Sinovenator
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Dawid Mika, Kamil Kamiński |
| Sinovenator (sinowenator) | |
|---|---|
| Długość: | poniżej 1 m |
| Masa: | kilka kg |
| Miejsce występowania: | Chiny - prowincja Liaoning
(formacja Yixian - warstwy Lujiatun) |
| Czas występowania | 130-125 (?136-?120) Ma
wczesna kreda |
| Systematyka | Dinosauria |
Autorka: Edyta Felcyn | |
Wstęp
Sinovenator to rodzaj małego deinonychozaura z wczesnej kredy Chin. Był lekko zbudowanym, długonogim zwierzęciem.
Sinovenator był prawdopodobnie bazalnym troodontydem, zob. Coelurosauria#Kladogramy i artykuł o Troodontidae.
Etymologia
Nazwa Sinovenator pochodzi od łacińskich słów Sinae (oznaczającego Chiny) i Venator (łowca). Epitet gatunkowy honoruje Meeman Chang z Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii Chińskiej Akademii Nauk w Pekinie (Institute of Vertebrate Paleontology and Paleoanthropology, Chinese Academy of Sciences) za znacząca rolę w badaniach nad fauną Jehol.
Materiał kopalny i budowa
Holotyp (IVPP V 12615) to nieartykułowany szkielet zawierający niekompletną czaszkę, kręgi (4 szyjne,12 grzbietowych, kość krzyżową, 4 ogonowe), 2 niekompletne żebra, kości obręczy i kończyn: przednich (łopatkę, kość kruczą, część kości ramiennej, kość łokciową, kości śródręcza, pazur) oraz tylnych (kość biodrową, łonową i biodrową, kości udowe i piszczelowe, II, III i IV kość śródstopia, paliczek II-2, pazur II).
Do Sinovenator changii przypisano też formalnie drugiego osobnika (IVPP V12583), nieformalnie trzeciego i czwartego (IVPP V14322 i nieoznaczony okaz) a White (2009) opisał stopę ze zbiorów IVPP jako Sinovenator sp.
Badania czaszki za pomocą tomografii komputerowej wskazują, że mózg sinowenatora ogólną budową przypominał mózgi innych troodontydów. Miał też jednak specyficzne cechy, podobne do innych Paraves i teropodów nienależacych do Maniraptora. Analizy morfometryczne wykazały, że mózg Sinovenator najbardziej przypominał Archaeopteryx. Dowodzi to, że ptasia budowa mózgu była szeroko rozpowszechniona wśród maniraptorów (Yu i in., 2024).
Spis gatunków
| Sinovenator | Xu, Norell, Wang, Makovicky i Wu, 2002 |
|---|---|
| S. changii | Xu, Norell, Wang, Makovicky i Wu, 2002 |
Bibliografia
Naish, D., Dyke, G., Cau, A., Escuillié, F. & Godefroit, P. (2011) "A gigantic bird from the Upper Cretaceous of Central Asia" Biology Letters, doi: 10.1098/rsbl.2011.0683
Hu, D., Hou, L., Hang, L. & Xu, X. (2009). "A pre-Archaeopteryx troodontid theropod from China with long feathers on the metatarsus" Nature, 461, 1 October 2009: 640-643.
Senter, P., Barsbold, R., Britt B.B. & Burnham, D.A (2004) "Systematics and evolution of Dromaeosauridae" Bulletin of Gunma Museum of Natural History, 8, 1-20.
White, M.A. (2009) "The subarctometatarsus: intermediate metatarsus architecture demonstrating the evolution of the arctometatarsus and advanced agility in theropod dinosaurs" Alcheringa: An Australasian Journal of Palaeontology, 33,1-21.
Xu, X., M. A. Norell, X. Wang, P. J. Makovicky & X. Wu. (2002). "A basal troodontid from the Early Cretaceous of China". Nature 415(6873):780-784.
Xu, X., You, H., Du, K. & Han, F. (2011) "An Archaeopteryx-like theropod from China and the origin of Avialae" Nature, 475, 465–470. doi:10.1038/nature10288
Yu, C., Watanabe, A., Qin, Z. (2024). "Avialan-like brain morphology in Sinovenator (Troodontidae, Theropoda)." Commun Biol 7, 168 (2024). [[2]]
