaurami a ptakami.

Rekonstrukcja. Autor: PaleoEquii. [1].

Brian Cooley podczas konferencji prezentującej bambiraptora przedstawił go jako zwierzę upierzone, choć nie znaleziono odcisków piór. Jego tezę potwierdza fakt, że Bambiraptor należy do grupy zwanej Paraves. Obecnie okaz znajduje się w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej w Nowym Jorku.

Oprócz tego znane są szczątki pochodzące od co najmniej dwóch dorosłych okazów (kręgi oraz kości kończyn), oznaczone jednym numerem katalogowym (FIP 002-136). Ponadto do Bambiraptor przypisano też pojedynczą kość szczękową.

Etymologia

Nazwa rodzajowa tego dinozaura odnosi się do postaci z bajki Disneya (jelenia Bambi, którego imieniem przezwano później holotyp), a epitet gatunkowy honoruje ona Michaela i Feinberga, którzy zdali sobie sprawę z wagi odkrycia i poparli badania skamieliny.

Inteligencja i paleobiologia

Zrekonstruowany szkielet. Autor zdjęcia: Thesupermat. [2].

Bambiraptor ma najwyższe EQ (stosunek masy mózgu do masy ciała) ze wszystkich dinozaurów. Wynosi ono 12,5-13,8. Dla porównania EQ człowieka wynosi 7, Troodon 6,5 a Velociraptor 5. Jednak należy wziąć pod uwagę, że szkielet należy do osobnika młodego i w miarę wzrostu dinozaura współczynnik masa mózgu/masa ciała się zmniejszał. Niezwykle rozwinięty móżdżek i długie przednie kończyny mogą wskazywać na to, że Bambiraptor prowadził nadrzewny tryb życia i był zręczniejszy niż inne dromeozaurydy. Przeprowadzone badania zdają się wskazywać, że mógł manewrować swoimi dłońmi w niezwykle zaawansowany sposób. Podczas tych samych badań stwierdzono, że Bambiraptor mógł pobierać dłońmi pokarm i wkładać go do pyska, jak to robią niektóre współczesne ssaki. Jego pokarmem mogły więc być niewielkie, zwinne zwierzęta, jak ssaki. Wg Paula (2010) polował on również na mniejsze dinozaury. Naukowiec ten uważa również, iż budowa bambiraptora świadczy o tym, że mógł on być zdolny do pewnej formy lotu, zwłaszcza w młodości.

Zrekonstruowany szkielet. Autor zdjęcia: Ballista. [3].

Spis gatunków

Bambiraptor	Burnham, Derstler, Currie, Bakker, Zhou i Ostrom, 2000
Bambiraptor feinbergi	Burnham, Derstler, Currie, Bakker, Zhou i Ostrom, 2000
= Bambiraptor feinbergorum

Bibliografia

Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853.

Burnham, D.A., Derstler, K.L., Currie, P.J., Bakker, R.T., Zhou Z. & Ostrom J. H. (2000). "Remarkable new birdlike dinosaur (Theropoda: Maniraptora) from the Upper Cretaceous of Montana", University of Kansas Paleontological Contributions 13: 1-14.

Holtz, T. (2012) "Dinosaurs" (suplement) [5].

Mortimer, M. (online 2014) [6].

Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.

Senter, P., 2006, "Comparison of forelimb function between Deinonychus and Bambiraptor (Theropoda: Dromaeosauridae)", Journal of Vertebrate Paleontology, 26(4): 897-906.