Malawisaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "{{DISPLAYTITLE:''Malawisaurus''}} {{Opis |Autor = Maciej Ziegler, Kamil Kamiński |Korekta = |nazwa = ''Mala...") |
m |
||
| (Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|długość = 9-16 m | |długość = 9-16 m | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |masa = | + | |masa = 5-10 t |
|dieta = roślinożerny | |dieta = roślinożerny | ||
|miejsce = [[Malawi]] | |miejsce = [[Malawi]] | ||
| Linia 44: | Linia 44: | ||
[[Plik: August_1,_2012_-_Malawisaurus_on_Display_at_the_Royal_Ontario_Museum.jpg|300px|thumb|right|Zrekonstruowany szkielet. Autor zdjęcia: CaptMondo [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:August_1,_2012_-_Malawisaurus_on_Display_at_the_Royal_Ontario_Museum.jpg].]] | [[Plik: August_1,_2012_-_Malawisaurus_on_Display_at_the_Royal_Ontario_Museum.jpg|300px|thumb|right|Zrekonstruowany szkielet. Autor zdjęcia: CaptMondo [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:August_1,_2012_-_Malawisaurus_on_Display_at_the_Royal_Ontario_Museum.jpg].]] | ||
Malawizaur był niedużym (jak na zauropoda) czworonożnym roślinożercą. Żył obok innego tytanozaura – ''[[Karongasaurus]]''. Kości czaszki malawizaura wskazują na dość krótki i wysoki kształt głowy, typowy dla grupy [[Macronaria]]. W kości zębowej znajdowało się co najmniej po 15 zębów, które zajmowały 2/3 długości wspomnianej kości (Gomani, 2005). U bardziej zaawansowanych tytanozaurów zęby znajdowały się jedynie z przodu szczęk (Jacobs i in., 1993). Szyja była długa, szeroka i głęboka. Jak kilka innych tytanozaurów, ''Malawisaurus'' był pokryty pancerzem, podobnym do tego, który występował u ''[[Saltasaurus]]''. Znaleziona osteoderma mierzy 190 mm długości i 95 mm szerokości. | Malawizaur był niedużym (jak na zauropoda) czworonożnym roślinożercą. Żył obok innego tytanozaura – ''[[Karongasaurus]]''. Kości czaszki malawizaura wskazują na dość krótki i wysoki kształt głowy, typowy dla grupy [[Macronaria]]. W kości zębowej znajdowało się co najmniej po 15 zębów, które zajmowały 2/3 długości wspomnianej kości (Gomani, 2005). U bardziej zaawansowanych tytanozaurów zęby znajdowały się jedynie z przodu szczęk (Jacobs i in., 1993). Szyja była długa, szeroka i głęboka. Jak kilka innych tytanozaurów, ''Malawisaurus'' był pokryty pancerzem, podobnym do tego, który występował u ''[[Saltasaurus]]''. Znaleziona osteoderma mierzy 190 mm długości i 95 mm szerokości. | ||
| + | |||
| + | Badania puszki mózgowej ujawniły, że boczny kanał półkolisty malawizaura był dłuższy i smuklejszy niż u większości zauropodów, co mogło uwydatniać boczne ruchy głowy i oczu, podobnie jak u ''[[Sarmientosaurus]]''. Z kolei przedni kanał półkolisty był większy niż można by oczekiwać od tej wielkości zauropoda. Sugeruje to większą wrażliwość i wolniejsze ruchy głowy w płaszczyźnie pionowej (Andrzejewski i in., 2019). | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| {{V|''Malawisaurus''}} | | {{V|''Malawisaurus''}} | ||
| − | | ({{Kpt|[[Samuel Haughton|Haughton]]}}, [[1928]] {{Kpt|[[Louis Jacobs|Jacobs]], [[Dale Winkler|Winkler]], [[William Downs|Downs]]}} i {{Kpt|[[Elizabeth Gomani|Gomani]]}}, [[1993]] | + | | ({{Kpt|[[Samuel Haughton|Haughton]]}}, [[1928]]) {{Kpt|[[Louis Jacobs|Jacobs]], [[Dale Winkler|Winkler]], [[William Downs|Downs]]}} i {{Kpt|[[Elizabeth Gomani|Gomani]]}}, [[1993]] |
|- | |- | ||
| {{V|''M. dixeyi''}} | | {{V|''M. dixeyi''}} | ||
| − | | ({{Kpt|[[Samuel Haughton|Haughton]]}}, [[1928]] {{Kpt|[[Louis Jacobs|Jacobs]], [[Dale Winkler|Winkler]]}} i {{Kpt|[[Elizabeth Gomani|Gomani]]}}, [[1993]] | + | | ({{Kpt|[[Samuel Haughton|Haughton]]}}, [[1928]]) {{Kpt|[[Louis Jacobs|Jacobs]], [[Dale Winkler|Winkler]]}} i {{Kpt|[[Elizabeth Gomani|Gomani]]}}, [[1993]] |
|- | |- | ||
| = ''[[Gigantosaurus]] dixeyi'' | | = ''[[Gigantosaurus]] dixeyi'' | ||
| Linia 57: | Linia 59: | ||
|- | |- | ||
| = ''[[Tornieria]] dixeyi'' | | = ''[[Tornieria]] dixeyi'' | ||
| − | | {{Kpt|[[Friedrich von Huene|von Huene]], [[1932]]}} | + | | ({{Kpt|[[Samuel Haughton|Haughton]]}}, [[1928]]) {{Kpt|[[Friedrich von Huene|von Huene]], [[1932]]}} |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| + | Andrzejewski, K.A., Polcyn, M.J., Winkler, D.A., Gomani, E. & Jacobs, L.L. (2019). "The braincase of Malawisaurus dixeyi (Sauropoda: Titanosauria): A 3D reconstruction of the brain endocast and inner ear." PLoS ONE 14(2): e0211423. [[doi: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0211423]]. | ||
| + | |||
Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) ''"Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage"'' PLoS Biology, 12(5), e1001853. [[doi:10.1371/journal.pbio.1001853]] | Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) ''"Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage"'' PLoS Biology, 12(5), e1001853. [[doi:10.1371/journal.pbio.1001853]] | ||
Gomani, E.M. (2005). “Sauropod dinosaurs from the Early Cretaceous of Malawi”. Palaeontologia Electronica. 8 (1). | Gomani, E.M. (2005). “Sauropod dinosaurs from the Early Cretaceous of Malawi”. Palaeontologia Electronica. 8 (1). | ||
| − | Jacobs, L.L., Winkler, D.A., Downs, W.R. & Gomani, E.M. ( | + | Jacobs, L.L., Winkler, D.A., Downs, W.R. & Gomani, E.M. (1993). “New material of an Early Cretaceous titanosaurid sauropod dinosaur from Malawi.” Palaeontology. 36 (3). |
Paul, G.S. (2010). "''The Princeton Field Guide to Dinosaurs''" wyd. Princeton University. | Paul, G.S. (2010). "''The Princeton Field Guide to Dinosaurs''" wyd. Princeton University. | ||
Aktualna wersja na dzień 18:49, 19 sty 2020
| Autor: | Maciej Ziegler, Kamil Kamiński |
| Malawisaurus (malawizaur) | |
|---|---|
| Długość | 9-16 m |
| Masa | 5-10 t |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Malawi |
| Czas | |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja głowy malawizaura. Autor: Eigens Werk. | |
Wstęp
Malawisaurus to rodzaj stosunkowo niedużego zauropoda z kladu Titanosauria żyjącego we wczesnej kredzie na obszarze dzisiejszego Malawi w Afryce. Był jednym z najwcześniejszych przedstawicieli tej licznej grupy zauropodów. Początkowo zaliczano go do rodzaju Gigantosaurus, a następnie Tornieria. W 1993 r. Jacobs i in. utworzyli dla niego osobny rodzaj.
Etymologia
Nazwa Malawisaurus oznacza „jaszczur z Malawi”.
Materiał kopalny
Szczątki malawizaura pochodzą od wielu osobników, materiał kostny to: kość przedszczękowa, część kości szczękowej, kość jarzmowa, kość ciemieniowa, kość kwadratowa, powierzchnia podstawy czaszki, kość zębowa, kość płatowa, zęby, kręgi: 18 szyjnych, 10 piersiowych, 51 ogonowych i 24 szewrony, żebra, kość krucza, kości łokciowe, ramienne, kość promieniowa, kości śródstopia, kość kulszowa, część kości udowej, kość strzałkowa , kość piszczelowa (Gomani, 2005).
Budowa
Malawizaur był niedużym (jak na zauropoda) czworonożnym roślinożercą. Żył obok innego tytanozaura – Karongasaurus. Kości czaszki malawizaura wskazują na dość krótki i wysoki kształt głowy, typowy dla grupy Macronaria. W kości zębowej znajdowało się co najmniej po 15 zębów, które zajmowały 2/3 długości wspomnianej kości (Gomani, 2005). U bardziej zaawansowanych tytanozaurów zęby znajdowały się jedynie z przodu szczęk (Jacobs i in., 1993). Szyja była długa, szeroka i głęboka. Jak kilka innych tytanozaurów, Malawisaurus był pokryty pancerzem, podobnym do tego, który występował u Saltasaurus. Znaleziona osteoderma mierzy 190 mm długości i 95 mm szerokości.
Badania puszki mózgowej ujawniły, że boczny kanał półkolisty malawizaura był dłuższy i smuklejszy niż u większości zauropodów, co mogło uwydatniać boczne ruchy głowy i oczu, podobnie jak u Sarmientosaurus. Z kolei przedni kanał półkolisty był większy niż można by oczekiwać od tej wielkości zauropoda. Sugeruje to większą wrażliwość i wolniejsze ruchy głowy w płaszczyźnie pionowej (Andrzejewski i in., 2019).
Spis gatunków
| Malawisaurus | (Haughton, 1928) Jacobs, Winkler, Downs i Gomani, 1993 |
| M. dixeyi | (Haughton, 1928) Jacobs, Winkler i Gomani, 1993 |
| = Gigantosaurus dixeyi | Haughton, 1928 |
| = Tornieria dixeyi | (Haughton, 1928) von Huene, 1932 |
Bibliografia
Andrzejewski, K.A., Polcyn, M.J., Winkler, D.A., Gomani, E. & Jacobs, L.L. (2019). "The braincase of Malawisaurus dixeyi (Sauropoda: Titanosauria): A 3D reconstruction of the brain endocast and inner ear." PLoS ONE 14(2): e0211423. doi: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0211423.
Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853
Gomani, E.M. (2005). “Sauropod dinosaurs from the Early Cretaceous of Malawi”. Palaeontologia Electronica. 8 (1).
Jacobs, L.L., Winkler, D.A., Downs, W.R. & Gomani, E.M. (1993). “New material of an Early Cretaceous titanosaurid sauropod dinosaur from Malawi.” Palaeontology. 36 (3).
Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:August_1,_2012_-_Malawisaurus_on_Display_at_the_Royal_Ontario_Museum.jpg){kind=link}