Menefeeceratops: Różnice pomiędzy wersjami
m |
(uzupełnienia) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE: ''Menefeeceratops''}} | {{DISPLAYTITLE: ''Menefeeceratops''}} | ||
{{Opis | {{Opis | ||
| − | |Autor = [[Kamil Kamiński]] | + | |Autor = [[Kamil Kamiński]],[[Paweł Konarzewski]] |
| − | |Korekta = [[Łukasz Czepiński | + | |Korekta = [[Łukasz Czepiński]] |
|nazwa = ''Menefeeceratops'' | |nazwa = ''Menefeeceratops'' | ||
|długość = ok. 4-4,5 m | |długość = ok. 4-4,5 m | ||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|masa = | |masa = | ||
|dieta = roślinożerny | |dieta = roślinożerny | ||
| − | |miejsce = [[USA]] | + | |miejsce = [[USA]] - Nowy Meksyk |
| − | <small> | + | <small>([[formacja]] [[Menefee]])</small> |
| − | |czas = {{Występowanie| | + | |czas = {{Występowanie|83.5|80}} |
ok. 83,5-80 [[Ma]]<br> | ok. 83,5-80 [[Ma]]<br> | ||
<small>[[późna kreda]] (wczesny [[kampan]])</small> | <small>[[późna kreda]] (wczesny [[kampan]])</small> | ||
| Linia 25: | Linia 25: | ||
[[Centrosaurinae]] | [[Centrosaurinae]] | ||
| − | |grafika = | + | |grafika = Menefeeceratops Size Comparison.svg |
| − | |podpis = | + | |podpis = Porównanie rozmiarów ''Menefeeceratops'' i człowieka. Autor: SlvrHwk [https://commons.m.wikimedia.org/wiki/File:Menefeeceratops_Size_Comparison.svg] |
|mapa = | |mapa = | ||
|PorównanieGrupa = | |PorównanieGrupa = | ||
| Linia 34: | Linia 34: | ||
''Menefeeceratops'' to [[rodzaj]] ceratopsa z [[klad]]u [[Centrosaurinae]] żyjącego w późnej kredzie na terenie Ameryki Północnej. Jest to najstarszy znany centrozauryn. | ''Menefeeceratops'' to [[rodzaj]] ceratopsa z [[klad]]u [[Centrosaurinae]] żyjącego w późnej kredzie na terenie Ameryki Północnej. Jest to najstarszy znany centrozauryn. | ||
| − | == | + | ==Historia taksonu== |
| − | + | W 1996 roku Paul Sealey w stanie Nowy Meksyk odnalazł niekompletny szkietet należący wówczas do nieznanego ceratopsyda. Skamieniałości znajdowały się na obszarze ok. 13 m² i wraz z nimi wykopano również kawałki skamieniałego drzewa oraz fragmentaryczne szczątki żółwia. Rok później Williamson wstępnie opisał szczątki, jednak nie nadał mu nazwy a jedynie wskazał, że okaz należy do [[Centrosaurinae|centrozaurynów]] ze względu na morfologię kości łuskowej z charakterystycznym, schodkowatym stykiem z kością ciemieniową. W 2021 roku Sebastian Dalman wraz z wspólnikami szczegółowo opisali centrozauryna z formacji Menefee. | |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Holotyp]] (NMMNH P-25052) to niekompletny szkielet, obejmujący fragmenty czaszki (częściowa lewa przedszczękowa, lewy róg | + | [[Holotyp]] (NMMNH P-25052) to niekompletny szkielet, obejmujący fragmenty czaszki (częściowa lewa k. przedszczękowa, lewy róg nadoczny, fragment prawej k. łuskowej, lewą k. łuskową, niekompletną lewą k. ciemieniową, lewą k. jarzmową, k. przedzębową i lewą k. zębową), kręg szyjny, 8 kręgów grzbietowych, 6 kręgów krzyżowych, 11 żeber, lewą k. biodrową, część lewej k. promieniowej i łokciowej, II kość lewego śródstopie, lewą k. udową i fragment strzałkowej. |
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | ''Menefeeceratops'' nie należał do zbyt dużych centrozaurynów. Ogólnym pokrojem ciała przypominał inne ceratopsy, będąc masywnym czworonogiem o imponującej czaszce zakończonej kostną kryzą, osłaniającą kark. Od swoich krewniaków różnił się szczegółami budowy czaszki, a w szczególności | + | ''Menefeeceratops'' nie należał do zbyt dużych centrozaurynów. Ogólnym pokrojem ciała przypominał inne ceratopsy, będąc masywnym czworonogiem o imponującej czaszce zakończonej kostną kryzą, osłaniającą kark. Od swoich krewniaków różnił się szczegółami budowy czaszki, a w szczególności morfologią kości łuskowej oraz żuchwy. Kość łuskowa miała charakterystyczny wachlarzowaty kształt oraz trzy nieduże wyrostki zwane ''[[episquamosales]]''. Na wyrostku S1 znajdowały się trzy niewielkie pofałdowania, które były zwarte i szorstkie, dodatkowo S2 był oddzielony od S1 i S3 niedużymi wgłębieniami. Jak na centrozauryna, miał on stosunkowo długie rogi nadoczne, które na dalszych końcach były zagięte ku przodowi. [[Eucentrosaura|Zaawansowane centrozauryny]] charakteryzują się dużym rogiem lub guzem na nosie, nie wiadomo jednak, jak wyglądała ta struktura u ''Menefeeceratops'', gdyż ta część czaszki nie zachowała się. |
| + | |||
| + | ==Etymologia== | ||
| + | Nazwa ''Menefeeceratops'' pochodzi od formacji skalnej Menefee. Drugi człon nazwy oznacza „rogata twarz” i powszechnie występuje w nazewnictwie ceratopsów. Epitet gatunkowy ''sealeyi'' honoruje Paula Sealeya, odkrywcę szczątków omawianego dinozaura. | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
Wersja z 22:39, 26 maj 2023
| Autor: | Kamil Kamiński,Paweł Konarzewski |
| Korekta: | Łukasz Czepiński |
| Menefeeceratops | |
|---|---|
| Długość | ok. 4-4,5 m |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | USA - Nowy Meksyk |
| Czas |
ok. 83,5-80 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Porównanie rozmiarów Menefeeceratops i człowieka. Autor: SlvrHwk [1] | |
Wstęp
Menefeeceratops to rodzaj ceratopsa z kladu Centrosaurinae żyjącego w późnej kredzie na terenie Ameryki Północnej. Jest to najstarszy znany centrozauryn.
Historia taksonu
W 1996 roku Paul Sealey w stanie Nowy Meksyk odnalazł niekompletny szkietet należący wówczas do nieznanego ceratopsyda. Skamieniałości znajdowały się na obszarze ok. 13 m² i wraz z nimi wykopano również kawałki skamieniałego drzewa oraz fragmentaryczne szczątki żółwia. Rok później Williamson wstępnie opisał szczątki, jednak nie nadał mu nazwy a jedynie wskazał, że okaz należy do centrozaurynów ze względu na morfologię kości łuskowej z charakterystycznym, schodkowatym stykiem z kością ciemieniową. W 2021 roku Sebastian Dalman wraz z wspólnikami szczegółowo opisali centrozauryna z formacji Menefee.
Materiał kopalny
Holotyp (NMMNH P-25052) to niekompletny szkielet, obejmujący fragmenty czaszki (częściowa lewa k. przedszczękowa, lewy róg nadoczny, fragment prawej k. łuskowej, lewą k. łuskową, niekompletną lewą k. ciemieniową, lewą k. jarzmową, k. przedzębową i lewą k. zębową), kręg szyjny, 8 kręgów grzbietowych, 6 kręgów krzyżowych, 11 żeber, lewą k. biodrową, część lewej k. promieniowej i łokciowej, II kość lewego śródstopie, lewą k. udową i fragment strzałkowej.
Budowa
Menefeeceratops nie należał do zbyt dużych centrozaurynów. Ogólnym pokrojem ciała przypominał inne ceratopsy, będąc masywnym czworonogiem o imponującej czaszce zakończonej kostną kryzą, osłaniającą kark. Od swoich krewniaków różnił się szczegółami budowy czaszki, a w szczególności morfologią kości łuskowej oraz żuchwy. Kość łuskowa miała charakterystyczny wachlarzowaty kształt oraz trzy nieduże wyrostki zwane episquamosales. Na wyrostku S1 znajdowały się trzy niewielkie pofałdowania, które były zwarte i szorstkie, dodatkowo S2 był oddzielony od S1 i S3 niedużymi wgłębieniami. Jak na centrozauryna, miał on stosunkowo długie rogi nadoczne, które na dalszych końcach były zagięte ku przodowi. Zaawansowane centrozauryny charakteryzują się dużym rogiem lub guzem na nosie, nie wiadomo jednak, jak wyglądała ta struktura u Menefeeceratops, gdyż ta część czaszki nie zachowała się.
Etymologia
Nazwa Menefeeceratops pochodzi od formacji skalnej Menefee. Drugi człon nazwy oznacza „rogata twarz” i powszechnie występuje w nazewnictwie ceratopsów. Epitet gatunkowy sealeyi honoruje Paula Sealeya, odkrywcę szczątków omawianego dinozaura.
Spis gatunków
| Menefeeceratops | Dalman, Lucas, Jasinski, Lichtig i Dodson, 2021 |
| M. sealeyi | Dalman, Lucas, Jasinski, Lichtig i Dodson, 2021 |
Bibliografia
Dalman, S.G., Lucas, S.G., Jasinki, S.G., Lichtig, A.J. & Dodson, P. (2021). "The oldest centrosaurine: a new ceratopsid dinosaur (Dinosauria: Ceratopsidae) from the Allison Member of the Menefee Formation (Upper Cretaceous, early Campanian), northwestern New Mexico, USA". PalZ 95, 291–335. doi:10.1007/s12542-021-00555-w.
![[1]](https://commons.m.wikimedia.org/wiki/File:Menefeeceratops_Size_Comparison.svg){kind=link}