Stokesosaurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (Stokesosaurus clevelandi: kursywa)
m
 
(Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 +
Do sprawdzenia i ?aktualizacji.
 +
 
<small>
 
<small>
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
Linia 16: Linia 18:
 
|-
 
|-
 
! '''Długość''':
 
! '''Długość''':
| ok. 2-5 m
+
| ok. 2,5<ref name="Paul">Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.</ref> m
  
 
|-
 
|-
 
! '''Masa''':
 
! '''Masa''':
| ok. 60-500 kg
+
| ok. 60<ref name="Paul"></ref> kg
  
 
|-
 
|-
Linia 26: Linia 28:
 
| [[USA]] - Utah, ?Kolorado, Dakota Południowa
 
| [[USA]] - Utah, ?Kolorado, Dakota Południowa
  
<small>([[formacja Morrison]] - ogniwo Brushy Basin)</small>
+
<small>([[formacja]] [[Morrison]] - ogniwo Brushy Basin)</small>
 
 
[[Wielka Brytania]]
 
  
<small>(ił kimerydzki - [[Kimmeridge Clay]])</small>
 
 
|-
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
| 153-147 Ma
+
| późna [[jura]] (wczesny [[tyton]])
  
<small>późna [[jura]] ([[kimeryd]] - [[tyton]])</small>
+
ok. 152-147 Ma
 
|-
 
|-
 
! '''Systematyka'''
 
! '''Systematyka'''
Linia 49: Linia 48:
  
 
[[Tyrannosauroidea]]
 
[[Tyrannosauroidea]]
 +
 +
?<ref>M.in. Brusatte i Benson, 2013</ref> [[Proceratosauridae]]<ref>Loewen, M.A., Irmis, R.B., Sertich, J.J.W., Currie, P.J. & Sampson, S.D. (2013) "Tyrant Dinosaur Evolution Tracks the Rise and Fall of Late Cretaceous Oceans" PLoS ONE 8(11), e79420. [[doi:10.1371/journal.pone.0079420]]</ref>
 
|-
 
|-
| colspan=2 |[[Plik:Stokesosaurus.JPG|400px|]]
+
| colspan=2 |[[Plik:Stokesosaurus_Scott_Hartman.jpg|400px]]
<small>[[Holotyp]] ''S. langhami'' OUMNH J.3311 [http://4.bp.blogspot.com/_6fVePgcYTJc/SOTG5OVZ96I/AAAAAAAAA9c/2yfFPbz4CAk/s400/Stokesosaurus+langhami.JPG]</small>
+
<small>Rekonstrukcja szkieletu. Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/theropods].</small>
 
|}
 
|}
  
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
''Stokesosaurus'' to [[rodzaj]] tyranozauroida, który żył w późnej jurze, około 153-147 milionów lat temu (w kimerydzie i tytonie) na terenach obecnych Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Nazwa tego gada oznacza "jaszczur Stokesa" i pochodzi od nazwiska amerykańskiego geologa, Williama Lee Stokesa. Nowe badania ([[Benson]], [[2008]]) wskazują, że to bazalny tyranozauroid. Opisano dwa gatunki.
+
''Stokesosaurus'' to [[rodzaj]] tyranozauroida, który żył w późnej jurze, około 151-147 milionów lat temu (w [[tyton]]ie) na terenach obecnych Stanów Zjednoczonych. Nowe badania (np. [[Benson]], [[2008]]) wskazują, że to [[bazalny]] tyranozauroid. Pomimo tego, że gad ten znany jest tylko z fragmentarycznego szkieletu, został przedstawiony w grze komputerowej "Zoo Tycoon 2: Wymarłe gatunki".
  
==''Stokesosaurus clevelandi''==
+
==Etymologia==
To typowy i mniejszy [[gatunek]] - osiągał jakieś 2-3 m długości. Epitet gatunkowy został nadany na cześć Muzeum Natury w Cleveland w stanie Ohio. Pomimo tego, że gad ten znany jest tylko z fragmentarycznego szkieletu, został przedstawiony w grze komputerowej "Zoo Tycoon 2: Wymarłe gatunki".
+
Nazwa tego gada oznacza "jaszczur Stokesa" i pochodzi od nazwiska amerykańskiego geologa, Williama Lee Stokesa. Epitet gatunkowy został nadany na cześć Muzeum Natury w Cleveland w stanie Ohio.  
  
[[Holotyp]] UUVP 2938 składa się z kości biodrowej (220 mm), pierwotnie przypisywanej ''[[Iliosuchus]]''. [[Paratyp]] to kolejna kość biodrowa (330 mm). Z czasem dołączono również kilka kręgów, kość przedszczękową, widełki oraz niekompletną puszkę mózgową, lecz przypisane tych szczątków do ''Stokesosaurus'' jest wątpliwe. Niektórzy naukowcy ([[Carpenter]] i in., [[2005]]) przypisują kość przedszczękową do odkrytego w tej samej formacji rodzaju ''[[Tanycolagreus]]''. Wedłg [[Benson]]a kość ta należała jednak do jakiegoś [[ceratozaur]]a.  
+
==Materiał kopalny i możliwa synonimika==
 
+
[[Holotyp]] (UMNH, wcześniej UUVP) 2938 składa się z kości biodrowej (220 mm), pierwotnie przypisywanej ''[[Iliosuchus]]''. [[Paratyp]] to kolejna kość biodrowa (330 mm). Z czasem dołączono również kilka kręgów, kość przedszczękową, widełki oraz niekompletną puszkę mózgową, lecz przypisane tych szczątków do ''Stokesosaurus'' jest wątpliwe. Niektórzy naukowcy ([[Carpenter]] i in., [[2005]]) przypisują kość przedszczękową do odkrytego w tej samej formacji rodzaju ''[[Tanycolagreus]]''. Wedłg [[Benson]]a kość ta należała jednak do jakiegoś [[ceratozaur]]a. Stokesozaur i tanykolagreuz były prawdopodobnie tej samej wielkości i możliwe jest, że ten drugi jest młodszym synonimem pierwszego. Jednak biodro (najlepiej poznana kość ''Stokesosaurus'') ''[[Tanycolagreus]]'' nie zostało odnalezione, uniemożliwiając porównanie.
Stokesozaur i tanykolagreuz były prawdopodobnie tej samej wielkości i możliwe jest, że ten drugi jest młodszym synonimem pierwszego. Jednak biodro (najlepiej poznana kość ''Stokesosaurus'') ''[[Tanycolagreus]]'' nie zostało odnalezione, uniemożliwiając porównanie.
 
 
 
==''Stokesosaurus langhami''==
 
W [[2008]] roku opisano drugi [[gatunek]] stokesozaura na podstawie niekompletnego szkieletu pozaczaszkowego odnalezionego w późnojurajskich (wczesny [[tyton]], ok. 151-147 Ma) osadach z Dorset w Anglii. ''Stokesosaurus langhami'' jest największym jurajskim tyranozauroidem (mierzył ok. 5 m), i drugim znanym z dobrego materiału kopalnego - pozostali jurajscy przedstawiciele tej grupy teropodów znani są wyłącznie z izolowanych szczątków. Odkrycie ''S. langhami'' jest dowodem na to, że w późnej jurze małe i średniej wielkości tyranozauroidy żyły na terenie nie tylko Azji (''[[Guanlong]]'') i Ameryki Północnej (''Stokesosaurus clevelandi''), ale także w Europie. Obecność rodzaju ''Stokesosaurus'' w osadach datowanych na [[tyton]] w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych oraz brak szczątków tyranozauroidów w równych wiekiem skałach afrykańskich pozwala przypuszczać, że między Europą a Ameryką Północną istniało połączenie lądowe, które nie obejmowało jednak Afryki.
 
 
 
Wśród znalezionego materiału ([[holotyp]] OUMNH J.3311) są kości miednicy, górne części kończyn tylnych oraz kręgi (głównie grzbietowe tylne, krzyżowe i ogonowe przednie) - zob. rys.
 
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
Linia 77: Linia 72:
 
| [[Madsen]], [[1974]]
 
| [[Madsen]], [[1974]]
 
|-
 
|-
! ''S. langhami''
+
| ''S. langhami''
 
| [[Benson]], [[2008]]
 
| [[Benson]], [[2008]]
 +
| = ''[[Juratyrant]] langhami''
 
|}
 
|}
  
Linia 84: Linia 80:
 
<small>Benson, R.B.J. (2008) "New information on Stokesosaurus, a tyrannosauroid (Dinosauria: Theropoda) from North America and the United Kingdom" Journal of Vertebrate Paleontology, 28, 732-750.
 
<small>Benson, R.B.J. (2008) "New information on Stokesosaurus, a tyrannosauroid (Dinosauria: Theropoda) from North America and the United Kingdom" Journal of Vertebrate Paleontology, 28, 732-750.
  
http://home.comcast.net/~eoraptor/Tyrannosauroidea.html#Stokesosaurusclevelandi
+
Brusatte, S.L. & Benson, R.B.J. (2013) "The systematics of Late Jurassic tyrannosauroids (Dinosauria: Theropoda) from Europe and North America" Acta Palaeontologica Polonica, 58(1), 47-54. [[doi:10.4202/app.2011.0141]]
 +
 
 +
Mortimer, M., online 2012 http://archosaur.us/theropoddatabase/Tyrannosauroidea.html#Stokesosaurusclevelandi
  
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.</small>
+
<references/></small>
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
Linia 95: Linia 93:
 
[[Kategoria:Tyrannosauroidea]]
 
[[Kategoria:Tyrannosauroidea]]
 
[[Kategoria:Ameryka Północna]]
 
[[Kategoria:Ameryka Północna]]
[[Kategoria:Europa]]
 
 
[[Kategoria:USA]]
 
[[Kategoria:USA]]
[[Kategoria:Wielka Brytania]]
 
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Jura]]
 
[[Kategoria:Jura]]
[[Kategoria:Kimeryd]]
 
 
[[Kategoria:Tyton]]
 
[[Kategoria:Tyton]]
[[Kategoria:Rodzaj wielogatunkowy]]
+
[[Kategoria:Do sprawdzenia]]

Aktualna wersja na dzień 09:44, 1 kwi 2024

Do sprawdzenia i ?aktualizacji.

Autor: Korekta:
Tomasz Sokołowski

Maciej Ziegler

Krzysztof Lichota


Stokesosaurus (stokesozaur)
Długość: ok. 2,5[1] m
Masa: ok. 60[1] kg
Miejsce występowania: USA - Utah, ?Kolorado, Dakota Południowa

(formacja Morrison - ogniwo Brushy Basin)

Czas występowania późna jura (wczesny tyton)

ok. 152-147 Ma

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Coelurosauria

Tyrannosauroidea

?[2] Proceratosauridae[3]

Stokesosaurus Scott Hartman.jpg

Rekonstrukcja szkieletu. Autor: Scott Hartman [1].

Wstęp

Stokesosaurus to rodzaj tyranozauroida, który żył w późnej jurze, około 151-147 milionów lat temu (w tytonie) na terenach obecnych Stanów Zjednoczonych. Nowe badania (np. Benson, 2008) wskazują, że to bazalny tyranozauroid. Pomimo tego, że gad ten znany jest tylko z fragmentarycznego szkieletu, został przedstawiony w grze komputerowej "Zoo Tycoon 2: Wymarłe gatunki".

Etymologia

Nazwa tego gada oznacza "jaszczur Stokesa" i pochodzi od nazwiska amerykańskiego geologa, Williama Lee Stokesa. Epitet gatunkowy został nadany na cześć Muzeum Natury w Cleveland w stanie Ohio.

Materiał kopalny i możliwa synonimika

Holotyp (UMNH, wcześniej UUVP) 2938 składa się z kości biodrowej (220 mm), pierwotnie przypisywanej Iliosuchus. Paratyp to kolejna kość biodrowa (330 mm). Z czasem dołączono również kilka kręgów, kość przedszczękową, widełki oraz niekompletną puszkę mózgową, lecz przypisane tych szczątków do Stokesosaurus jest wątpliwe. Niektórzy naukowcy (Carpenter i in., 2005) przypisują kość przedszczękową do odkrytego w tej samej formacji rodzaju Tanycolagreus. Wedłg Bensona kość ta należała jednak do jakiegoś ceratozaura. Stokesozaur i tanykolagreuz były prawdopodobnie tej samej wielkości i możliwe jest, że ten drugi jest młodszym synonimem pierwszego. Jednak biodro (najlepiej poznana kość Stokesosaurus) Tanycolagreus nie zostało odnalezione, uniemożliwiając porównanie.

Spis gatunków

Stokesosaurus Madsen, 1974
S. clevelandi Madsen, 1974
S. langhami Benson, 2008 = Juratyrant langhami

Bibliografia

Benson, R.B.J. (2008) "New information on Stokesosaurus, a tyrannosauroid (Dinosauria: Theropoda) from North America and the United Kingdom" Journal of Vertebrate Paleontology, 28, 732-750.

Brusatte, S.L. & Benson, R.B.J. (2013) "The systematics of Late Jurassic tyrannosauroids (Dinosauria: Theropoda) from Europe and North America" Acta Palaeontologica Polonica, 58(1), 47-54. doi:10.4202/app.2011.0141

Mortimer, M., online 2012 http://archosaur.us/theropoddatabase/Tyrannosauroidea.html#Stokesosaurusclevelandi

  1. 1,0 1,1 Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.
  2. M.in. Brusatte i Benson, 2013
  3. Loewen, M.A., Irmis, R.B., Sertich, J.J.W., Currie, P.J. & Sampson, S.D. (2013) "Tyrant Dinosaur Evolution Tracks the Rise and Fall of Late Cretaceous Oceans" PLoS ONE 8(11), e79420. doi:10.1371/journal.pone.0079420