Wahweap
Autor: | Paweł Konarzewski, Michał Siedlecki |
Formacja Wahweap | |
---|---|
Wiek |
ok. 82,2-77,3 Ma |
Miejsce | USA - Utah |
Podjednostki | ogniwa Last Chance Creek, Reynolds Point, Coyote Point i Pardner Canyon |
Leży pod | formacja Kaiparowits |
Leży nad | formacja Straight Cliffs |
Miąższość | 410 m |
Klimat | ciepły i wilgotny wraz z porami suchymi |
Litologia | piaskowce, mułowce |
Odsłonięcia skał formacji Wahweap w pobliżu jeziora Powell. Fot. Gillfoto [3] | |
Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy… }
Leaflet | © OpenStreetMap |
Wstęp
Formacja Wahweap to jednostka litostratygraficzna położona na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Jej osady są datowane na wczesny i środkowy kampan.
Etymologia
Nazwa formacji pochodzi od rzeki Wahweap mającej 89,5 km dlugości przechodzącej przez omawianą jednostkę geologiczną.
Historia badań
Formację po raz pierwszy opisali Gregory i Moore w 1931 roku. Określili, że piaskowce Wahweap powstały w wyniku akumulacji rzecznej o grubości od 360 do 460 m składającej się z mułowców zalewowych i piaskowców powstałych w korytach rzecznych. Peterson i Waldrop (1965) formalnie zdefiniowali formację, a w kolejnych latach prowadzono nad nią dalsze badana. Eaton (1991) zaproponował nieformalny podział osadów na dolne, środkowe i górne ogniwo ze względu na różnice w budowie skał. W 2022 roku Beveridge wraz z współautorami nazwali ogniwa oraz określili dokładny wiek formacji Wahweap.
Litologia
Formacja Wahweap znajduje się na południu stanu Utah, wzdłuż krawędzi płaskowyżów Markagunt i Paunsaugunt oraz jest rozległa na cały płaskowyż Kaiparowits. Najniższe osady stykają się z formacją Straight Cliffs, a najwyższe z Kaiparowits. Jest ona również skorelowana z formacją Masuk i piaskowcami Tarantula Mesa, które znajdują się na północny wschód w Kotlinie Henry. Jednak najbardziej obfitą w skamieniałości jest formacja Wahweap. Opisywaną formację tworzą osady pochodzenia rzecznego (piaskowce oraz mułowce). Beveridge i in. (2022) w swoim badaniu zdefiniowali cztery ogniwa:
Last Chance Creek
Wiek: 82,17-81,55 Ma
Miąższość: 0-64 m
Charakterystyka: Pierwsze ogniwo w formacji, znane wcześniej jako dolne ogniwo. Składa się głównie z mułowców oraz piaskowców.
Reynolds Point
Wiek: 81,55-80,62 Ma
Miąższość: 65-175 m
Charakterystyka: Drugie ogniwo znane wcześniej jako środkowe ogniwo. Zawiera większą ilość osadów zalewowych oraz kruchych piaskowców drobnoziarnistych niż Last Chance Creek.
Coyote Point
Wiek: 80,61-79,02 Ma
Miąższość: 176-312 m
Charakterystyka: Dawniej znana jako górna część. Dominują w niej piaskowce, a u podstaw tego ogniwa prawdopodobnie morze wpłynęło na tworzenie osadów.
Pardner Canyon
Wiek: 79-77,29 Ma
Miąższość: 313-410 m
Charakterystyka: Dominują w niej piaskowce tworzące klify oraz mułowce.
Paleośrodowisko
W późnej kredzie Morze Środkowego Zachodu (ang. Western Interior Seaway) dzieliło Amerykę Północną na dwie części: zachodnią Laramidię oraz wschodnią Appalachię. W środowisku odtworzonym na podstawie znalezisk z formacji Wahweap znajdowały się głównie tereny wilgotne (rozlewiska, jeziora oraz doliny rzeczne). Klimat był wilgotny z sezonowo występującymi suszami (Jinnah i Roberts, 2011).
Paleofauna
Fauna dinozaurów nie różniła się specjalnie od innych miejsc w późnej kredzie na terenach Stanów Zjednoczonych. W osadach formacji odnaleziono hadrozaurydy, centrozauryny, pachycefalozaurydy, nodozaurydy, ankylozauryda, krokodylomorfy, żółwie, ssaki, płazy, ryby oraz morskie bezkręgowce. Znanymi dinozaurami z tej formacji są: Lythronax, Acristavus, Machairoceratops, Diabloceratops oraz Adelolophus. Pomimo, że w pokładach formacji nie znaleziono szczątków ornitomimozaurów, można założyć, że również były obecne na terenie formacji (Zanno i in., 2013).
Dinozaury
Dinozaury | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Takson | Miejsce | Ogniwo | Głębokość osadów, w której odnaleziono skamieniałości | Materiał kopalny | Komentarz | Grafika |
Star Seep |
Reynolds Point |
166 m |
UMNH VP 16607 - niekompletna czaszka oraz kręg szyjny |
Występował również w formacji Two Medicine. |
||
stanowisko UCMP V98173 |
Coyote Point |
180-250 m |
USMP 152028 - niekompletna kość szczękowa |
Najstarszy znany lambeozauryn z Ameryki Północnej. |
||
Death Ridge Wesses Canyon |
Pardner Canyon Reynolds Point |
dolne warstwy ogniwa Pardner Canyon środkowe warstwy ogniwa Reynolds Point |
UMNH VP 9548 - niekompletna kość szczękowa oraz kości kończyn przednich kość jarzmowa (UMNH VP 19465) |
Okaz UMNH VP 9458 wykazuje liczne podobieństwa w budowie do Brachylophosaurus canadensis.. [4] Razem z okazem UMNH VP 19465 znaleziono kość szczękową ryby z rodziny Amiidae (UMHN VP 19464). [2] |
||
Last Chance |
Reynolds Point |
105 m |
UMNH VP 16699 - prawie kompletna czaszka (zachowana jej lewa część oraz elementy z prawej) |
Jeden z najbardziej znanych prymitywnych centrozaurynów. |
||
Nipple Butte |
Reynolds Point |
70 m |
UMNH VP 20200 - kości czaszki oraz kończyn tylnych |
Najstarszy znany tyranozauryd z terenów Ameryki Północnej. |
||
Hadrosauroidea gen. nov. [7][2] |
Brigham Plains |
Reynolds Point |
dolne warstwy ogniwa Reynolds Point |
częściowy szkielet |
Potencjalnie nowy takson. | |
Star Seep |
Coyote Point |
246 m |
UMNH VP 20550 - fragmentaryczna czaszka |
Bliski kuzyn Diabloceratops, znany wcześniej jako "Wahweap Centrosaur B". |
||
Nodosauridae gen. nov. [7][2] |
Right Hand Collet Canyon |
Reynolds Point |
środkowe osady ogniwa Reynolds Point |
UMNH VP 22080 - częściowa czaszka oraz szkielet pozaczaszkowy |
Potencjalnie nowy takson. | |
Pachycephalosauridae gen. nov. [7][2] |
Brigham Plains |
Last Chance Creek |
środkowe warstwy ogniwa Last Chance Creek |
DMNH EVP. 131000 - nie podano |
Potencjalnie nowy takson. | |
Pilot Knoll |
Last Chance Creek |
45 m |
UMNH VP 20600 - niekompletna czaszka |
Nowy, diagnostyczny takson czekający na formalny opis. Najstarszy centrozauryn z omawianej formacji. Miał jedną parę różków ciemieniowych podobnych do tych u Albertaceratops. | ||
Death Ridge |
Pardner Canyon |
313 m |
UMNH VP 9459 - fragmenty czaszki oraz szkieletu pozaczaszkowego |
Nowy, diagnostyczny takson czekający na formalny opis. Najmłodszy centrozauryn z omawianej formacji. | ||
Niezidentyfikowany ankylozauryd [10] |
nie podano |
Coyote Point |
nie podano |
OMNH 21280 (częściowo), 21858 i 24276 - 3 zęby |
Niediagnostyczny takson. | |
Niezidentyfikowany centrozauryn (takson z Nipple Butte) [9][2] |
Nipple Butte |
Last Chance Creek |
50 m |
UMNH VP 16704 - częściowa czaszka |
Początkowo został przypisany do Diabloceratops, jednak uważa się go za odrębny takson od Diabloceratops. |
|
Niezidentyfikowany dromeozauryd (Morfotyp A) [11] Niezidentyfikowany dromeozauryd (Morfotyp B) [11] |
nie podano |
Coyote Point |
nie podano |
14 zębów, w tym MNA NB-9 UCM 8613 - ząb |
Takson niediagnostyczny. Wcześniej przypisywany do Dromaeosaurus. Takson niediagnostyczny. Wcześniej przypisywany do Saurornitholestes. | |
Niezidentyfikowany hadrozauryd [2] |
Wesses Canyon |
Reynolds Point |
70 m |
szkielet pozaczaszkowy |
Zachowały się u niego odciski skóry. Wraz z szkieletem tego hadrozauryda odnaleziono również pancerz żółwia (UMNH VP 20213) oraz ząb ryby Melvius. | |
Niezidentyfikowane hadrozaurydy[2] |
Wesses Cove Nipple Butte |
Reynolds Point Last Chance Creek |
dolne warstwy ogniwa Reynolds Point niższe warstwy ogniwa Last Chance Creek |
łopatka (UMHN VP 20215), kość zębowa (UMNH VP 20216), bliższa część kości ramiennej UMNH VP 20616 - artykułowany szkielet pozaczaszkowy |
Być może nowe taksony. | |
Niezidentyfikowany hadrozauryd [12] |
nie podano |
Coyote Point |
ok. 213 m |
UCMP 235252 - fragment kości kończyny tylnej UCMP 235253 - kręg UCMP 252000-252001 oraz 235254-235255 - fragmenty szczęk |
Niediagnostyczny takson. | |
Niezidentyfikowany hadrozauryd [2] |
Tibbet Springs |
Last Chance Creek |
10 m |
złoże kostne hadrozaurydów | ||
Niezidentyfikowany nodozauryd [10] |
nie podano |
prawdopodobnie Last Chance Creek, Reynolds Point i Coyote Point |
nie podano |
zęby (z Coyote Point znane są OMNH 21280 (częściowo), 21992 i 24278), osteodermy (UMNH VP 13981, 15664, 16408 i 21207), częściowy szkielet pozaczaszkowy, czaszka (zaginęła) |
Takson ten nie wykazuje żadnych cech diagnostycznych. | |
Niezidentyfikowany pachycefalozauryd [13] |
Clints Cove |
Reynolds Point |
dolne warstwy ogniwa Reynolds Point |
UMNH VP 11939 - niekompletna kopuła czołowo-ciemieniowa oraz zęby |
Zachowana kopuła nie wykazuje żadnych cech diagnostycznych. | |
nie podano |
Coyote Point |
ok. 213 m |
UCMP 235246 - tylna część paliczka UCMP 235247 i 235251 - przednie części kości udowych UCMP 235248 - kość śródstopia III UCMP 235249-50 - tylna część kości udowej, zęby |
Potencjalnie nowe taksony (o ile diagnostyczne). Dawniej przypisywane do Richardoestesia i Paronychodon. | ||
Niezidentyfikowany troodontyd [11] |
nie podano |
Coyote Point |
nie podano |
OMNH 21988 i 24237 - zęby |
Takson niediagnostyczny. Dawniej przypisywany do Troodon. | |
Niezidentyfikowane tyranozaurydy [12][11] |
nie podano |
Coyote Point |
nie podano ok. 213 m |
OMNH 23635 - ząb [11] UCMP 235245 - częściowy ząb [12] |
Niediagnostyczne taksony. | |
Niezidentyfikowany zaurolofin[3][2] |
Camp Flat |
Reynolds Point |
środkowe warstwy ogniwa Reynolds Point |
złoże kostne |
Potencjalnie nowy takson. |
Krokodylomorfy
Krokodylomorfy | |||||
---|---|---|---|---|---|
Takson | Miejsce | Ogniwo | Głębokość osadów, w której odnaleziono skamieniałości | Materiał kopalny | Grafika |
Tibbers Springs Nipple Butte Brigham Plains |
Last Chance Creek Last Chance Creek Reynolds Point |
dolne warstwy ogniwa Last Chance Creek dolne warstwy ogniwa Last Chance Creek dolne warstwy ogniwa Reynolds Point |
częściowe szkielety |
||
Niezidentyfikowani przedstawiciele Crocodylia |
nie podano [14] Nipple Butte[2] Coyote Canyon[2] |
nie podano Last Chance Creek Reynolds Point |
nie podano dolne warstwy ogniwa Last Chance Creek środkowe warstwy ogniwa Reynolds Point |
UMNH VP 16223 i UCMP 150155 - kości czołowe UMNH VP 11948 - lewa kość zębowa nie podano kręg | |
stanowisko UCMP V98173 [14] Brigham Plains[2] |
Coyote Point Last Chance Creek |
powyżej 200 m dolne warstwy ogniwa Last Chance Creek |
UCMP 150157 - fragment kości zębowej nie podano | ||
Niezidentyfikowany przedstawiciel Mesoeucrocodylia [14] |
stanowisko UCMP V98173 |
Coyote Point |
powyżej 200 m |
UCMP 150156 - niekompletna lewa kość zębowa | |
Niezidentyfikowany przedstawiciel Neosuchia [14] |
nie podano |
nie podano |
nie podano |
UMNH VP 9547 - fragmenty żuchwy, zęby i osteodermy UMNH VP 18617 - częściowa osteoderma |
Żółwie
Żółwie | |||||
---|---|---|---|---|---|
Takson | Miejsce | Ogniwo | Głębokość osadów, w której odnaleziono skamieniałości | Materiał kopalny | Komentarz |
stanowisko UCMP V98173 |
Coyote Point |
powyżej 200 m |
UCMP 235584 - fragment skorupy |
Zachowany element skorupy wykazuje podobieństwa w budowie do tej u Arvinochelys goldeni. | |
stanowisko UCMP V98173 |
Coyote Point |
powyżej 200 m |
UCMP 252017 i UCMP 235242 - fragmenty skorupy |
Na skorupie znajdywały się nierównomiernie rozmieszczone guzki. | |
Neurankylus sp. |
stanowisko UCMP V98173 [12] Nipple Butte[2] Star Seep[2] Brigham Plains[2] |
Coyote Point Lasy Chance Creek Reynolds Point Reynolds Point |
powyżej 200 m dolne warstwy ogniwa Lasy Chance Creek dolne warstwy ogniwa Reynolds Point dolne warstwy ogniwa Reynolds Point |
UCMP 235240 - fragment skorupy skorupa elementy skorupy częściowy szkielet |
Nieokreślony gatunek z rodzaju Neurankylus. |
Niezidentyfikowani przedstawiciele Baenidae |
stanowisko UCMP V98173 [12] Tibbet Springs[2] Wesses Cove[2] |
Coyote Point Lasy Chance Creek Reynolds Point |
powyżej 200 m dolne warstwy ogniwa Lasy Chance Creek środkowe warstwy ogniwa Reynolds Point |
UCMP 235237-235239 - fragmenty skorupy UMNH VP 20645 - nie podano UMNH VP 20643 - fragmenty skorupy oraz kończyny przednie |
Zachowane elementy skorupy okazów UCMP 235237-235239 wykazują podobieństwa w budowie do tej u Neurankylus, pospolitego żółwia z formacji Kaiparowits. |
Niezidentyfikowani przedstawiciele Trionychidae |
stanowisko UCMP V98173 [12] The Gut[2] |
Coyote Point ? Reynolds Point |
powyżej 200 m ? środkowe warstwy ogniwa Reynolds Point |
UCMP 235243 i UCMP 235244 - fragmenty skorupy skorupa |
Zachowany element skorupy okazu UCMP 235243 swoją budową najbardziej przypomina tą u Aspideretoides. |
Łuskonośne
Łuskonośne | ||||
---|---|---|---|---|
Takson | Miejsce | Ogniwo | Materiał kopalny | Komentarz |
stanowisko UMNH Loc. 103 |
nie podano |
kręgi grzbietowe |
Nieokreślony gatunek z rodzaju Coniophis. Przedstawiciel grupy Serpentes (węże). | |
Niezidentyfikowany przedstawiciel Anguimorpha [15] |
stanowisko UMNH Loc. 103 |
nie podano |
UMNH VP 19251 - osteoderma |
Niediagnostyczny takson. |
Niezidentyfikowani przedstawiciele Scincomorpha [15] |
stanowisko OMNH V2 (Morfotyp A) stanowisko UMNH Loc. 103 (osteoderma) |
nie podano |
OMNH 21995 - niekompletna lewa kość szczękowa UMNH VP 19252 - osteoderma |
Niediagnostyczne taksony. |
Ssaki
Ssaki | |||
---|---|---|---|
Takson | Ogniwo | Materiał kopalny | Komentarz |
Anchistodelphys archibaldi [16] |
prawdopodobnie Last Chance Creek i Reynolds Point |
zęby |
Prawdopodobny przedstawiciel Marsupialia (torbacze). |
nie podano |
ząb |
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). | |
nie podano |
ząb |
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Zęby tego ssaka są podobne do tych u Cedaromys hutchisoni z formacji Kaiparowits. | |
nie podano |
ząb |
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). | |
nie podano |
zęby |
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). | |
Cimolodon electus [17] |
nie podano |
zęby |
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). |
Cimolodon similis [17] |
nie podano |
zęby |
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). |
Cimolodon sp. cf. C. nitidus [17] |
nie podano |
zęby |
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). |
nie podano |
zęby |
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). | |
|
nie podano |
ząb zęby zęby |
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). |
Iugomortiferum thoringtoni [16] |
prawdopodobnie Reynolds Point |
zęby |
Prawdopodobny przedstawiciel Marsupialia (torbacze). |
prawdopodobnie Last Chance Creek |
ząb |
Prawdopodobny przedstawiciel Marsupialia (torbacze). | |
nie podano |
zęby |
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce) | |
nie podano |
zęby |
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). | |
|
nie podano |
ząb zęby |
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). |
prawdopodobnie Last Chance Creek i Reynolds Point |
zęby |
Przedstawiciel Eutheria (ssaki wyższe). | |
Protalphadon crebreforme [16] |
prawdopodobnie Last Chance Creek i Reynolds Point |
zęby |
Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Zęby wykazują podobieństwa w budowie do Protalphadon creber. |
Niezidentyfikowany przedstawiciel Cimolomyidae [17] |
nie podano |
ząb |
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Ząb tego okazu wykazuje podobieństwa w budowie do Cimolodon sp. cf. C. nitidus. |
Niezidentyfikowany przedstawiciel Marsupialia [16] |
prawdopodobnie Last Chance Creek |
ząb |
Zęby tego ssaka budową przypominają do tych u Turgidodon i Alphadon. |
Niezidentyfikowany przedstawiciel Multituberculata [17] |
nie podano |
zęby |
Zęby tego ssaka wykazują różnice w budowie do tych u Paracimexomys. |
Płazy
Płazy | ||||
---|---|---|---|---|
Takson | Miejsce | Ogniwo | Materiał kopalny | Komentarz |
UMNH VP Loc. 130 |
nie podano |
kręgi |
Nieokreślony gatunek z rodzaju Opisthotriton. | |
UMNH VP Loc. 77 |
nie podano |
pierwszy kręg szyjny (atlas) |
Nieokreślony gatunek z rodzaju Scapherpeton. | |
Niezidentyfikowany przedstawiciel Urodela [19] |
UMNH VP Loc. 77 |
nie podano |
kręg tułowiowy |
Potencjalnie nowy takson. |
Ryby chrzęstnoszkieletowe
Ryby chrzęstnoszkieletowe | ||||
---|---|---|---|---|
Takson | Miejsce | Ogniwo | Materiał kopalny | Komentarz |
Cantioscyllium estesi [20] |
stanowiska MNA Loc. 455–1, MNA Loc. 705 i UMNH Loc. 82 |
nie podano |
zęby |
Przedstawiciel rodziny Ginglymostomatidae. |
Chiloscyllium missouriense [20] |
stanowiska UMNH Loc. 77 i MNA Loc. 455–1 |
nie podano |
zęby |
Przedstawiciel rodziny Hemiscylliidae. Jeden z zębów (MNA V 10386) wykazuje podobieństwa w budowie do Restesia americana. |
Columbusia deblieuxi [20] |
stanowisko UMNH Loc. 77 |
nie podano |
zęby |
Gatunek ten został odnaleziony również w formacji Kaiparowits. Przedstawiciel rodziny Ganopristidae (Sclerorhynchidae). |
Cristomylus ciffelli [20] |
stanowisko MNA Loc. 456–1 |
Reynolds Point |
zęby |
Przedstawiciel rodziny Rhinobatidae. |
stanowisko UMNH Loc. 456–2 |
nie podano |
MNA V10387 - ząb |
Nieokreślony gatunek z rodzaju Hybodus. | |
stanowisko UMNH Loc. 82 |
nie podano |
UMNH VP 18917 - ząb |
Nieokreślony gatunek z rodzaju Lochidon. | |
Texatrygon brycensis [20] |
stanowiska UMNH Loc. 77 i UMNH Loc. 82 |
nie podano |
zęby |
Przedstawiciel rodziny Ptychotrygonidae. |
Ryby kostnoszkieletowe
Ryby kostnoszkieletowe | ||||
---|---|---|---|---|
Takson | Miejsce | Ogniwo | Materiał kopalny | Komentarz |
nie podano |
nie podano |
zęby |
Nieokreślony gatunek z rodzaju Lepidotes. | |
stanowisko UCMP V98173 |
Coyote Point |
trzon kręgu i fragmenty czaszki |
Okazy te nie mogą być przypisane do konkretnego gatunku Melvius. | |
MNA Loc. 706-2 |
nie podano |
ząb |
Nieokreślony gatunek z rodzaju Micropycnodon. | |
nie podano |
nie podano |
zęby |
Nieokreślony gatunek z rodzaju Paralbula. | |
Niezidentyfikowany przedstawiciel Acipenseriformes [12] |
stanowisko UCMP V98173 |
Coyote Point |
fragment kolca płetwy piersiowej |
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson. |
Nieokreślony przedstawiciel Lepisosteidae [12] |
stanowisko UCMP V98173 |
Coyote Point |
fragment łuski i kręg |
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson. |
Niezidentyfikowany przedstawiciel Polyodontidae [21] |
stanowisko MNA Loc. 456–2 |
nie podano |
MNA 10356 - wyrostek zębowy |
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson. |
Skamieniałości śladowe i jaja
W formacji Wahweap odnaleziono tropy należące do hadrozaurydów, ceratopsydów, dinozaurów ptasiomiednicznych oraz teropodów. Jednak badaczy przykuł uwagę jeden trop odkryty w 2003 roku. Był to trójpalczasty ślad należący do hadrozauryda, który zachował się w postaci naturalnego odlewu. Odnaleziono na nim odciski zadrapań ze skóry stopy oraz inne szczegóły anatomiczne (DeBlieux i in., 2013). Oprócz tropów dinozaurzych znane są również tropy krokodyli, oraz ślady po norkach ssaków, w których znaleziono wyżłobienia, prawdopodobnie pozostawionych przez teropoda z grupy maniraptorów polującego na ssaki. Jest to pierwszy przykład polowania dinozaurów na ssaki żyjące w norach (Simpson i in., 2010). Z tej formacji znane są również jaja dinozaurów (Weishampel, 2004).
Moran i współautorzy (2010) opisali niewielkie wydrążone ślady w skamieniałym drzewie pochodzącym z formacji Wahweap. Badacze ze względu na ich morfologię (ślad w kształcie łopatki lub woreczka) uznali, iż należy do ichnorodzaju Asthenopodichnium. Prawdopodobnymi ich sprawcami były nimfy jętket poruszające się w słodkich wodach, jednakże Moran i in. (2010) nie wykluczają również innych owadów.
Rośliny i bezkręgowce
W ogniwie Last Chance Creek skamieniałości drzew występują w dużych ilościach. W kilku stanowiskach odnaleziono odciski roślin oraz liści. Duża ich część znajdowała się w piaskowcach, a czasem w nich znaleziono również słabo zachowane liście. W skałach mułowych rośliny są dość pospolite. Najczęstszymi bezkręgowcami znajdowanymi są małże, ślimaki i kraby, które są powszechne z środkowych i górnych osadów formacji (DeBlieux i in., 2013).
Bibliografia
Beveridge, T. L., Roberts, E. M., Ramezani, J., Titus, A. L., Eaton, J. G., Irmis, R. B., & Sertich, J. J. (2022). "Refined geochronology and revised stratigraphic nomenclature of the Upper Cretaceous Wahweap Formation, Utah, USA and the age of early Campanian vertebrates from southern Laramidia". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 591, 110876. doi:10.1016/j.palaeo.2022.110876
DeBlieux, D. D., Kirkland, J. I., Gates, T. A., Eaton, J. G., Getty, M. A., Sampson, S. D., Loewen, M. A., & Hayden, M. C. (2013). "Paleontological overview and taphonomy of the middle Campanian Wahweap Formation in Grand Staircase-Escalante National Monument". [w:: Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press, 563-587.
Jinnah, Z. A., & Roberts, E. M. (2011). "Facies associations, paleoenvironment, and base-level changes in the Upper Cretaceous Wahweap Formation, Utah, USA". Journal of Sedimentary Research, 81(4), 266-283. doi:10.2110/jsr.2011.22
Moran, K., Hilbert-Wolf, H. L., Golder, K., Malenda, H. F., Smith, C. J., Storm, L. P., Simpson E. L., Wizevich, M. C., & Tindall, S. E. (2010). "Attributes of the wood-boring trace fossil Asthenopodichnium in the Late Cretaceous Wahweap Formation, Utah, USA". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 297(3-4), 662-669. doi:10.1016/j.palaeo.2010.09.015
Simpson, E. L., Hilbert-Wolf, H. L., Wizevich, M. C., Tandall, S. E., Fasinski, B. R., Storm, L. P., & Needle, M. D. (2010). "Predatory digging behavior by dinosaurs". Geology (2010) 38 (8): 699–702. doi:10.1130/G31019.1
Weishampel, D. B. (2004). "Dinosaur distribution". [w:] Weishampel, D. B., Osmolska, H., & Dodson, P. (red.), "The Dinosauria (2nd edition)". University of California Press, Berkeley 259-322
Zanno, L. E., Loewen, M. A., Farke, A. A., Kim, G.-S., Claessens, L. P. A. M., & McGarrity, C. T. (2013). "Late Cretaceous Theropod Dinosaurs of Southern Utah". [w:] Titus, A. L. & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 504–525.
- Skocz do góry ↑ Gates, T. A., Horner, J. R., Hanna, R. R., & Nelson, C. R. (2011). "New unadorned hadrosaurine hadrosaurid (Dinosauria, Ornithopoda) from the Campanian of North America". Journal of Vertebrate Paleontology. 31 (4): 798–811. doi:10.1080/02724634.2011.577854
- ↑ Skocz do: 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 2,22 2,23 2,24 2,25 2,26 Beveridge i in., 2022
- ↑ Skocz do: 3,0 3,1 Gates, T. A., Jinnah, Z., Levitt, C., & Getty, M. A. (2014). "New hadrosaurid specimens from the lower-middle Campanian Wahweap Formation of Utah". [w:] Eberth, D. A., & Evans, D. C. "Hadrosaurs: Proceedings of the International Hadrosaur Symposium". Indiana University Press. pp. 156–173
- ↑ Skocz do: 4,0 4,1 Gates, T. A., Lund, E. K., Boyd, C. A., DeBlieux, D. D., Titus, A. L., Evans, D. C., Getty, M. A., Kirkland, J. I. & Eaton, J. G. (2013). "Ornithopod Dinosaurs from the Grand Staircase–Escalante National Monument Region, Utah, and Their Role in Paleobiogeographic and Macroevolutionary Studies". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 463–481.
- Skocz do góry ↑ Kirkland, J. I. & DeBlieux, D. D. (2010). "New basal centrosaurine ceratopsian skulls from the Wahweap Formation (Middle Campanian), Grand Staircase – Escalante National Monument, southern Utah". [w:] Ryan, M. J., Chinnery-Allgeier, B. J., & Eberth, D. A. (red.) "New Perspectives on Horned Dinosaurs: The Royal Tyrell Museum Ceratopsian Symposium". Bloomington, Indiana University Press, 117 – 140.
- Skocz do góry ↑ Loewen, M. A., Irmis, R. B., Sertich, J. J. W., Currie, P. J. & Sampson, S. D. (2013a) "Tyrant dinosaur evolution tracks the rise and fall of Late Cretaceous oceans". PLOS ONE 8 (11): e79420. doi:10.1371/journal.pone.0079420
- ↑ Skocz do: 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Kirkland, J. I., Sertich, J. J. W., & Titus, A. L. (2025). "Dinosaur biostratigraphy of the Nonmarine Cretaceous of Utah". Geological Society, London, Special Publications. 545 (1): 211 doi:10.1144/SP545-2023-211
- Skocz do góry ↑ Lund, E. K., O'Connor, P. M., Loewen, M. A., & Jinnah, Z. A. (2016). "A New Centrosaurine Ceratopsid, Machairoceratops cronusi gen et sp. nov., from the Upper Sand Member of the Wahweap Formation (Middle Campanian), Southern Utah". PLoS ONE. 11 (5): e0154403. doi:10.1371/journal.pone.0154403
- ↑ Skocz do: 9,0 9,1 9,2 Loewen, M. A., Farke, A. A., Sampson, S. D., Getty, M. A., Lund, E. K., & O'Connor, P. M. (2013b) "Ceratopsid Dinosaurs from the Grand Staircase of Southern Utah". [w]: Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 488–503.
- ↑ Skocz do: 10,0 10,1 Loewen, M. A., Burns, M. E., Getty, M. E., Kirkland, J. I., Matthew, K., & Vickaryous, M. K (2013c). "Review of Late Cretaceous Ankylosaurian Dinosaurs from the Grand Staircase Region, Southern Utah". [w:]: Titus, A. L. & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 445–462
- ↑ Skocz do: 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Zanno i in., 2013
- ↑ Skocz do: 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 12,11 Holroyd, P. A., & Hutchison, J. H. (2016). "Fauna and setting of the Adelolophus hutchisoni type locality in the Upper Cretaceous (Campanian) Wahweap Formation of Utah". PaleoBios, 33 doi:10.5070/P9331031196
- Skocz do góry ↑ Evans, D. C., Williamson, T., Loewen, M. A., & Kirkland, J. I. (2013). "Review of Pachycephalosaurian Dinosaurs from Grand Staircase–Escalante National Monument, Southern Utah". [w]: Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 482–487.
- ↑ Skocz do: 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 Irmis, R. B., Hutchison, J. H., Sertich, J. J. W., & Titus. A. L (2013). "Crocodyliforms from the Late Cretaceous of Grand Staircase-Escalante National Monument and vicinity, southern Utah, USA". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Utah". Indiana University Press, Bloomington & Indianapolis. pp. 422-444
- ↑ Skocz do: 15,0 15,1 15,2 Nydam, R. L. (2013). "Lizard and Snakes from the Cenomanian to Campanian of Southern Utah: Filling the Gap in the Fossil Record of Squamata from the Late Cretaceous of the Western Interior of North America". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase-The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 370–423.
- ↑ Skocz do: 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 Cifelli, R. L. (1990a). "Cretaceous mammals of southern Utah. II. Marsupials and marsupial-like mammals from the Wahweap Formation (early Campanian)". Journal of Vertebrate Paleontology 10 (3): 320-331 doi:10.1080/02724634.1990.10011817
- ↑ Skocz do: 17,00 17,01 17,02 17,03 17,04 17,05 17,06 17,07 17,08 17,09 17,10 17,11 17,12 17,13 17,14 17,15 17,16 17,17 Eaton, J. G. (2002). "Multituberculate mammals from the Wahweap (Campanian, Aquilan) and Kaiparowits (Campanian, Judithian) formations, within and near Grand Staircase-Escalante National Monument, southern Utah (Vol. 2, No. 4). Utah Geological Survey.
- Skocz do góry ↑ Cifelli, R. L. (1990b). "Cretaceous mammals of southern Utah. IV. Eutherian mammals from the Wahweap (Aquilan) and Kaiparowits (Judithian) Formations". Journal of Vertebrate Paleontology 10 (3): 346-360 doi:10.1080/02724634.1990.10011819
- ↑ Skocz do: 19,0 19,1 19,2 19,3 Gardner, J. D., Eaton, J. G., & Cifelli, R. L. (2013). "Preliminary Report on Salamanders (Lissamphibia; Caudata) from the Late Cretaceous (Late Cenomanian–Late Campanian) of Southern Utah, USA". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 237–272
- ↑ Skocz do: 20,0 20,1 20,2 20,3 20,4 20,5 20,6 Kirkland, J. I., Eaton, J. G. & Brinkman, D. B. (2013). "Elasmobranchs from Upper Cretaceous Freshwater Facies in Southern Utah". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 153–194.
- ↑ Skocz do: 21,0 21,1 21,2 21,3 Brinkman, D. B., Newbrey, M. G., Neuman, A. G., & Eaton, J. G. (2013). "Freshwater Osteichthyes from the Cenomanian to Late Campanian of Grand Staircase–Escalante National Monument, Utah" [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 195–236