Wahweap

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Paweł Konarzewski, Michał Siedlecki


Formacja Wahweap
Wiek
252 201 143
66

ok. 82,2-77,3 Ma
późna kreda (kampan)

Miejsce USA - Utah
Podjednostki ogniwa Last Chance Creek, Reynolds Point, Coyote Point i Pardner Canyon
Leży pod formacja Kaiparowits
Leży nad formacja Straight Cliffs
Miąższość 410 m
Klimat ciepły i wilgotny wraz z porami suchymi
Litologia piaskowce, mułowce
Wahweap Formation 933.jpg
Odsłonięcia skał formacji Wahweap w pobliżu jeziora Powell. Fot. Gillfoto [3]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…
}

Wstęp

Formacja Wahweap to jednostka litostratygraficzna położona na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Jej osady są datowane na wczesny i środkowy kampan.

Etymologia

Nazwa formacji pochodzi od rzeki Wahweap mającej 89,5 km dlugości przechodzącej przez omawianą jednostkę geologiczną.

Historia badań

Formację po raz pierwszy opisali Gregory i Moore w 1931 roku. Określili, że piaskowce Wahweap powstały w wyniku akumulacji rzecznej o grubości od 360 do 460 m składającej się z mułowców zalewowych i piaskowców powstałych w korytach rzecznych. Peterson i Waldrop (1965) formalnie zdefiniowali formację, a w kolejnych latach prowadzono nad nią dalsze badana. Eaton (1991) zaproponował nieformalny podział osadów na dolne, środkowe i górne ogniwo ze względu na różnice w budowie skał. W 2022 roku Beveridge wraz z współautorami nazwali ogniwa oraz określili dokładny wiek formacji Wahweap.

Litologia

Formacja Wahweap znajduje się na południu stanu Utah, wzdłuż krawędzi płaskowyżów Markagunt i Paunsaugunt oraz jest rozległa na cały płaskowyż Kaiparowits. Najniższe osady stykają się z formacją Straight Cliffs, a najwyższe z Kaiparowits. Jest ona również skorelowana z formacją Masuk i piaskowcami Tarantula Mesa, które znajdują się na północny wschód w Kotlinie Henry. Jednak najbardziej obfitą w skamieniałości jest formacja Wahweap. Opisywaną formację tworzą osady pochodzenia rzecznego (piaskowce oraz mułowce). Beveridge i in. (2022) w swoim badaniu zdefiniowali cztery ogniwa:

Last Chance Creek

Wiek: 82,17-81,55 Ma

Miąższość: 0-64 m

Charakterystyka: Pierwsze ogniwo w formacji, znane wcześniej jako dolne ogniwo. Składa się głównie z mułowców oraz piaskowców.

Reynolds Point

Wiek: 81,55-80,62 Ma

Miąższość: 65-175 m

Charakterystyka: Drugie ogniwo znane wcześniej jako środkowe ogniwo. Zawiera większą ilość osadów zalewowych oraz kruchych piaskowców drobnoziarnistych niż Last Chance Creek.

Coyote Point

Wiek: 80,61-79,02 Ma

Miąższość: 176-312 m

Charakterystyka: Dawniej znana jako górna część. Dominują w niej piaskowce, a u podstaw tego ogniwa prawdopodobnie morze wpłynęło na tworzenie osadów.

Pardner Canyon

Wiek: 79-77,29 Ma

Miąższość: 313-410 m

Charakterystyka: Dominują w niej piaskowce tworzące klify oraz mułowce.

Paleośrodowisko

Rekonstrukcja paleośrodowiska oraz dinozaurów z formacji Wahweap. Autor: ABelov2014 [1]

W późnej kredzie Morze Środkowego Zachodu (ang. Western Interior Seaway) dzieliło Amerykę Północną na dwie części: zachodnią Laramidię oraz wschodnią Appalachię. W środowisku odtworzonym na podstawie znalezisk z formacji Wahweap znajdowały się głównie tereny wilgotne (rozlewiska, jeziora oraz doliny rzeczne). Klimat był wilgotny z sezonowo występującymi suszami (Jinnah i Roberts, 2011).

Paleofauna

Fauna dinozaurów nie różniła się specjalnie od innych miejsc w późnej kredzie na terenach Stanów Zjednoczonych. W osadach formacji odnaleziono hadrozaurydy, centrozauryny, pachycefalozaurydy, nodozaurydy, ankylozauryda, krokodylomorfy, żółwie, ssaki, płazy, ryby oraz morskie bezkręgowce. Znanymi dinozaurami z tej formacji są: Lythronax, Acristavus, Machairoceratops, Diabloceratops oraz Adelolophus. Pomimo, że w pokładach formacji nie znaleziono szczątków ornitomimozaurów, można założyć, że również były obecne na terenie formacji (Zanno i in., 2013).

Dinozaury

Dinozaury
Takson Miejsce Ogniwo Głębokość osadów, w której odnaleziono skamieniałości Materiał kopalny Komentarz Grafika

Acristavus gagslarsoni [1][2]

Star Seep

Reynolds Point

166 m

UMNH VP 16607 - niekompletna czaszka oraz kręg szyjny

Występował również w formacji Two Medicine.

Acristavus gagslarsoni.png

Adelolophus hutchisoni [3]

stanowisko UCMP V98173

Coyote Point

180-250 m

USMP 152028 - niekompletna kość szczękowa

Najstarszy znany lambeozauryn z Ameryki Północnej.

Adelolophus LM.png

cf. Brachylophosaurus [4][2]

Death Ridge


Wesses Canyon

Pardner Canyon


Reynolds Point

dolne warstwy ogniwa Pardner Canyon


środkowe warstwy ogniwa Reynolds Point

UMNH VP 9548 - niekompletna kość szczękowa oraz kości kończyn przednich


kość jarzmowa (UMNH VP 19465)

Okaz UMNH VP 9458 wykazuje liczne podobieństwa w budowie do Brachylophosaurus canadensis.. [4]


Razem z okazem UMNH VP 19465 znaleziono kość szczękową ryby z rodziny Amiidae (UMHN VP 19464). [2]

Brachylophosaurus canadensis.png

Diabloceratops eatoni [5][2]

Last Chance

Reynolds Point

105 m

UMNH VP 16699 - prawie kompletna czaszka (zachowana jej lewa część oraz elementy z prawej)

Jeden z najbardziej znanych prymitywnych centrozaurynów.

Diabloceratops UDL.png

Lythronax argestes [6][2]

Nipple Butte

Reynolds Point

70 m

UMNH VP 20200 - kości czaszki oraz kończyn tylnych

Najstarszy znany tyranozauryd z terenów Ameryki Północnej.

Lythronax argestes cast.jpg

Hadrosauroidea gen. nov. [7][2]

Brigham Plains

Reynolds Point

dolne warstwy ogniwa Reynolds Point

częściowy szkielet

Potencjalnie nowy takson.

Machairoceratops cronusi [8][2]

Star Seep

Coyote Point

246 m

UMNH VP 20550 - fragmentaryczna czaszka

Bliski kuzyn Diabloceratops, znany wcześniej jako "Wahweap Centrosaur B".

Machairoceratops UDL.png

Nodosauridae gen. nov. [7][2]

Right Hand Collet Canyon

Reynolds Point

środkowe osady ogniwa Reynolds Point

UMNH VP 22080 - częściowa czaszka oraz szkielet pozaczaszkowy

Potencjalnie nowy takson.

Pachycephalosauridae gen. nov. [7][2]

Brigham Plains

Last Chance Creek

środkowe warstwy ogniwa Last Chance Creek

DMNH EVP. 131000 - nie podano

Potencjalnie nowy takson.

"Wahweap Centrosaur A" [9][2][7]

Pilot Knoll

Last Chance Creek

45 m

UMNH VP 20600 - niekompletna czaszka

Nowy, diagnostyczny takson czekający na formalny opis. Najstarszy centrozauryn z omawianej formacji. Miał jedną parę różków ciemieniowych podobnych do tych u Albertaceratops.

"Wahweap Centrosaur C" [9][2][7]

Death Ridge

Pardner Canyon

313 m

UMNH VP 9459 - fragmenty czaszki oraz szkieletu pozaczaszkowego

Nowy, diagnostyczny takson czekający na formalny opis. Najmłodszy centrozauryn z omawianej formacji.

Niezidentyfikowany ankylozauryd [10]

nie podano

Coyote Point

nie podano

OMNH 21280 (częściowo), 21858 i 24276 - 3 zęby

Niediagnostyczny takson.

Niezidentyfikowany centrozauryn (takson z Nipple Butte) [9][2]

Nipple Butte

Last Chance Creek

50 m

UMNH VP 16704 - częściowa czaszka

Początkowo został przypisany do Diabloceratops, jednak uważa się go za odrębny takson od Diabloceratops.

UMNH VP 16704 Nipple Butte.png

Niezidentyfikowany dromeozauryd (Morfotyp A) [11]


Niezidentyfikowany dromeozauryd (Morfotyp B) [11]

nie podano

Coyote Point

nie podano

14 zębów, w tym MNA NB-9


UCM 8613 - ząb

Takson niediagnostyczny. Wcześniej przypisywany do Dromaeosaurus.


Takson niediagnostyczny. Wcześniej przypisywany do Saurornitholestes.

Niezidentyfikowany hadrozauryd [2]

Wesses Canyon

Reynolds Point

70 m

szkielet pozaczaszkowy

Zachowały się u niego odciski skóry. Wraz z szkieletem tego hadrozauryda odnaleziono również pancerz żółwia (UMNH VP 20213) oraz ząb ryby Melvius.

Niezidentyfikowane hadrozaurydy[2]

Wesses Cove


Nipple Butte

Reynolds Point


Last Chance Creek

dolne warstwy ogniwa Reynolds Point


niższe warstwy ogniwa Last Chance Creek

łopatka (UMHN VP 20215), kość zębowa (UMNH VP 20216), bliższa część kości ramiennej


UMNH VP 20616 - artykułowany szkielet pozaczaszkowy

Być może nowe taksony.

Niezidentyfikowany hadrozauryd [12]

nie podano

Coyote Point

ok. 213 m

UCMP 235252 - fragment kości kończyny tylnej

UCMP 235253 - kręg

UCMP 252000-252001 oraz 235254-235255 - fragmenty szczęk

Niediagnostyczny takson.

Niezidentyfikowany hadrozauryd [2]

Tibbet Springs

Last Chance Creek

10 m

złoże kostne hadrozaurydów

Niezidentyfikowany nodozauryd [10]

nie podano

prawdopodobnie Last Chance Creek, Reynolds Point i Coyote Point

nie podano

zęby (z Coyote Point znane są OMNH 21280 (częściowo), 21992 i 24278), osteodermy (UMNH VP 13981, 15664, 16408 i 21207), częściowy szkielet pozaczaszkowy, czaszka (zaginęła)

Takson ten nie wykazuje żadnych cech diagnostycznych.

Niezidentyfikowany pachycefalozauryd [13]

Clints Cove

Reynolds Point

dolne warstwy ogniwa Reynolds Point

UMNH VP 11939 - niekompletna kopuła czołowo-ciemieniowa oraz zęby

Zachowana kopuła nie wykazuje żadnych cech diagnostycznych.

Niezidentyfikowane teropody [12]

nie podano

Coyote Point

ok. 213 m

UCMP 235246 - tylna część paliczka

UCMP 235247 i 235251 - przednie części kości udowych

UCMP 235248 - kość śródstopia III

UCMP 235249-50 - tylna część kości udowej, zęby

Potencjalnie nowe taksony (o ile diagnostyczne). Dawniej przypisywane do Richardoestesia i Paronychodon.

Niezidentyfikowany troodontyd [11]

nie podano

Coyote Point

nie podano

OMNH 21988 i 24237 - zęby

Takson niediagnostyczny. Dawniej przypisywany do Troodon.

Niezidentyfikowane tyranozaurydy [12][11]

nie podano

Coyote Point

nie podano


ok. 213 m

OMNH 23635 - ząb [11]


UCMP 235245 - częściowy ząb [12]

Niediagnostyczne taksony.

Niezidentyfikowany zaurolofin[3][2]

Camp Flat

Reynolds Point

środkowe warstwy ogniwa Reynolds Point

złoże kostne

Potencjalnie nowy takson.

Krokodylomorfy

Krokodylomorfy
Takson Miejsce Ogniwo Głębokość osadów, w której odnaleziono skamieniałości Materiał kopalny Grafika

cf. Deinosuchus[2]

Tibbers Springs


Nipple Butte


Brigham Plains

Last Chance Creek


Last Chance Creek


Reynolds Point

dolne warstwy ogniwa Last Chance Creek


dolne warstwy ogniwa Last Chance Creek


dolne warstwy ogniwa Reynolds Point

częściowe szkielety

Deinosuchus hatcheri.png

Niezidentyfikowani przedstawiciele Crocodylia

nie podano [14]


Nipple Butte[2]


Coyote Canyon[2]

nie podano


Last Chance Creek


Reynolds Point

nie podano


dolne warstwy ogniwa Last Chance Creek


środkowe warstwy ogniwa Reynolds Point

UMNH VP 16223 i UCMP 150155 - kości czołowe

UMNH VP 11948 - lewa kość zębowa


nie podano


kręg

Niezidentyfikowany przedstawiciel Crocodyliformes [2][14]

stanowisko UCMP V98173 [14]


Brigham Plains[2]

Coyote Point


Last Chance Creek

powyżej 200 m


dolne warstwy ogniwa Last Chance Creek

UCMP 150157 - fragment kości zębowej


nie podano

Niezidentyfikowany przedstawiciel Mesoeucrocodylia [14]

stanowisko UCMP V98173

Coyote Point

powyżej 200 m

UCMP 150156 - niekompletna lewa kość zębowa

Niezidentyfikowany przedstawiciel Neosuchia [14]

nie podano

nie podano

nie podano

UMNH VP 9547 - fragmenty żuchwy, zęby i osteodermy

UMNH VP 18617 - częściowa osteoderma

Żółwie

Żółwie
Takson Miejsce Ogniwo Głębokość osadów, w której odnaleziono skamieniałości Materiał kopalny Komentarz

Arvinochelys sp. [12]

stanowisko UCMP V98173

Coyote Point

powyżej 200 m

UCMP 235584 - fragment skorupy

Zachowany element skorupy wykazuje podobieństwa w budowie do tej u Arvinochelys goldeni.

Basilemys sp. [12]

stanowisko UCMP V98173

Coyote Point

powyżej 200 m

UCMP 252017 i UCMP 235242 - fragmenty skorupy

Na skorupie znajdywały się nierównomiernie rozmieszczone guzki.

Neurankylus sp.

stanowisko UCMP V98173 [12]


Nipple Butte[2]


Star Seep[2]


Brigham Plains[2]

Coyote Point


Lasy Chance Creek


Reynolds Point


Reynolds Point

powyżej 200 m


dolne warstwy ogniwa Lasy Chance Creek


dolne warstwy ogniwa Reynolds Point


dolne warstwy ogniwa Reynolds Point

UCMP 235240 - fragment skorupy


skorupa


elementy skorupy


częściowy szkielet

Nieokreślony gatunek z rodzaju Neurankylus.

Niezidentyfikowani przedstawiciele Baenidae

stanowisko UCMP V98173 [12]


Tibbet Springs[2]


Wesses Cove[2]

Coyote Point


Lasy Chance Creek


Reynolds Point

powyżej 200 m


dolne warstwy ogniwa Lasy Chance Creek


środkowe warstwy ogniwa Reynolds Point

UCMP 235237-235239 - fragmenty skorupy


UMNH VP 20645 - nie podano


UMNH VP 20643 - fragmenty skorupy oraz kończyny przednie

Zachowane elementy skorupy okazów UCMP 235237-235239 wykazują podobieństwa w budowie do tej u Neurankylus, pospolitego żółwia z formacji Kaiparowits.

Niezidentyfikowani przedstawiciele Trionychidae

stanowisko UCMP V98173 [12]


The Gut[2]

Coyote Point


? Reynolds Point

powyżej 200 m


? środkowe warstwy ogniwa Reynolds Point

UCMP 235243 i UCMP 235244 - fragmenty skorupy


skorupa

Zachowany element skorupy okazu UCMP 235243 swoją budową najbardziej przypomina tą u Aspideretoides.

Łuskonośne

Łuskonośne
Takson Miejsce Ogniwo Materiał kopalny Komentarz

Coniophis sp. [15]

stanowisko UMNH Loc. 103

nie podano

kręgi grzbietowe

Nieokreślony gatunek z rodzaju Coniophis. Przedstawiciel grupy Serpentes (węże).

Niezidentyfikowany przedstawiciel Anguimorpha [15]

stanowisko UMNH Loc. 103

nie podano

UMNH VP 19251 - osteoderma

Niediagnostyczny takson.

Niezidentyfikowani przedstawiciele Scincomorpha [15]

stanowisko OMNH V2 (Morfotyp A)


stanowisko UMNH Loc. 103 (osteoderma)

nie podano

OMNH 21995 - niekompletna lewa kość szczękowa


UMNH VP 19252 - osteoderma

Niediagnostyczne taksony.

Ssaki

Ssaki
Takson Ogniwo Materiał kopalny Komentarz

Anchistodelphys archibaldi [16]

prawdopodobnie Last Chance Creek i Reynolds Point

zęby

Prawdopodobny przedstawiciel Marsupialia (torbacze).

Bryceomys sp. cf. B. fumosus [17]

nie podano

ząb

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).

Cedaromys sp. [17]

nie podano

ząb

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Zęby tego ssaka są podobne do tych u Cedaromys hutchisoni z formacji Kaiparowits.

cf. Cedaromys sp. [17]

nie podano

ząb

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).

Cimexomys sp. cf. C. antiquus [17]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).

Cimolodon electus [17]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).

Cimolodon similis [17]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).

Cimolodon sp. cf. C. nitidus [17]


Cimolodon sp. [17]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).

Cimolomys sp. cf. C. trochuus [17]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).

?Cimolomys sp. A [17]


?Cimolomys sp. B [17]


?Cimolomys sp. C [17]

nie podano

ząb


zęby


zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).

Iugomortiferum thoringtoni [16]

prawdopodobnie Reynolds Point

zęby

Prawdopodobny przedstawiciel Marsupialia (torbacze).

cf. Iugomortiferum sp. [16]

prawdopodobnie Last Chance Creek

ząb

Prawdopodobny przedstawiciel Marsupialia (torbacze).

Meniscoessus sp. cf. M. intermedius [17]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce)

Mesodma sp. cf. M. formosa [17]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).

cf. Paracimexomys sp. A [17]


cf. Paracimexomys sp. B [17]

nie podano

ząb


zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).

Paranyctoides sp. [18]

prawdopodobnie Last Chance Creek i Reynolds Point

zęby

Przedstawiciel Eutheria (ssaki wyższe).

Protalphadon crebreforme [16]

prawdopodobnie Last Chance Creek i Reynolds Point

zęby

Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Zęby wykazują podobieństwa w budowie do Protalphadon creber.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Cimolomyidae [17]

nie podano

ząb

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Ząb tego okazu wykazuje podobieństwa w budowie do Cimolodon sp. cf. C. nitidus.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Marsupialia [16]

prawdopodobnie Last Chance Creek

ząb

Zęby tego ssaka budową przypominają do tych u Turgidodon i Alphadon.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Multituberculata [17]

nie podano

zęby

Zęby tego ssaka wykazują różnice w budowie do tych u Paracimexomys.

Płazy

Płazy
Takson Miejsce Ogniwo Materiał kopalny Komentarz

Opisthotriton sp. [19] [19]

UMNH VP Loc. 130

nie podano

kręgi

Nieokreślony gatunek z rodzaju Opisthotriton.

Scapherpeton sp. [19]

UMNH VP Loc. 77

nie podano

pierwszy kręg szyjny (atlas)

Nieokreślony gatunek z rodzaju Scapherpeton.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Urodela [19]

UMNH VP Loc. 77

nie podano

kręg tułowiowy

Potencjalnie nowy takson.

Ryby chrzęstnoszkieletowe

Ryby chrzęstnoszkieletowe
Takson Miejsce Ogniwo Materiał kopalny Komentarz

Cantioscyllium estesi [20]

stanowiska MNA Loc. 455–1, MNA Loc. 705 i UMNH Loc. 82

nie podano

zęby

Przedstawiciel rodziny Ginglymostomatidae.

Chiloscyllium missouriense [20]

stanowiska UMNH Loc. 77 i MNA Loc. 455–1

nie podano

zęby

Przedstawiciel rodziny Hemiscylliidae. Jeden z zębów (MNA V 10386) wykazuje podobieństwa w budowie do Restesia americana.

Columbusia deblieuxi [20]

stanowisko UMNH Loc. 77

nie podano

zęby

Gatunek ten został odnaleziony również w formacji Kaiparowits. Przedstawiciel rodziny Ganopristidae (Sclerorhynchidae).

Cristomylus ciffelli [20]

stanowisko MNA Loc. 456–1

Reynolds Point

zęby

Przedstawiciel rodziny Rhinobatidae.

Hybodus sp. [20]

stanowisko UMNH Loc. 456–2

nie podano

MNA V10387 - ząb

Nieokreślony gatunek z rodzaju Hybodus.

Lonchidion sp. [20]

stanowisko UMNH Loc. 82

nie podano

UMNH VP 18917 - ząb

Nieokreślony gatunek z rodzaju Lochidon.

Texatrygon brycensis [20]

stanowiska UMNH Loc. 77 i UMNH Loc. 82

nie podano

zęby

Przedstawiciel rodziny Ptychotrygonidae.

Ryby kostnoszkieletowe

Ryby kostnoszkieletowe
Takson Miejsce Ogniwo Materiał kopalny Komentarz

Lepidotes sp. [21]

nie podano

nie podano

zęby

Nieokreślony gatunek z rodzaju Lepidotes.

Melvius cf. M. chauliodus [12]

stanowisko UCMP V98173

Coyote Point

trzon kręgu i fragmenty czaszki

Okazy te nie mogą być przypisane do konkretnego gatunku Melvius.

Micropycnodon sp. [21]

MNA Loc. 706-2

nie podano

ząb

Nieokreślony gatunek z rodzaju Micropycnodon.

Paralbula sp. [21]

nie podano

nie podano

zęby

Nieokreślony gatunek z rodzaju Paralbula.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Acipenseriformes [12]

stanowisko UCMP V98173

Coyote Point

fragment kolca płetwy piersiowej

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.

Nieokreślony przedstawiciel Lepisosteidae [12]

stanowisko UCMP V98173

Coyote Point

fragment łuski i kręg

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Polyodontidae [21]

stanowisko MNA Loc. 456–2

nie podano

MNA 10356 - wyrostek zębowy

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.

Skamieniałości śladowe i jaja

Rekonstrukcja Saurornitholestes polującego na niewielkiego ssaka. Źródło: Simpson i in., 2010 [2].

W formacji Wahweap odnaleziono tropy należące do hadrozaurydów, ceratopsydów, dinozaurów ptasiomiednicznych oraz teropodów. Jednak badaczy przykuł uwagę jeden trop odkryty w 2003 roku. Był to trójpalczasty ślad należący do hadrozauryda, który zachował się w postaci naturalnego odlewu. Odnaleziono na nim odciski zadrapań ze skóry stopy oraz inne szczegóły anatomiczne (DeBlieux i in., 2013). Oprócz tropów dinozaurzych znane są również tropy krokodyli, oraz ślady po norkach ssaków, w których znaleziono wyżłobienia, prawdopodobnie pozostawionych przez teropoda z grupy maniraptorów polującego na ssaki. Jest to pierwszy przykład polowania dinozaurów na ssaki żyjące w norach (Simpson i in., 2010). Z tej formacji znane są również jaja dinozaurów (Weishampel, 2004).

Moran i współautorzy (2010) opisali niewielkie wydrążone ślady w skamieniałym drzewie pochodzącym z formacji Wahweap. Badacze ze względu na ich morfologię (ślad w kształcie łopatki lub woreczka) uznali, iż należy do ichnorodzaju Asthenopodichnium. Prawdopodobnymi ich sprawcami były nimfy jętket poruszające się w słodkich wodach, jednakże Moran i in. (2010) nie wykluczają również innych owadów.

Rośliny i bezkręgowce

W ogniwie Last Chance Creek skamieniałości drzew występują w dużych ilościach. W kilku stanowiskach odnaleziono odciski roślin oraz liści. Duża ich część znajdowała się w piaskowcach, a czasem w nich znaleziono również słabo zachowane liście. W skałach mułowych rośliny są dość pospolite. Najczęstszymi bezkręgowcami znajdowanymi są małże, ślimaki i kraby, które są powszechne z środkowych i górnych osadów formacji (DeBlieux i in., 2013).

Bibliografia

Beveridge, T. L., Roberts, E. M., Ramezani, J., Titus, A. L., Eaton, J. G., Irmis, R. B., & Sertich, J. J. (2022). "Refined geochronology and revised stratigraphic nomenclature of the Upper Cretaceous Wahweap Formation, Utah, USA and the age of early Campanian vertebrates from southern Laramidia". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 591, 110876. doi:10.1016/j.palaeo.2022.110876

DeBlieux, D. D., Kirkland, J. I., Gates, T. A., Eaton, J. G., Getty, M. A., Sampson, S. D., Loewen, M. A., & Hayden, M. C. (2013). "Paleontological overview and taphonomy of the middle Campanian Wahweap Formation in Grand Staircase-Escalante National Monument". [w:: Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press, 563-587.

Jinnah, Z. A., & Roberts, E. M. (2011). "Facies associations, paleoenvironment, and base-level changes in the Upper Cretaceous Wahweap Formation, Utah, USA". Journal of Sedimentary Research, 81(4), 266-283. doi:10.2110/jsr.2011.22

Moran, K., Hilbert-Wolf, H. L., Golder, K., Malenda, H. F., Smith, C. J., Storm, L. P., Simpson E. L., Wizevich, M. C., & Tindall, S. E. (2010). "Attributes of the wood-boring trace fossil Asthenopodichnium in the Late Cretaceous Wahweap Formation, Utah, USA". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 297(3-4), 662-669. doi:10.1016/j.palaeo.2010.09.015

Simpson, E. L., Hilbert-Wolf, H. L., Wizevich, M. C., Tandall, S. E., Fasinski, B. R., Storm, L. P., & Needle, M. D. (2010). "Predatory digging behavior by dinosaurs". Geology (2010) 38 (8): 699–702. doi:10.1130/G31019.1

Weishampel, D. B. (2004). "Dinosaur distribution". [w:] Weishampel, D. B., Osmolska, H., & Dodson, P. (red.), "The Dinosauria (2nd edition)". University of California Press, Berkeley 259-322

Zanno, L. E., Loewen, M. A., Farke, A. A., Kim, G.-S., Claessens, L. P. A. M., & McGarrity, C. T. (2013). "Late Cretaceous Theropod Dinosaurs of Southern Utah". [w:] Titus, A. L. & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 504–525.

  1. Skocz do góry Gates, T. A., Horner, J. R., Hanna, R. R., & Nelson, C. R. (2011). "New unadorned hadrosaurine hadrosaurid (Dinosauria, Ornithopoda) from the Campanian of North America". Journal of Vertebrate Paleontology. 31 (4): 798–811. doi:10.1080/02724634.2011.577854
  2. Skocz do: 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 2,22 2,23 2,24 2,25 2,26 Beveridge i in., 2022
  3. Skocz do: 3,0 3,1 Gates, T. A., Jinnah, Z., Levitt, C., & Getty, M. A. (2014). "New hadrosaurid specimens from the lower-middle Campanian Wahweap Formation of Utah". [w:] Eberth, D. A., & Evans, D. C. "Hadrosaurs: Proceedings of the International Hadrosaur Symposium". Indiana University Press. pp. 156–173
  4. Skocz do: 4,0 4,1 Gates, T. A., Lund, E. K., Boyd, C. A., DeBlieux, D. D., Titus, A. L., Evans, D. C., Getty, M. A., Kirkland, J. I. & Eaton, J. G. (2013). "Ornithopod Dinosaurs from the Grand Staircase–Escalante National Monument Region, Utah, and Their Role in Paleobiogeographic and Macroevolutionary Studies". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 463–481.
  5. Skocz do góry Kirkland, J. I. & DeBlieux, D. D. (2010). "New basal centrosaurine ceratopsian skulls from the Wahweap Formation (Middle Campanian), Grand Staircase – Escalante National Monument, southern Utah". [w:] Ryan, M. J., Chinnery-Allgeier, B. J., & Eberth, D. A. (red.) "New Perspectives on Horned Dinosaurs: The Royal Tyrell Museum Ceratopsian Symposium". Bloomington, Indiana University Press, 117 – 140.
  6. Skocz do góry Loewen, M. A., Irmis, R. B., Sertich, J. J. W., Currie, P. J. & Sampson, S. D. (2013a) "Tyrant dinosaur evolution tracks the rise and fall of Late Cretaceous oceans". PLOS ONE 8 (11): e79420. doi:10.1371/journal.pone.0079420
  7. Skocz do: 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Kirkland, J. I., Sertich, J. J. W., & Titus, A. L. (2025). "Dinosaur biostratigraphy of the Nonmarine Cretaceous of Utah". Geological Society, London, Special Publications. 545 (1): 211 doi:10.1144/SP545-2023-211
  8. Skocz do góry Lund, E. K., O'Connor, P. M., Loewen, M. A., & Jinnah, Z. A. (2016). "A New Centrosaurine Ceratopsid, Machairoceratops cronusi gen et sp. nov., from the Upper Sand Member of the Wahweap Formation (Middle Campanian), Southern Utah". PLoS ONE. 11 (5): e0154403. doi:10.1371/journal.pone.0154403
  9. Skocz do: 9,0 9,1 9,2 Loewen, M. A., Farke, A. A., Sampson, S. D., Getty, M. A., Lund, E. K., & O'Connor, P. M. (2013b) "Ceratopsid Dinosaurs from the Grand Staircase of Southern Utah". [w]: Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 488–503.
  10. Skocz do: 10,0 10,1 Loewen, M. A., Burns, M. E., Getty, M. E., Kirkland, J. I., Matthew, K., & Vickaryous, M. K (2013c). "Review of Late Cretaceous Ankylosaurian Dinosaurs from the Grand Staircase Region, Southern Utah". [w:]: Titus, A. L. & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 445–462
  11. Skocz do: 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Zanno i in., 2013
  12. Skocz do: 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 12,11 Holroyd, P. A., & Hutchison, J. H. (2016). "Fauna and setting of the Adelolophus hutchisoni type locality in the Upper Cretaceous (Campanian) Wahweap Formation of Utah". PaleoBios, 33 doi:10.5070/P9331031196
  13. Skocz do góry Evans, D. C., Williamson, T., Loewen, M. A., & Kirkland, J. I. (2013). "Review of Pachycephalosaurian Dinosaurs from Grand Staircase–Escalante National Monument, Southern Utah". [w]: Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 482–487.
  14. Skocz do: 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 Irmis, R. B., Hutchison, J. H., Sertich, J. J. W., & Titus. A. L (2013). "Crocodyliforms from the Late Cretaceous of Grand Staircase-Escalante National Monument and vicinity, southern Utah, USA". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Utah". Indiana University Press, Bloomington & Indianapolis. pp. 422-444
  15. Skocz do: 15,0 15,1 15,2 Nydam, R. L. (2013). "Lizard and Snakes from the Cenomanian to Campanian of Southern Utah: Filling the Gap in the Fossil Record of Squamata from the Late Cretaceous of the Western Interior of North America". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase-The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 370–423.
  16. Skocz do: 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 Cifelli, R. L. (1990a). "Cretaceous mammals of southern Utah. II. Marsupials and marsupial-like mammals from the Wahweap Formation (early Campanian)". Journal of Vertebrate Paleontology 10 (3): 320-331 doi:10.1080/02724634.1990.10011817
  17. Skocz do: 17,00 17,01 17,02 17,03 17,04 17,05 17,06 17,07 17,08 17,09 17,10 17,11 17,12 17,13 17,14 17,15 17,16 17,17 Eaton, J. G. (2002). "Multituberculate mammals from the Wahweap (Campanian, Aquilan) and Kaiparowits (Campanian, Judithian) formations, within and near Grand Staircase-Escalante National Monument, southern Utah (Vol. 2, No. 4). Utah Geological Survey.
  18. Skocz do góry Cifelli, R. L. (1990b). "Cretaceous mammals of southern Utah. IV. Eutherian mammals from the Wahweap (Aquilan) and Kaiparowits (Judithian) Formations". Journal of Vertebrate Paleontology 10 (3): 346-360 doi:10.1080/02724634.1990.10011819
  19. Skocz do: 19,0 19,1 19,2 19,3 Gardner, J. D., Eaton, J. G., & Cifelli, R. L. (2013). "Preliminary Report on Salamanders (Lissamphibia; Caudata) from the Late Cretaceous (Late Cenomanian–Late Campanian) of Southern Utah, USA". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 237–272
  20. Skocz do: 20,0 20,1 20,2 20,3 20,4 20,5 20,6 Kirkland, J. I., Eaton, J. G. & Brinkman, D. B. (2013). "Elasmobranchs from Upper Cretaceous Freshwater Facies in Southern Utah". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 153–194.
  21. Skocz do: 21,0 21,1 21,2 21,3 Brinkman, D. B., Newbrey, M. G., Neuman, A. G., & Eaton, J. G. (2013). "Freshwater Osteichthyes from the Cenomanian to Late Campanian of Grand Staircase–Escalante National Monument, Utah" [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 195–236