Probrachylophosaurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (Thompson i in., 2021)
 
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 2: Linia 2:
 
{{Opis
 
{{Opis
 
  |Autor                  = [[Adrian Sztuba]]
 
  |Autor                  = [[Adrian Sztuba]]
  |Korekta                 
+
  |Korekta                = [[Paweł Konarzewski]]
 
  |nazwa                  = ''Probrachylophosaurus'' (probrachylofozaur)
 
  |nazwa                  = ''Probrachylophosaurus'' (probrachylofozaur)
 
  |długość                =  
 
  |długość                =  
Linia 10: Linia 10:
 
  |miejsce                = [[USA]] - Montana
 
  |miejsce                = [[USA]] - Montana
 
<small>(formacja [[Judith River]])</small>
 
<small>(formacja [[Judith River]])</small>
 +
<hr>
 +
[[Kanada]] - Alberta
 +
 +
<small>(formacja [[Foremost]])</small>
 
|czas                  = {{Występowanie|80|79}}
 
|czas                  = {{Występowanie|80|79}}
ok. 79-80 [[Ma]]<br>
+
ok. 80-79  [[Ma]]<br>
 
<small>[[późna kreda]] (wczesny [[kampan]])</small>
 
<small>[[późna kreda]] (wczesny [[kampan]])</small>
 
  |systematyka            =  
 
  |systematyka            =  
Linia 28: Linia 32:
 
[[Brachylophosaurini]]
 
[[Brachylophosaurini]]
 
|grafika                = Probrachylophosaurus restoration.jpg
 
|grafika                = Probrachylophosaurus restoration.jpg
|podpis                = Rekonstrukcja głowy. Autor: Danny Cicchetti.
+
|podpis                = Rekonstrukcja głowy. Autor: Danny Cicchetti.  
 +
[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Probrachylophosaurus_restoration.jpg]
 
|mapa                  =
 
|mapa                  =
 
}}
 
}}
Linia 36: Linia 41:
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
 
[[Plik: Probrachylophosaurus.jpg|300px|thumb|right|Czaszka ''P. bergeri''. Autor zdjęcia: ケラトプスユウタ[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Probrachylophosaurus.jpg].]]
 
[[Plik: Probrachylophosaurus.jpg|300px|thumb|right|Czaszka ''P. bergeri''. Autor zdjęcia: ケラトプスユウタ[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Probrachylophosaurus.jpg].]]
Holotyp - MOR 2929 - to dość kompletny, choć [[Szkielet artykułowany|nieartykułowany]] szkielet z czaszką. Drugi okaz - MOR 1097 - to fragmentaryczna czaszka niedojrzałego osobnika. Okazy odnaleziono w stanie Montana, w skałach formacji [[Judith River]], datowanych na 79.5 - 75.8 miliona lat.  
+
Holotyp - MOR 2929 - to dość kompletny, choć [[Szkielet artykułowany|nieartykułowany]] szkielet z czaszką. Drugi okaz - MOR 1097 - to fragmentaryczna czaszka niedojrzałego osobnika. Okazy odnaleziono w stanie Montana, w skałach formacji [[Judith River]].  
 +
 
 +
Szczątki przypisywane do ''Probrachylophosaurus'' odnaleziono również w kanadyjskiej formacji Foremost (Thompson i in., 2021).  
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Nazwa rodzajowa oznacza "Przed krótkogrzebieniastym jaszczurem", co odnosi się do tego, że jest on starszy od ''[[Brachylophosaurus]]''. Nazwa gatunkowa - ''bergeri'' - honoruje Sam'a Berger'a, który był właścicielem terenów, na których znaleziono skamieniałości tego dinozaura.
+
Nazwa rodzajowa oznacza "przed krótkogrzebieniastym jaszczurem", co odnosi się do tego, że jest on starszy od ''[[Brachylophosaurus]]''. Nazwa gatunkowa - ''bergeri'' - honoruje Sama Bergera, który był właścicielem terenów, na których znaleziono skamieniałości tego dinozaura.
  
 
==Budowa==
 
==Budowa==
''Probrachylophosaurus'' miał bardzo mały grzebień na szczycie czaszki, utworzony z kości nosowych. Długość tego grzebienia u MOR 2919 wynosi 8 cm, a  3,2 cm u MOR 1087. U ''Probrachylophosaurus'' grzebień przypominał grzebień u młodocianych osobników ''[[Brachylophosaurus]]'' - był trójkątny w przekroju i był wyższy i węższy, niż u dorosłych ''[[Brachylophosaurus]]''. MOR 2919 jest jednak dużym hadrozaurem, co  (razem z badaniami histologicznymi, zob. niżej) potwierdza, że jest to osobnik dorosły, a nie po prostu młody ''[[Brachylophosaurus]]''.  
+
''Probrachylophosaurus'' miał bardzo mały grzebień na szczycie czaszki, utworzony z kości nosowych. Długość tego grzebienia u MOR 2919 wynosi 8 cm, a  u MOR 1087 - 3,2 cm . Przypominał on grzebień u młodocianych osobników ''[[Brachylophosaurus]]'' - był trójkątny w przekroju, a także wyższy i węższy, niż u dorosłych ''[[Brachylophosaurus]]''. MOR 2919 jest jednak dużym hadrozaurem, co  (razem z badaniami histologicznymi, zob. niżej) potwierdza, że jest to osobnik dorosły, a nie po prostu młody ''[[Brachylophosaurus]]''.  
  
Poszczególne cechy anatomiczne tego dinozaura są najbardziej zbliżone albo do ''[[Acristavus]]'', albo do ''[[Brachylophosaurus]]'', lub są pośrednie między tymi dinozaurami. To, wraz z obecnością maleńkiego grzebienia (''[[Brachylophosaurus]]'' miał większy grzebień, ''[[Acristavus]]'' nie miał go wcale) wskazuje na to, że ''Probrachylophosaurus'' był formą pośrednią między ''[[Acristavus]]'', a ''[[Brachylophosaurus]]''.
+
Poszczególne cechy anatomiczne tego dinozaura są najbardziej zbliżone albo do ''[[Acristavus]]'', albo do ''[[Brachylophosaurus]]'', lub są pośrednie między tymi dinozaurami. To, wraz z obecnością maleńkiego grzebienia (''[[Brachylophosaurus]]'' miał większy grzebień, ''[[Acristavus]]'' nie miał go wcale), wskazuje na to, że ''Probrachylophosaurus'' był formą pośrednią między ''[[Acristavus]]'', a ''[[Brachylophosaurus]]''.
  
W przekroju kości piszczelowej MOR 2919 widoczne jest 14 linii spowolnienia wzrostu, co oznacza, że ten osobnik w chwili śmierci miał 14 lat. W pierwszych latach życia osobnik ten rósł najszybciej. W wieku 5 lat tempo wzrostu spadło, co mogło być momentem osiągnięcia dojrzałości płciowej. Dalej tempo wzrostu malało coraz bardziej, lecz się nie zatrzymało, co świadczy o tym, że ten osobnik nie osiągnął jeszcze dojrzałości szkieletowej.  
+
W przekroju kości piszczelowej MOR 2919 widoczne jest 14 linii spowolnienia wzrostu, co oznacza, że ten osobnik w chwili śmierci miał 14 lat. W pierwszych latach życia okaz ten rósł najszybciej. W wieku 5 lat tempo wzrostu spadło, co mogło być momentem osiągnięcia dojrzałości płciowej. Dalej tempo wzrostu malało coraz bardziej, lecz się nie zatrzymało, co świadczy o tym, że ten osobnik nie osiągnął jeszcze dojrzałości szkieletowej.  
  
 
==Systematyka==
 
==Systematyka==
Linia 61: Linia 68:
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
<small> Freedman, E. A. i Horner, J. R., 2015 "A New Brachylophosaurin Hadrosaur (Dinosauria: Ornithischia) with an Intermediate Nasal Crest from the Campanian Judith River Formation of Northcentral Montana." PLOS One 10.11 (2015): e0141304.
+
<small> Freedman, E. A. i Horner, J. R., (2015). "A New Brachylophosaurin Hadrosaur (Dinosauria: Ornithischia) with an Intermediate Nasal Crest from the Campanian Judith River Formation of Northcentral Montana." PLOS One 10.11 (2015): e0141304. [https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0141304].
 +
 
 +
Thompson, M. G., Bedek, F. V., Schröder-Adams, C., Evans, D. C., & Ryan, M. J. (2021). "The oldest occurrence of brachylophosaurin hadrosaurids in Canada". Canadian Journal of Earth Sciences, 58(10), 993-1004. [[doi:10.1139/cjes-2020-0007]]
 
</small>
 
</small>
  
Linia 71: Linia 80:
 
[[Kategoria:Ameryka Północna]]
 
[[Kategoria:Ameryka Północna]]
 
[[Kategoria:USA]]
 
[[Kategoria:USA]]
 +
[[Kategoria:Kanada]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kampan]]
 
[[Kategoria:Kampan]]

Aktualna wersja na dzień 12:01, 27 sie 2023

Autor: Adrian Sztuba
Korekta: Paweł Konarzewski


Probrachylophosaurus (probrachylofozaur)
Dieta roślinożerny
Miejsce USA - Montana

(formacja Judith River)


Kanada - Alberta

(formacja Foremost)

Czas
252 201 145
66

ok. 80-79 Ma
późna kreda (wczesny kampan)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Ornithopoda

Iguanodontia

Hadrosauridae

Saurolophinae

Brachylophosaurini

Probrachylophosaurus restoration.jpg
Rekonstrukcja głowy. Autor: Danny Cicchetti.

[2]

Wstęp

Probrachylophosaurus to rodzaj hadrozauryda żyjącego w późnej kredzie, na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Jest on interesujący, ponieważ posiada cechy pośrednie między Acristavus, a Brachylophosaurus.

Materiał kopalny

Czaszka P. bergeri. Autor zdjęcia: ケラトプスユウタ[1].

Holotyp - MOR 2929 - to dość kompletny, choć nieartykułowany szkielet z czaszką. Drugi okaz - MOR 1097 - to fragmentaryczna czaszka niedojrzałego osobnika. Okazy odnaleziono w stanie Montana, w skałach formacji Judith River.

Szczątki przypisywane do Probrachylophosaurus odnaleziono również w kanadyjskiej formacji Foremost (Thompson i in., 2021).

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza "przed krótkogrzebieniastym jaszczurem", co odnosi się do tego, że jest on starszy od Brachylophosaurus. Nazwa gatunkowa - bergeri - honoruje Sama Bergera, który był właścicielem terenów, na których znaleziono skamieniałości tego dinozaura.

Budowa

Probrachylophosaurus miał bardzo mały grzebień na szczycie czaszki, utworzony z kości nosowych. Długość tego grzebienia u MOR 2919 wynosi 8 cm, a u MOR 1087 - 3,2 cm . Przypominał on grzebień u młodocianych osobników Brachylophosaurus - był trójkątny w przekroju, a także wyższy i węższy, niż u dorosłych Brachylophosaurus. MOR 2919 jest jednak dużym hadrozaurem, co (razem z badaniami histologicznymi, zob. niżej) potwierdza, że jest to osobnik dorosły, a nie po prostu młody Brachylophosaurus.

Poszczególne cechy anatomiczne tego dinozaura są najbardziej zbliżone albo do Acristavus, albo do Brachylophosaurus, lub są pośrednie między tymi dinozaurami. To, wraz z obecnością maleńkiego grzebienia (Brachylophosaurus miał większy grzebień, Acristavus nie miał go wcale), wskazuje na to, że Probrachylophosaurus był formą pośrednią między Acristavus, a Brachylophosaurus.

W przekroju kości piszczelowej MOR 2919 widoczne jest 14 linii spowolnienia wzrostu, co oznacza, że ten osobnik w chwili śmierci miał 14 lat. W pierwszych latach życia okaz ten rósł najszybciej. W wieku 5 lat tempo wzrostu spadło, co mogło być momentem osiągnięcia dojrzałości płciowej. Dalej tempo wzrostu malało coraz bardziej, lecz się nie zatrzymało, co świadczy o tym, że ten osobnik nie osiągnął jeszcze dojrzałości szkieletowej.

Systematyka

Wraz z Acristavus, Brachylophosaurus i Maiasaura tworzy klad Brachylophosaurini.

Spis gatunków

Probrachylophosaurus Freedman i Horner, 2015
P. bergeri Freedman i Horner, 2015

Bibliografia

Freedman, E. A. i Horner, J. R., (2015). "A New Brachylophosaurin Hadrosaur (Dinosauria: Ornithischia) with an Intermediate Nasal Crest from the Campanian Judith River Formation of Northcentral Montana." PLOS One 10.11 (2015): e0141304. [3].

Thompson, M. G., Bedek, F. V., Schröder-Adams, C., Evans, D. C., & Ryan, M. J. (2021). "The oldest occurrence of brachylophosaurin hadrosaurids in Canada". Canadian Journal of Earth Sciences, 58(10), 993-1004. doi:10.1139/cjes-2020-0007