Ibirania: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "{{DISPLAYTITLE: ''Ibirania''}} {{Opis |Autor = Kamil Kamiński |Korekta = |nazwa = ''Ibirania'' (ibirania) |dł...") |
m |
||
| (Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Kamil Kamiński]] | |Autor = [[Kamil Kamiński]] | ||
| − | |Korekta = | + | |Korekta = [[Paweł Konarzewski]] |
|nazwa = ''Ibirania'' (ibirania) | |nazwa = ''Ibirania'' (ibirania) | ||
|długość = ok. 5,7 m | |długość = ok. 5,7 m | ||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|masa = | |masa = | ||
|dieta = roślinożerny | |dieta = roślinożerny | ||
| − | |miejsce = [[Brazylia]] | + | |miejsce = [[Brazylia]] - Sao Paulo |
<small>([[formacja]] [[São José do Rio Preto]])</small> | <small>([[formacja]] [[São José do Rio Preto]])</small> | ||
|czas = {{Występowanie|85|80}} | |czas = {{Występowanie|85|80}} | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
[[Saltasaurinae]] | [[Saltasaurinae]] | ||
| − | |grafika = | + | |grafika = Ibirania parva.png |
| − | |podpis = Rekonstrukcja '' | + | |podpis = Rekonstrukcja przyżyciowa ''Ibirania''. Autor: Brnonavarro [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ibirania_parva.png] |
| − | |||
|PorównanieGrupa = | |PorównanieGrupa = | ||
|PorównanieDługość = | |PorównanieDługość = | ||
| Linia 47: | Linia 46: | ||
Materiał przypisany obejmuje 2 kręgi szyjne, 2 kręgi grzbietowe i fragmenty dwóch kolejnych, kręg ogonowy oraz niekomplente 2 kości strzałkowe. | Materiał przypisany obejmuje 2 kręgi szyjne, 2 kręgi grzbietowe i fragmenty dwóch kolejnych, kręg ogonowy oraz niekomplente 2 kości strzałkowe. | ||
| − | ''Ibirania'' była jednym z najmniejszych znanych zauropodów. Długość jej ciała nie przekraczała 6 m, mimo iż wg autorów opisu, szczątki należą do osobników dorosłych. Od swoich krewniaków ''Ibirania'' różniła się szczegółami budowy kręgów grzbietowych i ogonowych oraz kości łokciowej. | + | ''Ibirania'' była jednym z najmniejszych znanych zauropodów. Długość jej ciała nie przekraczała 6 m, mimo iż wg autorów opisu, szczątki należą do osobników dorosłych. Od swoich krewniaków ''Ibirania'' różniła się szczegółami budowy kręgów grzbietowych i ogonowych oraz kości łokciowej. ''Ibirania'' mimo swoich niewielkich rozmiarów charakteryzowała się silną [[pneumatyzacja|pneumatyzacją]] szkieletu osiowego. W kręgach dinozaura odnaleziono histologiczne ślady obecności worków powietrznych. Zapewne zauropod ten odziedziczył tę cechę po swoich dużych przodkach (Aureliano i in., 2021a). |
Groźnym wrogiem ibiranii mógł być [[Abelisauridae|abelizauryd]] ''[[Thanos]]'', odnaleziony w osadach tej samej formacji skalnej. | Groźnym wrogiem ibiranii mógł być [[Abelisauridae|abelizauryd]] ''[[Thanos]]'', odnaleziony w osadach tej samej formacji skalnej. | ||
| + | |||
| + | ==Paleopatologie== | ||
| + | Na niekompletnej kości strzałkowej okazu LPP-PV-0043 Aureliano i in. (2021b) odkryli patologiczne zmiany. Wewnątrz kanałów krwionośnych w kości badacze odnaleźli ślady obecności pasożytów oraz zidentyfikowali na niej ostre zapalenie kości. Możliwe, że choroba kości ułatwiła zakażenie pasożytem lub była spowodowana przez te szkodniki. | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| {{V|''Ibirania''}} | | {{V|''Ibirania''}} | ||
| − | | {{Kpt|Navarro, Ghilardi, Aureliano, Diaz, Bandeira, Cattaruzzi, Iori, Martine, Carvahlo, Anelli, Fernandes}} i {{Kpt|Zaher}}, [[2022]] | + | | {{Kpt|Navarro, Ghilardi, Aureliano, Diez Diaz, Bandeira, Cattaruzzi, Iori, Martine, Carvahlo, Anelli, Fernandes}} i {{Kpt|Zaher}}, [[2022]] |
|- | |- | ||
| {{V|''I. parva''}} | | {{V|''I. parva''}} | ||
| Linia 62: | Linia 64: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small> Navarro, B.A., Ghilardi, A.M., Aureliano, T., Díaz, V.D., Bandeira, K.L.N., Cattaruzzi, A.G.S., Iori, F.V., Martine, A.M., Carvalho, A.B., Anelli, L.E., Fernandes, M.A. & Zaher, H. (2022). "A new nanoid titanosaur (Dinosauria: Sauropoda) from the Upper Cretaceous of Brazil". Ameghiniana. 59 (5): 317–354. [[doi:10.5710/AMGH.25.08.2022.3477]]. | + | <small> Aureliano, T., Ghilardi, A. M., Navarro, B. A., Fernandes, M. A., Ricardi-Branco, F., & Wedel, M. J. (2021a). "Exquisite air sac histological traces in a hyperpneumatized nanoid sauropod dinosaur from South America". Scientific reports, 11(1), 1-9. [[doi:s41598-021-03689-8]] |
| + | |||
| + | Aureliano, T., Nascimento, C. S., Fernandes, M. A., Ricardi-Branco, F., & Ghilardi, A. M. (2021b). "Blood parasites and acute osteomyelitis in a non-avian dinosaur (Sauropoda, Titanosauria) from the Upper Cretaceous Adamantina Formation, Bauru Basin, Southeast Brazil". Cretaceous Research, 118, 104672. [[doi:10.1016/j.cretres.2020.104672]] | ||
| + | |||
| + | Navarro, B.A., Ghilardi, A.M., Aureliano, T., Díaz, V.D., Bandeira, K.L.N., Cattaruzzi, A.G.S., Iori, F.V., Martine, A.M., Carvalho, A.B., Anelli, L.E., Fernandes, M.A. & Zaher, H. (2022). "A new nanoid titanosaur (Dinosauria: Sauropoda) from the Upper Cretaceous of Brazil". Ameghiniana. 59 (5): 317–354. [[doi:10.5710/AMGH.25.08.2022.3477]]. | ||
</small> | </small> | ||
Aktualna wersja na dzień 17:38, 25 sty 2023
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Korekta: | Paweł Konarzewski |
| Ibirania (ibirania) | |
|---|---|
| Długość | ok. 5,7 m |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Brazylia - Sao Paulo |
| Czas |
ok. 85-80 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja przyżyciowa Ibirania. Autor: Brnonavarro [1] | |
Wstęp
Ibirania to rodzaj stosunkowo niewielkiego zauropoda, który żył w późnej kredzie na terenie dzisiejszej Brazylii. Został nazwany i opisany w 2022 r. przez Bruno Navarro i współpracowników.
Etymologia
Nazwa Ibirania pochodzi od miejscowości Ibira oraz greckiego słowa plania („wędrować”). Z kolei wspomniana nazwa miejscowości Ibira w języku tupi oznacza „drzewo” liub „drewno”. Całość można więc tłumaczyć jako „wędrowiec z Ibira” lub jako „drzewny wędrowiec”, co stanowi nawiązanie do spodziewanego sposobu odżywiania tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy pochodzi od łacińskiego parvus („mały”).
Materiał kopalny i budowa
Holotyp (LPP-PV-0200-0207) to fragmentaryczny, nieartykułowany szkielet pozaczaszkowy. Obejmuje on tylny kręg grzbietowy, 2 kręgi ogonowe i fragment następnego, niekompletną kość promieniową i łokciową, połowę kości śródręcza i kość śródstopia.
Materiał przypisany obejmuje 2 kręgi szyjne, 2 kręgi grzbietowe i fragmenty dwóch kolejnych, kręg ogonowy oraz niekomplente 2 kości strzałkowe.
Ibirania była jednym z najmniejszych znanych zauropodów. Długość jej ciała nie przekraczała 6 m, mimo iż wg autorów opisu, szczątki należą do osobników dorosłych. Od swoich krewniaków Ibirania różniła się szczegółami budowy kręgów grzbietowych i ogonowych oraz kości łokciowej. Ibirania mimo swoich niewielkich rozmiarów charakteryzowała się silną pneumatyzacją szkieletu osiowego. W kręgach dinozaura odnaleziono histologiczne ślady obecności worków powietrznych. Zapewne zauropod ten odziedziczył tę cechę po swoich dużych przodkach (Aureliano i in., 2021a).
Groźnym wrogiem ibiranii mógł być abelizauryd Thanos, odnaleziony w osadach tej samej formacji skalnej.
Paleopatologie
Na niekompletnej kości strzałkowej okazu LPP-PV-0043 Aureliano i in. (2021b) odkryli patologiczne zmiany. Wewnątrz kanałów krwionośnych w kości badacze odnaleźli ślady obecności pasożytów oraz zidentyfikowali na niej ostre zapalenie kości. Możliwe, że choroba kości ułatwiła zakażenie pasożytem lub była spowodowana przez te szkodniki.
Spis gatunków
| Ibirania | Navarro, Ghilardi, Aureliano, Diez Diaz, Bandeira, Cattaruzzi, Iori, Martine, Carvahlo, Anelli, Fernandes i Zaher, 2022 |
| I. parva | Navarro, Ghilardi, Aureliano, Diez Diaz, Bandeira, Cattaruzzi, Iori, Martine, Carvahlo, Anelli, Fernandes i Zaher, 2022 |
Bibliografia
Aureliano, T., Ghilardi, A. M., Navarro, B. A., Fernandes, M. A., Ricardi-Branco, F., & Wedel, M. J. (2021a). "Exquisite air sac histological traces in a hyperpneumatized nanoid sauropod dinosaur from South America". Scientific reports, 11(1), 1-9. doi:s41598-021-03689-8
Aureliano, T., Nascimento, C. S., Fernandes, M. A., Ricardi-Branco, F., & Ghilardi, A. M. (2021b). "Blood parasites and acute osteomyelitis in a non-avian dinosaur (Sauropoda, Titanosauria) from the Upper Cretaceous Adamantina Formation, Bauru Basin, Southeast Brazil". Cretaceous Research, 118, 104672. doi:10.1016/j.cretres.2020.104672
Navarro, B.A., Ghilardi, A.M., Aureliano, T., Díaz, V.D., Bandeira, K.L.N., Cattaruzzi, A.G.S., Iori, F.V., Martine, A.M., Carvalho, A.B., Anelli, L.E., Fernandes, M.A. & Zaher, H. (2022). "A new nanoid titanosaur (Dinosauria: Sauropoda) from the Upper Cretaceous of Brazil". Ameghiniana. 59 (5): 317–354. doi:10.5710/AMGH.25.08.2022.3477.
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ibirania_parva.png){kind=link}