Regaliceratops: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
| (Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| + | [[Plik:Regaliceratops Royal Tyrrell 1.jpg|thumb|Czaszka [[holotyp]]owa regaliceratopsa. Fot. Etemenanki3 [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Regaliceratops_Royal_Tyrrell_1.jpg].]] | ||
[[Holotyp]] (TMP 2005.055.0001) to prawie kompletna czaszka z żuchwą, o długości ok. 1,6 m. Brakuje jej jedynie kości rostralnej. | [[Holotyp]] (TMP 2005.055.0001) to prawie kompletna czaszka z żuchwą, o długości ok. 1,6 m. Brakuje jej jedynie kości rostralnej. | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
[[Plik:Regaliceratops peterhewsi abelov.jpg|300px|thumb|right|''Regaliceratops'' (po lewej) w towarzystwie ''Hypacrosaurus'' i ''Leptoceratops''. Autor: ABelov2014 [https://www.deviantart.com/abelov2014/art/Regaliceratops-peterhewsi-697385750]]] | [[Plik:Regaliceratops peterhewsi abelov.jpg|300px|thumb|right|''Regaliceratops'' (po lewej) w towarzystwie ''Hypacrosaurus'' i ''Leptoceratops''. Autor: ABelov2014 [https://www.deviantart.com/abelov2014/art/Regaliceratops-peterhewsi-697385750]]] | ||
| − | ''Regaliceratops'' był średniej wielkości chasmozaurynem mierzącym 5 m długości i ważącym 2 t (Paul, 2016). Charakteryzował się unikatową ornamentacją kryzy nietypową dla przedstawicieli [[Chasmosaurinae]]. Na czaszce znajdowało się | + | ''Regaliceratops'' był średniej wielkości chasmozaurynem mierzącym 5 m długości i ważącym 2 t (Paul, 2016). Charakteryzował się unikatową ornamentacją kryzy nietypową dla przedstawicieli [[Chasmosaurinae]]. Na czaszce znajdowało się 5 ''[[epiparietales]]'' oraz po 1 ''[[epiparietosquamosale]]'' i po 4 ''[[episquamosales]]'' po każdej stronie kryzy. Pierwsza i druga para wyrostków ciemieniowych (ep 1-2) i ''epiparietosquamosale'' były długie i płaskie kształtu zbliżonego do pięciokąta lub łopatki, pomiędzy nimi znajdowała się pojedyncza kostna narośl (P0). Róg nosowy był większy od znajdujących się nad oczami. Cechy te zbliżają go do [[Centrosaurinae|centrozaur]]ynów, które wymarły niedługo przed pojawieniem się regaliceratopsa. Jest to pierwsza [[konwergencja]] ([[ewolucja]] zbieżna), przypominających rogi, ozdób u różnych [[klad]]ów [[dinozaur]]ów, jaka została zauważona przez naukowców (Brown i Henderson, 2015). |
==Pozycja filogenetyczna== | ==Pozycja filogenetyczna== | ||
| − | Brown i Henderson (2015) uznali, że ''Regaliceratops'' | + | Brown i Henderson (2015) uznali, że ''Regaliceratops'' należy do [[Triceratopsini]]. Z autorami opisu nie zgodzili się Mallon i in. (2016), umieszczając go poza kladem [[Triceratopsini]]. Dalman i in. (2022) potwierdzili wynik analizy Browna i Hendersona (2015) zostawiając regaliceratopsa jako przedstawiciela [[Triceratopsini]]. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 54: | Linia 55: | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | |{{V| ''Regaliceratops''}} | |
| {{Kpt|[[Caleb Brown|Brown]]}} i {{Kpt|[[Donald Henderson|Henderson]]}}, [[2015]] | | {{Kpt|[[Caleb Brown|Brown]]}} i {{Kpt|[[Donald Henderson|Henderson]]}}, [[2015]] | ||
|- | |- | ||
| − | + | |{{V| ''R. peterhewsi''}} | |
| {{Kpt|[[Caleb Brown|Brown]]}} i {{Kpt|[[Donald Henderson|Henderson]]}}, [[2015]] | | {{Kpt|[[Caleb Brown|Brown]]}} i {{Kpt|[[Donald Henderson|Henderson]]}}, [[2015]] | ||
|} | |} | ||
Aktualna wersja na dzień 22:06, 19 sie 2023
| Autor: | Marcin Szermański, Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski |
| Korekta: | Łukasz Czepiński |
| Regaliceratops (regaliceratops) | |
|---|---|
| Długość | 5 m [1] |
| Masa | 2 t [1] |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Kanada - Alberta |
| Czas |
68,5-67 Ma [2] |
| Systematyka | Dinosauria |
 Czaszka regaliceratopsa. Autor: Łukasz Czepiński (za: Brown & Henderson, 2015) | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Regaliceratops peterhewsi to bardzo ciekawy gatunek chasmozauryna żyjącego w późnej kredzie. Jego skamieniałe szczątki zostały odnalezione w dzisiejszej Kanadzie (północno-zachodnia część prowincji Alberta) i są datowane na "środkowy" mastrycht.
Materiał kopalny
Holotyp (TMP 2005.055.0001) to prawie kompletna czaszka z żuchwą, o długości ok. 1,6 m. Brakuje jej jedynie kości rostralnej.
Budowa
Regaliceratops był średniej wielkości chasmozaurynem mierzącym 5 m długości i ważącym 2 t (Paul, 2016). Charakteryzował się unikatową ornamentacją kryzy nietypową dla przedstawicieli Chasmosaurinae. Na czaszce znajdowało się 5 epiparietales oraz po 1 epiparietosquamosale i po 4 episquamosales po każdej stronie kryzy. Pierwsza i druga para wyrostków ciemieniowych (ep 1-2) i epiparietosquamosale były długie i płaskie kształtu zbliżonego do pięciokąta lub łopatki, pomiędzy nimi znajdowała się pojedyncza kostna narośl (P0). Róg nosowy był większy od znajdujących się nad oczami. Cechy te zbliżają go do centrozaurynów, które wymarły niedługo przed pojawieniem się regaliceratopsa. Jest to pierwsza konwergencja (ewolucja zbieżna), przypominających rogi, ozdób u różnych kladów dinozaurów, jaka została zauważona przez naukowców (Brown i Henderson, 2015).
Pozycja filogenetyczna
Brown i Henderson (2015) uznali, że Regaliceratops należy do Triceratopsini. Z autorami opisu nie zgodzili się Mallon i in. (2016), umieszczając go poza kladem Triceratopsini. Dalman i in. (2022) potwierdzili wynik analizy Browna i Hendersona (2015) zostawiając regaliceratopsa jako przedstawiciela Triceratopsini.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Regaliceratops to zbitek słów: łac. regalis (królewski) i gr. ceratops (rogate oblicze). Całą nazwę można zatem swobodnie tłumaczyć na "królewskie rogate oblicze". Z kolei epitet gatunkowy peterhewsi honoruje Petera Hewsa, odkrywcę holotypu.
Spis gatunków
| Regaliceratops | Brown i Henderson, 2015 |
| R. peterhewsi | Brown i Henderson, 2015 |
Bibliografia
Brown, C.M. & Henderson, D.M. (2015) "A new horned dinosaur reveals convergent evolution in cranial ornamentation in ceratopsidae" Current Biology, 25(12), 1641-1648. doi:10.1016/j.cub.2015.04.041
Dalman, S.G., Lucas, S.G., Jasinki, S.G. & Longrich, N.R. (2022) "Sierraceratops turneri, a new chasmosaurine ceratopsid from the Hall Lake Formation (Upper Cretaceous) of south-central New Mexico" Cretaceous Research, 130: 105034. doi:10.1016/j.cretres.2021.105034
Mallon J.C., Ott, C.J., Larson, P.L., Iuliano, E.M. & Evans, D.C. (2016) "Spiclypeus shipporum gen. et sp. nov., a Boldly Audacious New Chasmosaurine Ceratopsid (Dinosauria: Ornithischia) from the Judith River Formation (Upper Cretaceous: Campanian) of Montana, USA" PLoS ONE, 11(5), e0154218. doi:10.1371/journal.pone.0154218
- ↑ 1,0 1,1 Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.
- ↑ Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Regaliceratops_Royal_Tyrrell_1.jpg){kind=link}