Manidens: Różnice pomiędzy wersjami
(lekko zmodyfikowany tekst z Wikipedii (http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Manidens&oldid=28107155) mojego autorstwa, CC-BY-SA-3.0) |
(drobne) |
||
| Linia 44: | Linia 44: | ||
== Budowa == | == Budowa == | ||
| − | Żuchwa bez [[praedentale|kości przedzębowej]] mierzy 63 | + | Żuchwa bez [[praedentale|kości przedzębowej]] mierzy 63 mm długości, co sugeruje, że cała mierzyła prawdopodobnie nie więcej niż 75 mm, czyli w przybliżeniu tyle, ile żuchwa [[fruitadens]]a – jednego z najmniejszych znanych dinozaurów ptasiomiednicznych, także należącego do Heterodontosauridae. Podobnie jak inne [[bazalny takson|bazalne]] ptasiomiedniczne, ''Manidens'' miał okrągłe i duże [[oczodół|oczodoły]] i stosunkowo krótki pysk. Długość całego zwierzęcia Pol i współpracownicy szacują na około 50–60 cm. W żuchwie nie występowało [[fenestra mandibularis|okno żuchwowe]]. Podobnie jak u innych heterodontozaurydów, uzębienie manidensa jest silnie [[heterodontyzm|heterodontyczne]], jednak ze względu na niekompletność materiału kopalnego dokładna liczba zębów nie może być ustalona. Obecne były powiększone zęby przypominające kły, charakterystyczne dla wielu przedstawicieli tej grupy. |
== Pozycja filogenetyczna == | == Pozycja filogenetyczna == | ||
| − | Według [[analiza filogenetyczna|analizy filogenetycznej]] przeprowadzonej przez Pola i współpracowników, ''Manidens'' jest | + | Według [[analiza filogenetyczna|analizy filogenetycznej]] przeprowadzonej przez Pola i współpracowników, ''Manidens'' jest [[heterodontozauryd]]em bardziej [[zaawansowany]]m niż późniejsze od niego ''[[Tianyulong]]'' i ''Fruitadens'' i [[takson siostrzany|siostrzanym]] dla [[klad]]u obejmującego występujące na terenach dzisiejszej południowej Afryki rodzaje ''[[Heterodontosaurus]]'', ''[[Abrictosaurus]]'', ''[[Lycorhinus]]'' oraz nienazwany [[takson]] reprezentowany przez okaz BMNH A100. |
== Historia odkryć, lokalizacja, etymologia == | == Historia odkryć, lokalizacja, etymologia == | ||
| − | ''Manidens'' został opisany w [[2011]] roku przez [[Diego Pol]]a, [[Oliver Rauhut|Olivera Rauhuta]] i Marcosa Becerrę na [[holotyp|podstawie]] niekompletnego szkieletu (MPEF-PV 3211) obejmującego większą część czaszki i żuchwy, [[kręg]]i szyjne, tułowiowe i [[sacrum|krzyżowe]], lewą [[scapula|łopatkę]] i [[coracoideum|kości krucze]] oraz niemal kompletną obręcz miedniczną. Holotyp wydobyto ze środkowojurajskich osadów formacji Cañadón Asfalto w argentyńskiej prowincji Chubut, w lokalizacji Queso Rallado, położonej około 2,3 | + | ''Manidens'' został opisany w [[2011]] roku przez [[Diego Pol]]a, [[Oliver Rauhut|Olivera Rauhuta]] i Marcosa Becerrę na [[holotyp|podstawie]] niekompletnego szkieletu (MPEF-PV 3211) obejmującego większą część czaszki i żuchwy, [[kręg]]i szyjne, tułowiowe i [[sacrum|krzyżowe]], lewą [[scapula|łopatkę]] i [[coracoideum|kości krucze]] oraz niemal kompletną obręcz miedniczną. Holotyp wydobyto ze środkowojurajskich osadów formacji Cañadón Asfalto w argentyńskiej prowincji Chubut, w lokalizacji Queso Rallado, położonej około 2,3 km na zachód od wioski Cerro Cóndor. Wiek warstw Cañadón Asfalto często ocenia się na [[kelowej]]–[[oksford]], jednak nowsze analizy uranowo-ołowiowe i [[paleopalinologia|palinologiczne]] sugerują, że formacja ta może mieć 171-167 mln lat. Oprócz holotypu do ''Manidens'' przypisano również pojedyncze tylne zęby odnalezione w tej samej lokalizacji. |
Nazwa ''Manidens'' pochodzi od łacińskich słów ''manus'' („ręka”) i ''dens'' („ząb”), co odnosi się do tylnych zębów manidensa, kształtem przypominających ludzką dłoń. Epitet gatunkowy [[gatunek typowy|gatunku typowego]], ''condorensis'', odnosi się do wioski Cerro Cóndor, w pobliżu której odnaleziono holotyp. | Nazwa ''Manidens'' pochodzi od łacińskich słów ''manus'' („ręka”) i ''dens'' („ząb”), co odnosi się do tylnych zębów manidensa, kształtem przypominających ludzką dłoń. Epitet gatunkowy [[gatunek typowy|gatunku typowego]], ''condorensis'', odnosi się do wioski Cerro Cóndor, w pobliżu której odnaleziono holotyp. | ||
Wersja z 19:05, 16 gru 2011
| Autor: |
| Tomasz Skawiński |
| Manidens | |
|---|---|
| Długość: | 50-60 cm |
| Masa: | 3 kg (?) |
| Miejsce występowania: | Argentyna – Chubut |
| Czas występowania | 171-167 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Zachowane fragmenty szkieletu i zdjęcia niektórych elementów holotypu. | |
Wstęp
Manidens to rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego z rodziny Heterodontosauridae żyjącego w środkowej jurze na terenach współczesnej Ameryki Południowej.
Budowa
Żuchwa bez kości przedzębowej mierzy 63 mm długości, co sugeruje, że cała mierzyła prawdopodobnie nie więcej niż 75 mm, czyli w przybliżeniu tyle, ile żuchwa fruitadensa – jednego z najmniejszych znanych dinozaurów ptasiomiednicznych, także należącego do Heterodontosauridae. Podobnie jak inne bazalne ptasiomiedniczne, Manidens miał okrągłe i duże oczodoły i stosunkowo krótki pysk. Długość całego zwierzęcia Pol i współpracownicy szacują na około 50–60 cm. W żuchwie nie występowało okno żuchwowe. Podobnie jak u innych heterodontozaurydów, uzębienie manidensa jest silnie heterodontyczne, jednak ze względu na niekompletność materiału kopalnego dokładna liczba zębów nie może być ustalona. Obecne były powiększone zęby przypominające kły, charakterystyczne dla wielu przedstawicieli tej grupy.
Pozycja filogenetyczna
Według analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Pola i współpracowników, Manidens jest heterodontozaurydem bardziej zaawansowanym niż późniejsze od niego Tianyulong i Fruitadens i siostrzanym dla kladu obejmującego występujące na terenach dzisiejszej południowej Afryki rodzaje Heterodontosaurus, Abrictosaurus, Lycorhinus oraz nienazwany takson reprezentowany przez okaz BMNH A100.
Historia odkryć, lokalizacja, etymologia
Manidens został opisany w 2011 roku przez Diego Pola, Olivera Rauhuta i Marcosa Becerrę na podstawie niekompletnego szkieletu (MPEF-PV 3211) obejmującego większą część czaszki i żuchwy, kręgi szyjne, tułowiowe i krzyżowe, lewą łopatkę i kości krucze oraz niemal kompletną obręcz miedniczną. Holotyp wydobyto ze środkowojurajskich osadów formacji Cañadón Asfalto w argentyńskiej prowincji Chubut, w lokalizacji Queso Rallado, położonej około 2,3 km na zachód od wioski Cerro Cóndor. Wiek warstw Cañadón Asfalto często ocenia się na kelowej–oksford, jednak nowsze analizy uranowo-ołowiowe i palinologiczne sugerują, że formacja ta może mieć 171-167 mln lat. Oprócz holotypu do Manidens przypisano również pojedyncze tylne zęby odnalezione w tej samej lokalizacji.
Nazwa Manidens pochodzi od łacińskich słów manus („ręka”) i dens („ząb”), co odnosi się do tylnych zębów manidensa, kształtem przypominających ludzką dłoń. Epitet gatunkowy gatunku typowego, condorensis, odnosi się do wioski Cerro Cóndor, w pobliżu której odnaleziono holotyp.
Spis gatunków
| Manidens | Pol, Rauhut i Becerra, 2011 |
|---|---|
| M. condorensis | Pol, Rauhut i Becerra, 2011 |
Bibliografia
- Pol D, Rauhut OWM, Becerra M. 2011. A Middle Jurassic heterodontosaurid dinosaur from Patagonia and the evolution of heterodontosaurids. Naturwissenschaften 98 (5): 369–379. doi:10.1007/s00114-011-0780-5.
