Plesiohadros: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Plesiohadros''}} | {{DISPLAYTITLE:''Plesiohadros''}} | ||
− | + | {{Opis | |
− | { | + | |Autor = [[Łukasz Czepiński]] |
− | | Autor | + | |Korekta = |
− | + | |nazwa = ''Plesiohadros'' (plezjohadros) | |
− | + | |długość = ?10 m | |
− | | | + | |masa = ?2 t |
− | + | |wysokość = | |
− | + | |dieta = | |
− | + | |miejsce = [[Mongolia]] | |
− | + | <small>Alag Teeg<br>([[formacja]] [[Djadokhta]]/[[Alagteeg]])</small> | |
− | + | |czas = {{Występowanie|84|71}} | |
− | + | {{Wiek|kampan|kampan}}<br> | |
− | | | + | <small>późna [[kreda]] ([[kampan]])</small> |
− | + | |systematyka = [[Dinosauria]] | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | | ?2 t | ||
− | | | ||
− | |||
− | | [[Mongolia]] | ||
− | <small>Alag Teeg<br>([[formacja]] [[Djadokhta]])</small> | ||
− | | | ||
− | |||
− | |||
− | | | ||
− | |||
− | |||
[[Ornithischia]] | [[Ornithischia]] | ||
Linia 37: | Linia 22: | ||
[[Hadrosauroidea]] | [[Hadrosauroidea]] | ||
− | | | + | |grafika = Plesiohadros_skull.png |
− | + | |podpis = Rekonstrukcja zachowanych kości czaszki plezjohadrosa (MPC-D100/745). <br>Skala: 10 cm <br>Autor: [[Łukasz Czepiński]] (za: Tsogtbaatar ''et al.'', 2014) | |
− | + | |PorównanieGrupa = Hadrosauroidea | |
− | | | + | |PorównanieDługość = 10 |
− | + | |mapa = <display_points type="terrain" zoom=3> | |
− | | | + | 44.3° N, 103.3° E~Mongolia - Alag Teeg, [[formacja]] [[Djadokhta]]~<small>''[[Plesiohadros]] djadokhtaensis'' - '''MPC-D100/745'''</small> |
− | | | ||
− | <display_points type="terrain" zoom= | ||
− | 44.3° N, 103.3° E | ||
</display_points> | </display_points> | ||
− | + | }} | |
− | |||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Plesiohadros djadokhtaensis'' to [[gatunek]] [[hadrozauroid]]a z późnej kredy Mongolii (Pustynia Gobi). | ''Plesiohadros djadokhtaensis'' to [[gatunek]] [[hadrozauroid]]a z późnej kredy Mongolii (Pustynia Gobi). | ||
Linia 56: | Linia 37: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
− | W anatomii plezjohadrosa można dopatrzeć się kombinacji cech prymitywnych, charakterystycznych dla [[bazalny]]ch [[Iguanodontia|iguanodontów]] jak i zaawansowanych, typowych dla [[Hadrosauridae|hadrozaurydów]]. [[Autapomorfia|Autapomorfią]] ''Plesiohadros'' jest budowa kości przedczołowych, tworzących pomarszczoną, podwiniętą grzbietową krawędź oczodołu. Być może za życia struktura ta była podstawą małego, keratynowego wyrostka w kształcie rogu. | + | W anatomii plezjohadrosa można dopatrzeć się unikalnej kombinacji cech prymitywnych, charakterystycznych dla [[bazalny]]ch [[Iguanodontia|iguanodontów]] jak i zaawansowanych, typowych dla [[Hadrosauridae|hadrozaurydów]]. [[Autapomorfia|Autapomorfią]] ''Plesiohadros'' jest budowa kości przedczołowych, tworzących pomarszczoną, podwiniętą grzbietową krawędź oczodołu. Być może za życia struktura ta była podstawą małego, keratynowego wyrostka w kształcie rogu. |
==Paleoekologia== | ==Paleoekologia== | ||
− | Plezjohadros jest najwcześniejszym [[Ornithopoda|ornitopodem]] znanym z późnej kredy Mongolii. Był największym zwierzęciem w późnokredowej ([[kampan]]) formacji [[Djadokhta]], w której dominowały głównie [[Ceratopsia|ceratopsy]] (''[[Protoceratops]]''), a powszechne były również [[Ankylosauria|ankylozaury]] (''[[Pinacosaurus]]''), [[Oviraptoridae|owiraptorydy]] ( | + | Plezjohadros jest najwcześniejszym [[Ornithopoda|ornitopodem]] znanym z późnej kredy Mongolii. Był największym zwierzęciem w późnokredowej ([[kampan]]) formacji [[Djadokhta]], w której dominowały głównie [[Ceratopsia|ceratopsy]] (''[[Protoceratops]]'', ''[[Udanoceratops]]''), a powszechne były również [[Ankylosauria|ankylozaury]] (''[[Pinacosaurus]]''), [[Oviraptoridae|owiraptorydy]] (''[[Oviraptor]]'', ''[[Citipati]]'', ''[[Khaan]]'') i [[Deinonychosauria|deinonychozaury]] (''[[Velociraptor]]'', ''[[Byronosaurus]]'', ''[[Gobivenator]]'', ''[[Mahakala]]'', ''[[Saurornithoides]]'', ''[[Tsaagan]]''). |
== [[Filogeneza]] == | == [[Filogeneza]] == | ||
Linia 111: | Linia 92: | ||
[[Kladogram]] ukazujący pokrewieństwo ''Plesiohadros'' z innymi [[Hadrosauroidea|hadrozauroidami]] (za: Tsogtbaatar, ''et al.'', 2014). | [[Kladogram]] ukazujący pokrewieństwo ''Plesiohadros'' z innymi [[Hadrosauroidea|hadrozauroidami]] (za: Tsogtbaatar, ''et al.'', 2014). | ||
− | Plezjohadros był nie-hadrozaurydowym hadrozauroidem (nie należał do kladu [[Hadrosauridae]]). Analizy filogenetyczne sugerują, że jest taksonem siostrzanym dla Hadrosauridae i północnoamerykańskiego ''[[Lophorhothon]]''. Hadrozaurydy były powszechne zarówno w kampanie jak i mastrychcie Ameryki Północnej, Rosji, Chin i, prawdopodobnie, Europy. Całkowita wymiana hadrozauroidów przez hadrozaurydy, która nastąpiła w [[mastrycht|mastrychcie]] | + | Plezjohadros był nie-hadrozaurydowym hadrozauroidem (nie należał do kladu [[Hadrosauridae]]). Analizy filogenetyczne sugerują, że jest taksonem siostrzanym dla Hadrosauridae i północnoamerykańskiego ''[[Lophorhothon]]''. Hadrozaurydy były powszechne zarówno w kampanie jak i mastrychcie Ameryki Północnej, Rosji, Chin i, prawdopodobnie, Europy. Całkowita wymiana hadrozauroidów przez hadrozaurydy, która nastąpiła w [[mastrycht|mastrychcie]] jest wynikiem złożonej późnokredowej wymiany faunistycznej między Azją i Ameryką Północną. W mongolskiej formacji [[Nemegt]], datowanej na mastrycht powszechne są szczątki ''[[Saurolophus|Saurolophus angustirostris]]'', stamtąd znana jest również ''[[Barsboldia]]'' - oba [[takson]]y są przedstawicielami bardziej zaawansowanych Hadrosauridae. Radiacja hadrozaurydów najprawdopodobniej zachodziła dzięki migracji przez Beringię (pas lądu łączący północną część Ameryki Północnej z Azją). Być może nieobecność nie-hadrozaurydowych hadrozauroidów w późniejszej kredzie jest wynikiem zmiany klimatu z bardziej suchego (formacja Djadokhta) na bardziej wilgotny (formacja Nemegt). |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
Linia 118: | Linia 99: | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
− | + | |{{V|''Plesiohadros''}} | |
− | | {{Kpt|Tsogtbaatar, Weishampel, Evans & Watabe}}, [[2014]] | + | | {{Kpt|[[Tsogtbaatar]], [[Weishampel]], [[Evans]] & [[Watabe]]}}, [[2014]] |
|- | |- | ||
− | + | |{{V|''Plesiohadros djadokhtaensis''}} | |
− | | {{Kpt|Tsogtbaatar, Weishampel, Evans & Watabe}}, [[2014]] | + | | {{Kpt|[[Tsogtbaatar]], [[Weishampel]], [[Evans]] & [[Watabe]]}}, [[2014]] |
|} | |} | ||
Linia 132: | Linia 113: | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
[[Kategoria:Ornithischia]] | [[Kategoria:Ornithischia]] | ||
− | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Ornithopoda]] |
− | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Iguanodontia]] |
− | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Iguanodontia bazalne]] |
− | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Azja]] |
+ | [[Kategoria:Mongolia]] | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
− | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Kampan]] |
Aktualna wersja na dzień 15:24, 23 mar 2024
Autor: | Łukasz Czepiński |
Plesiohadros (plezjohadros) | |||||
---|---|---|---|---|---|
Długość | ?10 m | ||||
Masa | ?2 t | ||||
Miejsce | Mongolia | ||||
Czas | |||||
Systematyka | Dinosauria | ||||
Rekonstrukcja zachowanych kości czaszki plezjohadrosa (MPC-D100/745). Skala: 10 cm Autor: Łukasz Czepiński (za: Tsogtbaatar et al., 2014)
Porównanie wielkości Plesiohadros i człowieka. | |||||
Mapa znalezisk | |||||
Wczytywanie mapy…
|
Wstęp
Plesiohadros djadokhtaensis to gatunek hadrozauroida z późnej kredy Mongolii (Pustynia Gobi).
Materiał kopalny
Holotyp (MPC-D100/745) to niekompletna czaszka i częściowy szkielet pozaczaszkowy.
Budowa
W anatomii plezjohadrosa można dopatrzeć się unikalnej kombinacji cech prymitywnych, charakterystycznych dla bazalnych iguanodontów jak i zaawansowanych, typowych dla hadrozaurydów. Autapomorfią Plesiohadros jest budowa kości przedczołowych, tworzących pomarszczoną, podwiniętą grzbietową krawędź oczodołu. Być może za życia struktura ta była podstawą małego, keratynowego wyrostka w kształcie rogu.
Paleoekologia
Plezjohadros jest najwcześniejszym ornitopodem znanym z późnej kredy Mongolii. Był największym zwierzęciem w późnokredowej (kampan) formacji Djadokhta, w której dominowały głównie ceratopsy (Protoceratops, Udanoceratops), a powszechne były również ankylozaury (Pinacosaurus), owiraptorydy (Oviraptor, Citipati, Khaan) i deinonychozaury (Velociraptor, Byronosaurus, Gobivenator, Mahakala, Saurornithoides, Tsaagan).
Filogeneza
Kladogramy są powszechnym sposobem przedstawiania hipotez o pokrewieństwach między organizmami. Ich interpretacja wymaga pewnych umiejętności, dlatego też dowiedz się Jak czytać kladogramy. |
Hadrosauroidea |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kladogram ukazujący pokrewieństwo Plesiohadros z innymi hadrozauroidami (za: Tsogtbaatar, et al., 2014).
Plezjohadros był nie-hadrozaurydowym hadrozauroidem (nie należał do kladu Hadrosauridae). Analizy filogenetyczne sugerują, że jest taksonem siostrzanym dla Hadrosauridae i północnoamerykańskiego Lophorhothon. Hadrozaurydy były powszechne zarówno w kampanie jak i mastrychcie Ameryki Północnej, Rosji, Chin i, prawdopodobnie, Europy. Całkowita wymiana hadrozauroidów przez hadrozaurydy, która nastąpiła w mastrychcie jest wynikiem złożonej późnokredowej wymiany faunistycznej między Azją i Ameryką Północną. W mongolskiej formacji Nemegt, datowanej na mastrycht powszechne są szczątki Saurolophus angustirostris, stamtąd znana jest również Barsboldia - oba taksony są przedstawicielami bardziej zaawansowanych Hadrosauridae. Radiacja hadrozaurydów najprawdopodobniej zachodziła dzięki migracji przez Beringię (pas lądu łączący północną część Ameryki Północnej z Azją). Być może nieobecność nie-hadrozaurydowych hadrozauroidów w późniejszej kredzie jest wynikiem zmiany klimatu z bardziej suchego (formacja Djadokhta) na bardziej wilgotny (formacja Nemegt).
Etymologia
Nazwa rodzajowa Plesiohadros pochodzi z połączenia dwóch wyrazów - greckiego plesios ("bliski") i hadros, odnoszącego się do dinozaurów kaczodziobych (hadrozaurydów). Nazwa gatunkowa, djadokhtaensis, odnosi się do formacji geologicznej, z której pochodzi ten dinozaur. Całą nazwę można zatem przetłumaczyć jako "bliski hadrozaurydom [dinozaur] z Djadokhta".
Spis gatunków
Plesiohadros | Tsogtbaatar, Weishampel, Evans & Watabe, 2014 |
Plesiohadros djadokhtaensis | Tsogtbaatar, Weishampel, Evans & Watabe, 2014 |
Bibliografia
Tsogtbaatar, K., Weishampel, D.B., Evans, D.C. & Watabe, M., 2014. A new hadrosaurid (Plesiohadros djadokhtaensis) from the Late Cretaceous Djadokhtan Fauna of southern Mongolia. W: Eberth, D.A., & Evans, D.C. (red.) Hadrosaurs: Proceedings of the International Hadrosaur Symposium. Indiana University Press. 108-135