Lirainosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Wybrana bibliografia: lit.) |
m |
||
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | Do sprawdzenia. | ||
| + | |||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Lirainosaurus''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 5: | Linia 8: | ||
|- | |- | ||
| [[Maciej Ziegler]] | | [[Maciej Ziegler]] | ||
| + | |||
| + | [[Tomasz Skawiński]] | ||
| [[Tomasz Sokołowski]] | | [[Tomasz Sokołowski]] | ||
|} | |} | ||
| Linia 12: | Linia 17: | ||
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | {| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | ||
| − | ! colspan=2 | ''Lirainosaurus'' ( | + | ! colspan=2 | ''Lirainosaurus'' (lirainozaur) |
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
| − | | > 8-10 m | + | | > 8-10 m? (4-6 m?) |
|- | |- | ||
! '''Masa''': | ! '''Masa''': | ||
| − | | > 1,5 t | + | | > 1,5 t (2-4 t) |
|- | |- | ||
! '''[[:Kategoria:Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[:Kategoria:Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
| − | | [[Hiszpania]] | + | | [[Hiszpania]] - prowincje Araba i Walencja |
| − | <small>([[ | + | <small>(formacja [[Sierra Perenchiza]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| Linia 60: | Linia 65: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Lirainosaurus'' to tytanozaur żyjący w późnej kredzie na terenach obecnej Hiszpanii. Jego szczątki odkryto w prowincjach Araba i Walencja. Był to jeden z najmniejszych zauropodów. Autorzy opisu stwierdzili, że gad ten posiada najsmuklejszą kość udową spośród wszystkich zauropodów. Badanie histologiczne kości wykazały, że żaden z badanych okazów nie osiągnął maksymalnych rozmiarów. ''Lirainosaurus'', podobnie jak inne małe zauropody z wysp Europy, rósł wolniej niż więksi pobratymcy. | + | ''Lirainosaurus'' to [[Titanosauria|tytanozaur]] żyjący w późnej kredzie na terenach obecnej Hiszpanii. Jego szczątki odkryto w prowincjach Araba i Walencja. Był to jeden z najmniejszych zauropodów. Autorzy opisu stwierdzili, że gad ten posiada najsmuklejszą kość udową spośród wszystkich zauropodów. Badanie histologiczne kości (Company 2011) wykazały, że żaden z badanych okazów nie osiągnął maksymalnych rozmiarów. ''Lirainosaurus'', podobnie jak inne małe zauropody z wysp Europy, rósł wolniej niż więksi pobratymcy, ale cechy typowe dla dorosłych zwierząt pojawiały się na wcześniejszym etapie rozwoju. Company oszacował długość lirainozaura na 8-10 m, podczas gdy jego masę na około 1,5 t. Według Díez Díaz i in. (2013) zauropod ten osiągał mniejsze rozmiary (długość największych osobników prawdopodobnie nie przekraczała 6 m, podczas gdy przeciętna wynosiła ok. 4 m), był natomiast cięższy niż według Company'ego – duże osobniki mogły ważyć nawet 4 t. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
Znany jest z wielu okazów, zarówno młodych jak i dorosłych osobników. [[Holotyp]] (MCNA 7458) to przedni kręg ogonowy, [[paratyp]]y to: potyliczna część czaszki, izolowane zęby, kręgi grzbietowe, łopatka, kość krucza, mostek, kości ramienne, fragmenty kości biodrowej i łonowej, kości udowe, kość piszczelowa i dwie płytki kostne, które tworzyły za życia zwierzęcia ochronny pancerz. Później przypisano kolejne kręgi i kości kończyn oraz ponad 100 zębów. | Znany jest z wielu okazów, zarówno młodych jak i dorosłych osobników. [[Holotyp]] (MCNA 7458) to przedni kręg ogonowy, [[paratyp]]y to: potyliczna część czaszki, izolowane zęby, kręgi grzbietowe, łopatka, kość krucza, mostek, kości ramienne, fragmenty kości biodrowej i łonowej, kości udowe, kość piszczelowa i dwie płytki kostne, które tworzyły za życia zwierzęcia ochronny pancerz. Później przypisano kolejne kręgi i kości kończyn oraz ponad 100 zębów. | ||
| + | |||
| + | Według Díez Díaz i in. (2013) pancerz na grzbiecie zwierzęcia mógł być gorzej wykształcony niż u pokrewnych tytanozaurów, takich jak ''[[Ampelosaurus]]''. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa tego gada oznacza "smukły jaszczur" (''lirain'' z języka baskijskiego oznacza "smukły", zaś ''sauros'' to po grecku "jaszczur"), co odnosi się do budowy kości udowej. Epitet gatunkowy nadano na cześć | + | Nazwa tego gada oznacza "smukły jaszczur" (''lirain'' z języka baskijskiego oznacza "smukły", zaś ''sauros'' to po grecku "jaszczur"), co odnosi się do budowy kości udowej. Epitet gatunkowy nadano na cześć Humberta Astibii. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Lirainosaurus'' | ! ''Lirainosaurus'' | ||
| − | | [[Sanz]], [[Powell]], [[Le Loeuff]], [[ | + | | {{Kpt|[[José Sanz|Sanz]], [[Jaime Powell|Powell]], [[Jean Le Loeuff|Le Loeuff]], [[Ricardo Martínez|Martínez]]}} i {{Kpt|[[Xabier Pereda Suberbiola|Pereda Suberbiola]]}}, [[1999]] |
|- | |- | ||
! ''L. astibiae'' | ! ''L. astibiae'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Sanz, Powell, Le Loeuff, Martinez}} i {{Kpt|Pereda Suberbiola}}, 1999 |
|} | |} | ||
| Linia 80: | Linia 87: | ||
<small>Company, J. (2011) "Bone histology of the titanosaur ''Lirainosaurus astibiae'' (Dinosauria: Sauropoda) from the Latest Cretaceous of Spain" Naturwissenschaften 98: 67-78. [[doi:10.1007/s00114-010-0742-3]]. | <small>Company, J. (2011) "Bone histology of the titanosaur ''Lirainosaurus astibiae'' (Dinosauria: Sauropoda) from the Latest Cretaceous of Spain" Naturwissenschaften 98: 67-78. [[doi:10.1007/s00114-010-0742-3]]. | ||
| − | + | Díez Díaz, V., Pereda Suberbiola, X., Sanz, J.L. (2012) "Juvenile and adult teeth of the titanosaurian dinosaur ''Lirainosaurus'' (Sauropoda) from the Late Cretaceous of Iberia" Geobios 45: 265-274. [[doi:10.1016/j.geobios.2011.10.002]]. | |
| + | |||
| + | Díez Díaz, V., Pereda Suberbiola, X., Sanz, J.L. (2013) "Appendicular skeleton and dermal armour of the Late Cretaceous titanosaur ''Lirainosaurus astibiae'' (Dinosauria: Sauropoda) from Spain" Palaeontologia Electronica 16 (2): 19A. [http://palaeo-electronica.org/content/2013/502-titanosaur-skeleton Pełny tekst artykułu].</small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
| Linia 93: | Linia 102: | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
[[Kategoria:Kampan]] | [[Kategoria:Kampan]] | ||
| + | [[Kategoria:Do sprawdzenia]] | ||
Aktualna wersja na dzień 23:06, 31 mar 2024
Do sprawdzenia.
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Tomasz Sokołowski |
| Lirainosaurus (lirainozaur) | |
|---|---|
| Długość: | > 8-10 m? (4-6 m?) |
| Masa: | > 1,5 t (2-4 t) |
| Miejsce występowania: | Hiszpania - prowincje Araba i Walencja
(formacja Sierra Perenchiza) |
| Czas występowania | 74-69 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Autor: "Hyrotrioskjan" [1] | |
Wstęp
Lirainosaurus to tytanozaur żyjący w późnej kredzie na terenach obecnej Hiszpanii. Jego szczątki odkryto w prowincjach Araba i Walencja. Był to jeden z najmniejszych zauropodów. Autorzy opisu stwierdzili, że gad ten posiada najsmuklejszą kość udową spośród wszystkich zauropodów. Badanie histologiczne kości (Company 2011) wykazały, że żaden z badanych okazów nie osiągnął maksymalnych rozmiarów. Lirainosaurus, podobnie jak inne małe zauropody z wysp Europy, rósł wolniej niż więksi pobratymcy, ale cechy typowe dla dorosłych zwierząt pojawiały się na wcześniejszym etapie rozwoju. Company oszacował długość lirainozaura na 8-10 m, podczas gdy jego masę na około 1,5 t. Według Díez Díaz i in. (2013) zauropod ten osiągał mniejsze rozmiary (długość największych osobników prawdopodobnie nie przekraczała 6 m, podczas gdy przeciętna wynosiła ok. 4 m), był natomiast cięższy niż według Company'ego – duże osobniki mogły ważyć nawet 4 t.
Materiał kopalny
Znany jest z wielu okazów, zarówno młodych jak i dorosłych osobników. Holotyp (MCNA 7458) to przedni kręg ogonowy, paratypy to: potyliczna część czaszki, izolowane zęby, kręgi grzbietowe, łopatka, kość krucza, mostek, kości ramienne, fragmenty kości biodrowej i łonowej, kości udowe, kość piszczelowa i dwie płytki kostne, które tworzyły za życia zwierzęcia ochronny pancerz. Później przypisano kolejne kręgi i kości kończyn oraz ponad 100 zębów.
Według Díez Díaz i in. (2013) pancerz na grzbiecie zwierzęcia mógł być gorzej wykształcony niż u pokrewnych tytanozaurów, takich jak Ampelosaurus.
Etymologia
Nazwa tego gada oznacza "smukły jaszczur" (lirain z języka baskijskiego oznacza "smukły", zaś sauros to po grecku "jaszczur"), co odnosi się do budowy kości udowej. Epitet gatunkowy nadano na cześć Humberta Astibii.
Spis gatunków
| Lirainosaurus | Sanz, Powell, Le Loeuff, Martínez i Pereda Suberbiola, 1999 |
|---|---|
| L. astibiae | Sanz, Powell, Le Loeuff, Martinez i Pereda Suberbiola, 1999 |
Wybrana bibliografia
Company, J. (2011) "Bone histology of the titanosaur Lirainosaurus astibiae (Dinosauria: Sauropoda) from the Latest Cretaceous of Spain" Naturwissenschaften 98: 67-78. doi:10.1007/s00114-010-0742-3.
Díez Díaz, V., Pereda Suberbiola, X., Sanz, J.L. (2012) "Juvenile and adult teeth of the titanosaurian dinosaur Lirainosaurus (Sauropoda) from the Late Cretaceous of Iberia" Geobios 45: 265-274. doi:10.1016/j.geobios.2011.10.002.
Díez Díaz, V., Pereda Suberbiola, X., Sanz, J.L. (2013) "Appendicular skeleton and dermal armour of the Late Cretaceous titanosaur Lirainosaurus astibiae (Dinosauria: Sauropoda) from Spain" Palaeontologia Electronica 16 (2): 19A. Pełny tekst artykułu.
