Gallimimus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | Do aktualizacji. | ||
| + | |||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Gallimimus''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 21: | Linia 24: | ||
| [[Mongolia]] | | [[Mongolia]] | ||
| − | <small>[[ | + | <small>(formacja [[Nemegt]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| Linia 43: | Linia 46: | ||
[[Ornithomimidae]] | [[Ornithomimidae]] | ||
|- | |- | ||
| − | | colspan=2 |[[Plik: | + | | colspan=2 |[[Plik:Gallimimus_Scott_Hartman.jpg|400px]] |
| − | <small>Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/]</small> | + | <small>Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/theropods]</small> |
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Gallimimus'' | + | ''Gallimimus'' to [[rodzaj]] strusiokształtnego dinozaura znany z późnokredowej Mongolii. Jest największym znanym przedstawicielem [[Ornithomimidae]]. Został on opisany przez Polki – [[Halszka Osmólska|Halszkę Osmólską]], [[Ewa Roniewicz|Ewę Roniewicz]] i pochodzącego z Mongolii [[Rinchen Barsbold|Rinchena Barsbolda]] w [[1972]] roku. |
Galimima możemy oglądać w filmie "Park Jurajski" gdzie [[tyrannosaurus|tyranozaur]] atakuje ich stado i zabija jednego z nich. | Galimima możemy oglądać w filmie "Park Jurajski" gdzie [[tyrannosaurus|tyranozaur]] atakuje ich stado i zabija jednego z nich. | ||
| − | Do ''Gallimimus'' należy jeden gatunek - ''G. bullatus''. Drugi gatunek - ''G''. "mongoliensis" nigdy nie został formalnie zaliczony do ''Gallimimus''. | + | Do ''Gallimimus'' należy jeden [[gatunek]] - ''G. bullatus''. Drugi gatunek - ''G''. "mongoliensis" nigdy nie został formalnie zaliczony do ''Gallimimus''. |
| − | == | + | ==Etymologia== |
| − | + | ''Gallimimus'' znaczy "naśladujący kurę", co wiąże się z budową przednich kręgów szyjnych, przypominających znane u grzebiących. Epitet [[gatunek|gatunkowy]] (''bullatus'') odnosi się do niezwykłej "kapsuły" mieszczącej się w podstawie czaszki, pochodzi on od łacińskiego ''bulla'' - złotej kapsuły noszonej na szyi przez młodych patrycjuszy rzymskich. | |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | 3 prawie kompletne szkielety, czaszki i fragmenty szkieletu pozaczaszkowego, w tym osobników młodych. | + | 3 prawie kompletne szkielety, czaszki i fragmenty szkieletu pozaczaszkowego, w tym osobników młodych. [[Holotyp]]em jest prawie kompletny szkielet IGM 100/11. |
| + | |||
| + | ==Budowa i paleobiologia== | ||
| + | [[Plik:Gallimimus_Steveoc86.jpg|300px|thumb|right|Rekonstrukcja ''Gallimimus''. Autor: Stephen O'Connor [http://en.wikipedia.org/wiki/File:Gallimimus_Steveoc86.jpg].]] | ||
| + | |||
| + | Jak inne [[ornitomimid]]y był przystosowany do szybkiego biegu. Miał długie nogi i krótkie palce. Ogon pełnił funkcję przeciwwagi. Jego cechą charakterystyczną są krótkie, proporcjonalnie do kości udowej, kończyny przednie. W porównaniu do ''[[Struthiomimus]]'', ma dłuższą czaszkę i bardziej zagięte pazury. Niezwykły jest także jego rogowy dziób – miał on ząbki, które czasem uważa się za mechanizm służący do filtrowania pokarmu z wody, jak u współczesnych kaczek, jednak mogły to być ślady po rowkach na dziobie. Galimim żył jednak w środowisku okresowo suchym, więc nie mogła być to jego jedyna strategia żywieniowa. Być może żywił się także, a może przede wszystkim roślinami i małymi zwierzętami lądowymi. | ||
==?''G''. "mongoliensis"== | ==?''G''. "mongoliensis"== | ||
| − | '''Lokalizacja''': Mongolia ([[ | + | '''Lokalizacja''': Mongolia (formacja [[Bayanshiree]]) |
'''Wiek''': 99-89 Ma ([[cenoman]]-[[turon]]) | '''Wiek''': 99-89 Ma ([[cenoman]]-[[turon]]) | ||
| Linia 69: | Linia 77: | ||
== Spis gatunków == | == Spis gatunków == | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | | {{V|''Gallimimus''}} | |
| − | | [[Osmólska]], [[Roniewicz]] | + | | {{Kpt|[[Halszka Osmólska|Osmólska]], [[Ewa Roniewicz|Roniewicz]]}} & {{Kpt|[[Rinchen Barsbold|Barsbold]]}}, [[1972]] |
|- | |- | ||
| − | + | | {{V|''Gallimimus bullatus''}} | |
| − | | [[Osmólska]], [[Roniewicz]] | + | | {{Kpt|[[Halszka Osmólska|Osmólska]], [[Ewa Roniewicz|Roniewicz]]}} & {{Kpt|[[Rinchen Barsbold|Barsbold]]}}, [[1972]] |
|- | |- | ||
| − | | ='' | + | | = ''Ornithomimus bullatus'' |
| − | | ([[Osmólska]], [[Roniewicz]] | + | | {{Kpt|([[Halszka Osmólska|Osmólska]], [[Ewa Roniewicz|Roniewicz]]}} & {{Kpt|[[Rinchen Barsbold|Barsbold]], [[1972]]) [[Gregory Paul|Paul]], [[1988]]}} |
|- | |- | ||
| − | | ?'' | + | |?''Gallimimus'' "mongoliensis" |
| − | | | + | | {{Kpt|[[Barsbold]], [[1996]]}} |
| − | | ''[[nomen nudum]]'' | + | | <small>(''[[nomen nudum]]'')</small> |
|} | |} | ||
| − | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| Linia 108: | Linia 115: | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
[[Kategoria:Mastrycht]] | [[Kategoria:Mastrycht]] | ||
| + | [[Kategoria:takson worek]] | ||
| + | [[Kategoria:Do sprawdzenia]] | ||
Aktualna wersja na dzień 21:50, 24 mar 2024
Do aktualizacji.
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Tomasz Sokołowski |
| Gallimimus (galimim) | |
|---|---|
| Długość: | 6-8 m |
| Masa: | ok. 500 kg |
| Miejsce występowania: | Mongolia
(formacja Nemegt) |
| Czas występowania | 71-68 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Autor: Scott Hartman [2] | |
Wstęp
Gallimimus to rodzaj strusiokształtnego dinozaura znany z późnokredowej Mongolii. Jest największym znanym przedstawicielem Ornithomimidae. Został on opisany przez Polki – Halszkę Osmólską, Ewę Roniewicz i pochodzącego z Mongolii Rinchena Barsbolda w 1972 roku.
Galimima możemy oglądać w filmie "Park Jurajski" gdzie tyranozaur atakuje ich stado i zabija jednego z nich.
Do Gallimimus należy jeden gatunek - G. bullatus. Drugi gatunek - G. "mongoliensis" nigdy nie został formalnie zaliczony do Gallimimus.
Etymologia
Gallimimus znaczy "naśladujący kurę", co wiąże się z budową przednich kręgów szyjnych, przypominających znane u grzebiących. Epitet gatunkowy (bullatus) odnosi się do niezwykłej "kapsuły" mieszczącej się w podstawie czaszki, pochodzi on od łacińskiego bulla - złotej kapsuły noszonej na szyi przez młodych patrycjuszy rzymskich.
Materiał kopalny
3 prawie kompletne szkielety, czaszki i fragmenty szkieletu pozaczaszkowego, w tym osobników młodych. Holotypem jest prawie kompletny szkielet IGM 100/11.
Budowa i paleobiologia
Jak inne ornitomimidy był przystosowany do szybkiego biegu. Miał długie nogi i krótkie palce. Ogon pełnił funkcję przeciwwagi. Jego cechą charakterystyczną są krótkie, proporcjonalnie do kości udowej, kończyny przednie. W porównaniu do Struthiomimus, ma dłuższą czaszkę i bardziej zagięte pazury. Niezwykły jest także jego rogowy dziób – miał on ząbki, które czasem uważa się za mechanizm służący do filtrowania pokarmu z wody, jak u współczesnych kaczek, jednak mogły to być ślady po rowkach na dziobie. Galimim żył jednak w środowisku okresowo suchym, więc nie mogła być to jego jedyna strategia żywieniowa. Być może żywił się także, a może przede wszystkim roślinami i małymi zwierzętami lądowymi.
?G. "mongoliensis"
Lokalizacja: Mongolia (formacja Bayanshiree)
Wiek: 99-89 Ma (cenoman-turon)
Komentarz: ten prawdopodobny nowy rodzaj ornitomimida znany jest z prawie kompletnego szkieletu długości ok. 4 m. G. "mongoliensis" różni się od typowego gatunku galimima m.in. następującymi cechami: mniejsza czaszka, prostsze pazury oraz krótsza kość ramieniowa i łokciowa. Taka budowa kończyn przednich wskazuje na mniejsze zdolności do chwytania zwierząt. Można z tego wyciągnąć wniosek, że stosował on inną strategię żywieniową niż Gallimimus bullatus. Być może był roślinożerny. Obecnie pozostaje on nomen nudum, czyli nazwą nadaną bez formalnego opisu.
Spis gatunków
| Gallimimus | Osmólska, Roniewicz & Barsbold, 1972 | |
| Gallimimus bullatus | Osmólska, Roniewicz & Barsbold, 1972 | |
| = Ornithomimus bullatus | (Osmólska, Roniewicz & Barsbold, 1972) Paul, 1988 | |
| ?Gallimimus "mongoliensis" | Barsbold, 1996 | (nomen nudum) |
Bibliografia
Barrett, P. M. (2005) The diets of ostrich dinosaurs (Theropoda: Ornithomimosauria) Palaeontology 48(2) 347-358. doi: 10.1111/j.1475-4983.2005.00448.x
Makovicky, P.J., Li, D., Gao, K.-Q., Lewin, M., Erickson, G.M. & Norell, M.A., 2009, "A giant ornithomimosaur from the Early Cretaceous of China", Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, doi: 10.1098/rspb.2009.0236
Osmólska, H., Roniewicz, E. & Barsbold, R. (1972) "A new dinosaur, Gallimimus bullatus n. gen., n. sp. (Ornithomimidae) from the Upper Cretaceous of Mongolia" Palaeontologia Polonica, 27, 103-143.
http://home.comcast.net/~eoraptor/Ornithomimosauria.htm#Gallimimusbullatus
http://home.comcast.net/~eoraptor/Ornithomimosauria.htm#Gallimimusmongoliensis
![[1]](http://en.wikipedia.org/wiki/File:Gallimimus_Steveoc86.jpg){kind=link}