Polonosuchus

Autor:

Michał Siedlecki

---

Polonosuchus (polonozuch)
Długość	ok. 5-6 m
Dieta	mięsożerny
Miejsce	Polska - Opole (formacja Grabowa - ogniwo Patoka)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 237-227 Ma późny trias (karnik)
Systematyka	Archosauria Pseudosuchia Paracrocodylomorpha Loricata Rauisuchidae
Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Szymon Górnicki. [4] Porównanie wielkości polonozucha i człowieka. Autor: Dmitry Bogdanov. [5]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EKrasiej\u00f3w, Opole, Polska\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"","link":"","lat":50.66805555555555429236846975982189178466796875,"lon":18.246666666666666145601993775926530361175537109375,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Polonosuchus to rodzaj dużego pseudozucha z grupy rauizuchów żyjący na terenie dzisiejszej południowej Polski na początku epoki późnego triasu.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza z połączenia łaciny i greki "polski krokodyl" co związane jest z przynależnością tego gada do gałęzi ewolucyjnej zawierającej dzisiejsze krokodyle oraz, iż jego szczątki znaleziono na terenie Polski. Epitet gatunkowy nawiązuje do odnalezienia szczątków polonozucha na terenie Śląska.

Materiał kopalny

Okaz typowy: lewa kość szczękowa. Źródło: Brusatte i in., 2009. [1].

Holotyp (ZPAL Ab. III/563) to częściowa czaszka, na którą składają się obie kości szczękowe, k. przedszczękowe, k. nosowe, k. przedczołowe, k. podniebienne, k. kwadratowe, fragmenty k. zębowej, lewa k. jarzmowa, prawa k. łzowa, k. kwadratojarzmowa, k. łuskowa, k. skrzydłowa, k. nadkątna oraz k. stawowa. Znane są również elementy szkieletu pozaczaszkowego - część dźwigacza zrośniętego z obrotnikiem i trzecim kręgiem szyjnym, dwanaście artykułowanych kręgów ogonowych, pięć ogonowych tarczek i części żeber ogonowych. Został znaleziony w górnej warstwie osadów z Krasiejowa należącej do ogniwa Patoka formacji Grabowa Część tych szczątków znajduje się na wystawie Muzeum Ewolucji w Warszawie.

Okaz typowy: kręgi ogonowe. Fotografia: Michael B.H. (Funkmonk) [2]

Podczas trwających wykopalisk w Krasiejowie bardzo rzadko znajduje się pojedyncze zęby i tarczki należące do polonozucha (prywatny komentarz Jakuba Kowalskiego i własne doświadczenie). Te i prawdopodobnie inne szczątki tego pseudozucha znajdują się w zbiorach Uniwersytetu Opolskiego.

Budowa i paleobiologia

Rekonstrukcja przyżyciowa polonozucha polującego na silezaury. Fotografia: Hiuppo. Autorka: Maria Szubert.[3].

Polonozuch był dużym, czworonożnym drapieżnym krewniakiem krokodyli, przypominającym nieco znane z bardziej kompletnych skamieniałości Postosuchus oraz Batrachotomus. Różnił się od nich szczegółami w budowie czaszki i kręgów. Podobnie zaś jak one miał dużą, spłaszczoną z boków czaszkę, prawdopodobnie masywne ciało oraz nogi położone prosto pod ciałem. Osteodermy (tarczki) pokrywające jego ciało były albo prostokątne lub liściokształtne i prawdopodobnie tworzyły dwa rzędy, które biegły wzdłuż ciała.

Polonozuch prawdopodobnie był drapieżnikiem szczytowym na lądzie. Za pomocą ostrych zębów mógł polować na opancerzone roślinożerne aetozaury z gatunku Stagonolepis olenkae oraz zdecydowanie delikatniejsze, szybsze silezaury.

Systematyka

Wstępnie polonozuch był znany jako drugi gatunek słabo poznanego rauizucha z rodzaju Teratosaurus znanego z Niemiec (Sulej, 2005). Cztery lata później, zespół paleontologów prowadzony przez Brusatte'a uznał tego archozaura za na tyle odrębny od teratozaura, iż powinien być przeniesiony do odrębnego rodzaju - Polonosuchus. Początkowo uważano, iż polonozuch był blisko spokrewniony z postozuchem, co obecnie wydaje się być wsparte przez nowsze analizy filogenetyczne (np.: Lessner i in., 2016).

Spis gatunków

Polonosuchus	Brusatte, Butler, Sulej i Niedźwiedzki, 2009
P. silesiacus	(Sulej, 2005), Brusatte, Butler, Sulej i Niedźwiedzki, 2009
= Teratosaurus silesiacus	Sulej, 2005

Bibliografia

Brusatte, S.L., Butler, R.J., Sulej, T., Niedźwiedzki, G,z (2009). "The taxonomy and anatomy of rauisuchian archosaurs from the Late Triassic of Germany and Poland". Acta Palaeontologica Polonica. 54 (2): 221–230. [6]

Lessner, E.J., Stocker, M.R., Smith, N.D., Turner, A.H., Irmis, R.B., Nesbitt, S.J. (2016). "A new rauisuchid (Archosauria, Pseudosuchia) from the Upper Triassic (Norian) of New Mexico increases the diversity and temporal range of the clade". PeerJ. 4: e2336. [7]

Sulej, T. (2005). "A new rauisuchian reptile (Diapsida: Archosauria) from the Late Triassic of Poland." Journal of Vertebrate Paleontology, 25(1):78-86.