Wiehenvenator: Różnice pomiędzy wersjami
(Mapka) |
m |
||
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | + | {{DISPLAYTITLE:''Wiehenvenator''}} | |
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
Linia 6: | Linia 6: | ||
|- | |- | ||
| [[Kamil Kamiński]] | | [[Kamil Kamiński]] | ||
+ | | [[Maciej Ziegler]] | ||
+ | [[Mateusz Tałanda]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
Linia 13: | Linia 15: | ||
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | {| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | ||
− | ! colspan=2 | ''Wiehenvenator'' ( | + | ! colspan=2 | ''Wiehenvenator'' (wiehenwenator) |
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
− | | | + | | > 7,9-8,3 m |
|- | |- | ||
Linia 24: | Linia 26: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
− | | [[Niemcy]] – Nadrenia Północna - Westfalia | + | | [[Niemcy]] – Nadrenia Północna-Westfalia |
<small>([[formacja]] [[Ornatenton]])</small> | <small>([[formacja]] [[Ornatenton]])</small> | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
− | | ok | + | | ok. 165-164 [[Ma]] |
<small>środkowa [[jura]] - (środkowy [[kelowej]])</small> | <small>środkowa [[jura]] - (środkowy [[kelowej]])</small> | ||
Linia 42: | Linia 44: | ||
[[Tetanurae]] | [[Tetanurae]] | ||
− | [[ | + | [[Megalosauridae]] |
− | [[ | + | [[Megalosaurinae]] |
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Новая реконструкция Монстра из Миндена.jpg|400px]] | | colspan=2 |[[Plik:Новая реконструкция Монстра из Миндена.jpg|400px]] | ||
− | <small>Rekonstrukcja | + | <small>Rekonstrukcja wiehenwenatora. Autor: I do dinosaurs [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%80%D1%83%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0_%D0%B8%D0%B7_%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B0.jpg].</small> |
|- | |- | ||
! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ||
|- | |- | ||
| colspan=2 | | | colspan=2 | | ||
− | <display_points type="terrain" zoom= | + | <display_points type="terrain" zoom=5> |
− | 52. | + | 52.25996, 8.802109~Lutternsche Egge, Niemcy |
</display_points> | </display_points> | ||
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
− | ''Wiehenvenator'' to [[rodzaj]] dość dużego teropoda ze środkowej jury. Jego szczątki odkryto na terenie współczesnych Niemiec. Wg Rauhuta i in. (2016) był | + | ''Wiehenvenator'' to [[rodzaj]] dość dużego teropoda ze środkowej jury. Jego szczątki odkryto na terenie współczesnych Niemiec. Wg Rauhuta i in. (2016) jego najbliższym krewnym był ''[[Torvosaurus]]''. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
− | Nazwa ''Wiehenvenator'' pochodzi od łańcucha | + | Nazwa ''Wiehenvenator'' pochodzi od łańcucha wzgórz Wiehengebirge, ciągnącego się na południe od miasta Minden w Niemczech, oraz łacińskiego słowa ''venator'', czyli „myśliwy”. Epitet gatunkowy ''albati'' honoruje Friedricha Albata - odkrywcę tego dinozaura. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
− | [[Plik:Wiehenvenator albati by Midiaou.jpg|300px|thumb|right|Rekonstrukcja głowy ''Wiehenvenator''. Autor: Midiaou Diallo. [ | + | [[Plik:Wiehenvenator albati by Midiaou.jpg|300px|thumb|right|Rekonstrukcja głowy ''Wiehenvenator''. Autor: Midiaou Diallo. [http://midiaou.deviantart.com/art/Wiehenvenator-albati-631778673].]] |
− | [[Holotyp]] to | + | [[Holotyp]] to niekompletny szkielet z fragmentaryczną czaszką jednego, niedorosłego osobnika (brak „external fundamental system”). Obejmuje on kilka kości z prawej strony czaszki (k. przedszczękową, szczękową, łzową, zaoczodołową, fragment k. kwadratowo-jarzmowej, fragment k. zębowej i sześć zębów), trzy kręgi ogonowe, pięć całych żeber i fragmenty innych, parę zrośniętych gastralii, paliczek dłoni, obie k. strzałkowe, prawą k. skokową i niekompletną prawą k. piętową. Do tego osobnika mogą też należeć dwa fragmentaryczne kręgi ogonowe, znalezione w innym czasie. Szczątki znaleziono w osadach morskich. Prawdopodobnie po śmierci zwierzęcia jego ciało trafiło więc do morza, gdzie zostało pogrzebane. |
==Odkrycie i opis== | ==Odkrycie i opis== | ||
− | Szczątki | + | Szczątki wiehenwenatora zostały odkryte w 1998 r. przez geologa Friedricha Albata. Jeszcze przed nazwaniem i oficjalnym opisem zdobył on sławę jako „Monster von Minden”, czyli „Potwór z Minden”. Początkowo rozmiary tego zwierzęcia szacowano nawet na 15 m długości. ''Wiehenvenator'' został opisany w 2016 r. przez zespół paleontologów: [[Oliver Rauhut]], [[Tom Hübner]] i [[Klaus-Peter Lanser]]. |
==Budowa i rozmiary== | ==Budowa i rozmiary== | ||
''Wiehenvenator'' był dość dużym [[Megalosauridae|megalozaurydem]] o ciężkiej budowie, podobnym do swoich krewniaków. Czaszka jest niekompletna, ale zachowane fragmenty wskazują, że była ona stosunkowo długa i niska. Nozdrza były proporcjonalnie duże, a okno przedoczodołowe niskie i wydłużone. Oczodół miał prawdopodobnie wysoki, owalny kształt. W kości szczękowej znajdowało się 13 bocznie spłaszczonych i silnie zakrzywionych zębów o piłkowanych krawędziach. | ''Wiehenvenator'' był dość dużym [[Megalosauridae|megalozaurydem]] o ciężkiej budowie, podobnym do swoich krewniaków. Czaszka jest niekompletna, ale zachowane fragmenty wskazują, że była ona stosunkowo długa i niska. Nozdrza były proporcjonalnie duże, a okno przedoczodołowe niskie i wydłużone. Oczodół miał prawdopodobnie wysoki, owalny kształt. W kości szczękowej znajdowało się 13 bocznie spłaszczonych i silnie zakrzywionych zębów o piłkowanych krawędziach. | ||
− | Jak podają autorzy opisu, kość szczękowa ''Wiehenvenator'' odpowiada 82% wielkości analogicznej kości ''[[Torvosaurus]] | + | Jak podają autorzy opisu, kość szczękowa ''Wiehenvenator'' odpowiada 82% wielkości analogicznej kości ''[[Torvosaurus#T._gurneyi|Torvosaurus gurneyi]]'', kręgi ogonowe mają rozmiary porównywalne z ''[[Torvosaurus#T._ tanneri|Torvosaurus tanneri]]'', a kości strzałkowe są nawet nieco dłuższe niż u tego ostatniego. Na tej podstawie uznali oni, że wiehenwenator był jednym z największych europejskich teropodów, nieznacznie mniejszym od torwozaura. Rys. 3 w pracy opisującej tego teropoda sugeruje, że mierzył on ok. 7,9 m (pomiar własny) lub 8,3 m ([[Michael Mortimer|Mortimer]], 2016 online). Początkowe oceny były więc mocno przesadzone. |
[[Plik:Torvosaurus_Scott_Hartman.jpg|300px|thumb|right|Rekonstrukcja szkieletu ''Torvosaurus tanneri'' Zapewne ''Wiehenvenator'' cechował się podobną budową szkieletową. Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/theropods].]] | [[Plik:Torvosaurus_Scott_Hartman.jpg|300px|thumb|right|Rekonstrukcja szkieletu ''Torvosaurus tanneri'' Zapewne ''Wiehenvenator'' cechował się podobną budową szkieletową. Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/theropods].]] | ||
==Paleoekologia== | ==Paleoekologia== | ||
− | Podobnie jak większość teropodów, ''Wiehenvenator'' był mięsożercą. Ponieważ żył na licznych w ówczesnej Europie wyspach, prawdopodobne wydaje się, że często żywił się wyrzuconymi na brzeg martwymi rybami czy krokodylami. Oprócz tego mógł też polować na zwierzęta lądowe. | + | Podobnie jak większość teropodów, ''Wiehenvenator'' był mięsożercą. Ponieważ żył na licznych w ówczesnej Europie wyspach, prawdopodobne wydaje się, że często żywił się wyrzuconymi na brzeg martwymi rybami czy krokodylami. Oprócz tego mógł też polować na zwierzęta lądowe. ''Wiehenvenator'' wspiera hipotezę, że megalozauroidy były częste w środowiskach przybrzeżnych, podczas gdy allozauroidy żyły zwykle bardziej w głębi lądu (Rauhut i in., 2016). |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
− | + | | {{V|''Wiehenvenator''}} | |
− | | [[Rauhut]], [[ | + | | {{Kpt|[[Oliver Rauhut|Rauhut]], [[Tom Hübner|Hübner]]}} i {{Kpt|[[Klaus-Peter Lanser|Lanser]]}}, [[2016]] |
|- | |- | ||
− | + | | {{V|''W. albati''}} | |
− | | [[Rauhut]], [[ | + | | {{Kpt|[[Oliver Rauhut|Rauhut]], [[Tom Hübner|Hübner]]}} i {{Kpt|[[Klaus-Peter Lanser|Lanser]]}}, [[2016]] |
|} | |} | ||
Linia 91: | Linia 93: | ||
<small>Mortimer, M. (2016 online). ''The Monster of Minden published at last.'' The Theropod Database Blog. [http://theropoddatabase.blogspot.com/2016/08/the-monster-of-minden-published-at-last.html] | <small>Mortimer, M. (2016 online). ''The Monster of Minden published at last.'' The Theropod Database Blog. [http://theropoddatabase.blogspot.com/2016/08/the-monster-of-minden-published-at-last.html] | ||
− | Rauhut, O., Hübner, T., Lanser, K. (2016 | + | Rauhut, O., Hübner, T., Lanser, K. (2016).'' A new megalosaurid theropod dinosaur from the late Middle Jurassic (Callovian) of north-western Germany: implications for theropod evolution and faunal turnover in the Jurassic.'' Palaeontologia Electronica. 19.2.26A: 1-65. [http://palaeo-electronica.org/content/2016/1536-german-jurassic-megalosaurid]. |
− | |||
− | |||
</small> | </small> | ||
Aktualna wersja na dzień 23:33, 19 paź 2023
Autor: | Korekta: |
Kamil Kamiński | Maciej Ziegler |
Wiehenvenator (wiehenwenator) | |
---|---|
Długość: | > 7,9-8,3 m |
Masa: | ? |
Miejsce występowania: | Niemcy – Nadrenia Północna-Westfalia |
Czas występowania | ok. 165-164 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja wiehenwenatora. Autor: I do dinosaurs [3]. | |
Mapa znalezisk: | |
Wczytywanie mapy…
|
Wstęp
Wiehenvenator to rodzaj dość dużego teropoda ze środkowej jury. Jego szczątki odkryto na terenie współczesnych Niemiec. Wg Rauhuta i in. (2016) jego najbliższym krewnym był Torvosaurus.
Etymologia
Nazwa Wiehenvenator pochodzi od łańcucha wzgórz Wiehengebirge, ciągnącego się na południe od miasta Minden w Niemczech, oraz łacińskiego słowa venator, czyli „myśliwy”. Epitet gatunkowy albati honoruje Friedricha Albata - odkrywcę tego dinozaura.
Materiał kopalny
Holotyp to niekompletny szkielet z fragmentaryczną czaszką jednego, niedorosłego osobnika (brak „external fundamental system”). Obejmuje on kilka kości z prawej strony czaszki (k. przedszczękową, szczękową, łzową, zaoczodołową, fragment k. kwadratowo-jarzmowej, fragment k. zębowej i sześć zębów), trzy kręgi ogonowe, pięć całych żeber i fragmenty innych, parę zrośniętych gastralii, paliczek dłoni, obie k. strzałkowe, prawą k. skokową i niekompletną prawą k. piętową. Do tego osobnika mogą też należeć dwa fragmentaryczne kręgi ogonowe, znalezione w innym czasie. Szczątki znaleziono w osadach morskich. Prawdopodobnie po śmierci zwierzęcia jego ciało trafiło więc do morza, gdzie zostało pogrzebane.
Odkrycie i opis
Szczątki wiehenwenatora zostały odkryte w 1998 r. przez geologa Friedricha Albata. Jeszcze przed nazwaniem i oficjalnym opisem zdobył on sławę jako „Monster von Minden”, czyli „Potwór z Minden”. Początkowo rozmiary tego zwierzęcia szacowano nawet na 15 m długości. Wiehenvenator został opisany w 2016 r. przez zespół paleontologów: Oliver Rauhut, Tom Hübner i Klaus-Peter Lanser.
Budowa i rozmiary
Wiehenvenator był dość dużym megalozaurydem o ciężkiej budowie, podobnym do swoich krewniaków. Czaszka jest niekompletna, ale zachowane fragmenty wskazują, że była ona stosunkowo długa i niska. Nozdrza były proporcjonalnie duże, a okno przedoczodołowe niskie i wydłużone. Oczodół miał prawdopodobnie wysoki, owalny kształt. W kości szczękowej znajdowało się 13 bocznie spłaszczonych i silnie zakrzywionych zębów o piłkowanych krawędziach.
Jak podają autorzy opisu, kość szczękowa Wiehenvenator odpowiada 82% wielkości analogicznej kości Torvosaurus gurneyi, kręgi ogonowe mają rozmiary porównywalne z Torvosaurus tanneri, a kości strzałkowe są nawet nieco dłuższe niż u tego ostatniego. Na tej podstawie uznali oni, że wiehenwenator był jednym z największych europejskich teropodów, nieznacznie mniejszym od torwozaura. Rys. 3 w pracy opisującej tego teropoda sugeruje, że mierzył on ok. 7,9 m (pomiar własny) lub 8,3 m (Mortimer, 2016 online). Początkowe oceny były więc mocno przesadzone.
Paleoekologia
Podobnie jak większość teropodów, Wiehenvenator był mięsożercą. Ponieważ żył na licznych w ówczesnej Europie wyspach, prawdopodobne wydaje się, że często żywił się wyrzuconymi na brzeg martwymi rybami czy krokodylami. Oprócz tego mógł też polować na zwierzęta lądowe. Wiehenvenator wspiera hipotezę, że megalozauroidy były częste w środowiskach przybrzeżnych, podczas gdy allozauroidy żyły zwykle bardziej w głębi lądu (Rauhut i in., 2016).
Spis gatunków
Wiehenvenator | Rauhut, Hübner i Lanser, 2016 |
W. albati | Rauhut, Hübner i Lanser, 2016 |
Bibliografia
Mortimer, M. (2016 online). The Monster of Minden published at last. The Theropod Database Blog. [4]
Rauhut, O., Hübner, T., Lanser, K. (2016). A new megalosaurid theropod dinosaur from the late Middle Jurassic (Callovian) of north-western Germany: implications for theropod evolution and faunal turnover in the Jurassic. Palaeontologia Electronica. 19.2.26A: 1-65. [5].