Gideonmantellia: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "{DISPLAYTITLE: ''Gideonmantellia''}} {{Opis |Autor = Kamil Kamiński |Korekta = |nazwa = ''Gideonmantellia'' |d...") |
m (→Budowa i filogeneza) |
||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | {DISPLAYTITLE: ''Gideonmantellia''}} | + | {{DISPLAYTITLE:''Gideonmantellia''}} |
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Kamil Kamiński]] | |Autor = [[Kamil Kamiński]] | ||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
<small> prowincja Teruel (górne warstwy [[formacja|formacji]] [[Camarillas]])</small> | <small> prowincja Teruel (górne warstwy [[formacja|formacji]] [[Camarillas]])</small> | ||
|czas = {{Występowanie|129|125}} | |czas = {{Występowanie|129|125}} | ||
| − | + | ok. 129-125 [[Ma]] <br> | |
| − | <small>wczesna [[kreda]] ([[barrem]])</small> | + | <small>wczesna [[kreda]] (środkowy [[hoteryw]] - [[barrem]])</small> |
|systematyka = | |systematyka = | ||
[[Dinosauria]] | [[Dinosauria]] | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
[[Ornithopoda]] | [[Ornithopoda]] | ||
| + | |||
| + | [[Hypsilophodontidae]] | ||
|grafika = Gideonmantellia.jpg | |grafika = Gideonmantellia.jpg | ||
|podpis = Rekonstrukcja. Autor: Danny Cicchetti. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gideonmantellia.jpg]. | |podpis = Rekonstrukcja. Autor: Danny Cicchetti. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gideonmantellia.jpg]. | ||
| Linia 32: | Linia 34: | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa ''Gideonmantellia'' honoruje [[Gideon Mantell|Gideona Mantella]], angielskiego lekarza i paleontologa, który jako pierwszy opisał szczątki „hipsylofodontów”. Epitet gatunkowy honoruje Olgę Marię Amo Sanjuan, zmarłą przedwcześnie w 2002 r. autorkę pracy o | + | Nazwa ''Gideonmantellia'' honoruje [[Gideon Mantell|Gideona Mantella]], angielskiego lekarza i paleontologa, który jako pierwszy opisał szczątki „hipsylofodontów”. Epitet gatunkowy honoruje Olgę Marię Amo Sanjuan, zmarłą przedwcześnie w 2002 r. autorkę pracy o skorupkach jaj wczesnokredowych kręgowców z Galve. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| Linia 38: | Linia 40: | ||
==Historia taksonu== | ==Historia taksonu== | ||
| − | Szczątki ''Gideonmantellia'' odkryto w 1982 r. Dokonał tego paleontolog-amator Jose Maria Herrero. Początkowo zostały one przypisane do rodzaju ''[[Valdosaurus]]'', a następnie do ''[[Hypsilophodon]]''. Później uważano go za nienazwanego „hipsylofodonta”. Dopiero w 2012 r. zwierzę to zostało oficjalnie opisane jako ''Gideonmantellia'' przez zespół naukowców, którym przewodził Jose Ignacio Ruiz- | + | Szczątki ''Gideonmantellia'' odkryto w 1982 r. Dokonał tego paleontolog-amator Jose Maria Herrero. Początkowo zostały one przypisane do rodzaju ''[[Valdosaurus]]'', a następnie do ''[[Hypsilophodon]]''. Później uważano go za nienazwanego „hipsylofodonta”. Dopiero w 2012 r. zwierzę to zostało oficjalnie opisane jako ''Gideonmantellia'' przez zespół naukowców, którym przewodził Jose Ignacio Ruiz-Omeñaca. |
==Budowa i filogeneza== | ==Budowa i filogeneza== | ||
| − | + | ''Gideonmantellia'' była małym, niegroźnym roślinożercą. Od innych przedstawicieli [[Neornithischia]] odróżniała się dwiema cechami budowy miednicy i pierwszym szewronem o kształcie litery L. | |
| − | ''Gideonmantellia'' była małym, niegroźnym roślinożercą. Od innych przedstawicieli [[Neornithischia]] odróżniała się | ||
| − | W analizie filogenetycznej przeprowadzonej przez autorów opisu ''Gideonmantellia'' okazała się [[bazalny]]m [[Ornithopoda|ornitopodem]], blisko spokrewnionym z ''[[Thescelosaurus]]''. Należy jednak pamiętać, że | + | W analizie filogenetycznej przeprowadzonej przez autorów opisu ''Gideonmantellia'' okazała się [[bazalny]]m [[Ornithopoda|ornitopodem]], blisko spokrewnionym z ''[[Thescelosaurus]]''. Należy jednak pamiętać, że tescelozaur w nowszych analizach z reguły miał znacznie bardziej bazalną pozycję i nie należał do ornitopodów. Możliwe zatem, że również ''Gideonmantellia'' była prymitywniejsza. [[Madzia]], Boyd i Mazuch (2017) uznali gideonmantellia była najbardziej bazalnym ornitopodem, natomiast wg Fonseci i współpracowników (2024) była ona najbliższą krewniaczką [[Hypsilophodon|hipsylofodona]]. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| {{V|''Gideonmantellia''}} | | {{V|''Gideonmantellia''}} | ||
| − | | {{Kpt|Ruiz- | + | | {{Kpt|Ruiz-Omeñaca, Canudo, Cuenca-Bescos, Cruzado-Caballero, Gasca}} i {{Kpt|Moreno-Azanza}}, [[2012]] |
|- | |- | ||
| {{V|''G. amosanjuanae''}} | | {{V|''G. amosanjuanae''}} | ||
| − | | {{Kpt|Ruiz- | + | | {{Kpt|Ruiz-Omeñaca, Canudo, Cuenca-Bescos, Cruzado-Caballero, Gasca}} i {{Kpt|Moreno-Azanza}}, 2012 |
|} | |} | ||
| Linia 58: | Linia 59: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) | + | Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014). "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage". PLoS Biology, 12 (5): e1001853. [[doi:10.1371/journal.pbio.1001853]] |
| + | |||
| + | Fonseca, A.O., Reid, I.J., Venner, A., Duncan, R.J., Garcia, M.S., Müller, R.T. (2024). "A comprehensive phylogenetic analysis on early ornithischian evolution". Journal of Systematic Palaeontology. 22 (1). 2346577. [https://doi.org/10.1080%2F14772019.2024.2346577] | ||
| + | |||
| + | Madzia, D., Boyd, C.A., Mazuch, M. (2017). "A basal ornithopod dinosaur from the Cenomanian of the Czech Republic". Journal of Systematic Palaeontology. 16 (11): 967–979. [https://doi.org/10.1080%2F14772019.2017.1371258] | ||
| − | Ruiz-Omeñaca, J.I., Canudo, J.I., Cuenca-Bescós, G., Cruzado-Caballero, P.L., Gasca, J.M., Moreno-Azanza, M. (2012). "A new basal ornithopod dinosaur from the Barremian of Galve, Spain". Comptes Rendus Palevol | + | Ruiz-Omeñaca, J.I., Canudo, J.I., Cuenca-Bescós, G., Cruzado-Caballero, P.L., Gasca, J.M., Moreno-Azanza, M. (2012). "A new basal ornithopod dinosaur from the Barremian of Galve, Spain". Comptes Rendus Palevol, 11 (6): 435-444. [[doi:10.1016/j.crpv.2012.06.001]]</small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
[[Kategoria:Ornithischia]] | [[Kategoria:Ornithischia]] | ||
[[Kategoria:Ornithopoda]] | [[Kategoria:Ornithopoda]] | ||
| + | [[Kategoria:Ornithopoda bazalne]] | ||
[[Kategoria:Europa]] | [[Kategoria:Europa]] | ||
[[Kategoria:Hiszpania]] | [[Kategoria:Hiszpania]] | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| + | [[Kategoria:Hoteryw]] | ||
[[Kategoria:Barrem]] | [[Kategoria:Barrem]] | ||
Aktualna wersja na dzień 13:19, 30 cze 2024
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Gideonmantellia | |
|---|---|
| Masa | 5 kg |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Hiszpania
prowincja Teruel (górne warstwy formacji Camarillas) |
| Czas | |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja. Autor: Danny Cicchetti. [1]. | |
Wstęp
Gideonmantellia to rodzaj małego roślinożernego dinozaura, żyjącego we wczesnej kredzie na obszarach dzisiejszej Hiszpanii. Należał on do grupy ornitopodów, będąc jej prymitywnym przedstawicielem.
Etymologia
Nazwa Gideonmantellia honoruje Gideona Mantella, angielskiego lekarza i paleontologa, który jako pierwszy opisał szczątki „hipsylofodontów”. Epitet gatunkowy honoruje Olgę Marię Amo Sanjuan, zmarłą przedwcześnie w 2002 r. autorkę pracy o skorupkach jaj wczesnokredowych kręgowców z Galve.
Materiał kopalny
Holotyp (MPG-PBCH) to niekompletny, częściowo artykułowany szkielet pozaczaszkowy, obejmujący 9 kręgów grzbietowych, 3 krzyżowe i 21 ogonowych, 6 szewronów, fragmenty skostniałych ścięgien, niekompletną lewą część miednicy, kości udowe, piszczelowe i strzałkowe, prawą kość skokową, obie k. piętowe, 5 k. śródstopia i 19 paliczków obu stóp.
Historia taksonu
Szczątki Gideonmantellia odkryto w 1982 r. Dokonał tego paleontolog-amator Jose Maria Herrero. Początkowo zostały one przypisane do rodzaju Valdosaurus, a następnie do Hypsilophodon. Później uważano go za nienazwanego „hipsylofodonta”. Dopiero w 2012 r. zwierzę to zostało oficjalnie opisane jako Gideonmantellia przez zespół naukowców, którym przewodził Jose Ignacio Ruiz-Omeñaca.
Budowa i filogeneza
Gideonmantellia była małym, niegroźnym roślinożercą. Od innych przedstawicieli Neornithischia odróżniała się dwiema cechami budowy miednicy i pierwszym szewronem o kształcie litery L.
W analizie filogenetycznej przeprowadzonej przez autorów opisu Gideonmantellia okazała się bazalnym ornitopodem, blisko spokrewnionym z Thescelosaurus. Należy jednak pamiętać, że tescelozaur w nowszych analizach z reguły miał znacznie bardziej bazalną pozycję i nie należał do ornitopodów. Możliwe zatem, że również Gideonmantellia była prymitywniejsza. Madzia, Boyd i Mazuch (2017) uznali gideonmantellia była najbardziej bazalnym ornitopodem, natomiast wg Fonseci i współpracowników (2024) była ona najbliższą krewniaczką hipsylofodona.
Spis gatunków
| Gideonmantellia | Ruiz-Omeñaca, Canudo, Cuenca-Bescos, Cruzado-Caballero, Gasca i Moreno-Azanza, 2012 |
| G. amosanjuanae | Ruiz-Omeñaca, Canudo, Cuenca-Bescos, Cruzado-Caballero, Gasca i Moreno-Azanza, 2012 |
Bibliografia
Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014). "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage". PLoS Biology, 12 (5): e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853
Fonseca, A.O., Reid, I.J., Venner, A., Duncan, R.J., Garcia, M.S., Müller, R.T. (2024). "A comprehensive phylogenetic analysis on early ornithischian evolution". Journal of Systematic Palaeontology. 22 (1). 2346577. [2]
Madzia, D., Boyd, C.A., Mazuch, M. (2017). "A basal ornithopod dinosaur from the Cenomanian of the Czech Republic". Journal of Systematic Palaeontology. 16 (11): 967–979. [3]
Ruiz-Omeñaca, J.I., Canudo, J.I., Cuenca-Bescós, G., Cruzado-Caballero, P.L., Gasca, J.M., Moreno-Azanza, M. (2012). "A new basal ornithopod dinosaur from the Barremian of Galve, Spain". Comptes Rendus Palevol, 11 (6): 435-444. doi:10.1016/j.crpv.2012.06.001
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gideonmantellia.jpg){kind=link}