Auroraceratops: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m (→Bibliografia) |
||
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Auroraceratops''}} | {{DISPLAYTITLE:''Auroraceratops''}} | ||
{{Opis | {{Opis | ||
| − | |Autor = [[Kamil Kamiński]] | + | |Autor = [[Kamil Kamiński]], [[Paweł Konarzewski]] |
|nazwa = ''Auroraceratops'' (auroraceratops) | |nazwa = ''Auroraceratops'' (auroraceratops) | ||
| − | |długość = ok. 1,25 m | + | |długość = ok. 1,25 m |
| − | |wysokość = ok. 0,4 m | + | |wysokość = ok. 0,4 m (w biodrach) |
| − | |masa = ok. 15,5 kg | + | |masa = ok. 15,5 kg |
|dieta = roślinożerny | |dieta = roślinożerny | ||
| − | |miejsce = [[Chiny]] | + | |miejsce = [[Chiny]] - Gansu |
| − | |czas = {{Występowanie| | + | <small>(grupa skalna [[Xinminpu]])</small> |
| − | <small>[[wczesna | + | |czas = {{Występowanie|113|100.5}} |
| + | {{Wiek|alb|alb|}}<br> | ||
| + | <small>[[wczesna kreda]] ([[alb]])</small> | ||
|systematyka = | |systematyka = | ||
[[Dinosauria]] | [[Dinosauria]] | ||
| Linia 18: | Linia 20: | ||
[[Neoceratopsia]] | [[Neoceratopsia]] | ||
| − | |grafika = | + | |grafika = Auroraceratops LM.png |
| − | |podpis = Rekonstrukcja. | + | |podpis = Rekonstrukcja. Autor: Levi bernardo. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Auroraceratops_LM.png] |
|PorównanieGrupa = | |PorównanieGrupa = | ||
|PorównanieDługość = | |PorównanieDługość = | ||
| Linia 25: | Linia 27: | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Auroraceratops'' to [[rodzaj]] małego dinozaura rogatego ([[ceratops]]a), żyjącego | + | ''Auroraceratops'' to [[rodzaj]] małego dinozaura rogatego ([[ceratops]]a), żyjącego we [[kreda wczesna|wczesnej kredzie]] na terenach dzisiejszej prowincji Gansu w [[Chiny|Chinach]]. Został opisany w [[2005]] roku przez [[You Hailu|You]] i współpracowników. W 2019 r. opisano dodatkowy materiał, pochodzący od ogromnej liczny okazów. Dzięki temu ''Auroraceratops'' jest jednym z najlepiej poznanych ceratopsów. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 31: | Linia 33: | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| + | [[Plik: Discovery_Site_Simulation_of_Auroraceratops_rugosus.JPG|300px|thumb|right|Skamieniałe szczątki auroraceratopsa. Autor zdjęcia: SSR2000. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Discovery_Site_Simulation_of_Auroraceratops_rugosus.JPG].]] | ||
[[Holotyp]] (IG-2004-VD-001) to niemal kompletna czaszka z żuchwą (You i in., 2005). | [[Holotyp]] (IG-2004-VD-001) to niemal kompletna czaszka z żuchwą (You i in., 2005). | ||
| Linia 36: | Linia 39: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | + | ===Czaszka=== | |
| − | + | Czaszka była dosyć niska i bardzo szeroka w tylnej części. Mierzyła ok. 20 cm długości, a jej maksymalna szerokość wynosiła ok. 19 cm. Największymi jej otworami były niemal czworokątne oczodoły. W przeciwieństwie do obdarzonych okazałą kostną kryzą zaawansowanych ceratopsów, ''Auroraceratops'' miał jedynie bardzo krótką, skromną kryzę z tyłu czaszki. Różek jarzmowy (''epijugal'') o kształcie owalnym był mocno przymocowany do kości jarzmowej. Pysk był wysoki, krótki i zaokrąglony. W kościach przedszczękowych znajdowały się 3 proste, niemal cylindryczne zęby. ''Auroraceratops'' w kości szczękowej miał 12 zębów, a w zębowej 14. Żuchwa była długa i niska, lecz masywnie zbudowana i ostro zakończona (Morschhauser i in., 2019a). | |
| + | |||
| + | ===Szkielet pozaczaszkowy=== | ||
| + | Odcinek szyjny kręgosłupa liczył 9 kręgów. Trzy pierwsze kręgi szyjne ''Auroraceratops'' były ze sobą zrośnięte tworząc strukture zwaną syncervical . Obecność zrostu kręgów jest najstarszym znanym u przedstawicieli Ceratopsia (Li i in., 2019). W odcinku grzbietowym kręgosłupa znajdowało się do 16 kręgów, 7-8 w krzyżowym oraz co najmniej 20 w ogonowym. Wyrostki kolczyste środkowych kręgów ogonowych były wydłużone i tworzyły żagiel, podobnie jak u przedstawicieli [[Protoceratopsidae]] oraz[[Leptoceratopsidae]]. Auroraceratops miał dość krótkie przednie kończyny oraz długe tylne, co wskazuje na dwunożny sposób poruszania się (Morschhauser i in., 2019b). | ||
| + | |||
| + | ==Paleobiologia== | ||
| + | Zhang i in. (2020) za pomocą tomografu komputerowego zbadali wnętrze czaszki ''Auroraceratops''. Objętość mózgu wraz z opuszkami węchowymi przekraczała 10 ml. Ich zdaniem morfologia wnętrza czaszki opisywanego ceratopsa była bardziej podobna jak u ''[[Psittacosaurus]]'' niż zaawansowanych przedstawicieli [[Neoceratopsia]] (np. ''[[Pachyrhinosaurus]]''). | ||
| + | |||
| + | ==Pozycja systematyczna== | ||
| + | ''Auroraceratops'' wykazuje mozaikę cech prymitywnych dla [[Neoceratopsia]] oraz uważanych do tej pory za unikatowe dla późniejszych [[klad]]ów, takich jak [[Protoceratopsidae]] i [[Leptoceratopsidae]] (Morschhauser i in., 2019b). | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 43: | Linia 55: | ||
| {{V| ''Auroraceratops''}} | | {{V| ''Auroraceratops''}} | ||
| {{Kpt|[[You Hailu|You]]. [[Li Daqing|Li]], [[Ji Qiang|Ji]], [[Matthew Lamanna|Lamanna]]}} i {{Kpt|[[Peter Dodson|Dodson]]}}, [[2005]] | | {{Kpt|[[You Hailu|You]]. [[Li Daqing|Li]], [[Ji Qiang|Ji]], [[Matthew Lamanna|Lamanna]]}} i {{Kpt|[[Peter Dodson|Dodson]]}}, [[2005]] | ||
| − | |||
|- | |- | ||
| {{V|''A. rugosus''}} | | {{V|''A. rugosus''}} | ||
| Linia 50: | Linia 61: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small>Morschhauser, E.M., You, H., Li, D., Dodson, P. ( | + | <small>Li, D., Morschhauser, E. M., You, H., & Dodson, P. (2019). "The anatomy of the syncervical of ''Auroraceratops'' (Ornithischia: Ceratopsia), the oldest known ceratopsian syncervical". Journal of Vertebrate Paleontology, 38(sup1), 69-74. [[doi:10.1080/02724634.2018.1510411]] |
| + | |||
| + | Morschhauser, E. M., Li, D., You, H., & Dodson, P. (2019a). "Cranial Anatomy of the basal neoceratopsian ''Auroraceratops rugosus'' (Ornithischia: Ceratopsia) from the Yujingzi Basin, Gansu Province, China." Journal of Vertebrate Paleontology, 38(sup1), 36-68. [[doi:10.1080/02724634.2017.1399136]] | ||
| + | |||
| + | Morschhauser, E.M., You, H., Li, D., Dodson, P. (2019b). "Postcranial morphology of the basal neoceratopsian (Ornithischia: Ceratopsia) ''Auroraceratops rugosus'' from the Early Cretaceous (Aptian–Albian) of northwestern Gansu Province, China". Journal of Vertebrate Paleontology. 38 (sup 1.): 75–116. [[doi:10.1080/02724634.2018.1524383]]. | ||
| + | |||
| + | You, H., Li, D., Ji, Q., Lamanna, H., Dodson, P. (2005). "On a new genus of basal Neoceratopsian dinosaur from the Early Cretaceous of Gansu Province, China". Acta Geologica Sinica. 79 (5): 593–597. [https://www.researchgate.net/profile/Matthew-Lamanna/publication/270511742_On_a_new_genus_of_basal_neoceratopsian_dinosaur_from_the_Early_Cretaceous_of_Gansu_Province_China/links/5691af2508aee91f69a51ff7/On-a-new-genus-of-basal-neoceratopsian-dinosaur-from-the-Early-Cretaceous-of-Gansu-Province-China.pdf] | ||
| − | + | Zhang, Q. N., King, J. L., Li, D. Q., Hou, Y. M., & You, H. L. (2020). "Endocranial morphology of ''Auroraceratops sp''.(Dinosauria: Ceratopsia) from the Early Cretaceous of Gansu Province, China". Historical Biology, 32(10), 1355-1360. [[doi:10.1080/08912963.2019.1588893]] | |
| − | </small> | + | <references/></small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
| Linia 60: | Linia 77: | ||
[[Kategoria:Ceratopsia bazalne]] | [[Kategoria:Ceratopsia bazalne]] | ||
[[Kategoria:Azja]] | [[Kategoria:Azja]] | ||
| − | |||
[[Kategoria:Chiny]] | [[Kategoria:Chiny]] | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| − | |||
[[Kategoria:Alb]] | [[Kategoria:Alb]] | ||
Aktualna wersja na dzień 21:24, 12 mar 2023
| Autor: | Kamil Kamiński, Paweł Konarzewski |
| Auroraceratops (auroraceratops) | |
|---|---|
| Długość | ok. 1,25 m |
| Wysokość | ok. 0,4 m (w biodrach) |
| Masa | ok. 15,5 kg |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Chiny - Gansu
(grupa skalna Xinminpu) |
| Czas |
113 - 100,5 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja. Autor: Levi bernardo. [2] | |
Wstęp
Auroraceratops to rodzaj małego dinozaura rogatego (ceratopsa), żyjącego we wczesnej kredzie na terenach dzisiejszej prowincji Gansu w Chinach. Został opisany w 2005 roku przez You i współpracowników. W 2019 r. opisano dodatkowy materiał, pochodzący od ogromnej liczny okazów. Dzięki temu Auroraceratops jest jednym z najlepiej poznanych ceratopsów.
Etymologia
Nazwa Auroraceratops pochodzi od łacińskich słów aurora („świt”) oraz ceratops („rogata twarz”), nawiązując do statusu tego zwierzęcia (wczesnego ceratopsa), a także w uznaniu dla żony znanego paleontologa Petera Dodsona - Down Dodson. Epitet gatunkowy odnosi się do chropowatej powierzchni czaszki.
Materiał kopalny
Holotyp (IG-2004-VD-001) to niemal kompletna czaszka z żuchwą (You i in., 2005).
Materiał przypisany obejmuje ponad 80 innych okazów, dających łącznie pełen obraz anatomii tego niewielkiego dinozaura (Morschhauser i in., 2019).
Budowa
Czaszka
Czaszka była dosyć niska i bardzo szeroka w tylnej części. Mierzyła ok. 20 cm długości, a jej maksymalna szerokość wynosiła ok. 19 cm. Największymi jej otworami były niemal czworokątne oczodoły. W przeciwieństwie do obdarzonych okazałą kostną kryzą zaawansowanych ceratopsów, Auroraceratops miał jedynie bardzo krótką, skromną kryzę z tyłu czaszki. Różek jarzmowy (epijugal) o kształcie owalnym był mocno przymocowany do kości jarzmowej. Pysk był wysoki, krótki i zaokrąglony. W kościach przedszczękowych znajdowały się 3 proste, niemal cylindryczne zęby. Auroraceratops w kości szczękowej miał 12 zębów, a w zębowej 14. Żuchwa była długa i niska, lecz masywnie zbudowana i ostro zakończona (Morschhauser i in., 2019a).
Szkielet pozaczaszkowy
Odcinek szyjny kręgosłupa liczył 9 kręgów. Trzy pierwsze kręgi szyjne Auroraceratops były ze sobą zrośnięte tworząc strukture zwaną syncervical . Obecność zrostu kręgów jest najstarszym znanym u przedstawicieli Ceratopsia (Li i in., 2019). W odcinku grzbietowym kręgosłupa znajdowało się do 16 kręgów, 7-8 w krzyżowym oraz co najmniej 20 w ogonowym. Wyrostki kolczyste środkowych kręgów ogonowych były wydłużone i tworzyły żagiel, podobnie jak u przedstawicieli Protoceratopsidae orazLeptoceratopsidae. Auroraceratops miał dość krótkie przednie kończyny oraz długe tylne, co wskazuje na dwunożny sposób poruszania się (Morschhauser i in., 2019b).
Paleobiologia
Zhang i in. (2020) za pomocą tomografu komputerowego zbadali wnętrze czaszki Auroraceratops. Objętość mózgu wraz z opuszkami węchowymi przekraczała 10 ml. Ich zdaniem morfologia wnętrza czaszki opisywanego ceratopsa była bardziej podobna jak u Psittacosaurus niż zaawansowanych przedstawicieli Neoceratopsia (np. Pachyrhinosaurus).
Pozycja systematyczna
Auroraceratops wykazuje mozaikę cech prymitywnych dla Neoceratopsia oraz uważanych do tej pory za unikatowe dla późniejszych kladów, takich jak Protoceratopsidae i Leptoceratopsidae (Morschhauser i in., 2019b).
Spis gatunków
| Auroraceratops | You. Li, Ji, Lamanna i Dodson, 2005 |
| A. rugosus | You. Li, Ji, Lamanna i Dodson, 2005 |
Bibliografia
Li, D., Morschhauser, E. M., You, H., & Dodson, P. (2019). "The anatomy of the syncervical of Auroraceratops (Ornithischia: Ceratopsia), the oldest known ceratopsian syncervical". Journal of Vertebrate Paleontology, 38(sup1), 69-74. doi:10.1080/02724634.2018.1510411
Morschhauser, E. M., Li, D., You, H., & Dodson, P. (2019a). "Cranial Anatomy of the basal neoceratopsian Auroraceratops rugosus (Ornithischia: Ceratopsia) from the Yujingzi Basin, Gansu Province, China." Journal of Vertebrate Paleontology, 38(sup1), 36-68. doi:10.1080/02724634.2017.1399136
Morschhauser, E.M., You, H., Li, D., Dodson, P. (2019b). "Postcranial morphology of the basal neoceratopsian (Ornithischia: Ceratopsia) Auroraceratops rugosus from the Early Cretaceous (Aptian–Albian) of northwestern Gansu Province, China". Journal of Vertebrate Paleontology. 38 (sup 1.): 75–116. doi:10.1080/02724634.2018.1524383.
You, H., Li, D., Ji, Q., Lamanna, H., Dodson, P. (2005). "On a new genus of basal Neoceratopsian dinosaur from the Early Cretaceous of Gansu Province, China". Acta Geologica Sinica. 79 (5): 593–597. [3]
Zhang, Q. N., King, J. L., Li, D. Q., Hou, Y. M., & You, H. L. (2020). "Endocranial morphology of Auroraceratops sp.(Dinosauria: Ceratopsia) from the Early Cretaceous of Gansu Province, China". Historical Biology, 32(10), 1355-1360. doi:10.1080/08912963.2019.1588893
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Auroraceratops_LM.png){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Discovery_Site_Simulation_of_Auroraceratops_rugosus.JPG){kind=link}