Magnosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Ważność taksonu) |
(→Spis gatunków) |
||
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | + | {{DISPLAYTITLE:''Magnosaurus''}} | |
− | { | + | {{Opis |
− | | Autor | + | |Autor = [[Maciej Ziegler]] |
− | + | |Korekta = [[Marcin Szermański]], [[Michał Siedlecki]] | |
− | + | |nazwa = ''Magnosaurus'' (magnozaur) | |
− | + | |długość = 4,5 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press. </ref> | |
− | | [[Marcin Szermański]] | + | |wysokość = 1,25 m <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
− | | | + | |masa = 220 kg <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
− | + | |dieta = mięsożerny | |
− | + | |miejsce = [[Wielka Brytania]] - Dorset | |
− | + | <small>([[grupa]] [[Inferior Oolite]])</small> | |
− | + | |czas = {{Występowanie|169.7|169.5}} | |
− | + | ok. 169,6 [[Ma]] <br> | |
− | + | <small>[[środkowa jura]] (środkowy [[bajos]])</small> | |
− | | | + | |systematyka = |
− | + | [[Dinosauria]] | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | | | ||
− | |||
− | |- | ||
− | |||
− | | [[Wielka Brytania]] - | ||
− | |||
− | <small>([[ | ||
− | | | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | <small> | ||
− | | | ||
− | |||
− | |||
[[Saurischia]] | [[Saurischia]] | ||
Linia 41: | Linia 22: | ||
[[Tetanurae]] | [[Tetanurae]] | ||
− | + | [[Megalosauroidea]] | |
− | + | [[Megalosauridae]] | |
− | ? [[Afrovenatorinae]] / ? [[Eustreptospondylinae]] | + | ?[[Afrovenatorinae]]/?[[Eustreptospondylinae]] |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
+ | |grafika = Magnosaurus.jpg | ||
+ | |podpis = Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Ghedoghedo. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Magnosaurus.jpg] | ||
+ | |PorówanieGrupa = Megalosauridae | ||
+ | |PorównanieDługość = 4.5 | ||
+ | |mapa = | ||
+ | <display_points type="terrain" zoom=3> | ||
+ | 51.0° N, 2.5° W~<small>miejsce znalezienia szczątków magnozaura</small> | ||
+ | </display_points> | ||
+ | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
− | ''Magnosaurus'' to | + | ''Magnosaurus'' to rodzaj średniej wielkości [[Theropoda|teropoda]] z grupy [[Megalosauroidea|megalozauroidów]] żyjącego na terenie dzisiejszej Wielkiej Brytanii w połowie epoki środkowej jury. Jest jednym z najwcześniejszych niewątpliwych [[Tetanurae|tetanurów]]. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
− | Nazwa ''Magnosaurus'' została nadana ze względu na podobieństwo do ''[[Megalosaurus]]'', za którego gatunek wzięto początkowo omawianego dinozaura. Pochodzi od łacińskiego ''magnus'' (duży) i greckiego ''sauros'' (jaszczur). Epitet gatunkowy wzięto zapewne od miejsca znalezienia - Nethercombe w Dorset. | + | Nazwa rodzajowa''Magnosaurus'' została nadana ze względu na podobieństwo do ''[[Megalosaurus]]'', za którego gatunek wzięto początkowo omawianego dinozaura. Pochodzi od łacińskiego ''magnus'' (duży) i greckiego ''sauros'' (jaszczur). Epitet gatunkowy wzięto zapewne od miejsca znalezienia - Nethercombe w Dorset. |
+ | |||
+ | ==Materiał kopalny, historia i ważnośćtaksonu== | ||
+ | [[Plik:Magnosaurus OUMNH J. 12143.png|thumb|Rekonstrukcja szkieletu magnozaura; na szaro zostały oznaczone znane elementy szkieletu, a na biało zrekonstruowane części szkieletu oparte na odpowiednich kościach gatunków blisko spokrewnionych z omawianym rodzajem. Autor: Conty. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Magnosaurus_OUMNH_J._12143.png].]] | ||
+ | [[Holotyp]] (OUMNH J.12143) to fragmentaryczny szkielet, składający się z przednich części kości zębowych (z pozostałościami zębów), tylna część kręgu grzbietowego, pustki kostne po żebrach, częściowy środkowy kręg ogonowy, części kości biodrowej, bliższa część k. kulszowej, fragmentaryczna k. kulszowa, dalsze części kości udowych, przednia część k. piszczelowej i częściowa k. piszczelowa, fragment k. strzałkowej oraz inne niezidentyfikowane fragmenty kości. Szkielet ten należał do osobnika dojrzałego anatomicznie. Został znaleziony na terenie hrabstwa Dorset w Wielkiej Brytanii, w osadach należących do [[grupa|grupy]] [[Inferior Oolite]]. | ||
− | + | Materiał przypisany obejmuje izolowane zęby (pochodzące z tej samej grupy co okaz typowy) oraz izolowaną kość udową z [[baton|batońskiej]] [[formacja|formacji]] [[Forest Marble]] (nie wiadomo czy rzeczywiście należą do tego rodzaju) (Ford, online). | |
− | [[ | ||
− | + | Omawiany rodzaj został po raz pierwszy opisany przez niemieckiego paleontologa [[Friedrich Huene|Friedricha von Huene]] w 1926 roku pod nazwą ''[[Megalosaurus]] nethercombensis'' Trzy lata później opisał izolowany ząb oraz fragment kości szczękowej (NHMUK OR41352) pochodzący z formacji [[Blue Lias]] i utworzył dla niego osobny gatunek ''Megalosaurus lydekkeri''. W 1932 roku utworzył dla tych gatunków nową nazwę rodzajową ''Magnosaurus'', a ponadto nazwał kolejny gatunek ''Ma. woodwardi'' (BMNH R.3542) w oparciu o pojedynczą kość piszczelową, a jednocześnie przypadkiem nazwał go ''[[Sarcosaurus]] andrewsi'', a ponadto uznał gatunek typowy sarkozaura ''S. woodi'' za będący tak naprawdę gatunkiem magnozaura (nie przyjęło się to i ''Sarcosaurus'' jest dalej ważnym rodzajem teropoda; zobacz opis [[Sarcosaurus]]. Do lat dziewięćdziesiątych XX wieku, mało kto traktował magnozaura za ważny rodzaj dinozaura, lecz ówcześni paleontolodzy uznali go za odrębny od megalozaura rodzaj teropoda. ''Ma. lydekkeri'' obecnie uznawany jest za [[nomen dubium]] i młodszy synonim ''Me. lydekkeri''. | |
− | |||
− | ==''Magnosaurus'' w publikacji Rauhuta (2003)== | + | ===''Magnosaurus'' w publikacji Rauhuta (2003)=== |
− | [[Rauhut]] uznał znacznie kompletniej znanego ''[[Eustreptospondylus]] oxoniensis'' za drugi gatunek magnozaura. Jednak z dwóch cech łączących oba teropody jedna jest szerzej rozpowszechniona wśród [[bazalny]]ch [[tetanur]]ów (ma ją ''[[Dubreuillosaurus]]'' i wiele [[allozauroid]]ów), a druga znana jest tylko u tego pierwszego. Także późniejsza analiza Bensona i in. ([[2010]]) wskazuje na ich bliskie pokrewieństwo. Z kolei obszerna analiza [[Matthew | + | [[Oliver Rauhut|Rauhut]] uznał znacznie kompletniej znanego ''[[Eustreptospondylus]] oxoniensis'' za drugi gatunek magnozaura. Jednak z dwóch cech łączących oba teropody jedna jest szerzej rozpowszechniona wśród [[bazalny]]ch [[tetanur]]ów (ma ją ''[[Dubreuillosaurus]]'' i wiele [[allozauroid]]ów), a druga znana jest tylko u tego pierwszego. Także późniejsza analiza Bensona i in. ([[2010]]) wskazuje na ich bliskie pokrewieństwo. Z kolei obszerna analiza [[Matthew Carrano|Carrano]] i in. wskazuje, że eustreptrospondyl i magnozaur nie są blisko spokrewnione ([[Tetanurae#Carrano_i_in..2C_2012|Carrano i in. (2012)]]. Niepoprawne uznanie obu za taksony siostrzane zapewne wpłynęło na pozycję [[filogeneza|filogenetyczną]] ''Magnosaurus'' w [[analiza filogenetyczna|analizie kladystycznej]] Rauhuta - zakodował on bowiem oba jako jedną jednostkę taksonomiczną. |
− | == | + | ===Ważność=== |
− | [[ | + | Typowy i jedyny ważny [[gatunek]] - ''M. nethercombensis'' - ma tylko jedną [[autapomorfia|autapomorfię]], w dodatku wątpliwą: położony wewnętrznie wydłużony otworek na bocznej powierzchni kości zębowej. Porównanie z większością środkowojurajskich teropodów i czas jego występowania wskazuje, że to prawdopodobnie ważny [[takson]] (Benson, 2010b). |
+ | |||
+ | ==Budowa, paleobiologia i systematyka== | ||
+ | Magnozaur prawdopodobnie był bardzo podobny do lepiej poznanych megalozauroidów, takich jak [[Afrovenator|afrowenator]], czy [[Eustreptospondylus|eustreptospondyl]]. Wbrew nazwie. jest jednym z najmniejszych znanych megalozauroidów znanym ze szkieletu prawdopodobnie dorosłego osobnika. Wg większości źródeł miał ok. 4,5 m długości i mniej niż 250 kg masy (np: Molina-Pérez i Larramendi, 2019), ale wg Bensona (2010b) osobnik ten mógł dorastać do 500 kg masy. Podobnie jak one był dużym drapieżnikiem prawdopodobnie polującym na roślinożerne dinozaury z zasadzki. Magnozaur był przedstawicielem [[Megalosauridae|megalozaurydów]] należący albo do [[Afrovenatorinae|afrowenatorynów]] lub [[Eustreptospondylinae|eustreptospondylinów]] (np: Benson, 2010b, Carrano i in, 2012). | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
− | + | |{{V|''Magnosaurus ''}} | |
− | | [[von Huene]], [[1932]] | + | | {{Kpt|[[Friedrich von Huene|von Huene]]}}, [[1932]] |
|- | |- | ||
− | + | |{{V|''M. nethercombensis''}} | |
− | | ( | + | | ({{Kpt|von Huene}}, [[1923]]) {{Kpt|von Huene}}, 1932 |
|- | |- | ||
| = ''[[Megalosaurus]] nethercombensis'' | | = ''[[Megalosaurus]] nethercombensis'' | ||
− | | [[von Huene]], [[ | + | | {{Kpt|von Huene}}, 1923 |
+ | |- | ||
+ | | = ''[[Sarcosaurus]] nethercombensis'' | ||
+ | |{{Kpt|({{Kpt|von Huene}}, 1923) [[Paul]]}}, [[2010]] | ||
|- | |- | ||
| ''M. lydekkeri'' | | ''M. lydekkeri'' | ||
− | | ( | + | | ({{Kpt|von Huene}}, [[1926]]) {{Kpt|von Huene}}, 1932 |
− | | ''[[nomen dubium]]'' | + | |''[[nomen dubium]]'', = ''[[Megalosaurus]] woodwardi'' |
− | |||
− | |||
− | |||
|- | |- | ||
| ''M. oxoniensis'' | | ''M. oxoniensis'' | ||
− | | ([[Walker]], [[1964]]) [[Rauhut]], [[2003]] | + | | ({{Kpt|[[Walker]]}}, [[1964]]) {{Kpt|[[Oliver Rauhut|Rauhut]]}}, [[2003]] |
| = ''[[Eustreptospondylus]] oxoniensis'' | | = ''[[Eustreptospondylus]] oxoniensis'' | ||
|- | |- | ||
| ''M. woodi'' | | ''M. woodi'' | ||
− | | ([[Andrews]], [[1921]]) | + | | ({{Kpt|[[Andrews]]}}, [[1921]]) {{Kpt|von Huene}}, [[1932]] |
| = ''[[Sarcosaurus]] woodi'' | | = ''[[Sarcosaurus]] woodi'' | ||
|- | |- | ||
| ''M. woodwardi'' | | ''M. woodwardi'' | ||
− | | | + | | {{Kpt|von Huene}}, [[1932]] |
| = ''[[Sarcosaurus]] andrewsi'' | | = ''[[Sarcosaurus]] andrewsi'' | ||
|} | |} | ||
Linia 102: | Linia 93: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
− | Benson | + | Benson, R.B.J. (2010 A). "A description of Megalosaurus bucklandii (Dinosauria: Theropoda) from the Bathonian of the UK and the relationships of Middle Jurassic theropods" Zoological Journal of the Linnean Society (opublikowane online przed drukiem 27.11.2009) [[doi: 10.1111/j.1096-3642.2009.00569.x]] |
− | Benson | + | Benson, R.B.J. (2010 B). "The osteology of Magnosaurus nethercombensis (Dinosauria, Theropoda) from the Bajocian (Middle Jurassic) of the United Kingdom and a re-examination of the oldest records of tetanurans" Journal of Systematic Palaeontology 8, 131-146 |
− | Benson | + | Benson, R.B.J., Carrano, M.T., Brusatte, S.L. (2010). "A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic" Naturwissenschaften 97 (1) 71-78 opublikowane online przed drukiem 14.10.2009 [[doi:10.1007/s00114-009-0614-x]] |
− | Carrano, M.T., Benson, R.B.J. | + | Carrano, M.T., Benson, R.B.J., Sampson, S.D. (2012). "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. [[doi: 10.1080/14772019.2011.630927]] |
− | Paul | + | Paul, G.S. (1988). "Predatory Dinosaurs of the World" Simon & Schuster, New York, ISBN 0-671-61946-2 s. 292 |
− | Rauhut | + | Rauhut, O.W.M. (2003). "The interrelationships and evolution of basal theropod dinosaurs" Special Papers in Palaeontology. 69, 1-213 |
− | Yates | + | Yates, A.M. (2005). "A new theropod dinosaur from the Early Jurassic of South Africa and its implications for the early evolution of theropods" Palaeontologia Africana, 41, 105-122. |
− | http:// | + | Ford, T. (online, 2024) [http://paleofile.com/Dinosaurs/Theropods/Magnosaurus.asp] |
− | + | Mortimer, M. (online, 2024) [https://theropoddatabase.com/Megalosauroidea.htm#Magnosaurusnethercombensis] | |
− | http:// | + | http://theropoddatabase.blogspot.com/2012/11/new-name-for-megalosaurus-lydekkeri.html |
− | </small> | + | <references/></small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Linia 133: | Linia 124: | ||
[[Kategoria:Jura]] | [[Kategoria:Jura]] | ||
[[Kategoria:Bajos]] | [[Kategoria:Bajos]] | ||
− | |||
− | |||
− |
Aktualna wersja na dzień 13:05, 19 lip 2024
Autor: | Maciej Ziegler |
Korekta: | Marcin Szermański, Michał Siedlecki |
Magnosaurus (magnozaur) | |
---|---|
Długość | 4,5 m [1] |
Wysokość | 1,25 m [1] |
Masa | 220 kg [1] |
Dieta | mięsożerny |
Miejsce | Wielka Brytania - Dorset |
Czas |
ok. 169,6 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Ghedoghedo. [2] | |
Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
|
Wstęp
Magnosaurus to rodzaj średniej wielkości teropoda z grupy megalozauroidów żyjącego na terenie dzisiejszej Wielkiej Brytanii w połowie epoki środkowej jury. Jest jednym z najwcześniejszych niewątpliwych tetanurów.
Etymologia
Nazwa rodzajowaMagnosaurus została nadana ze względu na podobieństwo do Megalosaurus, za którego gatunek wzięto początkowo omawianego dinozaura. Pochodzi od łacińskiego magnus (duży) i greckiego sauros (jaszczur). Epitet gatunkowy wzięto zapewne od miejsca znalezienia - Nethercombe w Dorset.
Materiał kopalny, historia i ważnośćtaksonu
Holotyp (OUMNH J.12143) to fragmentaryczny szkielet, składający się z przednich części kości zębowych (z pozostałościami zębów), tylna część kręgu grzbietowego, pustki kostne po żebrach, częściowy środkowy kręg ogonowy, części kości biodrowej, bliższa część k. kulszowej, fragmentaryczna k. kulszowa, dalsze części kości udowych, przednia część k. piszczelowej i częściowa k. piszczelowa, fragment k. strzałkowej oraz inne niezidentyfikowane fragmenty kości. Szkielet ten należał do osobnika dojrzałego anatomicznie. Został znaleziony na terenie hrabstwa Dorset w Wielkiej Brytanii, w osadach należących do grupy Inferior Oolite.
Materiał przypisany obejmuje izolowane zęby (pochodzące z tej samej grupy co okaz typowy) oraz izolowaną kość udową z batońskiej formacji Forest Marble (nie wiadomo czy rzeczywiście należą do tego rodzaju) (Ford, online).
Omawiany rodzaj został po raz pierwszy opisany przez niemieckiego paleontologa Friedricha von Huene w 1926 roku pod nazwą Megalosaurus nethercombensis Trzy lata później opisał izolowany ząb oraz fragment kości szczękowej (NHMUK OR41352) pochodzący z formacji Blue Lias i utworzył dla niego osobny gatunek Megalosaurus lydekkeri. W 1932 roku utworzył dla tych gatunków nową nazwę rodzajową Magnosaurus, a ponadto nazwał kolejny gatunek Ma. woodwardi (BMNH R.3542) w oparciu o pojedynczą kość piszczelową, a jednocześnie przypadkiem nazwał go Sarcosaurus andrewsi, a ponadto uznał gatunek typowy sarkozaura S. woodi za będący tak naprawdę gatunkiem magnozaura (nie przyjęło się to i Sarcosaurus jest dalej ważnym rodzajem teropoda; zobacz opis Sarcosaurus. Do lat dziewięćdziesiątych XX wieku, mało kto traktował magnozaura za ważny rodzaj dinozaura, lecz ówcześni paleontolodzy uznali go za odrębny od megalozaura rodzaj teropoda. Ma. lydekkeri obecnie uznawany jest za nomen dubium i młodszy synonim Me. lydekkeri.
Magnosaurus w publikacji Rauhuta (2003)
Rauhut uznał znacznie kompletniej znanego Eustreptospondylus oxoniensis za drugi gatunek magnozaura. Jednak z dwóch cech łączących oba teropody jedna jest szerzej rozpowszechniona wśród bazalnych tetanurów (ma ją Dubreuillosaurus i wiele allozauroidów), a druga znana jest tylko u tego pierwszego. Także późniejsza analiza Bensona i in. (2010) wskazuje na ich bliskie pokrewieństwo. Z kolei obszerna analiza Carrano i in. wskazuje, że eustreptrospondyl i magnozaur nie są blisko spokrewnione (Carrano i in. (2012). Niepoprawne uznanie obu za taksony siostrzane zapewne wpłynęło na pozycję filogenetyczną Magnosaurus w analizie kladystycznej Rauhuta - zakodował on bowiem oba jako jedną jednostkę taksonomiczną.
Ważność
Typowy i jedyny ważny gatunek - M. nethercombensis - ma tylko jedną autapomorfię, w dodatku wątpliwą: położony wewnętrznie wydłużony otworek na bocznej powierzchni kości zębowej. Porównanie z większością środkowojurajskich teropodów i czas jego występowania wskazuje, że to prawdopodobnie ważny takson (Benson, 2010b).
Budowa, paleobiologia i systematyka
Magnozaur prawdopodobnie był bardzo podobny do lepiej poznanych megalozauroidów, takich jak afrowenator, czy eustreptospondyl. Wbrew nazwie. jest jednym z najmniejszych znanych megalozauroidów znanym ze szkieletu prawdopodobnie dorosłego osobnika. Wg większości źródeł miał ok. 4,5 m długości i mniej niż 250 kg masy (np: Molina-Pérez i Larramendi, 2019), ale wg Bensona (2010b) osobnik ten mógł dorastać do 500 kg masy. Podobnie jak one był dużym drapieżnikiem prawdopodobnie polującym na roślinożerne dinozaury z zasadzki. Magnozaur był przedstawicielem megalozaurydów należący albo do afrowenatorynów lub eustreptospondylinów (np: Benson, 2010b, Carrano i in, 2012).
Spis gatunków
Magnosaurus | von Huene, 1932 | |
M. nethercombensis | (von Huene, 1923) von Huene, 1932 | |
= Megalosaurus nethercombensis | von Huene, 1923 | |
= Sarcosaurus nethercombensis | (von Huene, 1923) Paul, 2010 | |
M. lydekkeri | (von Huene, 1926) von Huene, 1932 | nomen dubium, = Megalosaurus woodwardi |
M. oxoniensis | (Walker, 1964) Rauhut, 2003 | = Eustreptospondylus oxoniensis |
M. woodi | (Andrews, 1921) von Huene, 1932 | = Sarcosaurus woodi |
M. woodwardi | von Huene, 1932 | = Sarcosaurus andrewsi |
Bibliografia
Benson, R.B.J. (2010 A). "A description of Megalosaurus bucklandii (Dinosauria: Theropoda) from the Bathonian of the UK and the relationships of Middle Jurassic theropods" Zoological Journal of the Linnean Society (opublikowane online przed drukiem 27.11.2009) doi: 10.1111/j.1096-3642.2009.00569.x
Benson, R.B.J. (2010 B). "The osteology of Magnosaurus nethercombensis (Dinosauria, Theropoda) from the Bajocian (Middle Jurassic) of the United Kingdom and a re-examination of the oldest records of tetanurans" Journal of Systematic Palaeontology 8, 131-146
Benson, R.B.J., Carrano, M.T., Brusatte, S.L. (2010). "A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic" Naturwissenschaften 97 (1) 71-78 opublikowane online przed drukiem 14.10.2009 doi:10.1007/s00114-009-0614-x
Carrano, M.T., Benson, R.B.J., Sampson, S.D. (2012). "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. doi: 10.1080/14772019.2011.630927
Paul, G.S. (1988). "Predatory Dinosaurs of the World" Simon & Schuster, New York, ISBN 0-671-61946-2 s. 292
Rauhut, O.W.M. (2003). "The interrelationships and evolution of basal theropod dinosaurs" Special Papers in Palaeontology. 69, 1-213
Yates, A.M. (2005). "A new theropod dinosaur from the Early Jurassic of South Africa and its implications for the early evolution of theropods" Palaeontologia Africana, 41, 105-122.
Ford, T. (online, 2024) [3]
Mortimer, M. (online, 2024) [4]
http://theropoddatabase.blogspot.com/2012/11/new-name-for-megalosaurus-lydekkeri.html