Nemegtonykus

Autor:	Michał Siedlecki
Korekta:	Maciej Ziegler

---

Nemegtonykus (nemegtonyk)
Masa	ok. 3,4 kg
Miejsce	Mongolia Altan Uul III (formacja Nemegt)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 70 Ma późna kreda (wczesny mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Theropoda Tetanurae Coelurosauria Alvarezsauroidea Alvarezsauridae Parvicursorinae
Rekonstrukcja Parvicursor. Być może Nemegtonykus był podobny. Autor: PaleoEquii

Wstęp

Nemegtonykus to niewielki przedstawiciel kladu Parvicursorinae, żyjący na terenie obecnej Pustyni Gobi w Mongolii ok. 70 milionów lat temu. Został opisany w 2019 r. przez zespół badawczy, w którego skład wchodził m.in. Rinchen Barsbold.

Etymologia

Nazwa Nemegtonykus citus dosłownie oznacza "prędki pazur z Nemegt". Odnosi się ona do formacji geologicznej, w której odnaleziono szczątki tego teropoda, oraz przypuszczalnego trybu życia zwierzęcia.

Materiał kopalny

Holotyp (MPC-D 100/203) to niekompletny, częściowo dysartykułowany szkielet pozaczaszkowy, obejmujący 6 kręgów grzbietowych, 2 kręgi krzyżowe oraz kość krzyżową, 5 rozdzielonych żeber grzbietowych, 21 kręgów ogonowych, prawie kompletną lewą kość łopatkowo-kruczą, prawie kompletną lewą kość biodrową, częściową prawą kość biodrową, częściową lewą kość łonową oraz inne częściowo zachowane elementy miednicy, kompletną lewą kość udową, kompletny lewy tibiotarsus (kość piszczelowa połączona ze stępem), częściową prawą kość piszczelową, prawie kompletną lewą kość strzałkową i lewy tarsometatarsus (II i IV kość śródstopia ściśle połączona z dystalną częścią stępu), izolowane paliczki lewej stopy: III-1, IV-1, IV-2, II-1, II-2 (identyfikacja dwóch ostatnich niepewna). Część kości, między innymi kręgi ogonowe i lewa noga były naturalnie artykułowane. Żebra grzbietowe były znalezione przy miednicy należącej do holotypu Gobiraptor minutus, jednak uważa się, że są to żebra N. citus, m.in. dlatego, że są zbyt małe na żebra G. minutus.

Oprócz holotypu znany jest jeszcze okaz MPC-D 100/207, na który składają się: możliwy element miednicy, prawie kompletna prawa kość udowa, częściowa prawa kość piszczelowa z kością strzałkową, częściowa lewa kość skokowa z tarsometatarsus, dystalne końce prawych kości śródstopia: II, III i IV oraz prawdopodobne paliczki prawej stopy: II-1 i IV-1.

Znalezisko

Oba okazy nemegtonyka zostały znalezione w niewielkim zbiorowisku kości Altan Uul III. Oprócz nich znaleziono tam trzeci okaz parwicursoryna przypisanego do Mononykus sp. oraz szczątki owiraptorydów. Wśród nich został znaleziony gobiraptor oraz dwie inne, nieopisane formy.

Budowa, paleobiologia i pokrewieństwo

Nemegtonyk był prawdopodobnie małym, szybkim teropodem o długich tylnych kończynach i krótkich przednich kończynach z jednym palcem, podobnie jak jego krewniacy. Nie wiadomo, czym się żywił, lecz prawdopodobnie jego dietę stanowiły w większości owady. Był jednym z ostatnich parwikursorynów. W kladogramie Lee i in. (2019) tworzył politomię z parwikursorem, mononykiem, ceratonykiem, linhenykiem, szuwują oraz kladem składającym się z kol, ksiksianyka i albinyka.

Spis gatunków

Nemegtonykus	Lee, Park, Lee, Kim, Lu, Barsbold i Tsogtbaatar, 2019
N. citus	Lee, Park, Lee, Kim, Lu, Barsbold i Tsogtbaatar, 2019

Bibliografia

Lee, S., Park, J.-Y., Lee, Y.-N., Kim, S.-H., Lu, J., Barsbold, R., & Tsogtbaatar, K. (2019). “A new alvarezsaurid dinosaur from the Nemegt Formation of Mongolia" Scientific Reports, 9: 15493. doi:10.1038/s41598-019-52021-y