Huallasaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
(Aureliano i in., 2025) |
||
| (Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Kamil Kamiński]] | |Autor = [[Kamil Kamiński]] | ||
| − | |Korekta = | + | |Korekta = [[Paweł Konarzewski]] |
|nazwa = ''Huallasaurus'' (hualazaur) | |nazwa = ''Huallasaurus'' (hualazaur) | ||
|długość = | |długość = | ||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|masa = | |masa = | ||
|dieta = roślinożerny | |dieta = roślinożerny | ||
| − | |miejsce = [[Argentyna]] | + | |miejsce = [[Argentyna]] - Rio Negro |
<small>([[formacja]] [[Los Alamitos]])</small> | <small>([[formacja]] [[Los Alamitos]])</small> | ||
| − | |czas = {{Występowanie| | + | |czas = {{Występowanie|83.6|66}} |
| − | + | <small>[[późna kreda]] ([[kampan]] - [[mastrycht]])</small> | |
| − | <small> | ||
|systematyka = | |systematyka = | ||
[[Dinosauria]] | [[Dinosauria]] | ||
| Linia 47: | Linia 46: | ||
[[Paratyp]]y należą do kilkunastu osobników i obejmują liczną fragmenty czaszki, kręgi oraz elementy kończyn, obręczy barkowej i miednicy. | [[Paratyp]]y należą do kilkunastu osobników i obejmują liczną fragmenty czaszki, kręgi oraz elementy kończyn, obręczy barkowej i miednicy. | ||
| − | ==Budowa i | + | ==Budowa, pokrewieństwo i paleobiologia== |
''Huallasaurus'' zapewne wyglądał podobnie jak inne "dinozaury kaczodziobe" i prowadził tryb życia spokojnego roślinożercy, poruszającego się zarówno dwu- jak i czworonożnie. Od innych hadrozaurydów różnił się szczegółami budowy czaszki i miednicy. Jego najbliższymi krewniakami były ''[[Kelumapusaura]]'' i ''[[Bonapartesaurus]]''. | ''Huallasaurus'' zapewne wyglądał podobnie jak inne "dinozaury kaczodziobe" i prowadził tryb życia spokojnego roślinożercy, poruszającego się zarówno dwu- jak i czworonożnie. Od innych hadrozaurydów różnił się szczegółami budowy czaszki i miednicy. Jego najbliższymi krewniakami były ''[[Kelumapusaura]]'' i ''[[Bonapartesaurus]]''. | ||
| + | |||
| + | Badanie mikrostrukturalne kręgów ''Huallasaurus'' wykazało, że były one [[pneumatyzacja|apneumatyczne]], gdyż w swoim wnętrzu miały gęstą sieć beleczek kostnych. Ich ogólna budowa oraz układ naczyniowy przypominał [[Silesaurus|silezaura]]. Ponadto cienkie ściany korowe oraz rozbudowana sieć beleczek kostnych w kręgach huallazaura przypominały te u dużych ssaków, które często gromadzą w nich zapasy tłuszczu. Funkcja tych struktur pozostaje niejasna, choć istnieją podejrzenia, że mogły one umożliwić osiąganie dużych rozmiarów ciała lub odkładanie tłuszczu we wnętrzu kręgów (Aureliano i in., 2025). | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 56: | Linia 57: | ||
|- | |- | ||
| {{V|''H. australis''}} | | {{V|''H. australis''}} | ||
| − | | {{Kpt|Rozadilla, Brisson-Egli, Agnolin, Aracianga-Rolando}} i {{Kpt|Novas]}} 2022 | + | | {{Kpt|Rozadilla, Brisson-Egli, Agnolin, Aracianga-Rolando}} i {{Kpt|[[Novas]]}}, [[2022]] |
|- | |- | ||
| = ''[[Kritosaurus]] australis'' | | = ''[[Kritosaurus]] australis'' | ||
| − | | {{Kpt|[[ | + | | {{Kpt|[[Bonaparte]], Franchi, Powell}} i {{Kpt|Sepúlveda}}, [[1984]] |
| + | |- | ||
| + | | = ''[[Secernosaurus]] australis'' | ||
| + | | ({{Kpt|[[Bonaparte]], Franchi, Powell}} i {{Kpt|Sepúlveda}}, [[1984]]) {{Kpt|Wagner}}, [[2001]] | ||
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small>Rozadilla, S., Brissón-Egli, F., Agnolín, L | + | <small>Aureliano, T., Ghilardi, A. M., Kaluza, J., & Martinelli, A. G. (2025). "Inside a duck-billed dinosaur: Vertebral bone microstructure of ''Huallasaurus'' (Hadrosauridae), Upper Cretaceous of Patagonia". The Anatomical Record, 1-11. [[doi:10.1002/ar.70040]] |
| + | |||
| + | Rozadilla, S., Brissón-Egli, F., Agnolín, F. L., Aranciaga-Rolando, A. M., & Novas, F. E. (2022). "A new hadrosaurid (Dinosauria: Ornithischia) from the Late Cretaceous of northern Patagonia and the radiation of South American hadrosaurids". Journal of Systematic Palaeontology, 19(17), 1207-1235.. [[doi:10.1080/14772019.2021.2020917]] | ||
</small> | </small> | ||
Aktualna wersja na dzień 14:02, 30 sie 2025
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Korekta: | Paweł Konarzewski |
| Huallasaurus (hualazaur) | |
|---|---|
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Argentyna - Rio Negro |
| Czas | |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Connor Ashbridge. [2] | |
Wstęp
Huallasaurus to rodzaj płaskogłowego hadrozauryda z kladu Kritosaurini. Został on opisany w 2022 r. przez Sebastian Rozadillę i współpracowników. Początkowo opisywano go jako ”Kritosaurus” australis.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Huallasaurus pochodzi od słowa Hualla, oznaczającego „kaczka” w języku Mapuczów (południowoamerykańskich Indian). Epitet gatunkowy australis wywodzi się od greckiego australo („południowy”).
Materiał kopalny
Holotyp (MPCN-PV 2) to niekompletny szkielet obejmujący fragmenty czaszki (prawa k. przedczołowa i lewa k. zaoczodołowa), większość k. krzyżowej, żebra, wiekszość środkowych kręgów ogonowych, mostek, prawą k. kruczą z łopatką, obie k. biodrowe, kulszowe i łonowe, lewą k. udową i fragment prawej.
Paratypy należą do kilkunastu osobników i obejmują liczną fragmenty czaszki, kręgi oraz elementy kończyn, obręczy barkowej i miednicy.
Budowa, pokrewieństwo i paleobiologia
Huallasaurus zapewne wyglądał podobnie jak inne "dinozaury kaczodziobe" i prowadził tryb życia spokojnego roślinożercy, poruszającego się zarówno dwu- jak i czworonożnie. Od innych hadrozaurydów różnił się szczegółami budowy czaszki i miednicy. Jego najbliższymi krewniakami były Kelumapusaura i Bonapartesaurus.
Badanie mikrostrukturalne kręgów Huallasaurus wykazało, że były one apneumatyczne, gdyż w swoim wnętrzu miały gęstą sieć beleczek kostnych. Ich ogólna budowa oraz układ naczyniowy przypominał silezaura. Ponadto cienkie ściany korowe oraz rozbudowana sieć beleczek kostnych w kręgach huallazaura przypominały te u dużych ssaków, które często gromadzą w nich zapasy tłuszczu. Funkcja tych struktur pozostaje niejasna, choć istnieją podejrzenia, że mogły one umożliwić osiąganie dużych rozmiarów ciała lub odkładanie tłuszczu we wnętrzu kręgów (Aureliano i in., 2025).
Spis gatunków
| Huallasaurus | Rozadilla, Brisson-Egli, Agnolin, Aracianga-Rolando i Novas 2022 |
| H. australis | Rozadilla, Brisson-Egli, Agnolin, Aracianga-Rolando i Novas, 2022 |
| = Kritosaurus australis | Bonaparte, Franchi, Powell i Sepúlveda, 1984 |
| = Secernosaurus australis | (Bonaparte, Franchi, Powell i Sepúlveda, 1984) Wagner, 2001 |
Bibliografia
Aureliano, T., Ghilardi, A. M., Kaluza, J., & Martinelli, A. G. (2025). "Inside a duck-billed dinosaur: Vertebral bone microstructure of Huallasaurus (Hadrosauridae), Upper Cretaceous of Patagonia". The Anatomical Record, 1-11. doi:10.1002/ar.70040
Rozadilla, S., Brissón-Egli, F., Agnolín, F. L., Aranciaga-Rolando, A. M., & Novas, F. E. (2022). "A new hadrosaurid (Dinosauria: Ornithischia) from the Late Cretaceous of northern Patagonia and the radiation of South American hadrosaurids". Journal of Systematic Palaeontology, 19(17), 1207-1235.. doi:10.1080/14772019.2021.2020917
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Huallasaurus_australis.png){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hadrosaur_museum.jpg){kind=link}