Ruyangosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
(Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika) | |||
Linia 2: | Linia 2: | ||
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Kamil Kamiński]] | |Autor = [[Kamil Kamiński]] | ||
− | |Korekta = | + | |Korekta = [[Krzysztof Stuchlik]] |
|nazwa = ''Ruyangosaurus'' | |nazwa = ''Ruyangosaurus'' | ||
|długość = ok. 25 ?(>30 m) | |długość = ok. 25 ?(>30 m) | ||
Linia 10: | Linia 10: | ||
|miejsce = [[Chiny]], Henan | |miejsce = [[Chiny]], Henan | ||
<small>([[formacja]] [[Haoling]])</small> | <small>([[formacja]] [[Haoling]])</small> | ||
− | |czas = {{Występowanie| | + | |czas = {{Występowanie|121.4|100.5}} |
− | ok. | + | ok. 124,1-100,5 [[Ma]]<br> |
<small>wczesna [[kreda]] ([[apt]] - [[alb]])</small> | <small>wczesna [[kreda]] ([[apt]] - [[alb]])</small> | ||
|systematyka = | |systematyka = | ||
[[Dinosauria]] | [[Dinosauria]] | ||
+ | |||
+ | [[Saurischia]] | ||
+ | |||
+ | [[Sauropodomorpha]] | ||
[[Sauropoda]] | [[Sauropoda]] | ||
+ | |||
+ | [[Macronaria]] | ||
?[[Titanosauriformes]] | ?[[Titanosauriformes]] | ||
Linia 23: | Linia 29: | ||
??[[Titanosauria]] | ??[[Titanosauria]] | ||
− | |grafika = | + | |grafika = Ruyangosaurus skeletal by Gunnar Bivens.png |
− | |podpis = Rekonstrukcja '' | + | |podpis = Rekonstrukcja szkieletu ''Ruyangosaurus''. Na biało zostały zaznaczone odnalezione kości. Autor: Gunnar Bivens. Źródło: [https://www.deviantart.com/gunnarbivens/art/Ruyangosaurus-giganteus-Mk-III-Skeletal-895239633] |
|PorównanieGrupa = | |PorównanieGrupa = | ||
|PorównanieDługość = | |PorównanieDługość = | ||
|mapa = | |mapa = | ||
}} | }} | ||
− | |||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Ruyangosaurus'' to [[rodzaj]] ogromnego [[Sauropoda|zauropoda]] z [[klad]]u [[Titanosauria]] żyjącego na początku późnej kredy na terenie dzisiejszych Chin. Niestety, podobnie jak w przypadku większość gigantycznych dinozaurów, znamy jedynie kilka kości tego zwierzęcia. ''Ruyangosaurus'' został nazwany i opisany w 2009 r. przez Junchanga Lü oraz współpracowników. | ''Ruyangosaurus'' to [[rodzaj]] ogromnego [[Sauropoda|zauropoda]] z [[klad]]u [[Titanosauria]] żyjącego na początku późnej kredy na terenie dzisiejszych Chin. Niestety, podobnie jak w przypadku większość gigantycznych dinozaurów, znamy jedynie kilka kości tego zwierzęcia. ''Ruyangosaurus'' został nazwany i opisany w 2009 r. przez Junchanga Lü oraz współpracowników. | ||
Linia 43: | Linia 48: | ||
==Budowa i rozmiary== | ==Budowa i rozmiary== | ||
− | ''Ruyangosaurus'' był prawdopodobnie największym kredowym dinozaurem Azji. Jego rozmiary są jednak trudne do oszacowania ze względu na niedostatek szczątków i dość nietypowe proporcje. Wydaje się, że ''Ruyangosaurus'' miał krótki, ale krępy i szeroki tułów, muskularną szyję z masywnymi żebrami szyjnymi, a także wydłużoną kość udową i stosunkowo krótką kość piszczelową. Tę pierwszą na podstawie zachowanego fragmentu oszacowano na 200-235 cm, podczas gdy kość piszczelowa mierzyła 127 cm (Sassani i Bivens (2017). Odkryta później kompeltna kość udowa mierzy 167 cm (Lü i in., 2014). Budowa szkieletu osiowego zbliża go do ''[[Puertasaurus]]'', a budowa kończyn – m.in. do ''[[Malawisaurus]]''. Lü i in. (2014) na podstawie nowych szczątków ustalili, że ''Ruyangosaurus'' miał niezwykle wydłużone kręgi szyjne (ich trzony przekraczały 120 cm). | + | ''Ruyangosaurus'' był prawdopodobnie największym kredowym dinozaurem Azji. Jego rozmiary są jednak trudne do oszacowania ze względu na niedostatek szczątków i dość nietypowe proporcje. Wydaje się, że ''Ruyangosaurus'' miał krótki, ale krępy i szeroki tułów, muskularną szyję z masywnymi żebrami szyjnymi, a także wydłużoną kość udową i stosunkowo krótką kość piszczelową. Tę pierwszą na podstawie zachowanego fragmentu oszacowano na 200-235 cm (później na 207 cm), podczas gdy kość piszczelowa mierzyła 127 cm (Sassani i Bivens (2017). Odkryta później kompeltna kość udowa mierzy 167 cm (Lü i in., 2014). Budowa szkieletu osiowego zbliża go do ''[[Puertasaurus]]'', a budowa kończyn – m.in. do ''[[Malawisaurus]]''. Lü i in. (2014) na podstawie nowych szczątków ustalili, że ''Ruyangosaurus'' miał niezwykle wydłużone kręgi szyjne (ich trzony przekraczały 120 cm). |
− | Sassani i Bivens (2017) podjęli się próby oszacowania długości ''Ruyangosaurus'' na podstawie porównania rozmiarów jego nielicznych znanych kości z innymi tytanozaurami. Średni wynik uzyskany pięcioma różnymi metodami to 33,5 m, przy czym wyniki wahały się od 24,6 m aż do niewiarygodnych 41,6 m. | + | Sassani i Bivens (2017) podjęli się próby oszacowania długości ''Ruyangosaurus'' na podstawie porównania rozmiarów jego nielicznych znanych kości z innymi tytanozaurami. Średni wynik uzyskany pięcioma różnymi metodami to 33,5 m, przy czym wyniki wahały się od 24,6 m aż do niewiarygodnych 41,6 m. Molina Perez i Larramendi (2020) przedstawili znacznie niższą ocenę – 24,8 m, nie uwzględnili jednak materiału przypisanego. Wcześniej Paul (2010) szacował go na 30 m. W 2014 r. Lü i in. na podstawie dodatkowego materiału kopalnego oszacowali ''Ruyangosaurus'' na 38,1 m długości, co czyniłoby go jednym z największych dinozaurów, jeśli nie największym w ogóle. Sama szyja mierzyła wg autorów 16,5 m, a głowa znajdowałaby się 14,5 m nad ziemią. |
[[Plik: Ruyangosaurus_tibia.jpg|300px|thumb|right|Krótka i masywna kość piszczelowa. Autor zdjęcia: Kumiko [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ruyangosaurus_tibia.jpg].]] | [[Plik: Ruyangosaurus_tibia.jpg|300px|thumb|right|Krótka i masywna kość piszczelowa. Autor zdjęcia: Kumiko [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ruyangosaurus_tibia.jpg].]] | ||
Linia 69: | Linia 74: | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
[[Kategoria:Saurischia]] | [[Kategoria:Saurischia]] | ||
+ | [[Kategoria:Sauropodomorpha]] | ||
[[Kategoria:Sauropoda]] | [[Kategoria:Sauropoda]] | ||
+ | [[Kategoria:Macronaria]] | ||
[[Kategoria:Somphospondyli]] | [[Kategoria:Somphospondyli]] | ||
[[Kategoria:Azja]] | [[Kategoria:Azja]] |
Aktualna wersja na dzień 15:24, 27 wrz 2023
Autor: | Kamil Kamiński |
Korekta: | Krzysztof Stuchlik |
Ruyangosaurus | |
---|---|
Długość | ok. 25 ?(>30 m) |
Masa | 34-50 t |
Dieta | roślinożerny |
Miejsce | Chiny, Henan |
Czas | |
Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja szkieletu Ruyangosaurus. Na biało zostały zaznaczone odnalezione kości. Autor: Gunnar Bivens. Źródło: [3] |
Wstęp
Ruyangosaurus to rodzaj ogromnego zauropoda z kladu Titanosauria żyjącego na początku późnej kredy na terenie dzisiejszych Chin. Niestety, podobnie jak w przypadku większość gigantycznych dinozaurów, znamy jedynie kilka kości tego zwierzęcia. Ruyangosaurus został nazwany i opisany w 2009 r. przez Junchanga Lü oraz współpracowników.
Etymologia
Nazwa Ruyangosaurus pochodzi od okręgu Ruyan oraz greckiego sauros („gad”, „jaszczur”). Epitet gatunkowy giganteus nawiązuje oczywiście do jego rozmiarów.
Materiał kopalny
Holotyp (41HIII-0002) to tylny kręg szyjny i tylny grzbietowy (oba niemal kompletne), żebro szyjne i grzbietowe, bliższa część kości udowej, kompletna k. piszczelowa (Lü i in., 2009). Sassani i Bivens (2017) uznali jednak, że kręg uważany za szyjny pochodzi w rzeczywistości z przedniej części grzbietu.
Lü i in. (2014) opisali dodatkowy materiał, obejmujący 9 kręgów szyjncyh, 13 kręgów grzbietowych, kość krzyżową, 5 kręgów ogonowych, kość udową, piszczelową, kość łopatkowo-kruczą i kość ramienną.
Budowa i rozmiary
Ruyangosaurus był prawdopodobnie największym kredowym dinozaurem Azji. Jego rozmiary są jednak trudne do oszacowania ze względu na niedostatek szczątków i dość nietypowe proporcje. Wydaje się, że Ruyangosaurus miał krótki, ale krępy i szeroki tułów, muskularną szyję z masywnymi żebrami szyjnymi, a także wydłużoną kość udową i stosunkowo krótką kość piszczelową. Tę pierwszą na podstawie zachowanego fragmentu oszacowano na 200-235 cm (później na 207 cm), podczas gdy kość piszczelowa mierzyła 127 cm (Sassani i Bivens (2017). Odkryta później kompeltna kość udowa mierzy 167 cm (Lü i in., 2014). Budowa szkieletu osiowego zbliża go do Puertasaurus, a budowa kończyn – m.in. do Malawisaurus. Lü i in. (2014) na podstawie nowych szczątków ustalili, że Ruyangosaurus miał niezwykle wydłużone kręgi szyjne (ich trzony przekraczały 120 cm).
Sassani i Bivens (2017) podjęli się próby oszacowania długości Ruyangosaurus na podstawie porównania rozmiarów jego nielicznych znanych kości z innymi tytanozaurami. Średni wynik uzyskany pięcioma różnymi metodami to 33,5 m, przy czym wyniki wahały się od 24,6 m aż do niewiarygodnych 41,6 m. Molina Perez i Larramendi (2020) przedstawili znacznie niższą ocenę – 24,8 m, nie uwzględnili jednak materiału przypisanego. Wcześniej Paul (2010) szacował go na 30 m. W 2014 r. Lü i in. na podstawie dodatkowego materiału kopalnego oszacowali Ruyangosaurus na 38,1 m długości, co czyniłoby go jednym z największych dinozaurów, jeśli nie największym w ogóle. Sama szyja mierzyła wg autorów 16,5 m, a głowa znajdowałaby się 14,5 m nad ziemią.
Spis gatunków
Ruyangosaurus | Lü, Xu, Jia, Zhang, Zhang, Yang, You i Ji, 2009 |
R. giganteus | Lü, Xu, Jia, Zhang, Zhang, Yang, You i Ji, 2009 |
Bibliografia
Lü, J., Xu, L., Jia, S., Zhang, X., Zhang, J., Yang, L., You, H. & Ji, Q. (2009). "A new gigantic sauropod dinosaur from the Cretaceous of Ruyang, Henan, China". Geological Bulletin of China. 28 (1): 1–10.
Lü, J., Pu, H., Xu, L., Jia, S., Zhang, J. & Shen, C. (2014). "Osteology of the giant sauropod dinosaur Ruyangosaurus giganteus Lü et al., 2009." Beijing: Geological Publishing House.
Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.
Sassani, N. & Bivens, G.T. (2017). “The Chinese colossus: an evaluation of the phylogeny of Ruyangosaurus giganteus and its implications for titanosaur evolution.” PeerJ Preprints 5:e2988v1 [[4]].