Natovenator: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m (Poprawki) |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Paweł Konarzewski]] | |Autor = [[Paweł Konarzewski]] | ||
| + | |Korekta = [[Maciej Ziegler]], [[Kamil Kamiński]] | ||
|nazwa = ''Natovenator'' (natowenator) | |nazwa = ''Natovenator'' (natowenator) | ||
|długość = ok. 60 cm <ref>Oszacowanie własne (PK) na podstawie Fig. 4 w Lee i in., 2022</ref> | |długość = ok. 60 cm <ref>Oszacowanie własne (PK) na podstawie Fig. 4 w Lee i in., 2022</ref> | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |dieta = | + | |dieta = mięsożerny |
|miejsce = | |miejsce = | ||
| − | [[Mongolia]] - | + | [[Mongolia]] - ajmak południowogobijski |
<small>([[formacja]] [[Baruungoyot]])</small> | <small>([[formacja]] [[Baruungoyot]])</small> | ||
|czas = {{Występowanie|83.6|72.1}} | |czas = {{Występowanie|83.6|72.1}} | ||
| Linia 42: | Linia 43: | ||
==Budowa i paleobiologia== | ==Budowa i paleobiologia== | ||
| − | ''Natovenator'' był niewielkim [[dromeozauryd]]em | + | ''Natovenator'' był niewielkim [[dromeozauryd]]em z długą, lekko zbudowaną czaszkę wraz z długim pyskiem i dużymi oczodołami. Miał on szeroki rowek ograniczony parą wypustków na przednio-grzbietowej powierzchni kości przedszczękowej. Wyrostek nosowy kości przedszczękowej był wydłużony, zachodził na kości nosowe oraz rozciągał się poza nozdrza. W kości przedszczękowej znajdowało się 13 dużych podobnych do siekaczy zębów. Trzy pierwsze zęby z kości szczękowej były znacznie zmniejszone i zgrupowane razem z następnym zębem bez żadnych oddzieleń przegrodami międzyzębowymi. Nozdrza zewnętrzne stanowiły około 30% długości przedoczodołowej części czaszki. Wyrostek potyliczny cechował się przednio-tylną szeroką powierzchnią grzbietową. W kręgach szyjnych nie było pleuroceli. Jego żebra były skierowane do tyłu, przez to miał opływowy kształt, co nie zostało dotąd stwierdzone u nieptasich teropodów. Kości śródręcza II były w kształcie klepsydry z wyraźnie wklęsłymi powierzchniami przyśrodkowymi i bocznymi. |
| − | Lee i in. (2022) sugerują, że ''Natovenator'' podobnie jak ''[[Halszkaraptor]]'' był przystosowywany do wodnego trybu życia. Miał on opływowe ciało ułatwiające pływanie. Jest to przykład [[konwergencja|ewolucji konwergentej]] z ptakami nurkującymi. Można wymienić również inne cechy jako przystosowanie do wodnego trybu życia: wzrost liczby zębów, opóźniony | + | Lee i in. (2022) sugerują, że ''Natovenator'' podobnie jak ''[[Halszkaraptor]]'' był przystosowywany do wodnego trybu życia. Miał on opływowe ciało ułatwiające pływanie. Jest to przykład [[konwergencja|ewolucji konwergentej]] z ptakami nurkującymi. Można wymienić również inne cechy jako przystosowanie do wodnego trybu życia: wzrost liczby zębów, opóźniony schemat wymiany zębów przedszczękowych, zredukowane przednie zęby szczękowe, obecność rozwiniętego splotu naczyniowo-nerwowego w kości przedszczękowej, cofnięcie nozdrzy, wydłużenie szyi, budowę kręgów szyjnych i ogonowych oraz spłaszczenie kości długich kończyn przednich. Cechy te występowały również u żółwi, plezjozaurów i [[spinozauryd]]ów. Pod wodą poruszał się za pomocą krótkich przednich kończyn. |
==Systematyka== | ==Systematyka== | ||
| − | Według analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez autorów opisu omawiany teropod | + | Według analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez autorów opisu omawiany teropod jest najbliżej spokrewniony z ''[[Hulsanpes]]'' i ''[[Mahakala]]''. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa rodzajowa ''Natovenator'' dosłownie oznacza "pływający myśliwy". Odnosi się ona do diety związanej z rybami oraz hipotetycznego półwodnego trybu życia. Epitet gatunkowy ''polydontus'' | + | Nazwa rodzajowa ''Natovenator'' to połączenie łacińskiego słowa ''nato'' (pływać) i ''venator'' (myśliwy). Całą nazwa dosłownie oznacza "pływający myśliwy". Odnosi się ona do diety związanej z rybami oraz hipotetycznego półwodnego trybu życia. Epitet gatunkowy ''polydontus'' to połączenie greckich słów ''polys'' (wiele) i ''odous'' (zęby) i razem można przetłumaczyć jako "wielozębny". Nawiązuje do dużej ilości zębów, które posiadał. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| {{V|''Natovenator''}} | | {{V|''Natovenator''}} | ||
| − | | {{Kpt|Lee, Lee, Currie, Sissons, Park, Kim, Barsbold i Tsogtbaatar}}, [[2022]] | + | | {{Kpt|Lee, Lee, [[Philip Currie|Currie]], Sissons, Park, Kim, Barsbold i Tsogtbaatar}}, [[2022]] |
|- | |- | ||
| {{V|''N. polydontus''}} | | {{V|''N. polydontus''}} | ||
| − | | {{Kpt|Lee, Lee, Currie, Sissons, Park, Kim, Barsbold i Tsogtbaatar}}, 2022 | + | | {{Kpt|Lee, Lee, [[Philip Currie|Currie]], Sissons, Park, Kim, Barsbold i Tsogtbaatar}}, 2022 |
|} | |} | ||
Wersja z 13:56, 3 gru 2022
| Autor: | Paweł Konarzewski |
| Korekta: | Maciej Ziegler, Kamil Kamiński |
| Natovenator (natowenator) | |
|---|---|
| Długość | ok. 60 cm [1] |
| Dieta | mięsożerny |
| Miejsce | Mongolia - ajmak południowogobijski |
| Czas |
83,6-72,1 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja przyżyciowa Natovenator. Autor: Yusik Choi. Źródło: Lee i in., 2022 [2] | |
Wstęp
Natovenator to rodzaj niewielkiego dromeozauryda żyjącego w późnej kredzie na terenach dzisiejszej Mongolii. Został opisany przez Lee i wspólników w 2022 roku.
Materiał kopalny
.png)
Holotyp o numerze katalogowym MPC-D 102/114 to w większości artykułowany szkielet z prawie kompletną czaszką.
Budowa i paleobiologia
Natovenator był niewielkim dromeozaurydem z długą, lekko zbudowaną czaszkę wraz z długim pyskiem i dużymi oczodołami. Miał on szeroki rowek ograniczony parą wypustków na przednio-grzbietowej powierzchni kości przedszczękowej. Wyrostek nosowy kości przedszczękowej był wydłużony, zachodził na kości nosowe oraz rozciągał się poza nozdrza. W kości przedszczękowej znajdowało się 13 dużych podobnych do siekaczy zębów. Trzy pierwsze zęby z kości szczękowej były znacznie zmniejszone i zgrupowane razem z następnym zębem bez żadnych oddzieleń przegrodami międzyzębowymi. Nozdrza zewnętrzne stanowiły około 30% długości przedoczodołowej części czaszki. Wyrostek potyliczny cechował się przednio-tylną szeroką powierzchnią grzbietową. W kręgach szyjnych nie było pleuroceli. Jego żebra były skierowane do tyłu, przez to miał opływowy kształt, co nie zostało dotąd stwierdzone u nieptasich teropodów. Kości śródręcza II były w kształcie klepsydry z wyraźnie wklęsłymi powierzchniami przyśrodkowymi i bocznymi.
Lee i in. (2022) sugerują, że Natovenator podobnie jak Halszkaraptor był przystosowywany do wodnego trybu życia. Miał on opływowe ciało ułatwiające pływanie. Jest to przykład ewolucji konwergentej z ptakami nurkującymi. Można wymienić również inne cechy jako przystosowanie do wodnego trybu życia: wzrost liczby zębów, opóźniony schemat wymiany zębów przedszczękowych, zredukowane przednie zęby szczękowe, obecność rozwiniętego splotu naczyniowo-nerwowego w kości przedszczękowej, cofnięcie nozdrzy, wydłużenie szyi, budowę kręgów szyjnych i ogonowych oraz spłaszczenie kości długich kończyn przednich. Cechy te występowały również u żółwi, plezjozaurów i spinozaurydów. Pod wodą poruszał się za pomocą krótkich przednich kończyn.
Systematyka
Według analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez autorów opisu omawiany teropod jest najbliżej spokrewniony z Hulsanpes i Mahakala.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Natovenator to połączenie łacińskiego słowa nato (pływać) i venator (myśliwy). Całą nazwa dosłownie oznacza "pływający myśliwy". Odnosi się ona do diety związanej z rybami oraz hipotetycznego półwodnego trybu życia. Epitet gatunkowy polydontus to połączenie greckich słów polys (wiele) i odous (zęby) i razem można przetłumaczyć jako "wielozębny". Nawiązuje do dużej ilości zębów, które posiadał.
Spis gatunków
| Natovenator | Lee, Lee, Currie, Sissons, Park, Kim, Barsbold i Tsogtbaatar, 2022 |
| N. polydontus | Lee, Lee, Currie, Sissons, Park, Kim, Barsbold i Tsogtbaatar, 2022 |
Bibliografia
Lee, S., Lee, YN., Currie, P.J., Sissons, R., Park, J.Y., Kim, Su-Hwan., Barsbold, R., Tsogtbaatar, K. (2022). "A non-avian dinosaur with a streamlined body exhibits potential adaptations for swimming". Communications Biology. 5 (1): 1–9 doi:10.1038/s42003-022-04119-9
- ↑ Oszacowanie własne (PK) na podstawie Fig. 4 w Lee i in., 2022
