Nodocephalosaurus

Autor:	Maciej Ziegler
Korekta:	Tomasz Sokołowski, Łukasz Czepiński, Daniel Madzia, Paweł Kryta, Paweł Konarzewski

---

Nodocephalosaurus (nodocefalozaur)
Długość	3-4,5 m
Masa	400-1500 kg
Dieta	roślinożerny
Miejsce	USA - Nowy Meksyk (formacja Kirtland - ogniwo De-na-zin)
Czas	Trias 252 Jura 201,4 Kreda 143,1 66 ok. 73,8-73,5 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora Ankylosauria Ankylosauridae Ankylosaurinae Ankylosaurini
Porównanie czaszek Akainacephalus (A) oraz Nodocephalosaurus (B). Źródło: Wiersma i Irmis, 2018 [2]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/wiki/Kirtland\" title=\"Kirtland\"\u003EKirtland\u003C/a\u003E, na zach\u00f3d od wsi Wash, hrabstwo San Juan, Nowy Meksyk, \u003Ca href=\"/wiki/USA\" class=\"mw-redirect\" title=\"USA\"\u003EUSA\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003EHolotyp SMP VP-900.\u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Kirtland, na zach\u00f3d od wsi Wash, hrabstwo San Juan, Nowy Meksyk, USA|Holotyp SMP VP-900.\n","link":"","lat":36.4047450999999995246980688534677028656005859375,"lon":-108.815318399999995335747371427714824676513671875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Nodocephalosaurus to późnokredowy ankylozauryd żyjący na terenie dzisiejszej Stanów Zjednoczonych.

Materiał kopalny

Nodocephalosaurus znany z niekompletnej czaszki oznaczonej SMP VP-900 (holotyp), a także dwóch osteoderm czaszkowych (SMP VP-1957).

Arbour i Currie (2016) uważają, że wcześniej przypisywane elementy pozaczaszkowe do Nodocephalosaurus przez Sullivana i Fowlera (2006) i Burnsa i Sullivana (2011) są niediagnostyczne i należą do niezidentyfikowanych ankylozaurydów (SMP VP-1870 - osteoderma; SMP VP-1149 i SMP VP-1743 - dwa kręgi ogonowe oraz SMP VP-1632; SMP VP-1646; SMP VP-2074 - osteodermy ogonowe).

Budowa i systematyka

Porównanie ornamentacji czaszek Nodocephalosaurus do Akainacephalus, Saichania oraz Talarurus. Źródło: Wiersma i Irmis, 2018 [1].

Nodocephalosaurus od pozostałych ankylozaurydów różnił się ornamentacją czaszki. Na pysku, między oczodołem a nozdrzem, nodocefalozaur miał wypukłą płaską kość zwaną caputegulum. Końcówka rogu kwadratowo-jarzmowego była skierowana do przodu. Caputegulum znajdujący się na kości łzowej był mniejszy i bardziej kwadratowy niż u Ankylosaurus, Anodontosaurus i Euoplocephalus. Płaskie kości na kości czołowej oraz nosowej miały okrągłe podstawy oraz stożkowate kształty. W kości szczękowej zachowało się 19 zębodołów (Arbour i Currie, 2016; Sullivan, 1999). Nodocefalozaur jest uważany za przedstawiciela Ankylosaurini, jednakże jego dokładna pozycja wewnątrz kladu jest nieustalona. Zobacz też Ankylosauria#Kladogramy.

Etymologia

Nazwa Nodocephalosaurus znaczy "guzogłowy jaszczur" (z greckiego: nodus = guz, kephale = głowa i sauros = jaszczur), co odnosi się do osteoderm czaszkowych. Epitet gatunkowy pochodzi od nazwy formacji geologicznej, w której odnaleziono szczątki.

Spis gatunków

Nodocephalosaurus	Sullivan, 1999
N. kirtlandensis	Sullivan, 1999

Bibliografia

Arbour, V. M. & Currie, P. J. (2016). "Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs". Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2015.1059985

Burns, M. & Sullivan, R. M. (2011). "The tail club of 'Nodocephalosaurus kirtlandensis (Dinosauria: Ankylosauridae), with a review of ankylosaurid tail club morphology and homology". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 53, 179-186.

Sullivan, R. M. (1999). "Nodocephalosaurus kirtlandensis, gen. et sp. nov., a new ankylosaurid dinosaur (Ornithischia: Ankylosauria) from the Upper Cretaceous Kirtland Formation (Upper Campanian), San Juan Basin, New Mexico". Journal of Vertebrate Paleontology, 19, 126–139.

Sullivan, R. M. & Fowler, D. W. (2006). "New specimens of the rare ankylosaurid dinosaur Nodocephalosaurus kirtlandensis (Ornithischia: Ankylosauridae) from the Upper Cretaceous Kirtland Formation (Dena-zin Member), San Juan Basin, New Mexico". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 35, 259–261.