Coronosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
| (Nie pokazano 4 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Coronosaurus''}} | {{DISPLAYTITLE:''Coronosaurus''}} | ||
| − | + | {{Opis | |
| − | { | + | |Autor = [[Marcin Szermański]], [[Paweł Konarzewski]] |
| − | | Autor | + | |Korekta = [[Maciej Ziegler]] |
| − | + | |nazwa = ''Coronosaurus'' (koronozaur) | |
| − | + | |długość = 5 m <ref name=Paul2016>Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.</ref> | |
| − | + | |wysokość = | |
| − | | [[Maciej Ziegler]] | + | |masa = 2 t <ref name=Paul2016></ref> |
| − | | | + | |dieta = roślinożerny |
| − | + | |miejsce = [[Kanada]] - Alberta | |
| − | + | <small>([[formacja]] [[Oldman]])</small> | |
| − | + | |czas = {{Występowanie|77.1|76.5}} | |
| − | + | ok. 77,1<ref>Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. [[doi:10.1371/journal.pone.0188426]]</ref>-76,5<ref>Eberth, D. A., Evans, D. C., Ramezani, J., Kamo, S. L., Brown, C. M., Currie, P. J., & Braman, D. R. (2023). "Calibrating geologic strata, dinosaurs, and other fossils at Dinosaur Provincial Park (Alberta, Canada) using a new CA-ID-TIMS U–Pb geochronology". Canadian Journal of Earth Sciences. [[doi:10.1139/cjes-2023-0037]]</ref> [[Ma]]<br> | |
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | 2 t | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | [[Kanada]] - Alberta | ||
| − | |||
| − | <small>([[formacja]] [[Oldman]])</small> | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | ok. 77,1 [[Ma]] <br> | ||
<small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small> | <small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small> | ||
| − | | | + | |systematyka = |
| − | + | [[Dinosauria]] | |
| − | |||
[[Ornithischia]] | [[Ornithischia]] | ||
| Linia 48: | Linia 29: | ||
[[Centrosaurini]] | [[Centrosaurini]] | ||
| − | | | + | |grafika = Coronosaurus (cropped).jpg |
| − | + | |podpis = Rekonstrukcja przyżyciowa ''Coronosaurus''. Autor: ABelov2014 [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Coronosaurus_(cropped).jpg] | |
| − | + | |PorównanieGrupa = Centrosaurus silhouette by Andrew Farke | |
| − | | | + | |PorównanieDługość = 5 |
| − | + | |mapa = | |
| − | | | ||
| − | | | ||
<display_points type="terrain" zoom=4> | <display_points type="terrain" zoom=4> | ||
Brooks, Alberta, Canada~<small>''Coronosaurus brinkmani'' - [[holotyp]] TMP 2002.68.1.</small> | Brooks, Alberta, Canada~<small>''Coronosaurus brinkmani'' - [[holotyp]] TMP 2002.68.1.</small> | ||
Warner, Alberta, Canada~<small>''Coronosaurus brinkmani'' - materiał przypisany.</small> | Warner, Alberta, Canada~<small>''Coronosaurus brinkmani'' - materiał przypisany.</small> | ||
</display_points> | </display_points> | ||
| − | + | }} | |
| − | |||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Coronosaurus brinkmani'' to [[gatunek]] centrozauryna z terenów obecnej Kanady. Wcześniej znany jako jeden z gatunków ''[[Centrosaurus]]'', lecz [[Michael Ryan]] i in. ([[2012]]) uznali, że reprezentuje odmienność na poziomie [[rodzaj]]owym. | ''Coronosaurus brinkmani'' to [[gatunek]] centrozauryna z terenów obecnej Kanady. Wcześniej znany jako jeden z gatunków ''[[Centrosaurus]]'', lecz [[Michael Ryan]] i in. ([[2012]]) uznali, że reprezentuje odmienność na poziomie [[rodzaj]]owym. | ||
==Lokalizacja i materiał kopalny== | ==Lokalizacja i materiał kopalny== | ||
| + | [[Plik:Coronosaurus brinkmani.jpg|thumb|300px|Zrekonstruowana czaszka. Fot. Machairo [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Coronosaurus_brinkmani.jpg]]] | ||
[[Holotyp]] to kość ciemieniowa o numerze katalogowym TMP 2002.68.1 należąca do dorosłego osobnika. Został odnaleziony na terenie Dinosaur Provincial Park, ok. 50 km od Brooks (Alberta, [[Kanada]]). Mieścił się w pokładach formacji [[Oldman]]. | [[Holotyp]] to kość ciemieniowa o numerze katalogowym TMP 2002.68.1 należąca do dorosłego osobnika. Został odnaleziony na terenie Dinosaur Provincial Park, ok. 50 km od Brooks (Alberta, [[Kanada]]). Mieścił się w pokładach formacji [[Oldman]]. | ||
| Linia 70: | Linia 49: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | + | ''Coronosaurus'' był podobny do swojego bliskiego kuzyna ''[[Centrosaurus]]'', lecz różnił się od niego ornamentacją kryzy. Na kości ciemieniowej znajdował się szereg dodatkowych zrośniętych guzów, które łączyły się z powierzchnią tylną i grzbietową górnej części czaszki. W trakcie ontogenezy rozwijały się jako krótkie kolce, które mogły się łączyć wzdłuż swoich przyległych krawędzi w większe, nieregularne masy. Kostne narośle znajdują się nad pierwszym różkiem ciemieniowym (P1) i tworzyły razem złożony ''[[epiparietal]]'' skierowany ku dołowi. P1 można uznać jako podstawę dla P2, który znajdował się wyżej. P3 był zmiennie rozwinięty jako krótki języczkowaty haczyk lub stożkowaty kolec, który był zorientowany grzbietowo. Dorosłe osobniki miały rozdęte rdzenie rogów nadocznych, które wyrastały na boki ponad oczodół. U dorastających osobników rogi nadoczne były o kształcie stożkowej piramidy z opływowymi końcówkami. Podobnie jak u ''[[Styracosaurus]]'' róg nosowy był wyprostowany, wydłużony i zwężający się ku górze (Ryan i in., 2012). | |
| − | ''Coronosaurus'' był podobny do swojego bliskiego kuzyna ''[[Centrosaurus]]'', różnił się od niego ornamentacją kryzy. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 78: | Linia 56: | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | |{{V| ''Coronosaurus''}} | |
| {{Kpt|[[Michael Ryan|Ryan]], [[David Evans|Evans]] i Shepher}}, [[2012]] | | {{Kpt|[[Michael Ryan|Ryan]], [[David Evans|Evans]] i Shepher}}, [[2012]] | ||
|- | |- | ||
| − | + | |{{V| ''C. brinkmani''}} | |
| ({{Kpt|Ryan}} i {{Kpt|[[Anthony Russell|Russell]]}}, [[2005]]) i {{Kpt|Ryan, Evans, Shepher}}, 2012 | | ({{Kpt|Ryan}} i {{Kpt|[[Anthony Russell|Russell]]}}, [[2005]]) i {{Kpt|Ryan, Evans, Shepher}}, 2012 | ||
|- | |- | ||
| Linia 90: | Linia 68: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | + | Ryan, M.J. & Russell, A.P. (2005) "A new centrosaurine ceratopsid from the Oldman Formation of Alberta and its implications for centrosaurine taxonomy and systematics". Canadian Journal of Earth Sciences 42 (7): 1369–1387 [[doi:10.1139/e05-029]] | |
| − | |||
| − | Ryan, M.J. & Russell, A.P. (2005) A new centrosaurine ceratopsid from the Oldman Formation of Alberta and its implications for centrosaurine taxonomy and systematics. Canadian Journal of Earth Sciences 42 (7): 1369–1387 [ | ||
Ryan, M.J.; Evans, D.C.; Shepherd, K.M.; Sues, H. (2012) "A new ceratopsid from the Foremost Formation (middle Campanian) of Alberta". Canadian Journal of Earth Sciences 49 (10): 1251. [[doi:10.1139/e2012-056]] | Ryan, M.J.; Evans, D.C.; Shepherd, K.M.; Sues, H. (2012) "A new ceratopsid from the Foremost Formation (middle Campanian) of Alberta". Canadian Journal of Earth Sciences 49 (10): 1251. [[doi:10.1139/e2012-056]] | ||
| − | + | <references/></small> | |
| − | |||
| − | </small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:23, 23 paź 2023
| Autor: | Marcin Szermański, Paweł Konarzewski |
| Korekta: | Maciej Ziegler |
| Coronosaurus (koronozaur) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Długość | 5 m [1] | ||||
| Masa | 2 t [1] | ||||
| Dieta | roślinożerny | ||||
| Miejsce | Kanada - Alberta | ||||
| Czas |
ok. 77,1[2]-76,5[3] Ma | ||||
| Systematyka | Dinosauria | ||||
.jpg) Rekonstrukcja przyżyciowa Coronosaurus. Autor: ABelov2014 [2]
Porównanie wielkości Coronosaurus i człowieka. | |||||
| Mapa znalezisk | |||||
Wczytywanie mapy…
| |||||
Wstęp
Coronosaurus brinkmani to gatunek centrozauryna z terenów obecnej Kanady. Wcześniej znany jako jeden z gatunków Centrosaurus, lecz Michael Ryan i in. (2012) uznali, że reprezentuje odmienność na poziomie rodzajowym.
Lokalizacja i materiał kopalny
Holotyp to kość ciemieniowa o numerze katalogowym TMP 2002.68.1 należąca do dorosłego osobnika. Został odnaleziony na terenie Dinosaur Provincial Park, ok. 50 km od Brooks (Alberta, Kanada). Mieścił się w pokładach formacji Oldman.
Materiał przypisany to prawdopodobnie wszystkie ceratopsydowe szczątki ze złoża BB 138 (Dinosaur Provincial Park, Alberta) i złóż Milk River Ridge (MRR BB) niedaleko Warner. Są to m.in. elementy min. kilkudziesięciu osobników. Autorzy skupili się na elementach odróżniających go od Centrosaurus apertus, tj. kościach czaszki zawierających ornamentację i wymieniają następujący materiał: kość ciemieniowa (TMP 2002.68.3), zaoczodołowa (TMP 2002.68.10) i nadoczodołowa (TMP 2002.68.5). Tak jak holotyp, one również pochodzą z pokładów formacji Oldman.
Budowa
Coronosaurus był podobny do swojego bliskiego kuzyna Centrosaurus, lecz różnił się od niego ornamentacją kryzy. Na kości ciemieniowej znajdował się szereg dodatkowych zrośniętych guzów, które łączyły się z powierzchnią tylną i grzbietową górnej części czaszki. W trakcie ontogenezy rozwijały się jako krótkie kolce, które mogły się łączyć wzdłuż swoich przyległych krawędzi w większe, nieregularne masy. Kostne narośle znajdują się nad pierwszym różkiem ciemieniowym (P1) i tworzyły razem złożony epiparietal skierowany ku dołowi. P1 można uznać jako podstawę dla P2, który znajdował się wyżej. P3 był zmiennie rozwinięty jako krótki języczkowaty haczyk lub stożkowaty kolec, który był zorientowany grzbietowo. Dorosłe osobniki miały rozdęte rdzenie rogów nadocznych, które wyrastały na boki ponad oczodół. U dorastających osobników rogi nadoczne były o kształcie stożkowej piramidy z opływowymi końcówkami. Podobnie jak u Styracosaurus róg nosowy był wyprostowany, wydłużony i zwężający się ku górze (Ryan i in., 2012).
Etymologia
Nazwa rodzajowa Coronosaurus powstała z połączenia łacińskich słów corona (korona) i saurus (jaszczur). Odnosi się ona do bogatych zdobień kryzy tego ceratopsa, które przypominają swą ornamentacją koronę. Epitet gatunkowy brinkmani honoruje Donalda Brinkmana za wkład w badania paleoekologii późnej kredy Alberty.
Spis gatunków
| Coronosaurus | Ryan, Evans i Shepher, 2012 |
| C. brinkmani | (Ryan i Russell, 2005) i Ryan, Evans, Shepher, 2012 |
| = Centrosaurus brinkmani | Ryan i Russell, 2005 |
Bibliografia
Ryan, M.J. & Russell, A.P. (2005) "A new centrosaurine ceratopsid from the Oldman Formation of Alberta and its implications for centrosaurine taxonomy and systematics". Canadian Journal of Earth Sciences 42 (7): 1369–1387 doi:10.1139/e05-029
Ryan, M.J.; Evans, D.C.; Shepherd, K.M.; Sues, H. (2012) "A new ceratopsid from the Foremost Formation (middle Campanian) of Alberta". Canadian Journal of Earth Sciences 49 (10): 1251. doi:10.1139/e2012-056
- ↑ 1,0 1,1 Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.
- ↑ Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426
- ↑ Eberth, D. A., Evans, D. C., Ramezani, J., Kamo, S. L., Brown, C. M., Currie, P. J., & Braman, D. R. (2023). "Calibrating geologic strata, dinosaurs, and other fossils at Dinosaur Provincial Park (Alberta, Canada) using a new CA-ID-TIMS U–Pb geochronology". Canadian Journal of Earth Sciences. doi:10.1139/cjes-2023-0037
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Coronosaurus_(cropped).jpg){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Coronosaurus_brinkmani.jpg){kind=link}