Phyllodon

Autor:	Korekta:
Maciej Ziegler	Łukasz Czepiński Daniel Madzia Adrian Tkocz Krzysztof Lichota Kamil Kamiński

---

Phyllodon (fillodont)
Długość:	1-2 m
Masa:	1-10 kg
Miejsce występowania:	Portugalia - dystrykt Leiria (formacja Guimarota)
Czas występowania	156-153 Ma późna jura (wczesny kimeryd)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Genasauria Neornithischia
Kości zębowe należące prawdopodobnie do P. henkeli (skala: 5 mm). Źródło: [2]

Wstęp

Phyllodon to rodzaj niewielkiego przedstawiciela Neornithischia, znanego jedynie z zębów i kości żuchwy. Prawdopodobnie szybko biegał na dwóch nogach, a żywił się roślinami, które zrywał rogowym dziobem. Żył w późnej jurze na terenach obecnej Portugalii.

Etymologia

Nazwa Phyllodon znaczy "liściozęby" (gr. phyllon - "liść" i gr. odon - "ząb"). Phyllodon to także pewien rodzaj mchu, ale oba organizmy należą do innych królestw, więc nie ma problemu związanego z zajęciem nazwy.

Materiał kopalny i lokalizacja

Holotypem jest ząb z dolnej szczęki oznaczony MGSP G5. Znajduje się on w Muzeum Badań Geologicznych Portugalii w Lizbonie (Museum of the Geological Survey of Portugal). Autor opisu i nazwy Phyllodon - Richard Thulborn - uznał też ząb ze szczęki górnej (MGSP G2) za należący do Phyllodon.

Nowy materiał, pochodzący z tej samej lokalizacji, co poprzedni, został opisany przez Olivera Rauhuta w 2001 roku. Było to ponad 120 małych zębów (prawdopodobnie pochodzących od młodych osobników) z różnych części szczęk oraz cztery bezzębne części żuchw. Rauhut uznał, że należały do Phyllodon, ponieważ nie odnaleziono tam żadnych szczątków innych dinozaurów.

Skamieniałości odnaleziono niedaleko miasta Leiria w osadach z datowanych na wczesny kimeryd.

Rekonstrukcja Nanosaurus. Phyllodon był zapewne podobny [1]. Autor: Danny Cicchetti.

Pozycja systematyczna

Zęby P. henkeli (skala: 1 mm). [3] A - ząb z kości przedszczękowej (kompletny) B - ząb z kości przedszczękowej - z ząbkowaną częścią środkową (widok ze strony wewnętrznej) C - ząb z kości przedszczękowej - bez ząbkowania (widok ze strony zewnętrznej) D - ząb z kości szczękowej - nieco zniszczony (widok ze strony wewnętrznej) E i F - zęby z kości szczękowej (widok ze strony zewnętrznej i wewnętrznej) G i H - zęby z kości szczękowej (widok ze strony wewnętrznej i od przodu (?mesial)) I i J - zęby z kości zębowej (widok ze strony zewnętrznej i od wewnątrz) K - zniszczony ząb z kości zębowej (kompletny) L - mały ząb kości zębowej (widok ze strony wewnętrznej)

Szczątki Phyllodon należą prawdopodobnie do niedużego, bazalnego przedstawiciela Neornithischia. Często uznaje się ten rodzaj za nomen dubium, lecz Rauhut wykazał charakterystyczne cechy budowy zębów, które uznał za pochodzące od tego dinozaura. Sam holotyp jest jednak nie diagnostyczny. Zęby Phyllodon są najbardziej podobne do zębów północnoamerykańskich rodzajów Drinker i Nanosaurus.

Rauhut (2001) uznał Phyllodon za przedstawiciela rodziny Hypsilophodontidae, obecnie uważanej za parafiletyczną. Większość dinozaurów, tradycyjnie uważanych za hipsylofononty, klasyfikuje się dziś zazwyczaj jako bazalne Neornithischia.

Spis gatunków

Phyllodon	Thulborn, 1973	?nomen dubium
P. henkeli	Thulborn, 1973	?nomen dubium

Bibliografia

Holtz, T. (2012) "Dinosaurs" (suplement) [[4]]

Rauhut, O.W.M. (2001). "Herbivorous dinosaurs from the Late Jurassic (Kimmeridgian) of Guimarota, Portugal". Proceedings of the Geologists' Association. 112 (3): 275–283. doi:10.1016/S0016-7878(01)80007-9