Vayuraptor: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Budowa, filogeneza i ważność) |
m (Samathi i in., 2024) |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Kamil Kamiński]] | |Autor = [[Kamil Kamiński]] | ||
| − | |Korekta = | + | |Korekta = [[Paweł Konarzewski]] |
|nazwa = ''Vayuraptor'' (wajuraptor) | |nazwa = ''Vayuraptor'' (wajuraptor) | ||
|długość = ok. 4-4,5 m | |długość = ok. 4-4,5 m | ||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|masa = | |masa = | ||
|dieta = mięsożerny | |dieta = mięsożerny | ||
| − | |miejsce = [[Tajlandia]] | + | |miejsce = [[Tajlandia]] - prowincja Nong Bau Lamphu |
<small>([[formacja]] [[Sao Khua]])</small> | <small>([[formacja]] [[Sao Khua]])</small> | ||
| − | |czas = {{Występowanie| | + | |czas = {{Występowanie|133.6|132.1}} |
| − | ok. | + | ok. 133,6-132,1 [[Ma]] <ref>Tucker, R. T., Hyland, E. G., Gates, T. A., King, M. R., Roberts, E. M., Foley, E. K., Berdnt, D., Hanta, R., Khansubha, S. -O., Aswasereelert, W., & Zanno, L. E. (2022). "Age, depositional history, and paleoclimatic setting of Early Cretaceous dinosaur assemblages from the Sao Khua Formation (Khorat Group), Thailand". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 601, 111107 [[doi:10.1016/j.palaeo.2022.111107]]</ref><br> |
| − | <small>[[wczesna kreda]] ( | + | <small>[[wczesna kreda]] ([[walanżyn]] - [[hoteryw]])</small> |
|systematyka = | |systematyka = | ||
[[Dinosauria]] | [[Dinosauria]] | ||
| + | |||
| + | [[Saurischia]] | ||
[[Theropoda]] | [[Theropoda]] | ||
| Linia 21: | Linia 23: | ||
[[Coelurosauria]] | [[Coelurosauria]] | ||
| − | |grafika = | + | |
| − | |podpis = | + | [[Megaraptora]] |
| + | |grafika = Vayuraptor tibia.png | ||
| + | |podpis = Lewa kość piszczelowa ''Vayuraptor'' powiązana z k. piętową. Źródło: Samathi i in., 2019 [https://www.app.pan.pl/article/item/app005402018.html] | ||
|PorównanieGrupa = | |PorównanieGrupa = | ||
|PorównanieDługość = | |PorównanieDługość = | ||
|mapa = | |mapa = | ||
}} | }} | ||
| − | |||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Vayuraptor'' to rodzaj średniej wielkości teropoda, żyjącego we wczesnej kredzie na obszarach dzisiejszej Tajlandii. Został on nazwany w 2019 r. przez Aduna Samathi i współpracowników na podstawie bardzo niekompletnych szczątków. | ''Vayuraptor'' to rodzaj średniej wielkości teropoda, żyjącego we wczesnej kredzie na obszarach dzisiejszej Tajlandii. Został on nazwany w 2019 r. przez Aduna Samathi i współpracowników na podstawie bardzo niekompletnych szczątków. | ||
| Linia 40: | Linia 43: | ||
==Budowa, filogeneza i ważność== | ==Budowa, filogeneza i ważność== | ||
| − | ''Vayuraptor'' był bez wątpienia drapieżnikiem średniej wielkości. Rozmiarami i proporcjami ciała przypominał ''[[Fukuiraptor]]''. Mimo skąpego materiału kopalnego, autorom opisu udało się wskazać kilka unikatowych cech kości piętowej. Budowa kości piszczelowej wskazuje, że tylne kończyny były długie i smukłe, przypuszczalnie dobrze przystosowane do biegu. Wg Samathi i in. (2019) ''Vayuraptor'' był [[takson bazalny|bazalnym]] [[Coelurosauria|celurozaurem]], siostrzanym do [[Megaraptora]]. Należy jednak pamiętać, że został on opisany na podstawie bardzo nielicznych szczątków, w związku z czym kolejne badania mogą ujawnić inną pozycję filogenetyczną tego zwierzęcia. | + | ''Vayuraptor'' był bez wątpienia drapieżnikiem średniej wielkości. Rozmiarami i proporcjami ciała przypominał ''[[Fukuiraptor]]''. Mimo skąpego materiału kopalnego, autorom opisu udało się wskazać kilka unikatowych cech kości piętowej. Budowa kości piszczelowej wskazuje, że tylne kończyny były długie i smukłe, przypuszczalnie dobrze przystosowane do biegu. Wg Samathi i in. (2019) ''Vayuraptor'' był [[takson bazalny|bazalnym]] [[Coelurosauria|celurozaurem]], siostrzanym do [[Megaraptora]]. Należy jednak pamiętać, że został on opisany na podstawie bardzo nielicznych szczątków, w związku z czym kolejne badania mogą ujawnić inną pozycję filogenetyczną tego zwierzęcia. Samathi i współpracownicy w 2024 roku stwierdzili, że ''Vayuraptor'' był [[Megaraptora|megaraptorem]]. |
Ponieważ w osadach formacji Sao Khua odkryto szczątki innych teropodów, zachodzi podejrzenie, że ''Vayuraptor'' może być synonimem któregoś z nich. Ze względu na brak pokrywającego się materiału, jedyna różnica między ''Vayuraptor'' a ''[[Siamotyrannus]]'' to mniejsze rozmiary tego pierwszego (oba dinozaury znane są z szczątków dorosłych osobników). Od opisanego w tej samej publikacji ''[[Phuwiangvenator]]'', ''Vayuraptor'' różnił się mniejszymi rozmiarami i budową kończyn tylnych. | Ponieważ w osadach formacji Sao Khua odkryto szczątki innych teropodów, zachodzi podejrzenie, że ''Vayuraptor'' może być synonimem któregoś z nich. Ze względu na brak pokrywającego się materiału, jedyna różnica między ''Vayuraptor'' a ''[[Siamotyrannus]]'' to mniejsze rozmiary tego pierwszego (oba dinozaury znane są z szczątków dorosłych osobników). Od opisanego w tej samej publikacji ''[[Phuwiangvenator]]'', ''Vayuraptor'' różnił się mniejszymi rozmiarami i budową kończyn tylnych. | ||
| Linia 54: | Linia 57: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small>Samathi, A., Chanthasit, P., Martin Sander, P. ( | + | <small>Samathi, A., Chanthasit, P., Martin Sander, P. (2019). "Two new basal coelurosaurian theropod dinosaurs from the Lower Cretaceous Sao Khua Formation of Thailand". Acta Palaeontologica Polonica. 64 (2): 239–260. [[doi:10.4202/app.00540.201]]. |
| + | |||
| + | Samathi, A., Suteethorn, S., Boonjarern, T., Sutcha, K., & Suteethorn, V. (2024). "Dinosaur fauna from the Lower Cretaceous of Phu Kao-Phu Phan Kham, northeastern Thailand: a review and update". Palaeoworld [[doi:10.1016/j.palwor.2023.03.007]] | ||
| + | <references/></small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
| Linia 61: | Linia 67: | ||
[[Kategoria:Tetanurae]] | [[Kategoria:Tetanurae]] | ||
[[Kategoria:Coelurosauria]] | [[Kategoria:Coelurosauria]] | ||
| + | [[Kategoria:Megaraptora]] | ||
[[Kategoria:Azja]] | [[Kategoria:Azja]] | ||
[[Kategoria:Tajlandia]] | [[Kategoria:Tajlandia]] | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Walanżyn]] |
| + | [[Kategoria:Hoteryw]] | ||
Aktualna wersja na dzień 06:10, 28 kwi 2025
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Korekta: | Paweł Konarzewski |
| Vayuraptor (wajuraptor) | |
|---|---|
| Długość | ok. 4-4,5 m |
| Dieta | mięsożerny |
| Miejsce | Tajlandia - prowincja Nong Bau Lamphu |
| Czas |
ok. 133,6-132,1 Ma [1] |
| Systematyka | Dinosauria |
 Lewa kość piszczelowa Vayuraptor powiązana z k. piętową. Źródło: Samathi i in., 2019 [1] | |
Wstęp
Vayuraptor to rodzaj średniej wielkości teropoda, żyjącego we wczesnej kredzie na obszarach dzisiejszej Tajlandii. Został on nazwany w 2019 r. przez Aduna Samathi i współpracowników na podstawie bardzo niekompletnych szczątków.
Etymologia
Nazwa Vayuraptor pochodzi od indyjskiego boga wiatru (Vayu w jeżyku sanskryckim) oraz łacińskiego słowa raptor („złodziej”). Epitet gatunkowy nawiązuje do prowincji Nong Bau Lamphu w Tajlandii.
Materiał kopalny
Holotyp (SM-NB A1-2) to lewa kość piszczelowa powiązana z k. piętową.
Materiał przypisany to pięć dalszych okazów: PRC-NB A1-11 (prawa k. krucza), PRC-NB A1-4 (fragment k. strzałkowej), PRC-NB A1-10 (żebro), PRC-NB A1-3 (prawdopodobnie fragment k. łonowej), PRC-NB A2-20 (paliczek dłoni), PRC-NB A2-16 (paliczek stopy).
Budowa, filogeneza i ważność
Vayuraptor był bez wątpienia drapieżnikiem średniej wielkości. Rozmiarami i proporcjami ciała przypominał Fukuiraptor. Mimo skąpego materiału kopalnego, autorom opisu udało się wskazać kilka unikatowych cech kości piętowej. Budowa kości piszczelowej wskazuje, że tylne kończyny były długie i smukłe, przypuszczalnie dobrze przystosowane do biegu. Wg Samathi i in. (2019) Vayuraptor był bazalnym celurozaurem, siostrzanym do Megaraptora. Należy jednak pamiętać, że został on opisany na podstawie bardzo nielicznych szczątków, w związku z czym kolejne badania mogą ujawnić inną pozycję filogenetyczną tego zwierzęcia. Samathi i współpracownicy w 2024 roku stwierdzili, że Vayuraptor był megaraptorem.
Ponieważ w osadach formacji Sao Khua odkryto szczątki innych teropodów, zachodzi podejrzenie, że Vayuraptor może być synonimem któregoś z nich. Ze względu na brak pokrywającego się materiału, jedyna różnica między Vayuraptor a Siamotyrannus to mniejsze rozmiary tego pierwszego (oba dinozaury znane są z szczątków dorosłych osobników). Od opisanego w tej samej publikacji Phuwiangvenator, Vayuraptor różnił się mniejszymi rozmiarami i budową kończyn tylnych.
Spis gatunków
| Vayuraptor | Samathi, Chanthasit i Sander, 2019 |
| V. nongbaulamphuensis | Samathi, Chanthasit i Sander, 2019 |
Bibliografia
Samathi, A., Chanthasit, P., Martin Sander, P. (2019). "Two new basal coelurosaurian theropod dinosaurs from the Lower Cretaceous Sao Khua Formation of Thailand". Acta Palaeontologica Polonica. 64 (2): 239–260. doi:10.4202/app.00540.201.
Samathi, A., Suteethorn, S., Boonjarern, T., Sutcha, K., & Suteethorn, V. (2024). "Dinosaur fauna from the Lower Cretaceous of Phu Kao-Phu Phan Kham, northeastern Thailand: a review and update". Palaeoworld doi:10.1016/j.palwor.2023.03.007
- ↑ Tucker, R. T., Hyland, E. G., Gates, T. A., King, M. R., Roberts, E. M., Foley, E. K., Berdnt, D., Hanta, R., Khansubha, S. -O., Aswasereelert, W., & Zanno, L. E. (2022). "Age, depositional history, and paleoclimatic setting of Early Cretaceous dinosaur assemblages from the Sao Khua Formation (Khorat Group), Thailand". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 601, 111107 doi:10.1016/j.palaeo.2022.111107
