Barilium: Różnice pomiędzy wersjami
(na podstawie http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Barilium&oldid=21876640 z aktualizacjami mojego autorstwa) |
m |
||
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | Do sprawdzenia. | ||
| + | |||
{{DISPLAYTITLE:''Barilium''}} | {{DISPLAYTITLE:''Barilium''}} | ||
<small> | <small> | ||
| Linia 44: | Linia 46: | ||
[[Styracosterna]] | [[Styracosterna]] | ||
| + | |||
| + | ?[[Hadrosauriformes]] | ||
| + | |||
| + | ?[[Iguanodontidae]] | ||
|- | |- | ||
| − | | colspan=2 | | + | | colspan=2 |[[Plik:Barilium_NT.jpg|400px]] |
| + | <small>Rekonstrukcja ''Barilium dawsoni''<br>© 2011, Nobu Tamura [http://paleoexhibit.blogspot.com/2011/07/ornithopods-of-british-isles-part-i.html]</small> | ||
|- | |- | ||
! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ||
| Linia 51: | Linia 58: | ||
| colspan=2 | | | colspan=2 | | ||
<display_points type="terrain" zoom=4> | <display_points type="terrain" zoom=4> | ||
| − | + | 50.9° N, 0.6° W~Formacja [[Wadhurst Clay]], hrabstwo East Sussex, [[Wielka Brytania]] – miejsce odkrycia holotypu ''B. dawsoni'' (NHMUK R802). | |
</display_points> | </display_points> | ||
|} | |} | ||
| − | |||
| − | Wiek osadów, z których wydobyto szczątki ''Barilium'', ocenia się na środkowy [[walanżyn]], około 138–137 mln lat (Norman 2013). Odkryto tam również skamieniałości iguanodonta ''[[Hypselospinus|Hypselospinus fittoni]]'', dawniej także zaliczanego do rodzaju ''Iguanodon''. Był on podobny do ''Barilium'', choć mniej od niego masywny i mniejszy. ''Barilium'' prawdopodobnie osiągało ok. 10 m długości i było zwierzęciem obligatoryjnie czworonożnym (Norman 2011). | + | ==Wstęp== |
| + | '''''Barilium''''' – [[rodzaj]] [[Ornithopoda|ornitopoda]] z grupy [[Iguanodontia]]. Żył we [[wczesna kreda|wczesnej kredzie]] na obecnych terenach [[Europa|Europy]]. | ||
| + | |||
| + | Wiek osadów, z których wydobyto szczątki ''Barilium'', ocenia się na środkowy [[walanżyn]], około 138–137 mln lat (Norman, 2013). Odkryto tam również skamieniałości iguanodonta ''[[Hypselospinus|Hypselospinus fittoni]]'', dawniej także zaliczanego do rodzaju ''Iguanodon''. Był on podobny do ''Barilium'', choć mniej od niego masywny i mniejszy. ''Barilium'' prawdopodobnie osiągało ok. 10 m długości i było zwierzęciem obligatoryjnie czworonożnym (Norman, 2011). | ||
| + | |||
| + | ==Historia taksonu== | ||
| + | [[gatunek typowy|Gatunkiem typowym]] jest ''B. dawsoni'', opisany w [[1888]] roku przez [[Richard Lydekker|Richarda Lydekkera]] na podstawie dwóch niekompletnych szkieletów odkrytych w osadach grupy Wealden w hrabstwie [[East Sussex]] w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. Zostały one zebrane przez C. Dawsona, którego honoruje nazwa gatunkowa. Początkowo Lydekker zaliczył ten gatunek do rodzaju ''[[Iguanodon]]'', jednak zostało to zakwestionowane przez późniejszych autorów, m.in. [[Gregory Paul|Paula]] ([[2008]]) oraz [[Darren Naish|Naisha]] i [[David Martill|Martilla]] (2008), według których ''I. dawsoni'' nie jest blisko spokrewniony z ''Iguanodon bernissartensis'', będącym gatunkiem typowym rodzaju, a tym samym nienależący do tego samego rodzaju. Paul (2008) uznał ''I. dawsoni'' za Ornithopoda ''[[incertae sedis]]'', stwierdzając, że status tego gatunku nie jest w pełni jasny. W [[2010]] roku [[David Norman]] ukuł dla niego nową nazwę rodzajową ''Barilium''. Również w 2010 ten sam [[gatunek]] został przeniesiony do [[rodzaj]]u ''Torilion'' przez [[Kenneth Carpenter|Carpentera]] i Ishidę. Praca ta ukazała się jednak miesiąc po artykule Normana, więc nazwa ''Torilion'' jest [[młodszy synonim|obiektywnym młodszym synonimem]] nazwy ''Barilium''. Norman ([[2011]], [[2012]], [[2013]]) uważa, że również rodzaje ''[[Sellacoxa]]'' i ''[[Kukufeldia]]'' (mimo iż dostrzega u tego taksonu jedną [[autapomorfia|autapomorfię]]) są młodszymi synonimami ''Barilium'', z czym jednak nie zgodził się McDonald (2012). Według wykonanej przez niego [[analiza kladystyczna|analizy kladystycznej]] ''Barilium'' jest [[takson siostrzany|taksonem siostrzanym]] dla kladu [[Hadrosauriformes]]. Wg Lokwwoda i in. (2024) należy on do rodziny [[Iguanodontidae]], będącej częścią Hadrosauriformes i siostrzanej dla [[Hadrosauroidea]]. | ||
== Spis gatunków == | == Spis gatunków == | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | |{{V|''Barilium''}} | |
| {{Kpt|[[David Norman|Norman]]}}, [[2010]] | | {{Kpt|[[David Norman|Norman]]}}, [[2010]] | ||
|- | |- | ||
| = ''Torilion'' | | = ''Torilion'' | ||
| − | | {{Kpt|[[Kenneth Carpenter|Carpenter]]}} i {{Kpt|Ishida}}, 2010 | + | | {{Kpt|[[Kenneth Carpenter|Carpenter]]}} i {{Kpt|[[Yusuke Ishida|Ishida]]}}, [[2010]] |
|- | |- | ||
| − | | ?= ''[[Kukufeldia]]'' | + | |?= ''[[Kukufeldia]]'' |
| − | | {{Kpt|McDonald}} | + | | {{Kpt|[[Andrew McDonald|McDonald]]}}. {{Kpt|[[Paul Barrett|Barrett]]}} i {{Kpt|[[Sandra Chapman|Chapman]]}}, [[2010]] |
|- | |- | ||
| − | | ?= ''[[Sellacoxa]]'' | + | |?= ''[[Sellacoxa]]'' |
| − | | {{Kpt|Carpenter}} i {{Kpt|Ishida}}, 2010 | + | | {{Kpt|[[Kenneth Carpenter|Carpenter]]}} i {{Kpt|[[Yusuke Ishida|Ishida]]}}, [[2010]] |
|- | |- | ||
| − | + | |{{V|''Barilium dawsoni''}} | |
| − | | ({{Kpt|[[Richard Lydekker|Lydekker]]}}, [[1888]]) {{Kpt|Norman}}, 2010 | + | | ({{Kpt|[[Richard Lydekker|Lydekker]]}}, [[1888]]) {{Kpt|[[Norman]]}}, [[2010]] |
|- | |- | ||
| = ''[[Iguanodon]] dawsoni'' | | = ''[[Iguanodon]] dawsoni'' | ||
| − | | {{Kpt|Lydekker}}, 1888 | + | | {{Kpt|[[Lydekker]]}}, [[1888]] |
|- | |- | ||
| = ''Torilion dawsoni'' | | = ''Torilion dawsoni'' | ||
| − | | ({{Kpt|Lydekker}}, 1888) {{Kpt|Carpenter}} i {{Kpt|Ishida}}, 2010 | + | | ({{Kpt|[[Lydekker]]}}, [[1888]]) {{Kpt|[[Kenneth Carpenter|Carpenter]]}} i {{Kpt|[[Yusuke Ishida|Ishida]]}}, [[2010]] |
|- | |- | ||
| − | | ?= '' | + | |?= ''[[Kukufeldia|Kukufeldia tilgatensis]]'' |
| − | | {{Kpt|McDonald}} | + | | {{Kpt|[[Andrew McDonald|McDonald]]}}. {{Kpt|[[Paul Barrett|Barrett]]}} i {{Kpt|[[Sandra Chapman|Chapman]]}}, [[2010]] |
|- | |- | ||
| − | | ?= '' | + | |?= ''[[Sellacoxa|Sellacoxa pauli]]'' |
| − | | {{Kpt|Carpenter}} i {{Kpt|Ishida}}, 2010 | + | | {{Kpt|[[Kenneth Carpenter|Carpenter]]}} i {{Kpt|[[Yusuke Ishida|Ishida]]}}, [[2010]] |
|} | |} | ||
| Linia 91: | Linia 103: | ||
<small> | <small> | ||
Carpenter K., Ishida Y. 2010. Early and "Middle" Cretaceous iguanodonts in time and space. Journal of Iberian Geology 36 (2): 145–164 [[doi:10.5209/rev_JIGE.2010.v36.n2.3]]. | Carpenter K., Ishida Y. 2010. Early and "Middle" Cretaceous iguanodonts in time and space. Journal of Iberian Geology 36 (2): 145–164 [[doi:10.5209/rev_JIGE.2010.v36.n2.3]]. | ||
| + | |||
| + | Lockwood, J.A.F., Martill, D.M. & Maidment, S.C.R. 2024. ''Comptonatus chasei'', a new iguanodontian dinosaur from the Lower Cretaceous Wessex Formation of the Isle of Wight, southern England. Journal of Systematic Palaeontology. 22 (1). [[doi:10.1080/14772019.2024.2346573]]. | ||
Lydekker R. 1888. Note on a new Wealden iguanodont and other dinosaurs. Quarterly Journal of the Geological Society 44 (1-4): 46–61. [[doi:10.1144/GSL.JGS.1888.044.01-04.08]]. | Lydekker R. 1888. Note on a new Wealden iguanodont and other dinosaurs. Quarterly Journal of the Geological Society 44 (1-4): 46–61. [[doi:10.1144/GSL.JGS.1888.044.01-04.08]]. | ||
| Linia 106: | Linia 120: | ||
Norman D.B. 2013. On the taxonomy and diversity of Wealden iguanodontian dinosaurs (Ornithischia: Ornithopoda). Revue de Paléobiologie 32 (2): 385–404. [http://www.ville-ge.ch/mhng/paleo/paleo-pdf/32-2/pal_32_2_09.pdf PDF]. | Norman D.B. 2013. On the taxonomy and diversity of Wealden iguanodontian dinosaurs (Ornithischia: Ornithopoda). Revue de Paléobiologie 32 (2): 385–404. [http://www.ville-ge.ch/mhng/paleo/paleo-pdf/32-2/pal_32_2_09.pdf PDF]. | ||
| − | Paul G.S. 2008. A revised taxonomy of the iguanodont dinosaur genera and species. Cretaceous Research 29 (2): 192–216. [[doi:10.1016/j.cretres.2007.04.009]]. | + | Paul G.S. 2008. A revised taxonomy of the iguanodont dinosaur genera and species. Cretaceous Research 29 (2): 192–216. [[doi:10.1016/j.cretres.2007.04.009]].</small> |
| − | </small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
| Linia 119: | Linia 132: | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
[[Kategoria:Walanżyn]] | [[Kategoria:Walanżyn]] | ||
| + | [[Kategoria:Do sprawdzenia]] | ||
Aktualna wersja na dzień 20:13, 21 lip 2024
Do sprawdzenia.
| Autor: | Korekta: |
| Tomasz Skawiński |
| Barilium | |
|---|---|
| Długość: | 10 m |
| Masa: | ok. 2-4 t (?) |
| Miejsce występowania: | Wielka Brytania – hrabstwo East Sussex |
| Czas występowania | ok. 138–137 Ma
wczesna kreda (środkowy walanżyn) |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Barilium dawsoni | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Barilium – rodzaj ornitopoda z grupy Iguanodontia. Żył we wczesnej kredzie na obecnych terenach Europy.
Wiek osadów, z których wydobyto szczątki Barilium, ocenia się na środkowy walanżyn, około 138–137 mln lat (Norman, 2013). Odkryto tam również skamieniałości iguanodonta Hypselospinus fittoni, dawniej także zaliczanego do rodzaju Iguanodon. Był on podobny do Barilium, choć mniej od niego masywny i mniejszy. Barilium prawdopodobnie osiągało ok. 10 m długości i było zwierzęciem obligatoryjnie czworonożnym (Norman, 2011).
Historia taksonu
Gatunkiem typowym jest B. dawsoni, opisany w 1888 roku przez Richarda Lydekkera na podstawie dwóch niekompletnych szkieletów odkrytych w osadach grupy Wealden w hrabstwie East Sussex w Wielkiej Brytanii. Zostały one zebrane przez C. Dawsona, którego honoruje nazwa gatunkowa. Początkowo Lydekker zaliczył ten gatunek do rodzaju Iguanodon, jednak zostało to zakwestionowane przez późniejszych autorów, m.in. Paula (2008) oraz Naisha i Martilla (2008), według których I. dawsoni nie jest blisko spokrewniony z Iguanodon bernissartensis, będącym gatunkiem typowym rodzaju, a tym samym nienależący do tego samego rodzaju. Paul (2008) uznał I. dawsoni za Ornithopoda incertae sedis, stwierdzając, że status tego gatunku nie jest w pełni jasny. W 2010 roku David Norman ukuł dla niego nową nazwę rodzajową Barilium. Również w 2010 ten sam gatunek został przeniesiony do rodzaju Torilion przez Carpentera i Ishidę. Praca ta ukazała się jednak miesiąc po artykule Normana, więc nazwa Torilion jest obiektywnym młodszym synonimem nazwy Barilium. Norman (2011, 2012, 2013) uważa, że również rodzaje Sellacoxa i Kukufeldia (mimo iż dostrzega u tego taksonu jedną autapomorfię) są młodszymi synonimami Barilium, z czym jednak nie zgodził się McDonald (2012). Według wykonanej przez niego analizy kladystycznej Barilium jest taksonem siostrzanym dla kladu Hadrosauriformes. Wg Lokwwoda i in. (2024) należy on do rodziny Iguanodontidae, będącej częścią Hadrosauriformes i siostrzanej dla Hadrosauroidea.
Spis gatunków
| Barilium | Norman, 2010 |
| = Torilion | Carpenter i Ishida, 2010 |
| ?= Kukufeldia | McDonald. Barrett i Chapman, 2010 |
| ?= Sellacoxa | Carpenter i Ishida, 2010 |
| Barilium dawsoni | (Lydekker, 1888) Norman, 2010 |
| = Iguanodon dawsoni | Lydekker, 1888 |
| = Torilion dawsoni | (Lydekker, 1888) Carpenter i Ishida, 2010 |
| ?= Kukufeldia tilgatensis | McDonald. Barrett i Chapman, 2010 |
| ?= Sellacoxa pauli | Carpenter i Ishida, 2010 |
Bibliografia
Carpenter K., Ishida Y. 2010. Early and "Middle" Cretaceous iguanodonts in time and space. Journal of Iberian Geology 36 (2): 145–164 doi:10.5209/rev_JIGE.2010.v36.n2.3.
Lockwood, J.A.F., Martill, D.M. & Maidment, S.C.R. 2024. Comptonatus chasei, a new iguanodontian dinosaur from the Lower Cretaceous Wessex Formation of the Isle of Wight, southern England. Journal of Systematic Palaeontology. 22 (1). doi:10.1080/14772019.2024.2346573.
Lydekker R. 1888. Note on a new Wealden iguanodont and other dinosaurs. Quarterly Journal of the Geological Society 44 (1-4): 46–61. doi:10.1144/GSL.JGS.1888.044.01-04.08.
McDonald A.T. 2012. Phylogeny of basal iguanodonts (Dinosauria: Ornithischia): an update. PLoS ONE 7 (5): e36745. doi:10.1371/journal.pone.0036745.
Naish D., Martill D.M. 2008. Dinosaurs of Great Britain and the role of the Geological Society of London in their discovery: Ornithischia. Journal of the Geological Society 165 (3): 613–623. doi:10.1144/0016-76492007-154.
Norman D.B. 2010. A taxonomy of iguanodontians (Dinosauria: Ornithopoda) from the lower Wealden Group (Cretaceous: Valanginian) of southern England. Zootaxa 2489: 47–66.
Norman D.B. 2011. On the osteology of the Lower Wealden (Valanginian) ornithopod Barilium dawsoni (Iguanodontia: Styracosterna). Special Papers in Palaeontology 86: 165–194. Abstrakt.
Norman D.B. 2012. Iguanodontian taxa (Dinosauria: Ornithischia) from the Lower Cretaceous of England and Belgium. W: Godefroit P. (red.). Bernissart Dinosaurs and Early Cretaceous Terrestrial Ecosystems. Bloomington: Indiana University Press, s. 175–212. ISBN 0-253-35721-7.
Norman D.B. 2013. On the taxonomy and diversity of Wealden iguanodontian dinosaurs (Ornithischia: Ornithopoda). Revue de Paléobiologie 32 (2): 385–404. PDF.
Paul G.S. 2008. A revised taxonomy of the iguanodont dinosaur genera and species. Cretaceous Research 29 (2): 192–216. doi:10.1016/j.cretres.2007.04.009.
