Adelolophus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
<small>([[formacja]] [[Wahweap]] - ogniwo Coyote Point)</small> | <small>([[formacja]] [[Wahweap]] - ogniwo Coyote Point)</small> | ||
|czas = {{Występowanie|80.6|79}} | |czas = {{Występowanie|80.6|79}} | ||
| − | ok. 80,6-79 [[Ma]] <ref>Dokładna lokalizacja stanowiska, w której odnaleziono ''Adelolophus'' jest nieznana, jednak Gates i in. (2014) sądzą, że pochodzą z wyższych warstw (180-250 m). W 2022 roku Beveridge i | + | ok. 80,6-79 [[Ma]] <ref>Dokładna lokalizacja stanowiska, w której odnaleziono ''Adelolophus'' jest nieznana, jednak Gates i in. (2014) sądzą, że pochodzą z wyższych warstw (180-250 m). W 2022 roku Beveridge i współpracownicy dokładnie zbadali skały z formacji Wahweap, nadali nazwy ogniwom oraz określili datowanie dla poszczególnych warstw osadów. W haśle jako wiek występowania dinozaura przyjęto datowanie ogniwa Coyote Point z pracy Beveridge'a i in. (2022).</ref><br> |
<small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small> | <small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small> | ||
|systematyka = | |systematyka = | ||
| Linia 23: | Linia 23: | ||
[[Hadrosauridae]] | [[Hadrosauridae]] | ||
| + | |||
| + | [[Euhadrosauria]] | ||
[[Lambeosaurinae]] | [[Lambeosaurinae]] | ||
| Linia 30: | Linia 32: | ||
[[Parasaurolophini]] | [[Parasaurolophini]] | ||
|grafika = Adelolophus LM.png | |grafika = Adelolophus LM.png | ||
| − | |podpis = | + | |podpis = Rekonstrukcja głowy ''Adelolophus'' z hipotetycznym grzebieniem podobnym do ''[[Parasaurolophus]]''. Autor Levi Martinez-Reza [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Adelolophus_LM.png] |
|PorównanieGrupa = | |PorównanieGrupa = | ||
|PorównanieDługość = | |PorównanieDługość = | ||
| Linia 39: | Linia 41: | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Adelolophus'' to [[rodzaj]] lambeozauryna żyjącego w [[późna kreda|późnej kredzie]] na terenie Ameryki Północnej. Mimo, że jest on znany tylko z jednej, w dodatku niekompletnej kości, to zawierała ona zestaw unikalnych cech, pozwalających na odróżnienie go od innych dinozaurów. Jest to | + | ''Adelolophus'' to [[rodzaj]] lambeozauryna żyjącego w [[późna kreda|późnej kredzie]] na terenie Ameryki Północnej. Mimo, że jest on znany tylko z jednej, w dodatku niekompletnej kości, to zawierała ona zestaw unikalnych cech, pozwalających na odróżnienie go od innych dinozaurów. Jest to najwcześniejszy znany północnoamerykański lambeozauryn. Został nazwany i opisany w 2014 r. przez Terry’ego Gatesa i współpracowników. |
==Materiał kopalny i wygląd== | ==Materiał kopalny i wygląd== | ||
| + | [[Plik:Adelolophus holotype.png|thumb|Rysunek przedstawiający [[holotyp]] ''Adelolophus''. Autor: Levi Martinez-Reza [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Adelolophus_holotype.png].]] | ||
[[Holotyp]] to okaz USMP 152028 – niekompletna kość szczękowa. Szczątki te są przechowywane w Berkely w Kalifornii. Od innych lambeozaurynów różni się ona dużą ścianą przyśrodkową, podniesionym wyrostkiem podniebiennym i innymi cechami związanymi z podniesioną ścianą przyśrodkową. Morfologią najbardziej przypomina ona ''[[Parasaurolophus]]''. | [[Holotyp]] to okaz USMP 152028 – niekompletna kość szczękowa. Szczątki te są przechowywane w Berkely w Kalifornii. Od innych lambeozaurynów różni się ona dużą ścianą przyśrodkową, podniesionym wyrostkiem podniebiennym i innymi cechami związanymi z podniesioną ścianą przyśrodkową. Morfologią najbardziej przypomina ona ''[[Parasaurolophus]]''. | ||
| − | + | W stanowisku UCMP V98173, gdzie odnaleziono ''Adelolophus'' znaleziono również szczątki innych hadrozaurydów: UCMP 235252 (fragment kości kończyn), UCMP 235253 (kręg), UCMP 252000, UCMP 252001, UCMP 235254-235255 (fragmenty szczęki), jednak na chwilę obecną trudno ustalić do jakiego rodzaju mogły one należeć [Holroyd i Hutchison, 2016]. | |
==Systematyka== | ==Systematyka== | ||
| − | Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez | + | Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez [[Longrich]]a i in. (2021) uplasowała ''Adelolophus'' w obrębie [[Parasaurolophini]] i wykazała, że był on blisko spokrewniony z ''[[Parasaurolophus]]'' oraz ''[[Charonosaurus]]''. Ramírez-Velasco (2022) potwierdził jego przynależność do [[Parasaurolophini]], a za najbliższego krewnego ''Adelolophus'' uznał ''[[Tlatolophus]]''. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
Aktualna wersja na dzień 13:22, 22 wrz 2024
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Korekta: | Paweł Konarzewski |
| Adelolophus (adelolofus) | |
|---|---|
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | USA - Utah |
| Czas |
ok. 80,6-79 Ma [1] |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja głowy Adelolophus z hipotetycznym grzebieniem podobnym do Parasaurolophus. Autor Levi Martinez-Reza [2] | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Adelolophus to rodzaj lambeozauryna żyjącego w późnej kredzie na terenie Ameryki Północnej. Mimo, że jest on znany tylko z jednej, w dodatku niekompletnej kości, to zawierała ona zestaw unikalnych cech, pozwalających na odróżnienie go od innych dinozaurów. Jest to najwcześniejszy znany północnoamerykański lambeozauryn. Został nazwany i opisany w 2014 r. przez Terry’ego Gatesa i współpracowników.
Materiał kopalny i wygląd
Holotyp to okaz USMP 152028 – niekompletna kość szczękowa. Szczątki te są przechowywane w Berkely w Kalifornii. Od innych lambeozaurynów różni się ona dużą ścianą przyśrodkową, podniesionym wyrostkiem podniebiennym i innymi cechami związanymi z podniesioną ścianą przyśrodkową. Morfologią najbardziej przypomina ona Parasaurolophus.
W stanowisku UCMP V98173, gdzie odnaleziono Adelolophus znaleziono również szczątki innych hadrozaurydów: UCMP 235252 (fragment kości kończyn), UCMP 235253 (kręg), UCMP 252000, UCMP 252001, UCMP 235254-235255 (fragmenty szczęki), jednak na chwilę obecną trudno ustalić do jakiego rodzaju mogły one należeć [Holroyd i Hutchison, 2016].
Systematyka
Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Longricha i in. (2021) uplasowała Adelolophus w obrębie Parasaurolophini i wykazała, że był on blisko spokrewniony z Parasaurolophus oraz Charonosaurus. Ramírez-Velasco (2022) potwierdził jego przynależność do Parasaurolophini, a za najbliższego krewnego Adelolophus uznał Tlatolophus.
Etymologia
Nazwa Adelolophus pochodzi od greckich słów adelo („nieznany”) oraz lophos („grzebień”). Nawiązuje ona do faktu, że znany jest tylko niewielki fragment czaszki zwierzęcia, tak więc nie wiadomo, czy miał on grzebień, charakterystyczny dla innych lambeozaurynów. Epitet gatunkowy honoruje Howarda Hutchisona, odkrywcę holotypu.
Spis gatunków
| Adelolophus | Gates, Jinnah, Levitt i Getty, 2014 |
| A. hutchisoni | Gates, Jinnah, Levitt i Getty, 2014 |
Bibliografia
Beveridge, T. L., Roberts, E. M., Ramezani, J., Titus, A. L., Eaton, J. G., Irmis, R. B., & Sertich, J. J. (2022). "Refined geochronology and revised stratigraphic nomenclature of the Upper Cretaceous Wahweap Formation, Utah, USA and the age of early Campanian vertebrates from southern Laramidia". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 591, 110876. doi:10.1016/j.palaeo.2022.110876
Gates, T.A., Jinnah, Z., Levitt, C., Getty, M.A. (2014). "New hadrosaurid specimens from the lower-middle Campanian Wahweap Formation of Utah". W: David A. Eberth; David C. Evans. Hadrosaurs: Proceedings of the International Hadrosaur Symposium. Indiana University Press. pp. 156–173
Holroyd, P. A., & Hutchison, J. H. (2016). "Fauna and setting of the Adelolophus hutchisoni type locality in the Upper Cretaceous (Campanian) Wahweap Formation of Utah". PaleoBios, 33 doi:10.5070/P9331031196
Longrich, N. R., Suberbiola, X. P., Pyron, R. A., & Jalil, N. E. (2021). "The first duckbill dinosaur (Hadrosauridae: Lambeosaurinae) from Africa and the role of oceanic dispersal in dinosaur biogeography". Cretaceous Research, 120, 104678. doi:10.1016/j.cretres.2020.104678
Ramírez-Velasco, A. A. (2022). "Phylogenetic and biogeography analysis of Mexican hadrosauroids". Cretaceous Research, 138, 105267. doi:10.1016/j.cretres.2022.105267
- ↑ Dokładna lokalizacja stanowiska, w której odnaleziono Adelolophus jest nieznana, jednak Gates i in. (2014) sądzą, że pochodzą z wyższych warstw (180-250 m). W 2022 roku Beveridge i współpracownicy dokładnie zbadali skały z formacji Wahweap, nadali nazwy ogniwom oraz określili datowanie dla poszczególnych warstw osadów. W haśle jako wiek występowania dinozaura przyjęto datowanie ogniwa Coyote Point z pracy Beveridge'a i in. (2022).
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Adelolophus_LM.png){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Adelolophus_holotype.png){kind=link}