Xenotarsosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
| − | | | + | | ok. 5,2-5,7 m (zob. [[Abelisauridae#Wymiary]] |
|- | |- | ||
! '''Masa''': | ! '''Masa''': | ||
| Linia 56: | Linia 56: | ||
==Filogeneza== | ==Filogeneza== | ||
| − | Autorzy opisu sklasyfikowali ''Xenotarsosaurus'' jako abelizauryda, i zwrócili uwagę na jego podobieństwo do ''[[Carnotaurus]]''. Później niektórzy autorzy kwestionowali jego przynależność do [[Abelisauridae]] (np. [[Ceratosauria#Allain i in., 2007|Allain i in., 2007]]). [[Matthew Carrano|Carrano]] i [[Scott Sampson|Sampson]] (2008) uznali go za abelizauroida (prawdopodobnego abelizauryda) i wymienili osiem cech kręgów i kończyn tylnych, świadczących o takim przyporządkowaniu. W nowszych analizach filogenetycznych okazywał się przedstawicielem Abelisauridae, należącym do kladu [[Brachyrostra]] ([[Ceratosauria#Tortosa_i_in..2C_2014|Tortosa i in., 2014]]; [[Ceratosauria#Filippi_i_in..2C_2016|Filippi i in., 2016]]; [[Ceratosauria#Longrich_i_in..2C_2017|Longrich i in., 2017]]; | + | Autorzy opisu sklasyfikowali ''Xenotarsosaurus'' jako abelizauryda, i zwrócili uwagę na jego podobieństwo do ''[[Carnotaurus]]''. Później niektórzy autorzy kwestionowali jego przynależność do [[Abelisauridae]] (np. [[Ceratosauria#Allain i in., 2007|Allain i in., 2007]]). [[Matthew Carrano|Carrano]] i [[Scott Sampson|Sampson]] (2008) uznali go za abelizauroida (prawdopodobnego abelizauryda) i wymienili osiem cech kręgów i kończyn tylnych, świadczących o takim przyporządkowaniu. W nowszych analizach filogenetycznych okazywał się przedstawicielem Abelisauridae, należącym do kladu [[Brachyrostra]] ([[Ceratosauria#Tortosa_i_in..2C_2014|Tortosa i in., 2014]]; [[Ceratosauria#Filippi_i_in..2C_2016|Filippi i in., 2016]]; [[Ceratosauria#Longrich_i_in..2C_2017|Longrich i in., 2017]]; Delcourt i Iori, 2020; Gianechini i in., 2021) lub też bazalnym przedstawicielem Abelisauridae, bliskim ''[[Eoabelisaurus]]'' (np. Baiano i in., 2023; Pol i in., 2024). Dokładne opisanie szczątków w 2021 r. potwierdziło jego przynależność do abelizaurydów, a także pozoliło wksazać pięć cech diagnostycznych w budowie kręgów grzbietowych, kości udowej i strzałkowej (Ibiricu i in., 2021). |
==Paleoekologia== | ==Paleoekologia== | ||
| − | ''Xenotarsosaurus'' współwystępował z kilkoma zauropodami (jak ''[[Sarmientosaurus]]'') i przedstawicielami [[ | + | ''Xenotarsosaurus'' współwystępował z kilkoma zauropodami (jak ''[[Sarmientosaurus]]'') i przedstawicielami [[Neornithischia]] (m.in. ''[[Secernosaurus]]'' i ''[[Notohypsilophodon]]''). Mogły one stanowić ofiary tego teropoda. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 72: | Linia 72: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small>Carrano, M.T. & Sampson, S.D. (2008) "The phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 6, 182-236. | <small>Carrano, M.T. & Sampson, S.D. (2008) "The phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 6, 182-236. | ||
| + | |||
| + | Ibiricu, L.M.,. Baiano, M.A., Martinez, R.D., Alvarez, B.N., Lamanna, M.C. & Casal, G.A. (2024). "A detailed osteological description of ''Xenotarsosaurus bonapartei'' (Theropoda: Abelisauridae): implications for abelisauroid phylogeny." Cretaceous Research 104829, [[https://doi.org/10.1016/j.cretres.2021.104829]]. | ||
Martínez, R.D., Giménez, O., Rodríguez, J., Bochatey, G. (1986) "Xenotarsosaurus bonapartei nov. gen. et sp. (Carnosauria, Abelisauridae), un nuevo Theropoda de la Formacion Bajo Barreal, Chubut, Argentina", IV Congreso Argentino de Paleontologia y Bioestratigrafia 1: 23-31<small> | Martínez, R.D., Giménez, O., Rodríguez, J., Bochatey, G. (1986) "Xenotarsosaurus bonapartei nov. gen. et sp. (Carnosauria, Abelisauridae), un nuevo Theropoda de la Formacion Bajo Barreal, Chubut, Argentina", IV Congreso Argentino de Paleontologia y Bioestratigrafia 1: 23-31<small> | ||
Aktualna wersja na dzień 21:08, 18 wrz 2024
| Autor: | Korekta: |
| Kamil Kamiński, Tomasz Sokołowski | Maciej Ziegler |
| Xenotarsosaurus (ksenotarsozaur) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 5,2-5,7 m (zob. Abelisauridae#Wymiary |
| Masa: | ok. 658-750 kg |
| Miejsce występowania: | Argentyna – Chubut |
| Czas występowania | „środkowa” kreda (cenoman-turon) |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Xenotarsosaurus . Autor: Anto009. [1]. | |
Wstęp
Xenotarsosaurus to tajemniczy rodzaj abelizauroida, który żył w „środkowej” kredzie na terenach obecnej argentyńskiej prowincji Czubut. Został opisany w 1986 r. przez zespół paleontologów: Rubén Martínez, Olga Giménez, Jorge Rodríguez i Graciela Bochatey. Podobnie jak wielu innych przedstawicieli tej grupy teropodów, znany jest jedynie z bardzo fragmentarycznego materiału, w związku z czym jego dokładna systematyka, rozmiary i wygląd pozostają w dużej mierze dyskusyjne. Wyróżniał się nietypową budową kości stępu.
Materiał kopalny
Holotyp (PVL 612) obejmuje kość udową, piszczelową, strzałkową, oraz kość skokową i piętową (ang. astragalocalcaneum). Okaz UNPSJB PV 184 to dwa przednie kręgi grzbietowe.
Z nieco młodszych osadów formacji Bajo Barreal pochodzi kość szczękowa i materiał pozaczaszkowy abelizauryda, być może należący do Xenotarsosaurus, jednak nie można tego na chwile obecną w pełni potwierdzić (Carrano i Sampson, 2008).
Etymologia
Nazwa Xenotarsosaurus pochodzi z greki i oznacza "jaszczur o dziwnym stępie" (xenos znaczy "dziwny", tarsos to po prostu "stęp", a sauros oznacza "jaszczur") - zawdzięcza ją nietypowej budowie kości stopy. Epitet gatunkowy bonapartei został nadany na cześć argentyńskigo paleontologa – Jose Bonaparte.
Filogeneza
Autorzy opisu sklasyfikowali Xenotarsosaurus jako abelizauryda, i zwrócili uwagę na jego podobieństwo do Carnotaurus. Później niektórzy autorzy kwestionowali jego przynależność do Abelisauridae (np. Allain i in., 2007). Carrano i Sampson (2008) uznali go za abelizauroida (prawdopodobnego abelizauryda) i wymienili osiem cech kręgów i kończyn tylnych, świadczących o takim przyporządkowaniu. W nowszych analizach filogenetycznych okazywał się przedstawicielem Abelisauridae, należącym do kladu Brachyrostra (Tortosa i in., 2014; Filippi i in., 2016; Longrich i in., 2017; Delcourt i Iori, 2020; Gianechini i in., 2021) lub też bazalnym przedstawicielem Abelisauridae, bliskim Eoabelisaurus (np. Baiano i in., 2023; Pol i in., 2024). Dokładne opisanie szczątków w 2021 r. potwierdziło jego przynależność do abelizaurydów, a także pozoliło wksazać pięć cech diagnostycznych w budowie kręgów grzbietowych, kości udowej i strzałkowej (Ibiricu i in., 2021).
Paleoekologia
Xenotarsosaurus współwystępował z kilkoma zauropodami (jak Sarmientosaurus) i przedstawicielami Neornithischia (m.in. Secernosaurus i Notohypsilophodon). Mogły one stanowić ofiary tego teropoda.
Spis gatunków
| Xenotarsosaurus | Martínez, Giménez, Rodríguez i Bochatey, 1986 |
| X. bonapartei | Martínez, Giménez, Rodríguez i Bochatey, 1986 |
Bibliografia
Carrano, M.T. & Sampson, S.D. (2008) "The phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 6, 182-236.
Ibiricu, L.M.,. Baiano, M.A., Martinez, R.D., Alvarez, B.N., Lamanna, M.C. & Casal, G.A. (2024). "A detailed osteological description of Xenotarsosaurus bonapartei (Theropoda: Abelisauridae): implications for abelisauroid phylogeny." Cretaceous Research 104829, [[2]].
Martínez, R.D., Giménez, O., Rodríguez, J., Bochatey, G. (1986) "Xenotarsosaurus bonapartei nov. gen. et sp. (Carnosauria, Abelisauridae), un nuevo Theropoda de la Formacion Bajo Barreal, Chubut, Argentina", IV Congreso Argentino de Paleontologia y Bioestratigrafia 1: 23-31
