Plesiohadros: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (Budowa)
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
{{DISPLAYTITLE:''Plesiohadros''}}
 
{{DISPLAYTITLE:''Plesiohadros''}}
<small>
+
{{Opis
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
|Autor                 = [[Łukasz Czepiński]]
| Autor:
+
|Korekta                =
|-
+
|nazwa                  = ''Plesiohadros'' (plezjohadros)
| [[Łukasz Czepiński]]
+
|długość                = ?10 m
|}
+
|masa                  = ?2 t
</small>
+
|wysokość              =
 
+
|dieta                  =
----
+
|miejsce                = [[Mongolia]]
 
+
<small>Alag Teeg<br>([[formacja]] [[Djadokhta]]/[[Alagteeg]])</small>
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
+
|czas                  = {{Występowanie|84|71}}
! colspan=2 | ''Plesiohadros'' (plezjohadros)
+
{{Wiek|kampan|kampan}}<br>
|-
+
<small>późna [[kreda]] ([[kampan]])</small>
! '''Długość''':
+
|systematyka            = [[Dinosauria]]
| ?10 m
 
 
 
|-
 
! '''Masa''':
 
| ?2 t
 
|-
 
! '''[[:Kategoria:Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
| [[Mongolia]]
 
<small>Alag Teeg<br>([[formacja]] [[Djadokhta]])</small>  
 
|-
 
! '''[[:Kategoria:Czas|Czas występowania]]'''
 
| <small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small>
 
|-
 
! '''Systematyka'''
 
| [[Dinosauria]]
 
  
 
[[Ornithischia]]
 
[[Ornithischia]]
Linia 37: Linia 22:
  
 
[[Hadrosauroidea]]
 
[[Hadrosauroidea]]
|-
+
|grafika                = Plesiohadros_skull.png
| colspan=2 |[[Plik:Plesiohadros_skull.png|400px|]]
+
|podpis                = Rekonstrukcja zachowanych kości czaszki plezjohadrosa (MPC-D100/745). <br>Skala: 10 cm <br>Autor: [[Łukasz Czepiński]] (za:  Tsogtbaatar ''et al.'', 2014)
<small>Rekonstrukcja zachowanych kości czaszki plezjohadrosa (MPC-D100/745). <br>Skala: 10 cm <br>Autor: [[Łukasz Czepiński]] (za:  Tsogtbaatar ''et al.'', 2014)
+
|PorównanieGrupa        = Hadrosauroidea
|-
+
|PorównanieDługość      = 10
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
+
|mapa                  = <display_points type="terrain" zoom=3>
|-
+
44.3° N, 103.3° E~Mongolia - Alag Teeg, [[formacja]] [[Djadokhta]]~<small>''[[Plesiohadros]] djadokhtaensis'' - '''MPC-D100/745'''</small>
| colspan=2 |
 
<display_points type="terrain" zoom=4>
 
44.3° N, 103.3° E|Mongolia - Alag Teeg, [[formacja]] [[Djadokhta]]|<small>''[[Plesiohadros]] djadokhtaensis'' - '''MPC-D100/745'''</small>
 
 
</display_points>
 
</display_points>
|}
+
}}
 
 
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
 
''Plesiohadros djadokhtaensis'' to [[gatunek]] [[hadrozauroid]]a z późnej kredy Mongolii (Pustynia Gobi).
 
''Plesiohadros djadokhtaensis'' to [[gatunek]] [[hadrozauroid]]a z późnej kredy Mongolii (Pustynia Gobi).
Linia 59: Linia 40:
  
 
==Paleoekologia==
 
==Paleoekologia==
Plezjohadros jest najwcześniejszym [[Ornithopoda|ornitopodem]] znanym z późnej kredy Mongolii. Był największym zwierzęciem w późnokredowej ([[kampan]]) formacji [[Djadokhta]], w której dominowały głównie [[Ceratopsia|ceratopsy]] (''[[Protoceratops]]''), a powszechne były również [[Ankylosauria|ankylozaury]] (''[[Pinacosaurus]]''), [[Oviraptoridae|owiraptorydy]] (np. ''[[Oviraptor]]'') i [[Dromaeosauridae|dromeozaurydy]] (np. ''[[Velociraptor]]'').  
+
Plezjohadros jest najwcześniejszym [[Ornithopoda|ornitopodem]] znanym z późnej kredy Mongolii. Był największym zwierzęciem w późnokredowej ([[kampan]]) formacji [[Djadokhta]], w której dominowały głównie [[Ceratopsia|ceratopsy]] (''[[Protoceratops]]'', ''[[Udanoceratops]]''), a powszechne były również [[Ankylosauria|ankylozaury]] (''[[Pinacosaurus]]''), [[Oviraptoridae|owiraptorydy]] (''[[Oviraptor]]'', ''[[Citipati]]'', ''[[Khaan]]'') i [[Deinonychosauria|deinonychozaury]] (''[[Velociraptor]]'', ''[[Byronosaurus]]'', ''[[Gobivenator]]'', ''[[Mahakala]]'', ''[[Saurornithoides]]'', ''[[Tsaagan]]'').
  
 
== [[Filogeneza]] ==
 
== [[Filogeneza]] ==
Linia 111: Linia 92:
 
[[Kladogram]] ukazujący pokrewieństwo ''Plesiohadros'' z innymi [[Hadrosauroidea|hadrozauroidami]] (za: Tsogtbaatar, ''et al.'', 2014).  
 
[[Kladogram]] ukazujący pokrewieństwo ''Plesiohadros'' z innymi [[Hadrosauroidea|hadrozauroidami]] (za: Tsogtbaatar, ''et al.'', 2014).  
  
Plezjohadros był nie-hadrozaurydowym hadrozauroidem (nie należał do kladu [[Hadrosauridae]]). Analizy filogenetyczne sugerują, że jest taksonem siostrzanym dla Hadrosauridae i północnoamerykańskiego ''[[Lophorhothon]]''. Hadrozaurydy były powszechne zarówno w kampanie jak i mastrychcie Ameryki Północnej, Rosji, Chin i, prawdopodobnie, Europy. Całkowita wymiana hadrozauroidów przez hadrozaurydy, która nastąpiła w [[mastrycht|mastrychcie]] (w mongolskiej formacji [[Nemegt]] powszechne są szczątki ''[[Saurolophus|Saurolophus angustirostris]]'', stamtąd znana jest również ''[[Barsboldia]]'') jest wynikiem złożonej wymiany faunistycznej między Azją i Ameryką Północną, która nastąpiła w najpóźniejszej kredzie. Radiacja hadrozaurydów najprawdopodobniej zachodziła dzięki migracji przez Beringię (pas lądu łączący północną część Ameryki Północnej z Azją). Być może nieobecność nie-hadrozaurydowych hadrozauroidów w późniejszej kredzie jest wynikiem zmiany klimatu z bardziej suchego (formacja Djadokhta) na bardziej wilgotny (formacja Nemegt).
+
Plezjohadros był nie-hadrozaurydowym hadrozauroidem (nie należał do kladu [[Hadrosauridae]]). Analizy filogenetyczne sugerują, że jest taksonem siostrzanym dla Hadrosauridae i północnoamerykańskiego ''[[Lophorhothon]]''. Hadrozaurydy były powszechne zarówno w kampanie jak i mastrychcie Ameryki Północnej, Rosji, Chin i, prawdopodobnie, Europy. Całkowita wymiana hadrozauroidów przez hadrozaurydy, która nastąpiła w [[mastrycht|mastrychcie]] jest wynikiem złożonej późnokredowej wymiany faunistycznej między Azją i Ameryką Północną. W mongolskiej formacji [[Nemegt]], datowanej na mastrycht powszechne są szczątki ''[[Saurolophus|Saurolophus angustirostris]]'', stamtąd znana jest również ''[[Barsboldia]]'' - oba [[takson]]y są przedstawicielami bardziej zaawansowanych Hadrosauridae. Radiacja hadrozaurydów najprawdopodobniej zachodziła dzięki migracji przez Beringię (pas lądu łączący północną część Ameryki Północnej z Azją). Być może nieobecność nie-hadrozaurydowych hadrozauroidów w późniejszej kredzie jest wynikiem zmiany klimatu z bardziej suchego (formacja Djadokhta) na bardziej wilgotny (formacja Nemegt).
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Linia 118: Linia 99:
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
! ''Plesiohadros''
+
|{{V|''Plesiohadros''}}
| {{Kpt|Tsogtbaatar, Weishampel, Evans & Watabe}}, [[2014]]
+
| {{Kpt|[[Tsogtbaatar]], [[Weishampel]], [[Evans]] & [[Watabe]]}}, [[2014]]
 
|-
 
|-
! ''P. djadokhtaensis''
+
|{{V|''Plesiohadros djadokhtaensis''}}
| {{Kpt|Tsogtbaatar, Weishampel, Evans & Watabe}}, [[2014]]
+
| {{Kpt|[[Tsogtbaatar]], [[Weishampel]], [[Evans]] & [[Watabe]]}}, [[2014]]
 
|}
 
|}
  
Linia 132: Linia 113:
 
[[Kategoria:Dinosauria]]  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]  
 
[[Kategoria:Ornithischia]]  
 
[[Kategoria:Ornithischia]]  
[[Kategoria:Ceratopsia]]
+
[[Kategoria:Ornithopoda]]
[[Kategoria:Ceratopsoidea]]
+
[[Kategoria:Iguanodontia]]
[[Kategoria:Ameryka Północna]]
+
[[Kategoria:Iguanodontia bazalne]]
[[Kategoria:Kanada]]
+
[[Kategoria:Azja]]
 +
[[Kategoria:Mongolia]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
[[Kategoria:Mastrycht]]
+
[[Kategoria:Kampan]]

Aktualna wersja na dzień 15:24, 23 mar 2024

Autor: Łukasz Czepiński


Plesiohadros (plezjohadros)
Długość ?10 m
Masa ?2 t
Miejsce Mongolia

Alag Teeg
(formacja Djadokhta/Alagteeg)

Czas
252 201 145
66

83,6 - 72,1 Ma
późna kreda (kampan)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Ornithopoda

Iguanodontia

Hadrosauroidea

Plesiohadros skull.png
Rekonstrukcja zachowanych kości czaszki plezjohadrosa (MPC-D100/745).
Skala: 10 cm
Autor: Łukasz Czepiński (za: Tsogtbaatar et al., 2014)

Homo sapiens.png Hadrosauroidea.png

10 m

Porównanie wielkości Plesiohadros i człowieka.
Sylwetki: Phylopic.org

Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Plesiohadros djadokhtaensis to gatunek hadrozauroida z późnej kredy Mongolii (Pustynia Gobi).

Materiał kopalny

Holotyp (MPC-D100/745) to niekompletna czaszka i częściowy szkielet pozaczaszkowy.

Budowa

W anatomii plezjohadrosa można dopatrzeć się unikalnej kombinacji cech prymitywnych, charakterystycznych dla bazalnych iguanodontów jak i zaawansowanych, typowych dla hadrozaurydów. Autapomorfią Plesiohadros jest budowa kości przedczołowych, tworzących pomarszczoną, podwiniętą grzbietową krawędź oczodołu. Być może za życia struktura ta była podstawą małego, keratynowego wyrostka w kształcie rogu.

Paleoekologia

Plezjohadros jest najwcześniejszym ornitopodem znanym z późnej kredy Mongolii. Był największym zwierzęciem w późnokredowej (kampan) formacji Djadokhta, w której dominowały głównie ceratopsy (Protoceratops, Udanoceratops), a powszechne były również ankylozaury (Pinacosaurus), owiraptorydy (Oviraptor, Citipati, Khaan) i deinonychozaury (Velociraptor, Byronosaurus, Gobivenator, Mahakala, Saurornithoides, Tsaagan).

Filogeneza

Kladogramy są powszechnym sposobem przedstawiania hipotez o pokrewieństwach między organizmami. Ich interpretacja wymaga pewnych umiejętności, dlatego też dowiedz się Jak czytać kladogramy.

Hadrosauroidea


Altirhinus



Jinzhousaurus






Fukuisaurus



Eolambia





Equijubus




Probactrosaurus




Protohadros





Telmatosaurus




Bactrosaurus



Levnesovia



Tanius






Tethyshadros




Plesiohadros




Lophorhothon



Hadrosauridae












Kladogram ukazujący pokrewieństwo Plesiohadros z innymi hadrozauroidami (za: Tsogtbaatar, et al., 2014).

Plezjohadros był nie-hadrozaurydowym hadrozauroidem (nie należał do kladu Hadrosauridae). Analizy filogenetyczne sugerują, że jest taksonem siostrzanym dla Hadrosauridae i północnoamerykańskiego Lophorhothon. Hadrozaurydy były powszechne zarówno w kampanie jak i mastrychcie Ameryki Północnej, Rosji, Chin i, prawdopodobnie, Europy. Całkowita wymiana hadrozauroidów przez hadrozaurydy, która nastąpiła w mastrychcie jest wynikiem złożonej późnokredowej wymiany faunistycznej między Azją i Ameryką Północną. W mongolskiej formacji Nemegt, datowanej na mastrycht powszechne są szczątki Saurolophus angustirostris, stamtąd znana jest również Barsboldia - oba taksony są przedstawicielami bardziej zaawansowanych Hadrosauridae. Radiacja hadrozaurydów najprawdopodobniej zachodziła dzięki migracji przez Beringię (pas lądu łączący północną część Ameryki Północnej z Azją). Być może nieobecność nie-hadrozaurydowych hadrozauroidów w późniejszej kredzie jest wynikiem zmiany klimatu z bardziej suchego (formacja Djadokhta) na bardziej wilgotny (formacja Nemegt).

Etymologia

Nazwa rodzajowa Plesiohadros pochodzi z połączenia dwóch wyrazów - greckiego plesios ("bliski") i hadros, odnoszącego się do dinozaurów kaczodziobych (hadrozaurydów). Nazwa gatunkowa, djadokhtaensis, odnosi się do formacji geologicznej, z której pochodzi ten dinozaur. Całą nazwę można zatem przetłumaczyć jako "bliski hadrozaurydom [dinozaur] z Djadokhta".

Spis gatunków

Plesiohadros Tsogtbaatar, Weishampel, Evans & Watabe, 2014
Plesiohadros djadokhtaensis Tsogtbaatar, Weishampel, Evans & Watabe, 2014

Bibliografia

Tsogtbaatar, K., Weishampel, D.B., Evans, D.C. & Watabe, M., 2014. A new hadrosaurid (Plesiohadros djadokhtaensis) from the Late Cretaceous Djadokhtan Fauna of southern Mongolia. W: Eberth, D.A., & Evans, D.C. (red.) Hadrosaurs: Proceedings of the International Hadrosaur Symposium. Indiana University Press. 108-135