Sinovenator: Różnice pomiędzy wersjami
(poprawki meryt.) |
m |
||
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|- | |- | ||
| [[Maciej Ziegler]] | | [[Maciej Ziegler]] | ||
| − | | [[Dawid Mika]] | + | | [[Dawid Mika]], [[Kamil Kamiński]] |
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 19: | Linia 19: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
| − | | [[Chiny]] - prowincja | + | | [[Chiny]] - prowincja Liaoning |
<small>([[formacja Yixian]] - warstwy Lujiatun)</small> | <small>([[formacja Yixian]] - warstwy Lujiatun)</small> | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | 130-125 | + | | 130-125 (?136-?120) Ma |
| − | <small>wczesna kreda</small> | + | <small>wczesna [[kreda]]</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 47: | Linia 47: | ||
? [[Troodontidae]] | ? [[Troodontidae]] | ||
|- | |- | ||
| − | | colspan=2 |[[Plik: | + | | colspan=2 |[[Plik:Sinovenator_EFelcyn.jpg|400px|]] |
| − | <small> | + | <small>Autorka: [[Edyta Felcyn]]</small> |
|} | |} | ||
| Linia 59: | Linia 59: | ||
Nazwa ''Sinovenator'' pochodzi od łacińskich słów ''Sinae'' (oznaczającego [[Chiny]]) i ''Venator'' (łowca). Epitet [[gatunek|gatunkowy]] honoruje Meeman Chang z Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii Chińskiej Akademii Nauk w Pekinie (Institute of Vertebrate Paleontology and Paleoanthropology, Chinese Academy of Sciences) za znacząca rolę w badaniach nad fauną Jehol. | Nazwa ''Sinovenator'' pochodzi od łacińskich słów ''Sinae'' (oznaczającego [[Chiny]]) i ''Venator'' (łowca). Epitet [[gatunek|gatunkowy]] honoruje Meeman Chang z Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii Chińskiej Akademii Nauk w Pekinie (Institute of Vertebrate Paleontology and Paleoanthropology, Chinese Academy of Sciences) za znacząca rolę w badaniach nad fauną Jehol. | ||
| − | ==Materiał kopalny== | + | ==Materiał kopalny i budowa== |
| + | [[Plik:Sinovenator.jpg|300px|thumb|right| Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/psgallery/gallery.htm]]] | ||
[[Holotyp]] (IVPP V 12615) to nieartykułowany szkielet zawierający niekompletną czaszkę, kręgi (4 szyjne,12 grzbietowych, kość krzyżową, 4 ogonowe), 2 niekompletne żebra, kości obręczy i kończyn: przednich (łopatkę, kość kruczą, część kości ramiennej, kość łokciową, kości śródręcza, pazur) oraz tylnych (kość biodrową, łonową i biodrową, kości udowe i piszczelowe, II, III i IV kość śródstopia, paliczek II-2, pazur II). | [[Holotyp]] (IVPP V 12615) to nieartykułowany szkielet zawierający niekompletną czaszkę, kręgi (4 szyjne,12 grzbietowych, kość krzyżową, 4 ogonowe), 2 niekompletne żebra, kości obręczy i kończyn: przednich (łopatkę, kość kruczą, część kości ramiennej, kość łokciową, kości śródręcza, pazur) oraz tylnych (kość biodrową, łonową i biodrową, kości udowe i piszczelowe, II, III i IV kość śródstopia, paliczek II-2, pazur II). | ||
Do ''Sinovenator changii'' przypisano też formalnie drugiego osobnika (IVPP V12583), nieformalnie trzeciego i czwartego (IVPP V14322 i nieoznaczony okaz) a [[White]] ([[2009]]) opisał stopę ze zbiorów IVPP jako ''Sinovenator'' sp. | Do ''Sinovenator changii'' przypisano też formalnie drugiego osobnika (IVPP V12583), nieformalnie trzeciego i czwartego (IVPP V14322 i nieoznaczony okaz) a [[White]] ([[2009]]) opisał stopę ze zbiorów IVPP jako ''Sinovenator'' sp. | ||
| + | |||
| + | Badania czaszki za pomocą tomografii komputerowej wskazują, że mózg sinowenatora ogólną budową przypominał mózgi innych troodontydów. Miał też jednak specyficzne cechy, podobne do innych [[Paraves]] i teropodów nienależacych do [[Maniraptora]]. Analizy morfometryczne wykazały, że mózg ''Sinovenator'' najbardziej przypominał ''[[Archaeopteryx]]''. Dowodzi to, że ptasia budowa mózgu była szeroko rozpowszechniona wśród maniraptorów (Yu i in., 2024). | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 84: | Linia 87: | ||
Xu, X., M. A. Norell, X. Wang, P. J. Makovicky & X. Wu. (2002). "A basal troodontid from the Early Cretaceous of China". Nature 415(6873):780-784. | Xu, X., M. A. Norell, X. Wang, P. J. Makovicky & X. Wu. (2002). "A basal troodontid from the Early Cretaceous of China". Nature 415(6873):780-784. | ||
| − | Xu, X., You, H., Du, K. & Han, F. (2011) "An Archaeopteryx-like theropod from China and the origin of Avialae" Nature, 475, 465–470. doi:10.1038/nature10288 | + | Xu, X., You, H., Du, K. & Han, F. (2011) "An Archaeopteryx-like theropod from China and the origin of Avialae" Nature, 475, 465–470. [[doi:10.1038/nature10288]] |
| + | |||
| + | Yu, C., Watanabe, A., Qin, Z. (2024). "Avialan-like brain morphology in ''Sinovenator'' (Troodontidae, Theropoda)." Commun Biol 7, 168 (2024). [[https://doi.org/10.1038/s42003-024-05832-3]] | ||
http://home.comcast.net/~eoraptor | http://home.comcast.net/~eoraptor | ||
| Linia 100: | Linia 105: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| + | [[Kategoria:Barrem]] | ||
| + | [[Kategoria:Apt]] | ||
Aktualna wersja na dzień 11:58, 15 lut 2024
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Dawid Mika, Kamil Kamiński |
| Sinovenator (sinowenator) | |
|---|---|
| Długość: | poniżej 1 m |
| Masa: | kilka kg |
| Miejsce występowania: | Chiny - prowincja Liaoning
(formacja Yixian - warstwy Lujiatun) |
| Czas występowania | 130-125 (?136-?120) Ma
wczesna kreda |
| Systematyka | Dinosauria |
Autorka: Edyta Felcyn | |
Wstęp
Sinovenator to rodzaj małego deinonychozaura z wczesnej kredy Chin. Był lekko zbudowanym, długonogim zwierzęciem.
Sinovenator był prawdopodobnie bazalnym troodontydem, zob. Coelurosauria#Kladogramy i artykuł o Troodontidae.
Etymologia
Nazwa Sinovenator pochodzi od łacińskich słów Sinae (oznaczającego Chiny) i Venator (łowca). Epitet gatunkowy honoruje Meeman Chang z Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii Chińskiej Akademii Nauk w Pekinie (Institute of Vertebrate Paleontology and Paleoanthropology, Chinese Academy of Sciences) za znacząca rolę w badaniach nad fauną Jehol.
Materiał kopalny i budowa
Holotyp (IVPP V 12615) to nieartykułowany szkielet zawierający niekompletną czaszkę, kręgi (4 szyjne,12 grzbietowych, kość krzyżową, 4 ogonowe), 2 niekompletne żebra, kości obręczy i kończyn: przednich (łopatkę, kość kruczą, część kości ramiennej, kość łokciową, kości śródręcza, pazur) oraz tylnych (kość biodrową, łonową i biodrową, kości udowe i piszczelowe, II, III i IV kość śródstopia, paliczek II-2, pazur II).
Do Sinovenator changii przypisano też formalnie drugiego osobnika (IVPP V12583), nieformalnie trzeciego i czwartego (IVPP V14322 i nieoznaczony okaz) a White (2009) opisał stopę ze zbiorów IVPP jako Sinovenator sp.
Badania czaszki za pomocą tomografii komputerowej wskazują, że mózg sinowenatora ogólną budową przypominał mózgi innych troodontydów. Miał też jednak specyficzne cechy, podobne do innych Paraves i teropodów nienależacych do Maniraptora. Analizy morfometryczne wykazały, że mózg Sinovenator najbardziej przypominał Archaeopteryx. Dowodzi to, że ptasia budowa mózgu była szeroko rozpowszechniona wśród maniraptorów (Yu i in., 2024).
Spis gatunków
| Sinovenator | Xu, Norell, Wang, Makovicky i Wu, 2002 |
|---|---|
| S. changii | Xu, Norell, Wang, Makovicky i Wu, 2002 |
Bibliografia
Naish, D., Dyke, G., Cau, A., Escuillié, F. & Godefroit, P. (2011) "A gigantic bird from the Upper Cretaceous of Central Asia" Biology Letters, doi: 10.1098/rsbl.2011.0683
Hu, D., Hou, L., Hang, L. & Xu, X. (2009). "A pre-Archaeopteryx troodontid theropod from China with long feathers on the metatarsus" Nature, 461, 1 October 2009: 640-643.
Senter, P., Barsbold, R., Britt B.B. & Burnham, D.A (2004) "Systematics and evolution of Dromaeosauridae" Bulletin of Gunma Museum of Natural History, 8, 1-20.
White, M.A. (2009) "The subarctometatarsus: intermediate metatarsus architecture demonstrating the evolution of the arctometatarsus and advanced agility in theropod dinosaurs" Alcheringa: An Australasian Journal of Palaeontology, 33,1-21.
Xu, X., M. A. Norell, X. Wang, P. J. Makovicky & X. Wu. (2002). "A basal troodontid from the Early Cretaceous of China". Nature 415(6873):780-784.
Xu, X., You, H., Du, K. & Han, F. (2011) "An Archaeopteryx-like theropod from China and the origin of Avialae" Nature, 475, 465–470. doi:10.1038/nature10288
Yu, C., Watanabe, A., Qin, Z. (2024). "Avialan-like brain morphology in Sinovenator (Troodontidae, Theropoda)." Commun Biol 7, 168 (2024). [[2]]
