Demandasaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | |||
− | |||
{{DISPLAYTITLE:''Demandasaurus''}} | {{DISPLAYTITLE:''Demandasaurus''}} | ||
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Marcin Szermański]] | |Autor = [[Marcin Szermański]] | ||
− | |Korekta = [[Maciej Ziegler]], [[Tomasz Skawiński]] | + | |Korekta = [[Maciej Ziegler]], [[Tomasz Skawiński]], [[Michał Siedlecki]] |
|nazwa = ''Demandasaurus'' (demandazaur) | |nazwa = ''Demandasaurus'' (demandazaur) | ||
− | |długość = 10,8 m | + | |długość = 10,8 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref> |
− | |wysokość = 2,3 m (w biodrach) | + | |wysokość = 2,3 m (w biodrach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
− | |masa = 2,4 t | + | |masa = 2,4 t <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
|dieta = roślinożerny | |dieta = roślinożerny | ||
|miejsce = [[Hiszpania]] - prowincja Burgos, Kastylia i Leon | |miejsce = [[Hiszpania]] - prowincja Burgos, Kastylia i Leon | ||
− | <small>([[formacja]] [[Castrillo de la Reina]] - | + | <small>([[formacja]] [[Castrillo de la Reina]] - górna część)</small> |
|czas = {{Występowanie|125|124}} | |czas = {{Występowanie|125|124}} | ||
ok. 125 [[Ma]] <br> | ok. 125 [[Ma]] <br> | ||
Linia 32: | Linia 30: | ||
[[Rebbachisauridae]] | [[Rebbachisauridae]] | ||
− | + | [[Rebbachisaurinae]] (=? [[Nigersaurinae]]) | |
|grafika = Demandasaurus_NT.jpg | |grafika = Demandasaurus_NT.jpg | ||
|podpis = Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Nobu Tamura [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Demandasaurus_NT.jpg] | |podpis = Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Nobu Tamura [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Demandasaurus_NT.jpg] | ||
Linia 40: | Linia 38: | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
− | ''Demandasaurus'' to [[rodzaj]] zauropoda żyjącego | + | ''Demandasaurus'' to [[rodzaj]] stosunkowo niewielkiego [[Sauropoda|zauropoda]] z grupy [[Rebbachisauridae|rebbachizaurydów]] żyjącego na terenie dzisiejszej Hiszpanii w połowie epoki wczesnej kredy. Jest pierwszym nazwanym [[Diplodocoidea|diplodokoidem]] z Hiszpanii (z terenów tego państwa do momentu opisania omawianego taksonu nazwano tylko różne rodzaje [[Macronaria|makronarów]], np: [[Aragosaurus|aragozaura]], czy [[Lirainosaurus|lirajnozaura]]. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
[[Plik:Demandasaurus Skeletal.svg|thumb|300px|right|Rekonstrukcja szkieletu. Autor: Slate Weasel [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Demandasaurus_Skeletal.svg]]] | [[Plik:Demandasaurus Skeletal.svg|thumb|300px|right|Rekonstrukcja szkieletu. Autor: Slate Weasel [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Demandasaurus_Skeletal.svg]]] | ||
− | [[Holotyp]] demandazaura to prawa i lewa kość przedszczękowa, lewa k. zębowa, | + | [[Holotyp]] demandazaura to prawa (MDS−RVII,275) i lewa (MDS−RVII,332) kość przedszczękowa, lewa k. zębowa (MDS−RVII,443), sześć izolowanych zębów (MDS−RVII,340; MDS−RVII,436; MDS−RVII,437; MDS−RVII,438; MDS−RVII,440; MDS−RVII,441), trzy kręgi szyjne (MDS−RVII,589; MDS−RVII,606 ([[axis|obrotnik]]); MDS−RVII,806), pięć żeber szyjnych (MDS−RVII,379; MDS−RVII,458; MDS−RVII,466; MDS−RVII,587; MDS−RVII,811), dwa kręgi grzbietowe (MDS−RVII,242; MDS−RVII,798), dziewięć żeber grzbietowych (MDS−RVII, 14; MDS−RVII,301; MDS−RVII,364; MDS−RVII,365; MDS−RVII,368; MDS−RVII,382; MDS−RVII,592; MDS−RVII,600; MDS−RVII,611), dziewiętnaście kręgów ogonowych (MDS−RVII,2; MDS−RVII,3; MDS−RVII,4; MDS−RVII,9; MDS−RVII,10; MDS−RVII,11; MDS−RVII,12; MDS−RVII,15; MDS−RVII,101; MDS−RVII,216; MDS−RVII,217; MDS−RVII,218; MDS−RVII,470; MDS−RVII,602; MDS−RVII,605; MDS−RVII,609; MDS−RVII,610; MDS−RVII,629andMDS−RVII,805), dziewięć łuków naczyniowych (hemalnych, szewronów) (MDS−RVII,23; MDS−RVII,99; MDS−RVII,231; MDS−RVII,232; MDS−RVII,590; MDS−RVII,591; MDS−RVII,594; MDS−RVII,796; MDS−RVII,797), lewa (MDS−RVII,18) i prawa (MDS−RVII,19) k. kulszowa i lewa k. udowa (MDS−RVII,16). Został znaleziony na terenie kamieniołomu Tenadasdelos Vallejos II, którego osady należą do górnej części [[formacja|formacji]] [[Castrillo de la Reina]] (wczesny [[barrem]]). |
− | == | + | ==Budowa i pokrewieństwo== |
− | + | [[Plik:Demandasaurus.jpg|thumb|300px|right|[[Holotyp]] - lewa kość zębowa (MDS−RVII,443). Źródło: Fernández-Baldor i in., 2011. http://app.pan.pl/article/item/app20100003.html]] | |
− | + | Demandazaur był stosunkowo niewielkim zauropodem nieco podobnym do [[Nigersaurus|nigerzaura]], od którego odróżniał się m.in. bardziej zaokrąglonym kształtem kości przedszczękowych i zębowych. Ponadto miał specyficzną ornamentacje zębów (bogatą w grzebienie i ząbkowanie) oraz odrębną budowę kręgów szyjnych, grzbietowych i ogonowych. | |
− | Wg autorów opisu (a także wg Carballido i | + | Wg autorów opisu (a także wg Carballido i współpracowników [[2012]]), demandazaur jest [[takson siostrzany|taksonem siostrzanym]] w stosunku do ''[[Nigersaurus]]'', znanego również z [[apt]]u i żyjącego na terenie dzisiejszego [[Niger]]u (Afryka). Tą klasyfikację potwierdzają nowsze analizy filogenetyczne (np: Fanti i in., [[2015]]; Averianov i Sues, [[2021]]; Lerzo i in, [[2024]]a; Lerzo i in., [[2024]]b) Odkrycie ''Demandasaurus'' sugeruje obecność pomostu lądowego między południową Europą ([[Laurazja]]) a północną Afryką ([[Gondwana]]), przez który zwierzęta mogły migrować na północ i południe. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
− | Nazwa | + | Nazwa rodzajowa ''Demandasaurus'' znaczy "jaszczur z Gór Demanda" – łańcucha górskiego, na zboczach którego odnaleziono jego skamieniałe kości. Epitet gatunkowy ''darwini'' honoruje słynnego Charlesa R. Darwina, twórcę teorii ewolucji. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|{{V|''Demandasaurus''}} | |{{V|''Demandasaurus''}} | ||
− | | {{Kpt|[[Fidel Fernández-Baldor|Fernández-Baldor]] | + | |{{Kpt|[[Fidel Fernández-Baldor|Fernández-Baldor]], [[José Canudo|Canudo]], [[Pedro Huerta|Huerta]], [[Diego Montero|Montero]], [[Xabier Pereda Suberbiola|Pereda Suberbiola]]}} i {{Kpt|[[Leonardo Salgado|Salgado]]}}, [[2011]] |
|- | |- | ||
|{{V|''D. darwini''}} | |{{V|''D. darwini''}} | ||
− | | {{Kpt|Fernández-Baldor, Canudo, Huerta, Montero, Pereda Suberbiola}} i {{Kpt|[[Salgado]]}}, [[2011]] | + | |{{Kpt|Fernández-Baldor, Canudo, Huerta, Montero, Pereda Suberbiola}} i {{Kpt|[[Salgado]]}}, [[2011]] |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
+ | Averianov, A., Sues, H.-D. (2021). "First rebbachisaurid sauropod dinosaur from Asia". PLoS ONE. 16 (2): e0246620. [http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0246620] | ||
+ | |||
Carballido, J.L., Salgado, L., Pol, D., Canudo, J.I. & Garrido, A. (2012) "A new basal rebbachisaurid (Sauropoda, Diplodocoidea) from the Early Cretaceous of the Neuquén Basin; evolution and biogeography of the group". Historical Biology: An International Journal of Paleobiology 24 (6): 631–654. [[doi:10.1080/08912963.2012.672416]] | Carballido, J.L., Salgado, L., Pol, D., Canudo, J.I. & Garrido, A. (2012) "A new basal rebbachisaurid (Sauropoda, Diplodocoidea) from the Early Cretaceous of the Neuquén Basin; evolution and biogeography of the group". Historical Biology: An International Journal of Paleobiology 24 (6): 631–654. [[doi:10.1080/08912963.2012.672416]] | ||
+ | |||
+ | Fanti, F., Cau, A., Cantelli, L., Hassine, M., Auditore, M. (2015). "New Information on ''Tataouinea hannibalis'' from the Early Cretaceous of Tunisia and Implications for the Tempo and Mode of Rebbachisaurid Sauropod Evolution". PLOS ONE. 10 (4): e123475. [https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pone.0123475] | ||
+ | |||
+ | Lerzo, L.N., Fernández-Baldor, F.T., Canale, J.I., Whitlock, J.A., Otero, A., Gallina, P.A. (2024b). "They all floated in the Cretaceous: new rebbachisaurid (Sauropoda, Diplodocoidea) with a highly pneumatized skeleton from the Upper Cretaceous (lower Cenomanian) of Patagonia, Argentina". Historical Biology: 1–14. [http://dx.doi.org/10.1080/08912963.2024.2383708] | ||
+ | |||
+ | Lerzo, L.N., Gallina, P.A., Canale, J.I., Otero, A., Carballido, J.L., Apesteguía, S., Makovicky, P.J. (2024a). "The last of the oldies: a basal rebbachisaurid (Sauropoda, Diplodocoidea) from the early Late Cretaceous (Cenomanian–Turonian) of Patagonia, Argentina". Historical Biology: 1–26 [https://doi.org/10.1080%2F08912963.2023.2297914] | ||
Fernández-Baldor, T.F., Canudo, J.I., Huerta, P., Montero, D., Pereda Suberbiola, X. & Salgado, L. (2011) "''Demandasaurus darwini'', a new rebbachisaurid sauropod from the Early Cretaceous of the Iberian Peninsula. Acta Palaeontologica Polonica 56 (3): 535-552. [[doi:10.4202/app.2010.0003]]. | Fernández-Baldor, T.F., Canudo, J.I., Huerta, P., Montero, D., Pereda Suberbiola, X. & Salgado, L. (2011) "''Demandasaurus darwini'', a new rebbachisaurid sauropod from the Early Cretaceous of the Iberian Peninsula. Acta Palaeontologica Polonica 56 (3): 535-552. [[doi:10.4202/app.2010.0003]]. | ||
− | </small> | + | <references/></small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Linia 81: | Linia 87: | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
[[Kategoria:Barrem]] | [[Kategoria:Barrem]] | ||
− |
Aktualna wersja na dzień 09:05, 21 paź 2024
Autor: | Marcin Szermański |
Korekta: | Maciej Ziegler, Tomasz Skawiński, Michał Siedlecki |
Demandasaurus (demandazaur) | |
---|---|
Długość | 10,8 m [1] |
Wysokość | 2,3 m (w biodrach) [1] |
Masa | 2,4 t [1] |
Dieta | roślinożerny |
Miejsce | Hiszpania - prowincja Burgos, Kastylia i Leon
(formacja Castrillo de la Reina - górna część) |
Czas |
ok. 125 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Nobu Tamura [2] |
Wstęp
Demandasaurus to rodzaj stosunkowo niewielkiego zauropoda z grupy rebbachizaurydów żyjącego na terenie dzisiejszej Hiszpanii w połowie epoki wczesnej kredy. Jest pierwszym nazwanym diplodokoidem z Hiszpanii (z terenów tego państwa do momentu opisania omawianego taksonu nazwano tylko różne rodzaje makronarów, np: aragozaura, czy lirajnozaura.
Materiał kopalny
Holotyp demandazaura to prawa (MDS−RVII,275) i lewa (MDS−RVII,332) kość przedszczękowa, lewa k. zębowa (MDS−RVII,443), sześć izolowanych zębów (MDS−RVII,340; MDS−RVII,436; MDS−RVII,437; MDS−RVII,438; MDS−RVII,440; MDS−RVII,441), trzy kręgi szyjne (MDS−RVII,589; MDS−RVII,606 (obrotnik); MDS−RVII,806), pięć żeber szyjnych (MDS−RVII,379; MDS−RVII,458; MDS−RVII,466; MDS−RVII,587; MDS−RVII,811), dwa kręgi grzbietowe (MDS−RVII,242; MDS−RVII,798), dziewięć żeber grzbietowych (MDS−RVII, 14; MDS−RVII,301; MDS−RVII,364; MDS−RVII,365; MDS−RVII,368; MDS−RVII,382; MDS−RVII,592; MDS−RVII,600; MDS−RVII,611), dziewiętnaście kręgów ogonowych (MDS−RVII,2; MDS−RVII,3; MDS−RVII,4; MDS−RVII,9; MDS−RVII,10; MDS−RVII,11; MDS−RVII,12; MDS−RVII,15; MDS−RVII,101; MDS−RVII,216; MDS−RVII,217; MDS−RVII,218; MDS−RVII,470; MDS−RVII,602; MDS−RVII,605; MDS−RVII,609; MDS−RVII,610; MDS−RVII,629andMDS−RVII,805), dziewięć łuków naczyniowych (hemalnych, szewronów) (MDS−RVII,23; MDS−RVII,99; MDS−RVII,231; MDS−RVII,232; MDS−RVII,590; MDS−RVII,591; MDS−RVII,594; MDS−RVII,796; MDS−RVII,797), lewa (MDS−RVII,18) i prawa (MDS−RVII,19) k. kulszowa i lewa k. udowa (MDS−RVII,16). Został znaleziony na terenie kamieniołomu Tenadasdelos Vallejos II, którego osady należą do górnej części formacji Castrillo de la Reina (wczesny barrem).
Budowa i pokrewieństwo
Demandazaur był stosunkowo niewielkim zauropodem nieco podobnym do nigerzaura, od którego odróżniał się m.in. bardziej zaokrąglonym kształtem kości przedszczękowych i zębowych. Ponadto miał specyficzną ornamentacje zębów (bogatą w grzebienie i ząbkowanie) oraz odrębną budowę kręgów szyjnych, grzbietowych i ogonowych. Wg autorów opisu (a także wg Carballido i współpracowników 2012), demandazaur jest taksonem siostrzanym w stosunku do Nigersaurus, znanego również z aptu i żyjącego na terenie dzisiejszego Nigeru (Afryka). Tą klasyfikację potwierdzają nowsze analizy filogenetyczne (np: Fanti i in., 2015; Averianov i Sues, 2021; Lerzo i in, 2024a; Lerzo i in., 2024b) Odkrycie Demandasaurus sugeruje obecność pomostu lądowego między południową Europą (Laurazja) a północną Afryką (Gondwana), przez który zwierzęta mogły migrować na północ i południe.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Demandasaurus znaczy "jaszczur z Gór Demanda" – łańcucha górskiego, na zboczach którego odnaleziono jego skamieniałe kości. Epitet gatunkowy darwini honoruje słynnego Charlesa R. Darwina, twórcę teorii ewolucji.
Spis gatunków
Demandasaurus | Fernández-Baldor, Canudo, Huerta, Montero, Pereda Suberbiola i Salgado, 2011 |
D. darwini | Fernández-Baldor, Canudo, Huerta, Montero, Pereda Suberbiola i Salgado, 2011 |
Bibliografia
Averianov, A., Sues, H.-D. (2021). "First rebbachisaurid sauropod dinosaur from Asia". PLoS ONE. 16 (2): e0246620. [3]
Carballido, J.L., Salgado, L., Pol, D., Canudo, J.I. & Garrido, A. (2012) "A new basal rebbachisaurid (Sauropoda, Diplodocoidea) from the Early Cretaceous of the Neuquén Basin; evolution and biogeography of the group". Historical Biology: An International Journal of Paleobiology 24 (6): 631–654. doi:10.1080/08912963.2012.672416
Fanti, F., Cau, A., Cantelli, L., Hassine, M., Auditore, M. (2015). "New Information on Tataouinea hannibalis from the Early Cretaceous of Tunisia and Implications for the Tempo and Mode of Rebbachisaurid Sauropod Evolution". PLOS ONE. 10 (4): e123475. [4]
Lerzo, L.N., Fernández-Baldor, F.T., Canale, J.I., Whitlock, J.A., Otero, A., Gallina, P.A. (2024b). "They all floated in the Cretaceous: new rebbachisaurid (Sauropoda, Diplodocoidea) with a highly pneumatized skeleton from the Upper Cretaceous (lower Cenomanian) of Patagonia, Argentina". Historical Biology: 1–14. [5]
Lerzo, L.N., Gallina, P.A., Canale, J.I., Otero, A., Carballido, J.L., Apesteguía, S., Makovicky, P.J. (2024a). "The last of the oldies: a basal rebbachisaurid (Sauropoda, Diplodocoidea) from the early Late Cretaceous (Cenomanian–Turonian) of Patagonia, Argentina". Historical Biology: 1–26 [6]
Fernández-Baldor, T.F., Canudo, J.I., Huerta, P., Montero, D., Pereda Suberbiola, X. & Salgado, L. (2011) "Demandasaurus darwini, a new rebbachisaurid sauropod from the Early Cretaceous of the Iberian Peninsula. Acta Palaeontologica Polonica 56 (3): 535-552. doi:10.4202/app.2010.0003.